فصل سوم: جمع بندی مطالب بخش:
پس از بررسی و تحلیل آثار پروین اعتصامیبه یک جمعبندی کلی از آنچه دریافتیم که آن را به صورت گزارههایی در ذیل ارائه میدهیم.
P پروین با اینکه خودش از خانوادهای فقیر و مستمند نبوده اما به طور اکید در اشعار خود وضع زندگی و معیشتی قشر محروم از جامعه را مورد توصیف قرار داده و توجه خاصی را در بسیاری از اشعار حال به صورت داستان و گاهی صراحتاً داشته است و این مبین آن است که چقدر پروین انسانی متفکر، باشعور اجتماعی و نوع دوستی بالا بوده است و حس دردمندی و انسانیت در او بسیار تجلی نموده است.
P پروین در بسیاری از اشعار خود عملکرد حاکمان و والیان و ماموران حکومتی را مورد نکوهش قرار داده و با انتقاد از وضع اجتماعی جامعهی خود آن را متوجه حکومت و پادشاهان دانسته که به علت بیکفایتی آنان، مردم و بخصوص قشر ضعیف و آسیبپذیر جامعه همیشه در معرض رنج و تنگدستی و سیهروزی بودهاند که این را در داستانهایی که به صورت شعر ارائه نموده است میتوان مشاهده و ادراک نمود.
P توجه ویژه پروین به نسل جوان و دغدغههای ایشان در اجتماع بسیار شایسته بوده و این مبین آن است که چقدر پروین نسبت به نسل جوان و فرصتهایی که در این دوران از زندگی از دست میدهند توجه دارد. همچنین توجه ویژهای هم به حضور افراد پیر و باتجربه برای هدایت جوانان مبذول داشته است.
P پروین همچنین در اشعارش اشارهای به وضعیت زن در جامعه پیشین و جامعهی خود دارد و در این میان ارزشهایی را برای شخصیت زن معرفی میکند و آن را سبب تعالی شخصیت وی میداند و آن طور که از مضمون اشعار وی پیداست خواهان حضور و مشارکت زنان در عرصههای علمیکشور و برقراری عدالت و دادخواهی برای زنان جامعه بوده است.
P توصیف معضلات اجتماعی چون شراب خواری، دزدی، رشوه خواری، غارت اموال دیگران، بیمهری مردم نسبت به هم و ... از دغدغههایی بوده که بارها در اشعار پروین بدان اشاره شده است و این نشاندهندهی وجود این گلایه و شکوه از وضعیت جامعه و اندوه وی از این وضعیت بوده است.
P پرداختن به مسائل اخلاقی و آنچه که سبب اعتلای شخصیت افراد و بزرگی انسانها در زندگی اجتماعی میشود و همچنین سبب خشنودی و ارتباط معنوی با پروردگار متعال است نیز در اشعار او مورد تاکید قرار گرفته است.
در پایان بخش با توجه به آنچه از مطالعه و بررسی اشعار پروین اعتصامی، بزرگ بانوی شاعر ایران، داشتیم میتوان به یقین اذعان داشت که پروین اعتصامی، انسانی متفکر، هنرمند، نوع دوست، با ایمان، عدالت خواه و دارای شعور اجتماعی بسیار والا بوده است که همهی خصوصیات وی را در اشعارش میتوان به طور متجلی ادراک و احساس نمود لذا با درود و تهنیت به روح پاک بزرگانی چون او این بخش را به پایان میبریم.