2. طرح پژوهشی «بررسی راهكارهای هماهنگی و ساماندهی فعالیت¬های قرآنی كشور»: این طرح در سال 1383 به اجرا درآمد. در این طرح مجموعه دیدگاه¬های مدیران و كارشناسان فعالیتهای قرآنی كشور در خصوص وضعیت فعالیتهای قرآنی و راهكارهای ساماندهی امور قرآنی كشور گردآوری و تدوین شد كه برخی از اهمّ نتایج به دست آمده (در بخش نقاط ضعف و راهكارها) این است: پس از پیروزی انقلاب اسلامی فعالیتهای قرآنی (آموزشی، پژوهشی، تبلیغی و ترویجی) به صورت نامتوازن رشد كردهاند.
توجه بیشتر به حفظ و آموزش روخوانی قرآن معطوف بوده است تا به حوزههای درك مفاهیم، تدبّر و پژوهشهای قرآنی و همچنین توجه بیشتری به فعالیتهای زودبازده و دارای نمود بیشتر به جای فعالیت¬های دیربازده و عمیق و مؤثر شده است. تصمیمگیری در حوزه امور قرآنی در كشور ما مبتنی بر سلائق و علائق شخصی مدیران و كارشناسان است.
به دلیل ضعف مدیریت، از امكانات و منابعی كه در اختیار سازمانها و نهادهای دولتی فعال در امور قرآنی قرار میگیرد به نحو مطلوب استفاده نمیشود. امكانات و بودجههایی كه در اختیار نهادها و سازمانهای دولتی قرار گرفته است، در سطح پایینی بوده و یا از آن به درستی استفاده نشده است و بعضاً به دلیل موازیكاری و ناهماهنگی، بودجه و امكانات تلف شده است.
فعالیت نهادهای فعال در امور قرآنی فاقد انسجام است. بین نهادهای دولتی با یكدیگر از یك سو و با نهادهای مردمی از سوی دیگر تعاملی وجود ندارد. ظاهرگرایی و سطحینگری در فعالیتها و عدم توجه به پیام و محتوای قرآن در عرصه این فعالیتها حاكم است. در عرصه فعالیتهای قرآنی، برنامههای مقطعی توسعه یافتهاند و در مقابل، فقدان برنامههای مستمر و مانا به چشم میخورد.
تولید دانش و مبانی تئوریك برای برنامهها و فعالیتهای قرآنی ضعیف است و تلاش علمی برای تبیین شاخصهها و ارائه نظریههای علمی در این خصوص صورت نگرفته است.
بین حوزههای مختلف فعالیتهای قرآنی و تعداد سازمانها و نهادهایی كه به هر یك از این حوزهها میپردازند، تناسبی وجود ندارد.
بین حوزه و گستره فعالیت هر یك از این سازمانها با میزان ارتباط و تعامل آنها با مجموعه سازمانهای قرآنی و مراكز و بخشهای ذیربط تناسب چندانی وجود ندارد. در تعریف دقیق و منطقی روابط بین سازمانی، خلأ قانونی و حقوقی وجود دارد.
در قوانین و ضوابط فرهنگی موجود، فعالیتهای قرآنی از جایگاه مناسبی برخوردار نیست. دستگاههای دولتی فعال در امور قرآنی لوایح لازم برای سامانبخشیدن به این حوزه را در اختیار قانونگذار قرار ندادهاند.
تعدد و تكثر مراجع مؤسس و بنیانگذار نهادها و سازمانهای دولتی در حوزه فعالیتهای قرآنی، موجب بیسامانی در این حوزه شده است. عدم وجود ارتباط مناسب بین نهادها و دستگاهها منجر به تداخل وظایف، بروز موازیكاری، خلأهای كاری و ایجاد عرصههای رقابتی مخرب شده است.
قوانین و ضوابط فرهنگی مرتبط با فعالیتهای قرآنی به درستی اجرا نمیشود. عدم كنترل و نظارت صحیح بر اجرای قوانین و ضوابط مربوط به فعالیتهای قرآنی موجب بروز مشكلات متعدد شده است.
حضور مستقیم دستگاههای دولتی در بخش اجرایی فعالیتهای قرآنی مانع شكلگیری نهادهای مردمی در این حوزه شده است.
ارتباط منطقی و نزدیكتر دستگاههای اجرایی فعال در امور قرآنی با قانونگذار و تشكیل كمیتهها و كمیسیونهای تخصصی مشترك بین این دستگاهها و نهادهای قانونگذار در جهت شناخت موانع قانونی و نیز راهكارهای قانونی در مسیر ساماندهی فعالیتهای قرآنی كشور میتواند تا حدود زیادی به روند سامان بخشیدن به حوزه این فعالیتها كمك كنند.
ایجاد نظام ارزیابی و تعیین علمی شاخصههای ارزیابی وضعیت فعالیتهای قرآنی در جامعه میتواند كمك مؤثری به ساماندهی فعالیتهای قرآنی باشد. آموزش و ارتقای سطح دانش مدیران میتواند نقش مؤثری در كاهش تصدیگری و انتقال وظایف نهادها و سازمانهای دولتی به بخش مردمی داشته باشد.
سهم نهادهای غیردولتی در سیاستگذاریهای كلان وسیاستگذاریهای اجرایی را باید افزایش داد. نهادهای دولتی باید بیشتر به سیاستگذاری كلان، كنترل و نظارت بر فعالیت نهادهای قرآنی غیردولتی بپردازند و نقش نهادهای غیردولتی را در سیاستگذاری ، برنامهریزی و نظارت و كنترل افزایش داده وعمدتا به حمایت وپشتیبانی از نهادهای مردمی بپردازند.
نهادهای مردمی قرآنی باید مستقل از نهادهای دولتی باشند و وابستگی تشكیلاتی و سازمانی به نهادهای دولتی نداشته باشند. باید مجموعهها و تشكلهای غیردولتی فعال در حوزه قرآن را شناسنامهدار كرد تا امكان سازماندهی آنها فراهم شود.
باید تأسیس و تشكیل نهادها و سازمانهای دولتی قرآنی به مرجعی واحد سپرده شده و حتی سلسله مراتب تبعیت نیز تغییر كند.
تشكیل ستاد هماهنگی در قالب شورای سیاستگذاری و هماهنگی اقدام دیگری در این راستا است. شورایی كه بتواند نمایاننده سطوح مختلف كارشناسی و مدیریتی باشد، مصوبات آن دارای ضمانتهای اجرایی برای همه اعضای آن باشد، شورایی كه نقش تصمیمسازی، سیاستگذاری، هماهنگی و نظارت بر اجرای مصوبات را داشته باشد و بتواند منجر به شكلگیری نقطه كانونی و مدیریت واحد برای هماهنگی در فعالیتهای قرآنی شود.
تمركز مدیریت كلان در یك شورا با مشاركت و عضویت كلیه دستگاهها، نهادها و سازمانهای ذیربط، به علاوه حضور و مشاركت متخصصان در حوزههای مختلف. طراحی و تأسیس شوراهای چندگانه برای حوزههای مختلف امور قرآنی با حضور و مشاركت كلیه دستگاههای ذیربط و واگذاری مدیریت كلان و راهبری هر كدام از این حوزهها به شورای مربوطه و ایفای نقش ستادی و پایانهای از سوی یك نهاد متمركز در ارتباط با كلیه دستگاههای ذیربط.