• مشکی
  • سفید
  • سبز
  • آبی
  • قرمز
  • نارنجی
  • بنفش
  • طلایی
انجمن ها > انجمن قرآن و عترت > صفحه اول بحث
لطفا در سایت شناسائی شوید!
قرآن و عترت (بازدید: 761)
شنبه 18/6/1391 - 10:9 -0 تشکر 549975
آشنایی با منشور توسعه فرهنگ قرآنی

بر گرفته از  http://iqna.ir/fa/news_detail.php?ProdID=558586

تحقق فرهنگ قرآنی در جامعه مستلزم اصلاح و انطباق نظام‌های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی و خرده‌نظام‌های آن با مبانی قرآنی است؛ چرا كه در غیر این‌صورت این نظام‌ها تأثیر طبیعی فرهنگ‌سازی ناشی از آموزش عمومی و تبلیغ و ترویج قرآنی را تحت‌الشعاع قرار خواهند داد.

آنچه در ذیل می‌آید، آشنایی تفصیلی با منشور توسعه قرآنی است كه در این بخش، اهداف منشور توسعه فرهنگ قرآنی، سیاست‌ها و راهبردهای توسعه فرهنگ قرآنی و شورای توسعه فرهنگ قرآنی بیان می‌شود.

منشور توسعه فرهنگ قرآنی مشتمل بر مقدمه، 9 ماده و 2 تبصره در سه محور اصلی اهداف منشور، سیاست‌ها و راهبردهای توسعه فرهنگ قرآنی و شورای توسعه فرهنگ قرآنی، تنظیم شده است.

شنبه 18/6/1391 - 10:11 - 0 تشکر 549984

منشور توسعه فرهنگ قرآنی كه پس از گذار از مراحل متعدد و ارزیابی‌های نخبگان و كارشناسان تدوین و به عنوان نخستین سند جامع و راهبردی نظام جمهوری اسلامی ایران در حوزه قرآن كریم در جلسه 22/2/1388 شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید، برنامه ملی نظام برای طی مسیر تحقق فرهنگ قرآنی در جامعه است.


این منشور، ترجمان ارتباط و تعامل نظام مقدس جمهوری اسلامی در مواجهه با تعالیم قرآن و نماد نگرش به قرآن در این نظام به شمار می‌آید و امید است با اجرایی شدن آن، گام‌های اساسی و مؤثر در جهت توسعه فرهنگ قرآنی و حاكمیت آن در جامعه اسلامی برداشته شود.

شنبه 18/6/1391 - 10:13 - 0 تشکر 549988

گسترش اقبال عمومی به قرآن پس از پیروزی انقلاب اسلامی و توسعه و تكثیر فعالیت‌ها و فعالان قرآنی به‌ویژه در دهه دوم انقلاب كه با هدایت و حمایت خاص مقام معظم رهبری، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای (مدظلّه العالی) همراه بود، منجر به فضایی فرهنگی در كشور شد كه متعاقب آن دستگاه‌های فرهنگی و حتی غیرفرهنگی را بر آن داشت تا زمینه‌های اداری و بعضاً حقوقی لازم را برای ایجاد و توسعه بخش‌های قرآنی فراهم كنند.


این توسعه و ضرورت‌های هماهنگی آن در كنار مطالبات معرفتی قرآنی در حوزه‌های مختلف اندیشه‌ای و تأثیرگذاری محوریت قرآن در اتحاد و انسجام امت اسلامی، نگاه جامعه فعالان قرآنی كشور در عرصه‌های مختلف پژوهشی، آموزشی و تبلیغی¬ترویجی قرآنی را به سوی شورای‌ عالی انقلاب فرهنگی و سازمان اصلی مدیریتی آن یعنی دبیرخانه شورا متوجه ساخت و به دنبال آن همكاری و پیگیری صمیمانه و دلسوزانه گروه‌هایی از مدیران و كارشناسان ارشد فعالیت‌های قرآنی (به‌ ویژه بخش مردمی) زمینه‌های شكل‌گیری بخشی تحت عنوان «كمیته هماهنگی و گسترش فعالیت‌های قرآنی» و بعداً «كمیسیون پژوهش‌های قرآنی» را در دبیرخانه شورای‌عالی انقلاب فرهنگی فراهم آورد.


