تبیان، دستیار زندگی

اپازوته، چای مکزیکی یا چای مسیح گیاهی دارویی بومی مکزیک، امریکای مرکزی و امریکای جنوبی است.

نــام علـــمی ایــن گیــاه
‎Dysphania ambrosioides, ‎است و گیاهی یکساله به حساب می‌آید که تا 2/1 متر رشد می‌کند، شاخه‌های آن منظم هستند و طول برگ‌های آن تا 12 سانتی‎ ‎متر رشد می‌کند.
گل‌های این گیاه کوچک و سبز هستند قابل ذکر است که علاوه بر مناطق بومی که محل اصلی رویش آن هستند، در مناطقی با آب و هوای گرم مایل به نیمه استوایی اروپا و ایالات متحده هم می‌روید‎.‎ریشه کلمه اپازوته‎ epazotl ‎از‎ ‎زبان نائواتل سرچشمه گرفته که یکی از زبان‌های بومی مکزیک به شمار می‌رود. اپازوته به عنوان نوعی ادویه برای طعم دادن به غذا استفاده می‌شود و خام آن تندی صمغ مانندی دارد که مشابه به مزه رازیانه و ترخون است، ولی زنندگی بیشتری دارد.
رایحه آن قوی و توصیف این که از چه نوعی است آسان نیست. می‌توان بوی آن را با مرکبات، نفت، سقز، کافور و نعنا مقایسه کرد. اگر چه در گذشته در مکزیک بیشتر با لوبیای سیاه به خاطر طعم و خاصیت ضد نفخ مصرف می‌شده است برای طعم دادن به دیگر غذاهای سنتی مکزیکی هم کاربرد داشته است.‏
در مورد خواص دارویی این گیاه باید دانست که همان طور که گفته شده برای از بین بردن نفخ معده استفاده می‌شود. همچنین برای درمان آمنوره که یکی از اختلالات قاعدگی است، درد قاعدگی یا دیسمنوره، مالاریا، آسم، حمله عصبی و تشنج و التهاب مخاطی در پزشکی گیاهی کاربرد بسیار دارد. روغن چنوپودیوم از این گیاه گرفته می‌شود که دفع کننده کرم روده است.‏‎
‎اپازوته در قرن 17 میلادی از مکزیک به اروپا برده شد و در موارد مختلف پزشکی مورد استفاده قرار گرفت. قوم ازتک از این گیاه هم برای تهیه غذا و هم مصارف دارویی استفاده می‌کردند.‏
منبع:http://www.ettelaat.com
ارسال توسط کاربر محترم سایت : hasantaleb

دارچین درخت كوچكی است كه از تمام قسمت های آن بویی مطبوع استشمام می شود و به عنوان چاشنی در خوراك های مختلف برای طعم بهتر غذا به كار می رود. دارچین اولین و مهم ترین ادویه ای بود كه به عنوان كالای تجاری بین بازرگانان آسیا و اروپا مبادله می شد.
دارچین به دو دلیل دارای خواص درمانی ارزشمندی است: اول از همه ضد عفونی كننده بسیار خوبی است زیرا دارچین حاوی میزان زیادی اسیدفنیك، است یعنی در دهان شویه و عفونت های دهانی بسیار مؤثر است. دوم آنكه به عنوان یك ادویه گرم درمان بسیار مفیدی برای سرماخوردگی و آنفلوآنزا است. دارچین اثر آرام كننده و شادكننده دارد. و همچنین تأثیر بسیار مهمی در پایین آوردن تب دارد. دارچین رگ ها را باز می كند و باعث بهبود گردش خون می شود و همچنین كلیه ها را گرم می كند، كم خونی را درمان می كند. ضعف كمر و پاها را از بین می برد و بهترین دارو برای دردهای عضلانی است.
به علت داشتن تانن در رفع اسهال، ضعف عمومی بدن و انعقاد خون مصرف می شود و به صورت داروبه کار می رود. تحقیقات نشان داده است دارچین در كاهش فشار خون مؤثر است و از خواص مهم دیگر آن تقویت سیستم ایمنی بدن در مقابل بیماری ها است و حتی می توان گفت اثری مشابه چنی سیلین و آنتی بیوتیك دارد. اگر حس كردید كه ضعیف شدداید و یا اگر سرماخورده اید و ضعف شدید دارید، چای دارچین بهترین دارو است.
دارچین معده را تمیز، آرام و قوی می كند، بنابراین اگر ناراحتی معده دارید حتماً از دارچین استفاده كنید. دارچین كه در بسیاری از نان ها و شیرینی ها به عنوان ادویه استفاده می شود، به زودی به عنوان ماده ضد كپك دربسته بندی مواد غذایی استفاده خواهد شد. با وجود شیرینی و عطر موجود در این ماده، دارچین می تواند عامل نابودی میكروب ها شود.
از خواص دیگر آن، این است كه باعث افزایش كارآیی هورمون انسولین در بدن می شود و در نتیجه بدن نیاز كمتری به این هورمون برای كنترل قندخون پیدا می كند.
یك قاشق چایخوری دارچین حاوی 28 گرم كلسیم، یك گرم آهن، بیش از یك گرم فیبر و مقدار زیادی ویتامین k,c و منگنز است. بنابراین مصرف روزانه آن انسان را سالم نگه می دارد.
منبع: نشریه راه کمال، شماره 34.

