تبیان، دستیار زندگی

حسین منزوی در مهر سال ۱۳۲۵ متولد شد. شعرهای او بیشتر در زمینهٔ غزل‌سرایی است اما شعر سپید هم می‌سرود. او در سال ۱۳۸۳ بر اثر آمبولی ریوی و سرطان در تهران درگذشت و در کنار مزار پدرش در زنجان به خاک سپرده شد.

در انتظار تو تا كی سحر شماره كنم؟
ورق ورق شب تقویم كهنه پاره كنم؟

نشانه های تو بر چوب خط هفته زنم
كه جمعه بگذرد و شنبه را شماره كنم

برای خواستن خیر مطلقی كه تویی
به هر كتاب ز هر باب استخاره كنم

شب و خیال و سراغ تو،باز می آیم
كه بهت خانه ی در بسته را نظاره كنم

تو كی ز راه میایی كه شهر شبزده را
به روشنایی چشمم چراغواره كنم؟

ز یاس های تو مشتی بپاشم از سر شوق
به روی آب و قدح را پر از ستاره كنم

هزار بوسه ی از انتظار لك زده را
نثار آن لب خوشخند خوشقواره كنم

هنوز هم غزلم شوكرانی است الا
كه از لب تو شكرخندی استعاره كنم

دیوانگی زین بیشتر ؟ زین بیشتر ، دیوانه جان
با ما ، سر دیوانگی داری اگر ، دیوانه جان

در اولین دیدار هم بوی جنون آمد ز تو
وقتی نشستی اندکی نزدیک تر دیوانه جان

چون می نشستی پیش من گفتم که اینک خویش من
ای آشنا در چشم من با یک نظر دیوانه جان

گفتیم تا پایان بریم این عشق را با یک سفر
عشقی که هم آغاز شد با یک سفر دیوانه جان

کی داشته است اما جنون در کار خویش از چند و چون
قید سفر دیوانه جان ! قید حضر دیوانه جان

ما وصل را با واژه هایی تازه معنا می کنیم
روزی بیامیزیم اگر با یکدگر دیوانه جان

تا چاربند عقل را ویران کنی اینگونه شو
دیوانه خود دیوانه دل دیوانه سر دیوانه جان

ای حاصل ضرب جنون در جان جان جان من
دیوانه در دیوانگی دیوانه در دیوانه جان

هم عشق از آنسوی دگر سوی جنونت می کشد
گیرم که عاقل هم شدی زین رهگذر دیوانه جان

یا عقل را نابود کن یا با جنون خود بمیر
در عشق هم یا با سپر یا بر سپر دیوانه جان

قصد جان می کند این عید و بهارم بی تو
این چه عیدی و بهاری است که دارم بی تو

گیرم این باغ ، گُلاگُل بشکوفد رنگین
به چه کار آیدم ای گل ! به چه کارم بی تو ؟

با تو ترسم به جنونم بکشد کار ، ای یار
من که در عشق چنین شیفته وارم بی تو

به گل روی تواش در بگشایم ورنه
نکند رخنه بهاری به حصارم بی تو

گیرم از هیمه زمرد به نفس رویانده است
بازهم باز بهارش نشمارم بی تو

با غمت صبر سپردم به قراری که اگر
هم به دادم نرسی ، جان بسپارم بی تو

بی بهار است مرا شعر بهاری ،‌آری
نه همیه نقش گل و مرغ نیارم بی تو

دل تنگم نگذارد که به الهام لبت
غنچه ای نیز به دفتر بنگارم بی تو

ای چشم هات، مطلع زیباترین غزل!

با این غزل، تغزل من نیز مبتذل

شهدی که از لب گل سرخ تو می مکم

در استحاله جای عسل، می شود غزل

شیرینکم!به چشم و به لب خوانده ای مرا

تا دل سوی کدام کشد قند یا عسل؟

ای از همه اصیل تر و بی بدیل تر

وی هر چه اصل چون به قیاست رسد بدل

پر شد ز بی زمان تو، در داستان عشق

هر فاصله که تا به ابد بود، از ازل

انگار با تمام جهان وصل می شوم

در لحظه ای که می کِشَمت تنگ در بغل 

من در بهشتِ حتم گناهم، مرا چه کار

با وعده ی ثواب و بهشتان محتمل؟

من نیستم این که اینجاست، این «من» که تنهاست

من بی تو هیچم، تو هرجا که باشی «من» انجاست

این جا سراغ تو را، از که باید بگیرم؟

این جا که بیگانگی، عادت آشناهاست

وقتی که برگردم از فصل تنهایی خود

دیدار تو برگ زرین فصل تماشاست

روزی که «ما» می شویم از تفاهم، «من» و «تو»

