• مشکی
  • سفید
  • سبز
  • آبی
  • قرمز
  • نارنجی
  • بنفش
  • طلایی
انجمن ها > انجمن ادبيـــات > صفحه اول بحث
لطفا در سایت شناسائی شوید!
ادبيـــات (بازدید: 4748)
چهارشنبه 24/10/1393 - 9:28 -0 تشکر 691626
تحلیل اشعار اجتماعی پروین اعتصامی

http://ahmadk.blogfa.com/post-13.aspx  نویسنده: احمدرضا کشاورز

مقدمه:

در این بخش به بررسی اشعار اجتماعی پروین اعتصامی‌شاعر بزرگ عصر مشروطه می‌پردازیم. به علت ظرفیت محدود این پژوهش از آوردن همه‌ی اشعار صرفنظر نموده ولی سعی می‌کنیم مهمترین اشعار را مورد تحلیل قرار دهیم لذا از بین بیست شعر با مضمون اجتماعی که از میان دیوان وی به تشخیص خویش برگزیدیم سعی می‌کنیم نیمی‌از آن شعار را در این نوشتار قرار داده و تحلیل کلی از این اشعار را در نهایت ارائه دهیم.
در این بخش نیز چنانکه در مقدمه‌ی کلی پژوهش اشاره شد ابتدا در فصل اول اوضاع احوال عصر زندگانی پروین و سپس بررسی اشعار و در نهایت نتیجه‌گیری لازم را ابراز می‌نماییم.

چهارشنبه 24/10/1393 - 9:48 - 0 تشکر 691657

فصل سوم: جمع بندی مطالب بخش:


پس از بررسی و تحلیل آثار پروین اعتصامی‌به یک جمع‌بندی کلی از آن‌چه دریافتیم که آن را به صورت گزاره‌هایی در ذیل ارائه می‌دهیم.


P پروین با اینکه خودش از خانواده‌ای فقیر و مستمند نبوده اما به طور اکید در اشعار خود وضع زندگی و معیشتی قشر محروم از جامعه را مورد توصیف قرار داده و توجه خاصی را در بسیاری از اشعار حال به صورت داستان و گاهی صراحتاً داشته است و این مبین آن است که چقدر پروین انسانی متفکر، باشعور اجتماعی و نوع دوستی بالا بوده است و حس دردمندی و انسانیت در او بسیار تجلی نموده است.


P پروین در بسیاری از اشعار خود عملکرد حاکمان و والیان و ماموران حکومتی را مورد نکوهش قرار داده و با انتقاد از وضع اجتماعی جامعه‌ی خود آن را متوجه حکومت و پادشاهان دانسته که به علت بی‌کفایتی آنان، مردم و بخصوص قشر ضعیف و آسیب‌پذیر جامعه همیشه در معرض رنج و تنگدستی و سیه‌روزی بوده‌اند که این را در داستان‌هایی که به صورت شعر ارائه نموده است می‌توان مشاهده و ادراک نمود.


P توجه ویژه پروین به نسل جوان و دغدغه‌های ایشان در اجتماع بسیار شایسته بوده و این مبین آن است که چقدر پروین نسبت به نسل جوان و فرصت‌هایی که در این دوران از زندگی از دست می‌دهند توجه دارد. همچنین توجه ویژه‌ای هم به حضور افراد پیر و باتجربه برای هدایت جوانان مبذول داشته است.


P پروین همچنین در اشعارش اشاره‌ای به وضعیت زن در جامعه پیشین و جامعه‌ی خود دارد و در این میان ارزش‌هایی را برای شخصیت زن معرفی می‌کند و آن را سبب تعالی شخصیت وی می‌داند و آن طور که از مضمون اشعار وی پیداست خواهان حضور و مشارکت زنان در عرصه‌های علمی‌کشور و برقراری عدالت و دادخواهی برای زنان جامعه بوده است.


P توصیف معضلات اجتماعی چون شراب خواری، دزدی، رشوه خواری، غارت اموال دیگران، بی‌مهری مردم نسبت به هم و ... از دغدغه‌هایی بوده که بارها در اشعار پروین بدان اشاره شده است و این نشان‌دهنده‌ی وجود این گلایه و شکوه از وضعیت جامعه و اندوه وی از این وضعیت بوده است.


P پرداختن به مسائل اخلاقی و آن‌چه که سبب اعتلای شخصیت افراد و بزرگی انسان‌ها در زندگی اجتماعی می‌شود و همچنین سبب خشنودی و ارتباط معنوی با پروردگار متعال است نیز در اشعار او مورد تاکید قرار گرفته است.


در پایان بخش با توجه به آن‌چه از مطالعه و بررسی اشعار پروین اعتصامی، بزرگ بانوی شاعر ایران، داشتیم می‌توان به یقین اذعان داشت که پروین اعتصامی، انسانی متفکر، هنرمند، نوع دوست، با ایمان، عدالت خواه و دارای شعور اجتماعی بسیار والا بوده است که همه‌ی خصوصیات وی را در اشعارش می‌توان به طور متجلی ادراک و احساس نمود لذا با درود و تهنیت به روح پاک بزرگانی چون او این بخش را به پایان می‌بریم.