زیتون، نقرس و رماتیسم را درمان می کند. برگ زیتون درمان کننده فشار خون و زخم های عفونی است. شرابه ای قندی به نام مان زیتون از ساقه این درخت ترشح می شود که مصرف خوراکی دارد. پوست و برگ درخت زیتون دارای خاصیت تب بر می باشد. همچنین برگ زیتون حاوی گلیکوزید، مواد قندی، مواد تلخ، کلروفیل، اسید گالیک، تانن، موم و مانیت می باشد.
روغن زیتون سلامت شریان ها را تأمین می کند، کلسترول بد را کاهش می دهد. مانع رسوب پلاک ها در جدار شریان و درنتیجه مانع تنگ شدن شریان ها می شود، قند خون را تنظیم می کند، آنتی اکسیدانی قوی است و برای کاهش ابتلا به سرطان و بیماری های قلبی موثر می باشد.
روغن زیتون سوزش و درد ناشی از سوختگی را تسکین داده، از بروز تاول جلوگیری می کند. کمپرس پوست در مورد آفتاب زدگی، سرمازدگی، گزش مار و حشرات با روغن زیتون سبب تسکین درد و سوزش و التیام می شود. همچنین ماساژ پوست با روغن زیتون، تعرق زیاد را کاهش می دهد. این در حالی است که ماساژ سر با روغن زیتون سبب تقویت پوست و مو گشته، شوره سر را بر طرف می سازد. چند قطره روغن زیتون سریعاً خارش و سوزش چشم را تسکین داده و آبریزش چشم را برطرف ساخته و قوه بینایی را تقویت می کند. مخلوط مساوی روغن زیتون و گلیسرین نیز نقش مفیدی در معالجه پوست پای ترک خورده دارد.

نگهداری روغن زیتون

تخریب روغن زیتون از فروشگاه ها شروع می شود زیرا حرارت و نور بزرگ ترین دشمنان روغن زیتون هستند. از خرید روغن هایی که در بطری یا بسته بندی های شفاف عرضه می شود یا در ویترین مغازه ها در معرض نور قرار دارند، خودداری کنید. بعد از خرید در منزل، آن را در جای خنک و تاریک قرار دهید تا در معرض نور و حرارت نباشد. برای مثال روغن زیتون را در کمدهای پایین و دور از گرمای اجاق گاز نگهداری کنید و درب آن را بلافاصله بعد از مصرف محکم ببنیدید، زیرا روغن زیتون به شدت بو و مزه غذاهای دیگر را جذب می کند و در اثر تماس با اکسیژن هوا سریعاً فاسد می شود. در صورتی که شما این مراقبت های ساده را انجام دهید، روغن زیتون به مدت طولانی قابل نگهداری خواهد بود. خصوصیات مختلف این روغن در اثر گذشت زمان تغییر می کند، بنابراین روغن هایی را که بیشتر از دو سال از تاریخ تولید آنها گذشته، خریداری نکنید.
اگر مایلید که از این روغن برای سرخ کردن استفاده نمایید، سعی کنید حتما نوع تصفیه شده آن که نقطه دود بالایی دارد استفاده شود، زیرا به راحتی نمی سوزد. اگر برای سرخ کردن به درجه حرارت های بالا نیازمندید، بهتر است از روغن مخصوص سرخ کردن استفاده کنید و بعد به آن روغن زیتون خالص بیفزایید و در این صورت مطمئن باشید که روغن زیتون تمام خواص خود را حفظ می کند. به شما توصیه می شود که این روغن را وارد رژیم غذایی روزانه تان کنید، زیرا این روغن جذب غذا شده و غذا را ترد و خوشمزه تر می کند.

آیا روغن زیتون ضرر نیز دارد؟

روغن زیتون برای هیچ کس مضر نیست و همه افراد می توانند از آن استفاده کنند. فقط خوردن میوه تازه و یاقوتی آن معده را سست می کند و ممکن است تهوع و استفراغ به دنبال داشته باشد. مصرف زیاد زیتون سبب لاغری، بی خوابی و اختلالات تنفسی می شود.

چگونه یک روغن زیتون با کیفیت خوب را انتخاب کنید؟

روغن را استشمام کنید. بایستی بوی تند زیتون احساس شود یا به طور جزئی بوی سیب یا سبزی داشته باشد.
رنگ روغن زیتون را در نظر بگیرید، زیرا رنگ به آسانی می تواند تقلبی باشد. هر نوع از زیتون رنگ مخصوص خودش را دارد، علاوه بر این اگر برگ های زیادی همراه زیتون باشد، روغن زیتون سبز رنگی به دست خواهد آمد که تولید کنندگان به این عمل مبادرت می کنند.
یک قاشق روغن را وارد دهان خود کنید و سپس هوا را از روی آن تنفس نمایید، بایستی مزه زیتون را داشته باشد یا ممکن است مزه هایی از قبیل مزه سیب، رازیانه یا یک گیاه علفی را احساس کنید که ایده آل است. اگر در دهان خود مزه فلزی ( بوی حلبی ) را احساس کنید، این روغن ممکن است نامرغوب یا فاسد باشد.
روغن را در دهان خود چگونه احساس می کنید؟ در این آزمایش باید روغن طوری در دهان ریخته شود که سقف دهان را نپوشاند. روغن زیتون خوب از طریق حرکت در دهان تشخیص داده می شود. حرکت یک روغن نامرغوب بر روی زبان به کندی احساس می شود.
منبع: نشریه راه موفقیت شماره 21.