این هسته قرآنی توانست در طول سال‌های 79 تا 88 ادبیات جدیدی را در حوزه فعالیت‌های قرآنی ایجاد و گام‌هایی را در مسیر هماهنگی و توسعه فعالیت‌های قرآنی در كشور بردارد. توجه به دو موضوع ساماندهی فعالیت‌های قرآنی و توسعه فرهنگ قرآنی مهم‌ترین محورهای مورد نظر در جلسات و فعالیت‌های این مجموعه بود.



شنبه 18/6/1391 - 10:14 - 0 تشکر 549995

بر این اساس سه طرح پژوهشی جهت بررسی و سنجش وضعیت موجود و مطلوب به انجام رسید:


طرح‌های مقدماتی انجام شده برای تدوین منشور:


1.طرح پژوهشی «تعیین و تبیین اهداف و سیاست‌های توسعه فرهنگ قرآنی»: این طرح طی دو مرحله در سال‌های 1381 تا 1385 اجرا و در آن مجموعه متون مرتبط با توسعه فرهنگ قرآنی از كتاب و سنت گردآوری و همراه با مبانی نظری و مفاهیم حوزه فرهنگ در اختیار تعدادی از صاحب‌نظران قرآنی و فرهنگی قرار گرفته طی مصاحبه و پرسش‌نامه، تعاریف و گزاره‌های مورد نظر در اهداف و سیاست‌های توسعه فرهنگ قرآنی گردآوری شد.

شنبه 18/6/1391 - 10:15 - 0 تشکر 550001


2. طرح پژوهشی «بررسی راهكارهای هماهنگی و ساماندهی فعالیت¬های قرآنی كشور»: این طرح در سال 1383 به اجرا درآمد. در این طرح مجموعه دیدگاه¬های مدیران و كارشناسان فعالیت‌های قرآنی كشور در خصوص وضعیت فعالیت‌های قرآنی و راهكارهای ساماندهی امور قرآنی كشور گردآوری و تدوین شد كه برخی از اهمّ نتایج به دست آمده (در بخش نقاط ضعف و راهكارها) این است: پس از پیروزی انقلاب اسلامی فعالیت‌های قرآنی (آموزشی، پژوهشی، تبلیغی و ترویجی) به صورت نامتوازن رشد كرده‌اند.


توجه بیشتر به حفظ و آموزش روخوانی قرآن معطوف بوده است تا به حوزه‌های درك مفاهیم، تدبّر و پژوهش‌های قرآنی و همچنین توجه بیشتری به فعالیت‌های زودبازده و دارای نمود بیشتر به جای فعالیت¬های دیربازده و عمیق و مؤثر شده است. تصمیم‌گیری در حوزه امور قرآنی در كشور ما مبتنی بر سلائق و علائق شخصی مدیران و كارشناسان است.


به دلیل ضعف مدیریت، از امكانات و منابعی كه در اختیار سازمان‌ها و نهادهای دولتی فعال در امور قرآنی قرار می‌گیرد به نحو مطلوب استفاده نمی‌شود. امكانات و بودجه‌هایی كه در اختیار نهادها و سازمان‌های دولتی قرار گرفته است، در سطح پایینی بوده و یا از آن به درستی استفاده نشده است و بعضاً به دلیل موازی‌كاری و ناهماهنگی، بودجه و امكانات تلف شده است.


