تبیان، دستیار زندگی

به کوشش خودم( این مقاله کپی پیست نیست).


معماری خارق العاده ی مصربه خاطر وجود هرم هایی است که در جهت خاصی با ترکیب مشخصی و هنرنمایی شگفت انگیز ساخته شدند. چنین هرم هایی با وجود امکانات اندک در کمال تقارن و زیبایی سر برافراشتند ویکی از شگفت اورترین عجایب دنیا به حساب می ایند.

پیکر تراشی وابسته به معماری که مدتی نزدیک به 600 سال متروک و از یاد رفته بود، در دوران رومانسک مجددا رواج یافت و بیشتر در قالب نقش برجسته سازیی روی سنگ در بخش های مناسب همانند سر ستونها، بلای سر درها (اطراف سر درها) و حاشیه و قاب بندیهای تزئینی جلوه گر شده است. ((کلیسای سن سرنن)) فرانسه یکی از بناهایی است که به این سبک ساخته شده و شرایط لازم برای ایجاد یک سقف سنگی با استفاده از تاق گهواره ای نیم دایره ای را داشته است. اینگونه کلیساها در بیشتر بخشهای جنوبی فرانسه ساخته شده اند و پیوند تنگاتنگی با کلیساهایی دارند که در امتداد جاده زائران به ((سانتیاگو)) و ((دکامپوستلا)) در اسپانیا شمالی سخته شده اند.

نتیجه اوضاع واحوال اجتماعی پیش از قرون وسطی در دوره های یونان و روم موجب شده بود که آثار هنری ٬ بطور کلی هنر معماری به رشد و تداوم و ماندگاری قابل ملاحظه برسد. رمانسک دوران بزرگ کلیسا است.

عمده ترین ویژگی معماری دوره رمانسک بکارگیری قوس های نیم دایره رومی از سقف٬ همچنین استفاده از جزرهای سنگین بوده است. به طور کلی معماری رمانسک سه چیز را از روم اقتباس کرد: از باسیلیکا فرم خطی را برگرفت٬ از تئاتر طاق قوس قدیزه دار را٬ و از ساختمان های رومی بخصوص معبد پانتئون گنبد و قوس نیم دایره ای را کسب کرد. به طور مشخص در ۴ کشور: فرانسه٬ انگلستان٬ آلمان و اسپانیا قابل بررسی اند.

رنسانس:

رنسانس واژه ای فرانسوی به معنی نوزایی میباشد که به طور عام دلالت بر احیای دانش مربوط به تمدنهای یونان و روم به کار رفته و پذیرفته شده است. آغاز این نوزایی از حوزه ی ادبیات و با حضور شاعری دانشور به نام فرانچسکو پترارکا آغاز شد.هر چند که کلاسیک گرایی این شاعر سده ی 14هم تاثیر آشکاری بر هنر عصر خود او نداشت.

در سده ی 15هم هنرمندان ایتالیا با شور و شوق هر چه تمام تر مفاهیم و مضامین را از واژگان هنری روم باستان پذیرفتند, وام گیری آنها تنها محدود به معماری و آذین بندی بود و پیکرتراشان برای منظورهایی محدود و به تقلید هز قالبهای باستانی مشخصی میپرداختند.

با این اوصاف در سده ی پانزدهم تغییر چشمگیر و عظیمی در هنرهای بصری رخ داد.تاریخدان مویسی یاکوب بورکهارت در اثر بزرگش به نام تمدن رنسانس در ایتالیا از عبارت «کشف جهان و انسان» به منزله ی عنوانی برای این بخش استفاده کرد. و همین کشف است که انقلاب هنری سده ی پانزده را از تجدید صورتهای کلاسیک آغازین متمایز میسازد.

نگرش جدید هنرمند رنسانس , خواه در محیط بیشتر کلاسیک ایتالیا و خواه در قالب بندی کم و بیش گوتیک بخش شمالی اروپا, تصویر درخور اعتمادی از انسان و جهان را باز میتاباند, این هنر از جهات بسیار از نظر جامع بودن و انسجام از هنر عهد باستان بسیار فراتر رفته است.

همچنین لیو نباتیستا آلبرتی-انسانگرا, نظریه پرداز و معمار- در مورد این هنر میگوید «ما این هنر را از عمق زمین بیرون کشیده ایم, اگرچیزی هم هرگز نگاشته نمیشد , ما آن را از دل آسمان بیرون میکشیدیم. این نکته نیز حایز اهمیت است که در حیطه ی هنری دوره ی رنسانس دوره ی مردانه ای بوده و جز اندکی , ملاحظاتی در مورد زنان هنرمند نمیباشد. در سده ی شانزدهم در خارج از ایتالیا سبک و سمت گوتیک همچنان نیرومند بود و فقط شعار اندکی از بازماندگان سبک کلاسیک به رقابت با آن میپرداختند. شاید به همین دلیل بود که معماری بخش شماللی و اسپانیایی در سده 16 به نحو قاطع در همان سبک گوتیک باقی ماند و تا دوره ی اوج رنسانس تاثیر چندانی در بخش شمالی دیده شد.