ـ کلیات گیاه شناسی
هل گیاهی است که در مناطق حاره و گرم می روید. وطن آن هندوستان است و حدود هشتاد درصد مصرف هل دنیا از هندوستان صادر می شود
این گیاه پایا و علفی است که ریزوم آن گاهی تا ارتفاع چهارمتر خارج می شود. یک یا دو ساقه ی گل دهنده، از قاعده ی ساقه های هوایی خارج می شود که دارای گل های کوچک به رنگ سفید یا سبز روشن است. میوه هل بیضی شکل ، مانند قلب و به رنگ زرد یا سبز روشن به طول یک تا دو سانتی متر است. دانه های معطر و مطبوعی به رنگ قهوه یی مایل به قرمز در آن وجود دارد که به مصرف ادویه و خشبوکردن غذاها می رسد
ـ ترکیبات شیمیایی
هل دارای اسانس فرار و معطری در حدود چهاردرصد است. ضمنا این گیاه دارای مواد رزینی و چربی نیز هست
ـ خواص دارویی
هل نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است
1ـ تقویت کننده ی قلب است
2ـ بادشکن است و گاز معده و روده را خارج می کند
3ـ تقویت کننده ی بدن است
4ـ ادرار آور است
5ـ قاعده آور است
6ـ مقوی سیستم هضم است
7ـ باعث هضم غذا می شود
8ـ زخم های دهان را برطرف می کند. به همین منظور دم کرده ی هل را در دهان مزمزه کنید
9ـ خوشبوکننده ی دهان است
10ـ برای تسکین گوش درد، گرد هل را در گوش بریزید
11ـ برای برطرف کردن دل بهم خوردگی و تهوع، از دم کرده ی هل استفاده کنید
12ـ اشتها آور است
13ـ تب را پایین می آورد
14ـ معالج سرماخوردگی است
15ـ برای تسکین درد رماتیسم مفید است
16ـ ترشی معده را برطرف می کند
17ـ ضد مسمومیت است
18ـ برای رفع بیماری های چشم مفید است

طرز استفاده

دم کرده: مقدار سی گرم هل کوبیده را در یک لیتر آب جوش بریزید و بگذارید به مدت ده دقیقه دم بکشد، سپس صاف کرده و بنوشید. هل را همچنین می توان به چای یا دیگر نوشیدنی ها اضافه کرد

مضرات

مقدار مصرف زیاد هل برای روده ها مضر است. برای رفع این اشکال آن را باید با کتیرا
منبع: مجله 7روز زندگی (ش 99)

پروتیین یک ماده ی مهم غذایی است که برای رشد و سلامت بدن بسیار ضرورت دارد و باید در غذای روزانه ی ما وجود داشته باشد. پروتیین، هم در غذاهای گیاهی وهم در غذاهای حیوانی وجود دارد، اما دانشمندان علم تغذیه عقیده دارند که پروتیین حیوانی بهتر از پروتیین گیاهی است .در این مقاله با خواص دو نوع پروتیین حیوانی مفید آشنا می شوید.

خواص گوشت بلدرچین

گوشت طیور به عنوان یک منبع پروتیین حیوانی اهمیت زیادی دارد، به همین دلیل در کشورهای مختلف سرمایه گذاری زیادی روی صنعت پرورش طیور از جمله بلدرچین شده است. میزان پروتئین موجود در گوشت این پرنده از پروتیین گوشت سایر پرندگان و نشخوار کنندگان معمولی پنج الی ده درصد بیشتر است. گوشت و تخم بلدرچین به لحاظ ارزش غذایی و درمانی بسیار مورد توجه است و وجود عناصر معدنی کمیاب و ویتامین های مختلف در گوشت این پرنده باعث شده که گوشت آن را برای درمان بعضی از بیماری ها مانند آسم، تشنج، فشار خون، ضعف اعصاب و ناراحتی های روانی و بی خوابی مفید باشد.
گوشت بلدرچین منبع خوب نیاسین، فسفر، مس، تیامین، دیبوفلاوین، ویتامین B6، روی، آهن و سلنیوم است. یک تخم بلدرچین هر چند که از لحاظ وزن حدود یک پنجم وزن تخم مرغ معمولی را دارد، ولی نسبت به آن دارای پنج برابر فسفر و آهن، شش برابر ویتامین B1 و پانزده برابر ویتامین B2 است.

