تبیان، دستیار زندگی

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
بنام خداوند بخشنده مهربان

     
سُورَةٌ أَنزَلْنَاهَا وَفَرَضْنَاهَا وَأَنزَلْنَا فِیهَا آیَاتٍ بَیِّنَاتٍ لَّعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ ﴿1﴾

1 - ایـن سـوره اى اسـت كـه مـا آن را فرو فرستادیم و واجب نمودیم ، و در آن آیات بینات نازل كردیم ، شاید شما متذكر شوید.



الزَّانِیَةُ وَالزَّانِی فَاجْلِدُوا كُلَّ وَاحِدٍ مِّنْهُمَا مِئَةَ جَلْدَةٍ وَلَا تَأْخُذْكُم بِهِمَا رَأْفَةٌ فِی دِینِ اللَّهِ إِن كُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْیَوْمِ الْآخِرِ وَلْیَشْهَدْ عَذَابَهُمَا طَائِفَةٌ مِّنَ الْمُؤْمِنِینَ ﴿2﴾

2 - زن و مـرد زنـاكـار را هـر یك ، صد تازیانه بزنید، و هرگز در دین خدا رافت (و محبت كـاذب ) شـمـا را نـگـیـرد اگـر به خدا و روز جزا ایمان دارید، و باید گروهى از مؤ منان مجازات آنها را مشاهده كنند.


الزَّانِی لَا یَنكِحُ إلَّا زَانِیَةً أَوْ مُشْرِكَةً وَالزَّانِیَةُ لَا یَنكِحُهَا إِلَّا زَانٍ أَوْ مُشْرِكٌ وَحُرِّمَ ذَلِكَ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ ﴿3﴾

3 - مرد زناكار جز با زن زناكار یا مشرك ازدواج نمى كند، و زن زناكار را جز مرد زناكار یا مشرك به ازدواج خود در نمى آورد، و این كار بر مؤ منان تحریم شده استمفهوم ((سوره ))در آیه اول سوره نور

اگر این شخص یعنی تهمت زننده توبه کند آیا بازهم مورد کیفر قرار میگیرد؟آیا اصلا توبه اش قبول است؟اگرتوبه کند کلا گناهش بخشیده میشود یااینکه قسمتی از آن؟

در مورد کلمه المبین:
لفظ «مبین‏» اسم فاعل از «ابان‏» به معنى آشكار كرد، مى‏باشد
لفظ مبین در قرآن 106 بار وارد شده و فقط یك مورد به عنوان وصف‏خدا آمده است چنان كه مى‏فرماید:

(یومئذ یوفیهم الله دینهم الحق و یعلمون ان الله هو الحق المبین)(نور، 25)
«چنین روزى خدا جزایشان را به ایشان مى‏دهد و مى‏دانند كه خدا حق آش در كلمات امیر مومنان(ع) وارد شده است:
«یا من دل على ذاته بذاته و تنزه عن مجانسه مخلوقاته‏» :
«اى كسى كه وجودش‏راهنماى خودش است، و از تشابه به مخلوفات پیراسته است‏».

حسین بن على(ع) در دعاى روز عرفه با خدا چنین راز و نیاز مى‏كند:
«كیف یستدل علیك بما هو فى وجوده مفتقر الیك ایكون لغیرك من الظهور ما لیس‏لك حتى یكون هو المظهر لك متى غبت‏حتى تحتاج الى دلیل یدل علیك و متى بعدت حتى‏تكون الاثار هى التى توصل الیك عمیت عین لا تراك علیها رقیبا»
«چگونه مى‏توان با چیزى كه در هستى نیازمند تو است، بر وجود تو استدلال كرد،آیا ممكن است‏براى غیر تو ظهور و وضوحى باشد كه براى وجود تو نیست تا این كه‏وجود او نشانه وجود تو باشد
اساسا كى پنهان شدى تا نیازمند راهنمائى باشى كه بر تو دلالت كند، كى از مادور شدى تا آثار و آیات تو، ما را به تو برساند، كور است چشمى كه تو را رقیب ونگهبان خود نبیند»
کانون گفتگوی قرآنی

ین آیه یك اصل كلی را مطرح می كند و معنایش این نیست كه اگر مردی یا زنی خوب بودحتما همسرش نیزخوب ومشمول مغفرت ورزق كریم و اهل بهشت است . زیرا قرآن ملاك را ایمان وتقواوعمل صالح می داند و لذا با اینكه حضرت نوح و لوط طیب بودند همسرانشان از خبیثات و دوزخی اند.

این آیه را چند نوع می توان معنا كرد:.
الف : با توجّه به آیات قبل كه درباره ی تهمت به زنان پاك دامن وماجرای افك بود و با توجّه به جمله ی : ((مبرّئون ممّا یقولون ))
،معنای آیه آن است كه كلمات خبیث مثل تهمت و افترا،شایسته افراد خبیث و سخنان پاك شایسته ی افراد پاك است .