فعالیت نهادهای فعال در امور قرآنی فاقد انسجام است. بین نهادهای دولتی با یكدیگر از یك سو و با نهادهای مردمی از سوی دیگر تعاملی وجود ندارد. ظاهرگرایی و سطحی‌نگری در فعالیت‌ها و عدم توجه به پیام و محتوای قرآن در عرصه این فعالیت‌ها حاكم است. در عرصه فعالیت‌های قرآنی، برنامه‌های مقطعی توسعه یافته‌اند و در مقابل، فقدان برنامه‌های مستمر و مانا به چشم می‌خورد.


تولید دانش و مبانی تئوریك برای برنامه‌ها و فعالیت‌های قرآنی ضعیف است و تلاش علمی برای تبیین شاخصه‌ها و ارائه نظریه‌های علمی در این خصوص صورت نگرفته است.


بین حوزه‌های مختلف فعالیت‌های قرآنی و تعداد سازمان‌ها و نهادهایی كه به هر یك از این حوزه‌ها می‌پردازند، تناسبی وجود ندارد.


بین حوزه و گستره فعالیت هر یك از این سازمان‌ها با میزان ارتباط و تعامل آنها با مجموعه سازمان‌های قرآنی و مراكز و بخش‌های ذی‌ربط تناسب چندانی وجود ندارد. در تعریف دقیق و منطقی روابط بین سازمانی، خلأ قانونی و حقوقی وجود دارد.


در قوانین و ضوابط فرهنگی موجود، فعالیت‌های قرآنی از جایگاه مناسبی برخوردار نیست. دستگاه‌های دولتی فعال در امور قرآنی لوایح لازم برای سامان‌بخشیدن به این حوزه را در اختیار قانون‌گذار قرار نداده‌اند.


تعدد و تكثر مراجع مؤسس و بنیان‌گذار نهادها و سازمان‌های دولتی در حوزه فعالیت‌های قرآنی، موجب بی‌سامانی در این حوزه شده است. عدم وجود ارتباط مناسب بین نهادها و دستگاه‌ها منجر به تداخل وظایف، بروز موازی‌كاری، خلأهای كاری و ایجاد عرصه‌های رقابتی مخرب شده است.


قوانین و ضوابط فرهنگی مرتبط با فعالیت‌های قرآنی به درستی اجرا نمی‌شود. عدم كنترل و نظارت صحیح بر اجرای قوانین و ضوابط مربوط به فعالیت‌های قرآنی موجب بروز مشكلات متعدد شده است.


حضور مستقیم دستگاه‌های دولتی در بخش اجرایی فعالیت‌های قرآنی مانع شكل‌گیری نهادهای مردمی در این حوزه شده است.


ارتباط منطقی و نزدیك‌تر دستگاه‌های اجرایی فعال در امور قرآنی با قانون‌گذار و تشكیل كمیته‌ها و كمیسیون‌های تخصصی مشترك بین این دستگاه‌ها و نهادهای قانون‌گذار در جهت شناخت موانع قانونی و نیز راهكارهای قانونی در مسیر ساماندهی فعالیت‌های قرآنی كشور می‌تواند تا حدود زیادی به روند سامان بخشیدن به حوزه این فعالیت‌ها كمك كنند.


ایجاد نظام ارزیابی و تعیین علمی شاخصه‌های ارزیابی وضعیت فعالیت‌های قرآنی در جامعه می‌تواند كمك مؤثری به ساماندهی فعالیت‌های قرآنی باشد. آموزش و ارتقای سطح دانش مدیران می‌تواند نقش مؤثری در كاهش تصدی‌گری و انتقال وظایف نهادها و سازمان‌های دولتی به بخش مردمی داشته باشد.


سهم نهادهای غیردولتی در سیاست‌گذاری‌های كلان وسیاست‌گذاری‌های اجرایی را باید افزایش داد. نهادهای دولتی باید بیشتر به سیاست‌گذاری كلان، كنترل و نظارت بر فعالیت ‌نهادهای قرآنی غیردولتی بپردازند و نقش نهادهای غیردولتی را در سیاست‌گذاری ، برنامه‌ریزی و نظارت و كنترل افزایش داده وعمدتا به حمایت وپشتیبانی از نهادهای مردمی بپردازند.