نکاتی در مورد خرید گوشت بلدرچین و نحوه نگهداری آن

گوشت خام بلدرچین در یخچال به مدت دو روز و گوشت پخته ی آن حداکثر سه روز قابل نگهدای است. برای خرید گوشت بلدرچین اول از تاریخ انقضای آن اطمینان حاصل کنید و این که باید بدون بو، کاملاً تمیز و عاری از هر گونه بقایای پر باشد. اگر قصد پختن بلدرچین را تا دو روز پس از خرید ندارید، آن را منجمد کنید. به این منظور بهتر است آن را با همان بسته بندی هنگام خرید در فویل پیچیده یا این که در کیسه ی فریزر گذاشته و هوای داخل آن را کاملاً خارج کنید. گوشت منجمد بلدرچین نیز در فریزر به مدت سه ماه قابل نگهداری است.

روش رفع انجماد گوشت منجمد بلدرچین

هیچگاه بلدرچین منجمد را در درجه حرارت اتاق جهت رفع انجماد قرار ندهید. بهتر است آن را در یخچال گذاشته تا در طول شب رفع انجماد شود؛ هم چنین می توانید با غوطه ور کردن آن در آب سرد رفع انجماد کنید. بدین منظور پرنده را با همان بسته بندی منجمد شده یا با قرار دادن در بسته یی مقاوم نسبت به آب، داخل آب سرد بگذارید و هر سی دقیقه یک بار آن را عوض کنید. بلدرچین ظرف مدت یک ساعت یا کمتر رفع انجماد می شود.

خواص گوشت شتر

گوشت شتر منبع بسیار خوبی از مواد مغذی است و از جهت ترکیبات شیمیایی با گوشت سایر دام های اهلی مقداری تفاوت دارد. این گوشت در مقایسه با گوشت گاو از میزان پروتیین و چربی کمتر برخوردار و در مقایسه با سایر گوشت های دیگر حاوی سدیم بیشتر و پتاسیم کمتری است.
مقدار ویتامین B کمپلکس و بعضی عناصر معدنی نظیر فسفر و کلسیم آن بسیار زیاد است. اما باید گفت نسبت آهن و روی آن کمتر از گوشت سایر دام های اهلی و نسبت کلسیم این گوشت در عضلات ران آن زیادتر است. ویتامین های گروه B این گوشت در تقویت اعصاب تأثیر زیادی دارد و روی آن در تقویت قوای جنسی و جلوگیری از اختلالات در رشد جنین کارآمد است. کالری بسیار بالای گوشت شتر قوای بدنی و استقامت را زیاد می کند و توصیه می شود که بانوان باردار و شیرده، دانش آموزان، ورزشکاران و افراد کهنسال از خوردن آن غافل نشوند.
ویژگی اصلی و متمایز کننده ی گوشت شتر در مقایسه با دیگر گوشت ها فقدان مواد هورونی و آنتی بیوتیک در آن است. چرا که این حیوان در طبیعت آزاد و به دور از پرورش دامی رشد می کند. همچنین وجود مواد طعم دهنده و معطر در گوشت این حیوان موجب تحریک و تشرح غده بزاقی و شیره ی معده شده و در نتیجه قدرت جذب را افزایش می دهد. معمولاً از قلم و کوهان شتر در درمان درد پا، کمر و دردهای رماتیسمی استفاده می شود. از گوشت شتر به همراه کوهان آن نیز که چربی خالص بوده در تهیه ی انواع خورش، آبگوشت و خوراک به کار می رود. دل، جگر، قلوه، مغز، زبان و دیگر احشای این حیوان نیز از نظر ارزش تغذیه یی تقریباً مانند دیگر دام های اهلی است.

ارزش غذایی گوشت شتر

این روزها وقتی برای خرید گوشت قرمز به بعضی قصابی ها یا مغازه های عرضه مواد پروتیینی مراجعه می کنید در میان انواع گوشت گاو، گوساله و گوسفند با گوشت شتر مواجه می شوید. این گوشت از نظر قیمت با گوشت گاو تفاوت چندانی ندارد و از لحاظ شکل ظاهری نیز شبیه به گوشت گوسفند و گاو است.
امروزه بسیاری از شهرنشینان به علت عادت نداشتن به مصرف گوشت شتر از خوردن آن اجتناب می کند. بعضی خانم های خانه دار هم بر این باورند که این گوشت سفت و دیرپر بوده و ارزش غذایی ندارد. حال پرسش این جاست؛ ارزش غذایی گوشت شتر چه میزان است؟

