" معماری
تكیه میرفندرسكی "
تكیه میرفندرسكی در شمال غربی گورستان تخت فولاد
از تكایای ممتاز و منحصر به فرد این قبرستان می باشد. اصل وجود تكیه از اوایل
صفویه و شاید به قرون هشتم و نهم مقارن با تكیه باباركن الدین برسد كه اساس اولیه
آن به صورت مقبره و خانقاه درویشان بوده كه شاردن هم به آن اشاره دارد. شهرت این
تكیه به واسطه وجود مزار عارف و فیلسوف برجسته زمان شاه عباس اول میر ابوالقاسم
فندرسكی متوفی 1050 هـ .ق می باشد.
مجموعه این تكیه شامل یك صحن مستطیلی چهار
ایوانه با محور شرقی، غربی و حجره هایی در اطراف و سردری زیبا در جبهه جنوبی با قطاربندی
های زیبایی كه به رنگ اخرایی قلم گیری شده است.
سبك معماری تكیه صفوی می باشد شامل طاق و چشمه و
فضاهای محصور كننده.
در جبهه غربی اتاقی با ارسی سه دری و گوشواره
هایی در طرفین قرار داشته كه در اواخر عهد قاجار با تیغة آجری مسدود شده است. این
اتاق ظاهراً محل عبادت و خلوت نشینی میر فندرسكی بوده كه قبر وی نیز به صورت سكویی
مرمرین مقابل آن در صحن تكیه واقع شده است. بر دیوار این اتاق كتیبه ای به خط میر
عماد حسنی استاد برجسته خوشنویسی متوفی 1020هـ .ق به زیبایی گچبری شده كه غزلی از
حافظ می باشد با مطلع« روضه خلد برین خلوت درویشان است».
این تكیه تغییرات و الحاقاتی داشته از جمله در
جبهه جنوبی كه به صورت تكیه ای مجزا مدفن بختیاریها می باشد.
از عناصر ارزشمند معماری و هنری این تكیه،
سقاخانه ای در جبهه جنوبی با مشبك آجری لعابدار كه در طول زمان تخریب شده بود و به
تازگی مرمت شده است و همچنین سنگابی مكعب شكل از عهد صفوی می باشند.
درختی كهنسال كه خشكیده شده
نشانگر فضایی مصفا به صورت باغی مشجر و زیبا با حوضی بزرگ در وسط كه از نهر 250
مشروب می شده، است كه بخشی از آن در نیمه غربی صحن تكیه باقی مانده است.
بزرگانی در این تكیه آرمیده اند از جمله:
-
عباس بهشتیان محقق و مؤلف گرانمایه متوفی 1408هـ .ق
- سید
روح ا... كشفی ادیب و شاعر، متوفی 1382هـ .ق
-
میرزا تقی خان حكیم باشی« سرتیپ» ادیب محقق و روزنامه نگار متوفی 1303هـ .ق
-
میرزا محمد حسین عنقا شاعر و هنرمند خوشنویس، متوفی 1308هـ .ق