آن روز زیباترین روز روزان دنیاست

ما می توانیم از خاک باران بسازیم

تا معجز برتر عشق در چنته ی ماست

حس می کنم زندگی با همه زشتی خود

وقتی تو هستی کنار من ای دوست ! زیباست

ناپاکی خاک با پاکی ات بر نتابد

تا اب ابی ست پاکیزگی اصل دریاست 

شعر من ارزانی ات باد امشب که یادت

پیشانی دفترم را به نام تو آراست

چشمان تو که از هیجان گریه می کنند    

در من هزار چشم نهان گریه می کنند

نفرین به شعر هایم اگر چشم های تو

اینگونه از شنیدنشان، گریه می کنند

شاید که آگهند ز پایان ماجرا

شاید برای هر دومان گریه می کنند! 

بانوی من! چگونه تسلایتان دهم؟

چون چشم های باورتان گریه می کنند

پر کرده کیسه های خود از بغض رودها

چون ابرهای خیس خزان گریه می کنند 

وقتی تو گریه می کنی ای دوست!  در دلم

انگار ابر های جهان گریه می کنند

انگار با تو، بار دگر، خواهران من

در ماتم برادرشان گریه می کنند

در ماتم هزار گل ارغوان مگر

با هم هزار سرو جوان گریه می کنند

انگار عاشقانه ترین خاطرات من

همراه با تو مویه کنان گریه می کنند

حس میکنم که گریه فقط گریه ی تو نیست

همراه تو زمین و زمان گریه می کنند

نوبت آمد، می نوازد نوبتی ناقوس مان

تا بگیرد رودهامان، راه اقیانوس مان

آذرخشی بود و غرید و درخشید و گذشت

بانگ نوشانوش مان و برق بوسابوس مان

ما نشان خود رقم بر دفتر دل ها زدیم

آشنایی نام مان و عاشقی ناموس مان

چشم های کینه ور هم، معنی دیگر نیافت

ز ابتدا تا انتها، جز مهر، در قاموس مان

عشق مان چتری گشود و بست و رفت و مانده است

لای دفترهای عاشق ها، پر طاووس مان

کشته می شد باز از باد اجل، حتا اگر

شعله ی خورشید روشن بود، در فانوس مان

کرد بخل سرنوشت از نوش دارویی دریغ

فرصت ماندن نداد این بار هم، کاووس مان

یک به یک یاران غار از دست رفتند و هنوز

حکم می راند به مرگ آباد، دقیانوس مان

قصه ی گنگ و کر و ما و جهان می بود، اگر

از قفس می شد رها هم ناله ی محبوس مان

گیرم این رویای آخر، ساحت آرامش است

کو، ولی یارای خواب از وحشت کابوس مان؟

«قافیه زنگ کلام است‌» ، آری اکنون، بشنوید:

زنگ حسرت می زند در قافیه، افسوس مان

صبح است و گل در آینه بیدار می شود

خورشید در نگاه تو، تکرار می شود

مردی که روی سینه ی عشق تو خفته بود

با دست های عشق تو، بیدار می شود

پر می کنی پیاله ی من از عصیر و باز

جانم پر از عصاره ی ایثار می شود

در کارش از تو این همه باور ستودنی است

این جا که عشق این همه انکار می شود

تا باد، دست غارت عشقت گشاده باد

وقتی غمم به سینه تلنبار می شود

در بازی مداوم انگشت های تو

تکثیر می شود گل و بسیار می شود

خورشید نیز می شکند در نگاه تو،

وقتی که آن ستاره پدیدار می شود

حس می کنم بهار تو را در خزان تو

گاهی که بوسه های تو رگبار می شود

تا بار "من" گران ننشیند به دوش جان

از هر چه غیر توست سبکبار می شود

به جستجوی تو از شب، گذشته آمده­ام

هزار بادیه را در نوشته آمده­ام

قدم قدم همه نام تو را، به ناخن و خون

به شاخه­های درختان، نوشته آمده­ام

به بویه­ی بر و بوم همیشه آبادت

ز هفت خان خرابه گذشته آمده­ام

دلاورانه، هزاران هزار جادو را

به تیغ معجزه­ی عشق، کشته آمده­ام 

هزار وادی را، دره دره رد شده­ام

هزار بادیه را، پشته پشته آمده­ام  

ملول دیو و ددم با چراغ دل در کف

به جستجوی تو ، -انسان­فرشته- آمده­ام