توصیه ها

گوشت شترهای کم سن و سال که بین یک تا سه ساله هستند از جهت مزه، طعم و نرمی شبیه گوشت گوساله است. اما دلایلی که باعث شده مردم گمان کنند این گوشت دیرپز است استفاده از گوشت شتر پیر است. هر چه عمر شتر بالا برود، پیوند بین بافت های گوشت آن افزایش یافته و حرارت پخت دیرتر بر آن تأثیر می گذارد. در ضمن گوشت شتر پیر برای سرخ کردن هم مناسب نیست، چرا که میزان کلاژن آن زیاد و حین سرخ کردن ناپز می ماند.
کوهان شتر چربی خالص و زیاده روی در مصرف آن برای تمام افراد خصوصاً با چربی خون بالا بسیار مضر است.
گوشت شتر در اکثر نقاط به صورت فله یی عرصه می شود. بنابراین هنگام تهیه آن دقت کنید که ظاهر گوشت لزج، چسبنده و مترشح نباشد و عضلات قوام طبیعی داشته باشند.
هر نوع بوی غیر طبیعی و نامطبوع مانند ترشیدگی، تعفن و کپک زدگی علامت فساد گوشت است. خشک و چروکیده بودن از علایم نگهداری گوشت در شرایط نامناسب و غیربهداشتی است. این گوشت با دیگر فرآورده های آن (دل، جگر، قلوه و...) باید حتماً در داخل یخچال های ویترین دار نگهداری شود.
منبع: 7 روز زندگی شماره 123

خرما فروشها می گویند خیلی قدیمی ترها، فروش خرما فقط مخصوص ماه رمضان بود و بس. مردم شهرها و روستاهای مختلف ایران، حتی رسم نداشتند برای تازه در گذشتشان، خرما خیرات کنند و بیشتر، حلوا و نان محلی می دادند. اما دو، سه دهه ی اخیر رسم شده که مردم برای مراسم اموات، خرما هم خیرات می کنند. مردم اینک به ارزش غذایی رطب و خرما پی برده اند و خیلی ها برای خوردن چای به جای قند، خرما مصرف می کنند و این«مصرف» برای صنف خرما فروش غنیمت است. درخت نخل از آفریده های عجیب خداست که همه چیزش برای انسان مفید و قابل استفاده است. از تنه ی آن در ساختمان سازی استفاده می شود و تنه ی نخلی که در ساخت سقف ساختمان یا ستون ها استفاده می شود، حدود سیصد تا پانصد سال عمر می کند. در میانه ی تنه ی نخل، مغز ترد و شیری رنگی وجود دارد که شیرین و گس است و«پنیر نخل» نامیده می شود که بسیار مقوی و گران قیمت است. در ابتدای بهار که نخل شکوفه می زند، آنها را که«تارونه» نام دارد، می چینند و از آن عرق تارونه می گیرند که مانند بقیه ی عرق ها مفید و درمانگر دردهای معده است. عرق تارونه مقوی، گرم و برای قلب مفید است.
از لیف خرما انواع حصیر،پرده، جارو،کیف، سبد، بادبزن و... می بافند. در گذشته بطور سنتی خرما را در قسمتی از حیاط خانه جمع می کردند. بعد از گذشت چند روز شیره ی خرما از آن جدا و از طریق یک کانال کوچک در حوضچه یی جمع می شد، اما امروزه در کارخانه ها از شیره ی خرما،قند و عسل خرما هم تهیه می کنند.
از خرماهای نا مرغوب برای درست کردن سرکه استفاده می کنند که طرفداران خاص خودش را دارد. سرکه ی خرما طعم خوبی دارد و برای بعضی ترشی ها فوق العاده است. از دیگر فرآورده های خرما، تهه ی اسانس خرما برای صنایع نوشابه سازی و رنگ های شیمیایی خوراکی است و در حال حاضر محصولاتی چون شکلات خرمایی،خامه ی خرمایی، انواع کیک و کلوچه ی مغز خرمایی و... آن قدر معروف هستند که نیازی به توضیح ندارند.

فرق رطب و خرما

خیلی ها فکر می کنند رطب همان خرماست، ولی آنها با هم فرق دارند. خداوند درخت نخل را اینگونه آفریده که ابتدا شکوفه های نخل ماده تبدیل به میوه ای سبز، سفت وهسته دار می شود که به آن (ی) می گویند. در مرحله ی بعد، «ی ها» ممکن است زرد یا قرمز شوند که به آن (خرما خارک)می گویند، آفتاب داغ مناطق گرمسیری، پس از مدتی خارک را تیره رنگ و آبدار میکند که به آن رطب می گویند. بعضی از انواع نخل ها، میوه شان وقتی رطب هستند چیده و استفاده می شود، مثل رطب مضافتی و کبکاب(زرد طلایی) و بعضی دیگر باید بعد از مرحله ی رطب، بیست روز در گرمای خرما پزان مناطق گرمسیر، بر سر نخل بماند تا نیمه خشک شود که به آن خرما می گویند، مثل خرمای نیمه خشک زاهدی و پیارم. البته از انواع خرماهای نیمه خشک را کاملا" خشک کرده و به بازار عرضه می کنند.

جایگزین قند

فسفری که در ترکیب غذایی خرما وجود دارد، باعث فعال شدن سلولهای عصبی می شود. آهن خرما به گلبول های قرمز خون نیرو می دهد و مانع ایجاد کم خونی در افراد شده و حتی آن را درمان می کند.
خرما، مقوم معده و جمع کننده ی آن است و کلسیم آن، موجب تقویت و تسریع رشد کودکان می شود و نیروی بدنی بزرگسالان را افزایش می دهد.
ویتامین های خرما باعث افزایش قدرت بینایی می شود،از خشکی پوست و ناخن و موها جلوگیری و هوش را تقویت می کند. زیاده روی در خوردن خرما، فرد را به امراض سوداوی مبتلا می کند و گرفتگی کبد و طهال را به دنبال دارد. همچنین پوسیدگی دندان و جوش زدن دهان، از نتایج زیاد خوردن خرماست.
کسانی که گرمی زیاد اذیت شان می کند و با خوردن خرما بدن شان جوش می زند، می توانند با استفاده از مخلوط خرما و ماست که بسیار مفید و مغذی است، از مزیت خوردن هر دوی آنها برخور دار شوند.