ب :ممكن است مراد آیه بیان یك حكم شرعی باشد كه ازدواج پاكان با ناپاكان ممنوع است .
نظیر آیه اوّل همین سوره كه می فرمود:(الزّانی لاینكح الاّ زانیه)مرد زناكار جز زن زناكار رابه همسری نگیرد، همانگونه كه در روایتی امام باقر (ع) این معنا را تأیید می كند.

ج :ممكن است مراد آیه هم سویی فكری ، عقیدتی ، اخلاقی وبه اصطلاح هم شأن و هم كفوبودن در انتخاب همسر باشد. یعنی هر كس بطور طبیعی به سراغ هم فكر خود می رود.

ذرّه ای كه در همه ارض و سماست
جنس خود را همچو كاهو كهرباست
ناریان مر ناریان را جاذبند
نوریان مر نوریان را طالبند

تفسیر نور

نکته ها:

اینکه طبق نکته بالا چرا هرجا رزق کریم آمده است قبلش جمله لهم مغفرة آمده است ؟

لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ رِزْقٌ كَرِیمٌ :

حرف لام براى اختصاص و استحقاق است ، یعنی اینها به خاطر ایمان و پاکدامنی که دارند مستحق مغفرت و آمرزش خداوند هستند اگر مرتکب خطایی نیز شده باشند.

و به واسطه ی همین آمرزش در عالم قیامت نیز رزقی گوارا نصیبشان خواهد شد.

رزق كریم همان حیات طیب در دنیا و آخرت، و اجر نیكوى آخرت است.

در تفسیر نور درباره این نکته چنین آمده:

معنویّات بر مادیّات مقدّم است. ( در قرآن هر جا جمله‏ى «رِزْقٌ كَرِیمٌ» آمده ، قبلش جمله‏ى «لَهُمْ مَغْفِرَةٌ» آمده است.)
علّت اینکه همیشه مغفرت قبل از رزق کریم می آید این است که مغفرت و آمرزش خود سبب اعطای رزق کریم به بندگان پاک سیرت و با ایمان است. چون به هر حال انسان جایز الخطا است و ممکن است با وجود همه ی پاکی ها و خلوص نیّتی که دارد در طول زندگی مرتکب خطاهایی هر چند کوچک هم شده باشد. تا وقتی اکه این فرد مورد آمرزش و مغفرت خداوند واقع نشود نمی تواند از روزی نیک و طیّبه ای که خداوند به او وعده داده بهره ای ببرد.

تعریف رزق

1)رزق» گاهی به معنای عطای جاری می باشد خواه آن «عطاء» دنیوی باشد یا اخروی.

2)گاهی به معنای نصیب می‌باشد, مثل:{{خدایا شهادت را نصیب ما کن(آمین)}}
یاخدایا زیارت خانه کعبه را نصیب ما کن و..........


3)گاهی به آنچه كه به شكم می رسد و با آن تغذیه می‌كنند نیز «رزق» می‌گویند


4)برخی می‌نویسند: «رزق» به معنای انعام و بخشش مخصوصی است كه اولابر اساس مقتضای حال طرف مقابل، و مطابق با آنچه كه برای ادامه‌ی حیات بهآن نیاز دارد باشد؛ و ثانیا به صورت پیوسته و جاری می‌باشد


5)از موارد استعمال «رزق» به دست مى‏آید كه در معناىاین كلمه نوعى بخشش و عطا هم نهفته است، مثلاً مى‏گویند: «پادشاه به لشگریان رزق مى‏دهد،» كه این جمله تنها شامل مواد غذائى لشگر مى‏شود … این معناى اصلى و لغوى «رزق» بود؛ ولى بعدها در معناى آن توسعه دادند و هرغذائى را كه به آدمى مى‏رسد، چه دهنده‏اش معلوم باشد و چه نباشد رزقخواندند، گویا رزق بخششى است كه به اندازه‌ی تلاش وكوشش انسان به او مى‏رسد هر چند كه عطا كننده آن معلوم نباشد؛
سپس توسعه‌ی دیگرى در معناى آن داده شد و آنرا شامل هر سودى كه به انسان رسد نموده‏اندهر چند كه غذا نباشد؛ و به این اعتبار همه‌ی مزایاى زندگى اعم از مال،جاه، عشیره، یاران، جمال و علم و غیره را رزق خواندند.