نهادهای مردمی قرآنی باید مستقل از نهادهای دولتی باشند و وابستگی تشكیلاتی و سازمانی به نهادهای دولتی نداشته باشند. باید مجموعه‌ها و تشكل‌های غیر‌دولتی فعال در حوزه قرآن را شناسنامه‌دار كرد تا امكان سازماندهی آنها فراهم شود.


باید تأسیس و تشكیل نهادها و سازمان‌های دولتی قرآنی به مرجعی واحد سپرده شده و حتی سلسله مراتب تبعیت نیز تغییر كند.


تشكیل ستاد هماهنگی در قالب شورای سیاست‌گذاری و هماهنگی اقدام دیگری در این راستا است. شورایی كه بتواند نمایاننده سطوح مختلف كارشناسی و مدیریتی باشد، مصوبات آن دارای ضمانت‌های اجرایی برای همه اعضای آن باشد، شورایی كه نقش تصمیم‌سازی، سیاست‌گذاری، هماهنگی و نظارت بر اجرای مصوبات را داشته باشد و بتواند منجر به شكل‌گیری نقطه كانونی و مدیریت واحد برای هماهنگی در فعالیت‌های قرآنی شود.


تمركز مدیریت كلان در یك شورا با مشاركت و عضویت كلیه دستگاه‌ها، نهادها و سازمان‌های ذیربط، به علاوه حضور و مشاركت متخصصان در حوزه‌های مختلف. طراحی و تأسیس شوراهای چندگانه برای حوزه‌های مختلف امور قرآنی با حضور و مشاركت كلیه دستگاه‌های ذیربط و واگذاری مدیریت كلان و راهبری هر كدام از این حوزه‌ها به شورای مربوطه و ایفای نقش ستادی و پایانه‌ای از سوی یك نهاد متمركز در ارتباط با كلیه دستگاه‌های ذیربط.

شنبه 18/6/1391 - 10:15 - 0 تشکر 550004


3. طرح پژوهشی «طراحی و ارزیابی مدل‌های كلان ساماندهی فعالیت‌های قرآنی»: این طرح در سال 1384 به اجرا درآمد و در آن مدل‌های مختلف تشكیلاتی ارائه‌شده توسط مدیران و كارشناسان فعالیت‌های قرآنی برای ساماندهی فعالیت‌های قرآنی كشور نظیر تشكیل وزارت، سازمان، شورا، ستاد و طرح‌های ملی مانند نظام جامع رفاه و تامین اجتماعی، نظام جامع توسعه تربیت بدنی و ورزش كشور و ویژگی‌های هر یك گردآوری و بر اساس تجربیات سازمان‌های مشابه موجود و معیارهای مورد اجماع صاحب نظران امور قرآنی و فرهنگی مورد نقد و ارزیابی قرار گرفته و مدل كلان مناسب طراحی و ارائه شد.

شنبه 18/6/1391 - 10:16 - 0 تشکر 550007


معیارهای مورد نظر منشور:


معیارهای بیست و هفتگانه مورد نظر صاحب‌نظران برای طراحی نظام مطلوب ساماندهی فعالیت‌های قرآنی كشور از این قرار است: اتكاء نظام تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری بر فرآیندهای علمی و كارشناسی و پرهیز از تصمیم‌گیری سلیقه‌ای، ایجاد وحدت رویه در زمینه تدوین قوانین، ضوابط و استاندارد‌ها، برقراری ارتباط مؤثر و شفاف بین سه لایه؛ مجریان امور، تصمیم‌سازان و تصمیم‌گیران، بهره‌مندی تصمیمات از قدرت كافی و ضمانت اجرایی، ایجاد زیرساخت‌های مناسب برای كنترل، نظارت و ارزشیابی عملكرد سازمان‌های دولتی و مردمی، تسریع روند تصمیم‌سازی، تصمیم‌گیری و اجرای فعالیت‌های قرآنی و كاهش بروكراسی، ایجاد مرجع مؤسس واحد برای ایجاد ساختارهای قرآنی دولتی، اطلاع‌رسانی مناسب به مدیران ارشد نظام، حوزه عمومی و عموم جامعه، كاهش تأثیر تحولات و جریانات سیاسی در مدیریت فعالیت‌های قرآنی، ایجاد قابلیت یادگیری در سازمان‌های عضو و تجمیع دانش و تجارب، شایسته‌پروری، شایسته‌گزینی و شایسته‌سالاری در نظام و ساختار مدیریت كلان قرآنی، ایجاد بستر مناسب برای خلق ایده‌های كاربردی، منعطف و پاسخ‌گو، مشاركت صاحب‌نظران حوزه‌های مختلف فعالیت‌های قرآنی در فرآیند تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری.

شنبه 18/6/1391 - 10:16 - 0 تشکر 550009


دیگر معیارهای قرآنی دراین باره عبارتند از : استفاده حداكثری از نخبگان و ظرفیت‌های علمی كشور (در رشته‌های مختلف قرآنی)، جلب مشاركت حداكثری مردم در اجرای فعالیت‌های قرآنی، جلب مشاركت سازمان‌های مردمی در امور راهبردی (تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی كلان) فعالیت‌های قرآنی، ارتقاء توانمندی سازمان‌ها و تشكل‌های مردمی، پرهیز از وابسته كردن مجامع و سازمان‌های مردمی قرآنی به نهادهای دولتی، كاهش نقش تصدی‌گری دولت و افزایش نقش حاكمیتی آن، شفاف‌سازی حوزه فعالیت سازمان‌های مختلف دولتی و تمركز هر سازمان بر فلسفه وجودی خویش، جلوگیری از بروز موازی‌كاری و رقابت‌های مخرب، پاسخگویی به‌هنگام به نیازهای قرآنی جامعه، ارتقای جایگاه حقوقی و قانونی سازمان‌های قرآنی در مجموعه دستگاه‌های فرهنگی كشور، پرهیز از گسترش تشكیلات اداری، استفاده بهینه سازمان‌ها از ظرفیت‌های مادی و انسانی یكدیگر، تخصیص صحیح و متوازن بودجه و امكانات و پرهیز از ایجاد نهادهای موازی تصمیم‌گیر.

شنبه 18/6/1391 - 10:17 - 0 تشکر 550011


نتایج نهایی این تحقیق پس از طرح، نقد و تكمیل در جلسات متعدد علمی و كارشناسی دبیرخانه، در سال 1385 در قالب طرح تشكیل شورای توسعه فرهنگ قرآنی و شوراهای تخصصی وابسته تدوین و به دبیر محترم شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه و توسط ایشان به دفتر مقام معظم رهبری تقدیم شد.


هم‌زمان با فعالیت‌های انجام‌شده در دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی، طرح جامع قرآنی (مصوب اسناد بخشی برنامه چهارم توسعه در سال 1384) توسط سازمان تبلیغات اسلامی(1384 تا 1386) و طرح ساماندهی فعالیت‌های قرآنی كشور (1386) توسط نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی تدوین و ارائه شد كه در نهایت این دو طرح نیز به دفتر مقام معظم رهبری تقدیم شد و پس از كارشناسی انجام‌شده در دفتر مقام معظم رهبری، تلفیق نهایی و تصویب آن به شورای عالی انقلاب فرهنگی محول شد.