نکاتی درباره ی خرما

در حال حاضر، بخش زیادی از خرمای استان های فارس، بوشهر و خوزستان به کشورهای عربی حاشیه ی خلیج فارس و اروپا صادر می شوند. بطور مثال از بوشهر سالانه پنجاه هزار تن خرما به خارج صادر می شود.
در بین خرماهای سیاه، رطبی مرغوب محسوب می شود که پوستی نازک داشته باشد و درشت،گوشت دار و مشکی باشد. اما رطبی که پوست کلفتی دارد، رنگش بور و ریز است، رطب ضعیف یا نا مرغوب محسوب می شود. در بین رطب های زرد (مثل خرمای جهرم)، رطب شاهانی که بسیار طلایی، کم شیرین و بسیار لطیف است، از همه مرغوبتر است، مخصوصا" نوع کشیده تر و درشت تر آن.
هر چه گرمای منطقه ی تولیدکننده رطب و خرما بیشتر، محصول زودتر(اوایل مرداد) به بازار عرضه می شود و اگر درجه حرارت منطقه ی گرمسیری پایین تر باشد. محصول دیرتر آماده ی عرضه به بازار میشود، مثلا" خرمای جهرم مهر ماه به بازار می آید.

نگهداری از خرما

خرمای خشک به یخچال احتیاج ندارد.
بیشتر رطب ها و بعضی از خرماها باید حتما" در دمای صفر درجه نگهداری می شود، یعنی در یخچال. اما بعضی از انواع رطب و خرما احتیاج به نگهداری ندارند.
اگر می خواهید خرمایی را بیرون از یخچال نگه دارید، بهتر است خرمای خشک خریداری کنید، چون می توان آن را تا مدت بسیار طولانی،در هوای آزاد خانه نگه داشت.
اگر به خرما (نیمه خشک) علاقه ندارید و رطب را بیشتر می پسندید، باید بدانید که رطب دشتستان (کبکاب) اگر چه ظاهرش چندان زیبا و شکیل نیست و له شده (چه به صورت باز و چه به صورت بسته بندی) به نظر می آید، ولی ارزش غذایی بالایی دارد و بدون نگهداری در یخچال می توان آنها را تا مدتی سالم نگه داشت.
بعضی از انواع خرما و رطب در هوای خنک و با رطوبت بالا شکرک زده هیچ ضرری ندارد، اما اگر دوست ندارید که خرمایتان شکرک بزند، در زمستان آن را در یخچال قرار ندهید. بعضی از افراد، رطب را بدون شستوشو مصرف می کنند، اما بهتر است رطب شسته شده،سپس مصرف شود. به همین دلیل خرمای خشک رانشویید.
اگر خرما یا رطبی که خریده اید، مدتی است در یخچال مانده می ترسید که ترش شود، پیش دستی کنید و هسته های شان را درآورید. اگر پوست کلفتی دارد آن را بگیرید و با آن انواع شیرینی های خرمایی مثل حلوای خرما و رنگینک درست کنید.
خرماهای نیمه خشک را در ظرف پلاستیکی یا نایلون نگه ندارید، چون ماندگاری شان کوتاه می شود.
خرما را بعد از شستن برای مدت طولانی نگه ندارید، چون ترش خواهد شد.
بهتر است خرما را به اندازه ی مصرف و با ریختن مقداری آب داغ روی آن شست.

منبع: 7 روز زندگی شماره 84

گیاهشناسی، اکولوژی و خواص دارویی

گیاه شناسی کنگر

گیاه کنگر دارای جنس های مختلفی می باشد، آنچه مورد نظر ما بوده و به عنوان کنگر حقیقی معروف است جنس gundelia می باشد که مورد بررسی قرار می گیرد.
رده Dicotyledones
زیر رده Gamopetales
خانواده Asteraceae
جنس Gundelia
گونه Tournefortii
این گیاه یکی از فراوان ترین گیاهان مناطق کوهستانی و استیپی ایران است. انتشار جغرافیایی تقریبا در کلیه مناطق کوهستانی ایران، در دامنه های الوند، بین همدان و تویسرکان، همدان و کرمانشاه، کوه های آذربایجان، بختیاری، لرستان، فارس، کردستان، خراسان و جنوب البرز بصورت خودرو به فراوانی می روید. در کشورهای اطراف دریای مدیترانه و کشورهای آفریقایی و آسیایی نیز وجود دارد.
برگ این گیاه پهن، وسیع، چرمی، محکم با رگبرگ های ضخیم و برجسته و مشبک، کم و بیش شامل بریدگی های عمیق، قطعات آن در حاشیه دارای دندانه های سخت خاری شده، پایینی ها در قاعده باریک، ساقه ای بدون دمبرک و تقریبا ممتد و کشیده بر روی ساقه، بالایی ها در برگیرنده کپه و بلندتر از آن – برگ ها شیرابه دار و متقابل شانه ای یا بن رست است.