6)«رزق» به معناى چیزى است كه مورد انتفاع و بهره‌برداری شخصی قرار بگیرد. لذا از هر چیزی آن مقدار رزق است، كه مورد استفاده واقع شود. پس اگر كسى مال بسیارى جمع كرده، كه به غیر از اندكى از آن را استفاده نمی‌كند و یا نمی‌خورد ، در حقیقت رزقش همان مقدارى است كه استفاده می‌كند یا مى‏خورد، بقیه‌ی آن رزق او نیست مگراز این جهت كه بخواهد به كسى بدهد، كه از این جهت رزق است و از جهت خوردن رزق نیست. پس وسعت روزى و تنگى آن به زیادى مال و اندك بودن آن ارتباطی ندارد، (چه بسیار افراد كه مال بسیار دارند، ولى كم مى‏خورند و چه بسیار افراد كه به عكس آنانند)


7)«رزق» (به معناى مصدرى‏اش عبارت است از روزى دادن و به معناى اسم مصدریش) عبارت است از هر چیزى كه موجودى دیگر را در بقاى حیاتش كمك نماید، و در صورتى كه آن رزق ضمیمه آن موجود و یا به هر صورتى ملحق به آن شود ، بقائش امتداد مى‏یابد، مانند غذایى كه حیات بشر و بقائش به وسیله‌ی آن امتداد پیدا مى‏كند كه غذا جزء بدن او مى‏گردد .و نیز مانند همسر كه در ارضای غریزه‌ی جنسى، آدمى را كمك نموده و مایه‌ی بقاء نسل او مى‏گردد.و به همین ترتیب هر چیزى كه دخالتى در بقای موجودى داشته باشد، رزق آن موجود شمرده مى‏شود

درقرآن كریم 123 آیه آمده كه در آن كلمه‌ی «رزق» و مشتقات آن بكار رفته است كه آن آیات را می توان به سه دسته تقسیم كرد:

1)دسته‌ی اول آیاتی كه منظور از «رزق» در آنها «رزق مادی» است. مانند:


آیه‌ی 88 سوره‌ی مائده كه می‌فرماید:
«وَكُلُوا مِمَّارَزَقَكُمُ اللّهُ حَلاَلاً طَیِّباً»؛ «و از آنچه خدا «روزى» شما نموده، در حالى كه حلال و پاكیزه است، بخورید»


و همچنین آیه‌ی 172 سوره‌ی بقره كه می‌فرماید:
«یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا كُلُوا مِن طَیِّبَاتِ مَارَزَقْنَاكُمْ»؛ «اى كسانى كه ایمان آورده‏اید! از (خوراكى‏هاى) پاكیزه‏اىكه روزى شما كرده‏ایم بخورید»


**لازم به تذكر است كه رزق مادی در این قبیل از آیات هم شامل خوراكی‌ها و هم غیر خوراكی‌ها می‌شود.

2)دسته دوم آیاتی كه مقصود از «رزق» در آنها «رزق معنوی» یعنی معارف الهیو علوم و لذت‌های معنوی و جلوه‌های رحمانی می‌باشد.


مثل آیه‌ی 169 ازسوره‌ی آل‌عمران كه در مورد شهدای در راه حق می‌فرماید
: «وَلاَ تَحْسَبَنَّ الَّذِینَ قُتِلُوا فِی سَبِیلِ اللّهِ أَمْوَاتاًبَلْ أَحْیَاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ یُرْزَقُونَ»؛ «(اى پیامبر) هرگز مپنداركسانى كه در راه خدا كشته شدند، مردگانند، بلكه [آنان ]زنده‏اند، [و] درپیشگاه پروردگارشان روزى داده مى‏شوند!»

و همچنین آیه‌ی 62 سوره‌ی مریم كه در مورد اهل بهشت می فرماید:
«و لَهُمْ رِزْقُهُمْ فِیهَا بُكْرَةً وَعَشِیّاً»؛ «و در آنجا صبحگاهان و عصرگاهان، «روزىِ» آنان، برایشان (آماده) است.»

و آیه‌ی 40 و 41 سوره‌ی صافات كه در مورد مخلصین می فرماید:
«إِلَّا عِبَادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِینَ أُولئِكَ لَهُمْ رِزْقٌمَّعْلُومٌ»؛ «جز بندگان خالص شده خدا؛ آنان برایشان «روزى» معیّنى است؛»

یادآوری: بعضی از این آیات هم ارزاق معنوی را شامل می‌شود و هم نعمت‌های ظاهری بهشتی كه برای اهل بهشت قرار داده شده است.


3) دسته سوم آیاتی است كه شامل همه‌ی انواع رزق می‌شود، چه مادی و چه معنوی و چه علمی


مثل آیه‌ی 58 سوره ذاریات كه می‌فرماید:
«إِنَّ اللَّهَ هُوَ الرَّزَّاقُ ذُو الْقُوَّةِ الْمَتِینُ»؛ «[چرا] كه فقط خدا بسیار روزى دهنده [و] قدرتمند [و] استوار است‏.»