شنبه 18/6/1391 - 10:17 - 0 تشکر 550014


بر این اساس، منشور توسعه فرهنگ قرآنی كه حاصل تلفیق مبانی و مشتركات طرح‌های سه‌گانه، نتایج جلسات كارشناسی دستگاه‌ها و طرح‌های پژوهشی انجام‌‌شده (با بیش از 4000 صفحه مستندات علمی و پژوهشی و حدود 8000 نفر ساعت جلسات علمی و كارشناسی) در حوزه امور قرآنی است، در مسیری طولانی و پر فراز و نشیب تدوین و با عنایت الهی و اهتمام اعضای محترم شورای‌عالی انقلاب فرهنگی در تاریخ 22/2/1388 به تصویب این شورا رسید و در تاریخ 8/4/1388 با امضای ریاست محترم جمهوری جهت اجرا ابلاغ شد.


این منشور مشتمل بر اهداف، سیاست‌ها، راهبردها و كلیات ساختار سازمانی پیگیری تحقق اهداف در قالب شورای توسعه فرهنگ قرآنی و كمیسیون‌های آن است كه به عنوان یكی از شوراهای تخصصی وابسته به شورای‌عالی انقلاب فرهنگی با جایگاهی ویژه به فعالیت می‌پردازد.

شنبه 18/6/1391 - 10:18 - 0 تشکر 550016


انتظار طولانی و مشتاقانه جامعه فعالان قرآنی برای تحقق این امر، نیت صادقانه مردم و مدیران كشور برای اهتمام به توسعه فرهنگ قرآنی در جامعه، جایگاه شورای‌عالی در نظام و موقعیت خاص آن نسبت به مقام معظم رهبری، وجود فرهیختگان و صاحب‌نظران صاحب تجربه قرآنی و توجه ویژه به قرآن و اجرای منشور توسعه فرهنگ قرآنی در پیش‌نویس نهایی برنامه پنجم توسعه، بخشی از سرمایه‌های اولیه این كار است كه در صورت به‌كارگیری صحیح، حركتی مقدس، شورآفرین و تعالی‌بخش را در سطح كشور و به دنبال آن در معرفی جامعه قرآنی ایران به ملل اسلامی و سایر ملل آغاز خواهد كرد كه حاصل آن جلب بركات و رحمت الهی برای همه خادمان آن خواهد بود.

برو به انجمن
انجمن فعال در هفته گذشته
مدیر فعال در هفته گذشته
آخرین مطالب
  • آلبوم تصاویر بازدید از کلیسای جلفای...
    آلبوم تصاویر بازدید اعضای انجمن نصف جهان از کلیسای جلفای اصفهان.
  • بازدید از زیباترین کلیسای جلفای اصفهان
    جمعی از کاربران انجمن نصف جهان، در روز 27 مردادماه با همکاری دفتر تبیان اصفهان، بازدیدی را از کلیسای وانک، به عمل آورده‌اند. این کلیسا، یکی از کلیساهای تاریخی اصفهان به شمار می‌رود.
  • اعضای انجمن در خانه شهید بهشتی
    خانه پدری آیت الله دکتر بهشتی در اصفهان، امروزه به نام موزه و خانه فرهنگ شهید نام‌گذاری شده است. اعضای انجمن نصف جهان، در بازدید دیگر خود، قدم به خانه شهید بهشتی گذاشته‌اند.
  • اطلاعیه برندگان جشنواره انجمن‌ها
    پس از دو ماه رقابت فشرده بین کاربران فعال انجمن‌ها، جشنواره تابستان 92 با برگزاری 5 مسابقه متنوع در تاریخ 15 مهرماه به پایان رسید و هم‌اینک، زمان اعلام برندگان نهایی این مسابقات فرارسیده است.
  • نصف جهانی‌ها در مقبره علامه مجلسی
    اعضای انجمن نصف جهان، در یك گردهمایی دیگر، از آرامگاه علامه مجلسی و میدان احیا شده‌ی امام علی (ع) اصفهان، بازدیدی را به عمل آوردند.