گل صورتی و سبز و زرد و سفید و یا ارغوانی و به صورت مجتمع در کپه های بزرگ متراکم (کپه ها دارای همجنس و لوله ای (در نمونه های ایرانی) هستند و بطور فشرده در کنار هم بصورت کپه های مرکب قرار دارند). کپه های تخم مرغی پر از خارهای دراز عنابی رنگ می باشد.
نهنج پوشیده از پولک های کاهکی است که معمولا به برگک های گریبان متصل بوده و چوبی می شوند. گل ها دارای رنگهای متنوع اند. خامه پهن و در نیمه بالایی نسبتا پوشیده از کرک های ضخیم کوتاه و در انتهای دارای دو شاخه کوتاه است. فندقه ها زاویه دار، بدون منقار و جقه آنها مرکب از پولک های کاهکی است و به صورت مجموعه ای باراس تخم مرغی، براکته های واقع در قاعده کپه های، فرعی تقریبا ارغوانی – قهوه ای، چرمی، سرنیزه ای، محدب، ناودانی شکل و منتهی به خاری محکم و سخت و بلندتر از گلچه ها مشاهده می شود.
قسمت خوراکی این گیاه، انتهای دمبرگ های جوان آن است و در برخی منابع جوانه های برگ آن خوراکی است که در زیر خاک روئیده و سفید می شوند و سبزی بازارپسندی را تشکیل می دهند که در فصل بهار قبل از اینکه برگ های آن باز شود، به وسیله روستاییان جمع آوری و به بازار شهرها به بهای مناسبی عرضه می شود.
از تمام قسمت های گیاه کنگر (گل، برگ، ساقه، ریشه) استفاه می شود. غذاهای متنوعی از آن تهیه و در تهیه ترشی هم از کنگر استفاده می شود. از شیرابه آن در صنایع آدامس سازی استفاده می شود. و همچنین دانه های آن بعد از برشته شدن به عنوان چای مورد استفاده قرار می گیرد. به عنوان یک سبزی در فلسطین و سایر کشورهای عربی مورد استفاده قرار می گیرد.

اکولوژی و پراکنش جغرافیایی کنگر

از نظر آب و هوایی گیاهی بسیار کم نیاز و مقاوم به سرما و خشکی هواست. تغییرات زیاد ما را تحمل می کند. به همین دلیل، پراکنش آن در آسیا و آفریقا بسیار گسترده است. گاهی فراوانی آن در دامنه کوهستان های ایران به اندازه ای می شود که عملا یک کنگرزار را تشکیل می دهد، ولی بیشتر همراه با دیگر گیاهان مانند انواع زولا، هویچ صحرایی و گیاهان پیازی از جمله لاله، سیرها و....دیده می شود.
کنگر، خاک های عمیق و معدنی ریزشی و لغزشی را که از خرد شدن سنگ های کوهستان و جا به جا شدن آن ها به دست می آید، می پسندد. خاک هایی که کنگر در آن ها می روید، از لحاظ مواد آلی چندان غنی نیستند و هوموس کمی دارند. آب این گونه خاک ها به خوبی زه کشی طبیعی می شود.
دامداران، کنگر را در اواخر فصل رویش جمع آوری کرده و در زمستان به تغذیه دام می رسانند. این گیاه در فصل بهار در ابتدای رویش اولیه نیز مورد چرا قرار می گیرد. هنگامی که گیاه از حالت سبز رنگ به زردی متمایل می شود، روستاییان اقدام به چیدن و جمع آوری این گیاه می کنند و مدتی به صورت کپه ای بر روی زمین قرار داده و پس از خشک شدن، آن را خرد کرده و به انبار منتقل می کنند. به دلیل خارهای تیزی که دارد، هنگام سبز بودن، بیشتر مورد چرای بز قرار می گیرد، ولی پس از قطع گیاه و از دست دادن شادابی، گوسفند و بز به راحتی از آن تغذیه می کنند.

خواص دارویی گیاه کنگر

گیاهان دارویی میراث منطقه ای ولی با اهمیت جهانی هستند که ثروت عظیمی به جهان ارزانی داشته اند. گیاهان دارویی در طول تاریخ همیشه با انسان قرابت خاصی داشته اند و آثار دارویی و موارد استفاده از آن بر هیچ کس پوشیده نیست. تنوع و کثرت گیاهان با خواص درمانی همه را شگفت زده کرده است. چرا که تخمین زده می شود که حدود 70000 گونه گیاه از گلسنگ ها تا درختان تنومند حداقل یک بار در طول تاریخ طب سنتی به عنوان دارو در جوامع بشری استفاده شده اند. علاقه مندان به گیاهان دارویی معتقدند همان طوری که گیاهان در باغ نباتات خوب رشد می کنند، باید سعی شود زمینه علاقه مندی به این گیاهان در قلب های انسان ها نیز فراهم و افزون گردد.

