تبیان، دستیار زندگی

ما درین شهر پای بند توایم

عاشق قامت بلند توایم

مردهٔ آن دهان چون پسته

کشتهٔ آن لب چو قند توایم

میدوانی و می‌کشی ما را

چون بدیدی که در کمند توایم

گورفیقان سفر کنند که ما

نتوانیم پای بند توایم

صافی مده ای دوست که مادرد کشانیم

نی رند تمامیم کز ین رند و شانیم

هر چند که در کیسه نداریم پشیزی

درهمت ما بین تو که جمشید و شانیم

کو ساقی نو خیز که بالای دو دیده

چندانکه دو ابر و بنشاند بنشانیم

بیش آرمی ای ساقی خون‌ریز که پیشت

از لب بخوریم و ز مژه باز فشانیم

شب من سیه شد از غم مه من کجات جویم

به شب دراز هجران مگر از خدات جویم

نه ای گلی که آرد سوی مات هیچ بادی

ز پی دل خودست این که من حیات جویم

سخت به سرو گویم خبرت ز باد پرسم

تو درون دیده و دل ز کسان چرات جویم؟

به دل و دو دیده و جان همه جا نهفته هستی

چو نبینم آشکار به کدام جات جویم؟

چو ز آه دردمندان سوی تو رود بلایی

به میان سپر شوم همره آن بلات جویم

سر گم شده بجوید مگر از در تو خسرو

ز کجاست بخت آنم که به زیر پایت جویم

روی ای صبا و سلامم به دلنواز رسان

نیاز بنده به آن شوخ عشوه ساز رسان

من آنچه می‌کشم اندر درازی شبها

به روزگار سر زلف او فراز رسان

دلم ببردی و ترسم که دردان رسدت

دلم به زلف نگهدار و درد باز رسان

چو نیم خوردهٔ خود باده بر زمین فگنی

بگو به روح ستم کشتگان ناز رسان

سبزه همان وگل و صحرا همان

باغ همان سایه همان جا همان

گرد چمن شاهد زیبا بسی است

دردل من شاهد زیبا همان

در چمنی هر کس و من بردرش

باغ من آنست و تماشا همان

در چمنی هر کس و من بر درش

باغ من آنست و تماشا همان

نام نماند از دل و جان و هنوز

عشق همانست و تمنا همان

نام نماند ازدل و جان و هنوز

عشق همانست و تمنا همان

چشم مرا سیل ز دریا گذشت

سوختگی دل شیدا همان

قهر تو لطفی است که عشاق را

خار همان باشد و خرما همان

فرق میان دولبت کی توان

خضر همان است و مسیحا همان

از تو بلا و ز دل خسرو رضا

کز تو همان شاید و از ما همان

زین بس من و جور عشق و تسلیم

کزا مده سرکشید نتوان

غم سینه بسوخت چون توان کرد

خود پردهٔ خود درید نتوان

بی‌یاری بخت کام دل نیست

بی پر به هوا پرید نتوان

ایوان مراد بس بلند است

آنجا به هوس رسید نتوان

دل شکیبا نمی‌توان کردن

واشکارا نمی‌توان کردن

سوخت جانم درون تن چکنم

برده بالا نمی‌توان کردن

گفتنی اندر دل تو پنهان کیست

آه پیدا نمی‌توان کردن

بخت بد به نگردد از کوشش

خار خرما نمی‌توان کردن

صبر گویند خسروا دانی

دانم اما نمی‌توان کردن

ببخشای بر نالهٔ عندلیب

الا ای گل ناز پرورد من

که گر هم بدین نوع باشد فراق

به کوی تو آرد صبا گرد من

فغان من ازدست جو تو نیست

که از طالع ما درآورد من

تو دردی نداری که دردت مباد

ازان رحمتت نیست بردرد من

امروز باز شکل دگر گشت یار من

یادی نکرد از من و از روزگار من

صدره فتاده بر ره خویشم بدید وهیچ

رحمت نکرد بر دل امیدوار من

مردم در انتظار کناری وی و بخت بد

ننهاد آرزوی من اندر کنار من

ایزد کجات بهر هلاک من آفرید

ای آفت دل من وآشوب کار من

دشمن بدیدگریهٔ خسرو دلش بسوخت

هرگز نگفتیش بس ای دوستدار من

560

گر چه ز خوی نازکت سوخته گشت جان من

سوی تو می کشد هنوز این دل ناتوان من

خواب نماند خلق را در همه شهر از غمت

دور شنیده می‌شود در دل شب فغان من

گردهیم به جان امان نزل ره تو عمر من

ور کشیم به رایگان گرد سر تو جان من

دور مکن ز دامنش گرد من ای صبا ازانک

در ره او ازین هوس خاک شد استخوان من