چهارشنبه 24/10/1393 - 9:49 - 0 تشکر 691658

سخن پایانی پژوهش


عصر مشروطه با توجه به تحولات سیاسی و اجتماعی که در برداشت شاعران بسیار نامی‌و انسان‌های فرهیخته‌ای را در جامعه پروراند. چنان که در مقدمه‌ی مباحث از آن‌ها یاد کردیم.


این بستر اجتماعی همواره زمینه‌ای بود برای خلق آثار هنری و ادبی از سوی نویسندگان و شاعران این دوره که هریک با ذوق و هنر و خلاقیت فردی که در شکل جمعی بروز و ظهور پیدا کرد، به انحای مختلف جامعه‌ی عصر خویش را به نمایش گذاشتند و به مقابله با همه‌ی معضلات سیاسی و اجتماعی حاکم در جامعه‌ پرداختند و همواره هدف ایشان سعایت بر حفظ و بسط ارزش‌های ایرانی و ایجاد جامعه‌ای سالم و عاری از فتنه و فساد و تضییع حقوق یکدیگر بوده است. حال این ظهور ادبی گاه با اشعار لطیف و پرمعنای پروین و گاهی هجویات و بیان طنزآمیز و بذله گوی ایرج جلوه می‌نموده است. همه‌ی آن‌چه که در این نوشتار به رشته‌ی تحریر در آورده شد همراه با پیش زمینه‌ای بود که درباره اوضاع و احوال سیاسی و اجتماعی آن دوران و شرح حال شاعران موردنظر از منابع مذکور در پایان این پژوهش ایجاد شد و درنهایت به تحلیل و برداشتی شخصی در مورد محتوای اجتماعی اشعار منتج گردید. امید آن داریم که از این پس بیش از پیش نسبت به حفظ و بسط آثار ادبی و هنری، به ویژه آثاری که از لحاظ محتوا در راستای ارزش‌های بومی‌و ملی و پیام رسان عدالت، صلح، آزادی، استقلال،‌عفت و وطن پرستی در جامعه هستند، همت گمارده شود. نویسندگان و شاعران عصر حاضر نیز در راه اشاعه‌ی هرچه بیشتر فرهنگ ایرانی و تقابل با عناصر فرهنگ‌های بیگانه، سیاست‌های غلط حکومت و معضلات اجتماعی با استفاده از سلاح قدرتمندی چون قلم به پا خیزند.


کوشش ما نیز بر این بود که در این پژوهش تا حد امکان از گزافه گویی و بیهوده‌گویی در تحلیل اشعار بپرهیزیم و کلیتی از محتوای اجتماعی آثار مذکور به مخاطبین مشتاق عرضه نماییم. امید آن داریم که هر آن‌چه که گذشت با همه‌ی کاستی‌هایش مورد توجه و پسند قرار گرفته باشد.


سالها مرز کهن جنگ کشید                      غارت و زخمه ونیرنگ کشید


ز عرب تازی و ترک و تاتار                    آه از زجری که فرهنگ کشید

برو به انجمن
انجمن فعال در هفته گذشته
مدیر فعال در هفته گذشته
آخرین مطالب
  • آلبوم تصاویر بازدید از کلیسای جلفای...
    آلبوم تصاویر بازدید اعضای انجمن نصف جهان از کلیسای جلفای اصفهان.
  • بازدید از زیباترین کلیسای جلفای اصفهان
    جمعی از کاربران انجمن نصف جهان، در روز 27 مردادماه با همکاری دفتر تبیان اصفهان، بازدیدی را از کلیسای وانک، به عمل آورده‌اند. این کلیسا، یکی از کلیساهای تاریخی اصفهان به شمار می‌رود.
  • اعضای انجمن در خانه شهید بهشتی
    خانه پدری آیت الله دکتر بهشتی در اصفهان، امروزه به نام موزه و خانه فرهنگ شهید نام‌گذاری شده است. اعضای انجمن نصف جهان، در بازدید دیگر خود، قدم به خانه شهید بهشتی گذاشته‌اند.
  • اطلاعیه برندگان جشنواره انجمن‌ها
    پس از دو ماه رقابت فشرده بین کاربران فعال انجمن‌ها، جشنواره تابستان 92 با برگزاری 5 مسابقه متنوع در تاریخ 15 مهرماه به پایان رسید و هم‌اینک، زمان اعلام برندگان نهایی این مسابقات فرارسیده است.
  • نصف جهانی‌ها در مقبره علامه مجلسی
    اعضای انجمن نصف جهان، در یك گردهمایی دیگر، از آرامگاه علامه مجلسی و میدان احیا شده‌ی امام علی (ع) اصفهان، بازدیدی را به عمل آوردند.