گیاهان دارویی یکی از منابع غنی کشور بوده که امکان صادرات آن وجود دارد. واژه گیاهان زیر گروه غذا به عنوان طعم دهنده ها، نوشیدنی ها، شیرین کننده ها، رنگ های طبیعی و حشره کش ها و همچنین به عنوان ماده اولیه محصولات آرایشی و بهداشتی نیز مورد استفاده قرار می گیرد. در طی دهه ها گذشته، گسترش وسیعی در طیف درمان های گیاهی صورت گرفته که رشد سریعی تقاضا برای داروهای گیاهی و بالتبع گیاهان داروئی در دنیا را به دنبال داشته است.
کشور ایران با 11 اقلیم آب و هوایی مختلف و بیش از 75000 گونه گیاهی، بستر مناسبی برای دستیابی به گونه های با ارزش دارویی و نادر می باشد، که می توان نسبت به سازگار کردن و معرفی تعدادی از آنها به عرصه های زراعی اقدام نمود: دانشمندان ایرانی مانند ابوریحان و ابن سینا، رازی و دیگران کتابهای مفصلی در مورد گیاهی دارویی نوشته اند و در سطح جهان نیز گیاهان دارویی به سرعت می رود تا جانشین بسیاری از داروهای شیمیایی شود و صادرات این گیاهان نیز منبع بزرگی از درآمد ارزی برای کشور باشد. مواردی که برای صادرات این گونه کالا ها وجود دارند، شامل شکل رقابت و تهیه گیاهان استاندارد و خشک کردن و بسته بندی بازاریابی و غیره می باشند. متأسفانه با وجود این منابع در کشور ما به اهمیت این گیاهان واقف نبوده و بسیاری از این مواد اولیه را بلا استفاده گذاشته یا دور می ریزیم، که گیاه کنگر به عنوان یکی از قدیمی ترین گیاهان مورد استفاده ایرانیان در طب سنتی در زیر معرفی می گردد.

خواص داروئی

در عربی به این گیاه عکوب، سلبین و خربع می گویند. این گیاه خودرو بوده و در صحراهای ایران به عمل می آید.
1- دارای ویتامین های A-B-D-E می باشد.
2- املاح معدنی مانند پتاسیم و کلسیوم دارد.
3- بادشکن و پیشاب آور است.
4- از اسهال جلوگیری می نماید.
5- برای درمان مرض قند مفید است.
6- در هضم غذا موثر است.
7- خاصیت آنتی اکسیدانی دارد.
8-کلیه و مثانه را گرم می کند.
9- برای زخم ریه و جراحات روده مفید است. ضماد آن برای درمان ورمهای سخت و خارشهای پوستی توصیه شده است.
10- ضماد ریشه آن برای سوختگی آتش و پیچیدگی عصب مفید می باشد.
11- صمغ بوته ی آن ایجاد قی می کند و همراه با آن بلغم و صفرای اضافی بدن را دفع می کند.
12- این گیاه دارای هورمون های گیاهی بوده و ترشحات غدد را تقویت می نماید. شهرت آن در تقویت غرایز جنسی است.
13- دومین استفاده معالجه برص است که در نتیجه بر هم خوردن تعادل ترشحی داخلی صورت می گیرد. برای معالجه پیسی در گذشته 1/3 آب کنگر را با روغن و موم مخلوط می کردند و روی لکه های براق می گذاشتند.
14- ادرار آور ا0ست و برای درمان قولنج های کلیوی، روماتیسم، آسم، میگرن، سرگیجه، بیماری های پوستی، اختلالات کبدی، و سنگ کلیه مفید است.
15- ضماد این گیاه برای درمان جراحات، خارش و بوی عرق بدن نافع است. مصرف کنگر سبب کاهش کلسترول خون می شود و به هضم غذا کمک می کند.
16- شیره کنگر برای یرقان و تقویت لوزالمعده و کبد و کلیه موثر است. کسانی که به زکام یا سرماخوردگی مبتلا شده اند، باید از مصرف آن خودداری کنند. کنگر نفخ آور است و مصلح آن ادویه گرم، روغن یا سرکه می باشد.
منابع:
1- پارسا،ا - فلور رنگی ایران، جلد سوم، صفحه 324.
2- جزایری، غ.زبان خوراکی ها
3- عماد، چهارراه. شناسایی گیاهان داروئی – صنعتی – جنگلی – مرتعی – مهندسی.
4- رضوانی اصل، ح.و مددی، چهارراه 1385. گلبرگ سلامتی.
5- قهرمان، ا.فلور رنگی ایران.
6- قهرمان، ا.کورموفیت های ایران، جلد سوم، تهران. (ص) 622-624.
7-کریمی،ف.گیاه درمانی، نشر نوید شیراز
8-کریمی، ه.اسامی گیاهان ایران.
9- همت خواه، ف.1384.داروهای گیاهی. نشر عصر کتاب.
منبع: مجله اطلاعات علمی شماره 368