تبیان، دستیار زندگی

ثمره سفر طائف

ابوطالب عموی رسول اكرم ، و خدیجه همسر مهربان آن حضرت ، به فاصله‏
چند روز هر دو از دنیا رفتند . و به این ترتیب ، رسول اكرم بهترین‏
پشتیبان و مدافع خویش را در بیرون خانه ، یعنی ابوطالب ، و بهترین مایه‏
دلداری و انیس خویش را در داخل خانه ، یعنی خدیجه ، در فاصله كمی از
دست داد .
و فات ابوطالب به همان نسبت كه بر رسول اكرم گران تمام شد ، دست‏
قریش را در آزار رسول اكرم بازتر كرد . هنوز از وفات ابوطالب چند روزی‏
نگذشته بود كه هنگام عبور رسول اكرم از كوچه ، ظرفی پر از خاكرو به روی‏
سرش خالی كردند . خاك آلود به خانه برگشت . یكی از دختران آن حضرت ( كوچكترین دخترانش ، فاطمه ، سلام الله علیها )
جلو دوید و سرو موی پدر را شستشو داد . رسول اكرم دید كه دختر عزیزش‏
اشك می‏ریزد ، فرمود : " دختركم ! گریه نكن و غصه نخور ، پدر تو تنها
نیست ، خداوند مدافع او است " .
بعد از این جریان ، تنها از مكه خارج شد و به عزم دعوت و ارشاد قبیله‏
ثقیف ، به شهر معروف و خوش آب و هوا و پرناز و نعمت " طائف " ،
در جنوب مكه ، كه ضمنا تفرجگاه ثروتمندان مكه نیز بود ، رهسپار شد .
از مردم طائف انتظار زیادی نمی‏رفت . مردم آن شهر پر ناز و نعمت نیز
همان روحیه مكیان را داشتند كه در مجاورت كعبه می‏زیستند ، و از صدقه سر
بتها در زندگی مرفهی به سر می‏بردند .
ولی رسول اكرم كسی نبود كه به خود یأس و نومیدی راه بدهد ، و درباره‏
مشكلات بیندیشد او برای ربودن دل یك صاحبدل و جذب یك عنصر مستعد ،
حاضر بود با بزرگترین دشواریها روبرو شود .
وارد طائف شد . از مردم طائف همان سخنانی را شنید كه قبلا از اهل مكه‏
شنیده بود . یكی گفت : " هیچ كس دیگر در دنیا نبود كه خدا تو را
مبعوث كرد ؟ ! " دیگری گفت : " من جامه كعبه را دزدیده باشم اگر تو
پیغمبر خدا باشی " . سومی گفت : " اصلا من حاضر نیستم یك كلمه با تو
هم سخن شوم " و از این قبیل سخنان .
نه تنها دعوت آن حضرت را نپذیرفتند . بلكه از ترس اینكه مبادا در
گوشه و كنار افرادی پیدا شوند و به سخنان او گوش بدهند ، یكعده بچه و
یكعده اراذل و اوباش را تحریك كردند تا آن حضرت را از طائف اخراج‏
كنند . آنها هم با دشنام و سنگ پراكندن او را بدرقه كردند . رسول اكرم‏
در میان سختی‏ها و دشواریها و جراحتهای فراوان از طائف دور شد ، و خود را
به باغی در خارج طائف رساند كه متعلق به عتبه و شیبه - دو نفر از
ثروتمندان قریش بود - ، و اتفاقا خودشان هم در آنجا بودند . آن دو نفر
از دور شاهد و ناظر احوال بودند و در دل خود از این پیشامد شادی می‏كردند .
از من خوشنود شوی . هیچ گردشی و تغییری و هیچ نیرویی در جهان نیست مگر
از تو و به وسیله تو " .
عتبه و شیبه در عین اینكه از شكست رسول خدا خوشحال بودند ، به ملاحظه‏
قرابت و حس خویشاوندی ، " عداس " غلام مسیحی خود را كه همراهشان بود
دستور دادند تا یك طبق انگور پركند و ببرد جلو آن مردی كه در آن دور در
زیر سایه شاخه‏های انگور نشسته بگذارد ، و زود برگردد .
" عداس " انگورها را آورد و گذاشت و گفت : " بخور ! " رسول اكرم‏
دست دراز كرد ، و قبل از آنكه دانه انگور را بدهان بگذارد ، كلمه مباركه‏
" بسم الله " را بر زبان راند .
این كلمه تا آن روز به گوش عداس نخورده بود . اولین مرتبه بود كه آن‏
را می‏شنید . نگاهی عمیق به چهره رسول اكرم انداخت و گفت : " این جمله‏
معمول مردم این منطقه نیست ، این چه جمله‏ای بود ؟ "
رسول اكرم : " عداس ! اهل كجایی ؟ و چه دینی داری ؟ "
- " من اصلا اهل نینوایم و نصرانی هستم "
- " اهل نینوا ، اهل شهر بنده صالح خدا یونس بن متی ؟ "
- " عجب ! تو در این جا و در میان این مردم از كجا اسم یونس بن متی‏
را می‏دانی ؟ در خود نینوا وقتی كه من آنجا بودم ده نفر پیدا نمی‏شد كه اسم‏
" متی " پدر یونس را بداند " .
- " یونس برادر من است ، او پیغمبر خدا بود ، من نیز پیغمبر خدایم‏
" .
عتبه و شیبه دیدند عداس همچنان ایستاده و معلوم است كه مشغول گفتگو
است . دلشان فرو ریخت ، زیرا از گفتگوی اشخاص با رسول اكرم بیش از هر
چیزی بیم داشتند . یك وقت دیدند كه عداس افتاده و سر و دست و پای‏
رسول خدا را می‏بوسد . یكی به دیگری گفت : " دیدی غلام بیچاره را خراب‏
كرد ! "