هنرمند رنسانس

در واقع دوره ی رنسانس دوره ی تطبیق معماری با انسان و طبیعت که به اتکا به دانش ریاضی و تعبیرهایش دوباره مطرح میشود و تمام خصیصه ها یی که یک مبحث زنده را به تدریج دارا شد تا جایی که تناسبات و اندازه ها فضای معماری تابع یک هارمونی کیهانی شدند.

همانطور که داوینچی در رساله ی خود میگوید : «برای آنکه نگارگری شایسته ی ستایش باشد و مبدا هنر و علم گردد باید جهانی شود.»

معماری رنسانس ایتالیا دارای بیانی ویژه است و از ابزاری نو در پس مفاهیم خود بهره میبرد که مهمترین آن را میتوان شکل واقعی دادن به اندیشه فضایی که دارای خصیصه ی پرسپکتیوی است , دانست.

پنج فرآورده ی مهم معماری در رنسانس:

بناهایی چون کلیساها , نمازخانه ها و مقابر  دستورها و قواعد تنظیم و تدوین فضای معماری در این رده ساختمانها ,

فضای معماری به صورت موجودیتی درآمد که در درونش , طراح معماری , برنامه ریزی دیدی یا بصری میشود و بعدها اضافه شدن دور نمایی پرسپکتیوی به آن.

دنبال کردن یک وحدت شکلی چه در خارج و چه در داخل بنا

هویت و شخصیت مصنوع به بنا بخشیدن

قابل درک کردن حجم بنا

هنر در دوره ی رنسانس
رنسانس (renaissance) واژه ی فرانسوی به معنی (نوزایی) می باشد که به طور عام برای دلالت بر احیای دانش مربوط به تمدن های یونان و روم به کار رفته و پذیرفته شده است.

اغاز این نوزایی از حوزه ی ادبیات و با حضور شاعری دانشور به نام فرانچسکو پترارکا آغاز شد. هرچند که کلاسیک گرایی این شاعر سده ی چهاردهم تاثیر آشکاری در هنر عصر خود  او نداشت. در سده ی پانزدهم هنرمندان ایتالیا با شور و شوق هر چه تمام تر مفاهیم و مضامین را از واژگان هنری روم باستان پذیرفتند. وام گیری انها تنها محدود به معماری و آذین بندی بود و پیکرتراشان برای منظور هایی محدود به  تقلید از قالب های باستانی  مشخصی می پرداختند.

با این اوصاف در سده ی پانزدهم تغییر چشمگیر و عظیمی در هنرهای بهتر رخ داد. تاریخدان سوییسی  یاکوب بو رکهارت  در اثر بزرگش  به نام تمدن رنسانس در ایتالیا از عبارت (کشف جهان و انسان) به منزله ی عنوانی برای این بخش استفاده کرد و همین کشف است که انقلاب هنری سده ی پانردهم را از تجدید صورتهای کلاسیک آغازین متمایز می سازد و به وام هایی که از هنر باستانی گرفته است معنا میبخشد.

نگرش جدید هنرمند رنسانس خواه در محیط بیشتر کلاسیک ایتالیا و خواه در قالب بندی کم و بیش روتیک بخش شمالی اروپا  تصویر درخور اعتمادی از انسان و جهان را بازمیتاباند. این هنر از جهات بسیار از نظر جاع بودن و انسجام از هنر عهد باستان بسیار فراتر رفته است

همچنین لءو نبا آلبرتی – انسان گرا نظریه پرداز و معمار –در مورد این هنر می گویند:( ما این هنر را از عمق زمین بیرون کشیده ایم , اگر چیزی هم هرگز نگاشته نمی شد , ما آن را از دل آسمان بیرون میکشیدیم) این نکته نیز حاءز اهمیت است که در حیطه ی هنری دوره ی رنسانس دوره ی مردانه ای بوده و جز اندکی ملاحظاتی در مورد زنان هنرمند نمی باشد.

در سده ی شانزدهم در خارج ایتالیا سبک گوتیک همچنان نیرومند بود و فقط شعار اندکی از بازماندگان سبک کلاسیک به رقابت با ان می پرداختند. شاید به همین دلیل بود که معماری بخش شمالی و اسپانیایی در سده ی 16 به نحو قاطع در همان سبک باقی ماند و تا دوره ی اوج رنسانس تاثیر چندانی در بخش شمالی  دیده شد.

معماری در فلورانس و شمال ایتالیا

معماری آسانترین هنری است که  در ان میتوان از تجدید حیات مضمونهای کلاسیک در دوره ی رنسانس و انطباق آنها با نیازهای هر عصر پیروی کرد . در دوره ای که از نظر آشفتگی سیاسی و وقوع جنگهای کم و بیش پیاپی  در خور توجه است, دوره ای که موجودیت جمهوری فلورانس بارها از طرف  دشمنان خارجی تهدید شد ,دولت شهرهای ایتالیالی از جمله خود فلورانس  توانمندی و سرمایه ی کافی یافتند  تا خیابانها و میدانهایشان  را که هنوز به سبک سده های  میانی بودند  با بناهایی به سبک جدید بیارایند.هماهنگی و ارزش بالای این ساختمانها باعث شد تا معماران بعدی تا 5 سده از آنها به عنوان سرمشق پیروی کنند و تاثیر و نفوذ آنها هنوز نیز ادامه دارد