ج. برچیده شدن زندگی دنیوی
اگر کیفر انسانها در همین دنیا به طور کامل و سریع صورت گیرد، نظام دنیوی استمرار نیافته، سریع به هم میخورد و هدف خلقت که فراهم شدن زمینه تکامل و تقرب است و نظام دنیوی هم میدان آن می‌باشد، محقق نمیشود.
قرآن کریم میفرماید: «وَ لَوْ یُؤَاخِذُ اللَّهُ النَّاسَ بِظُـلْمِهِم مَّا تَرَکَ عَلَیْهَا مِن دَآبَّةٍ وَلَـکِن یُؤَخِّرُهُمْ إِلَیآ أَجَلٍ مُّسَمًّی؛(17) اگر خداوند مردم را به خاطر ظلمشان (سریعا و بدون مهلت در دنیا) مجازات کند، جنبندهای بر روی زمین باقی نخواهد گذاشت، ولی خداوند آنها را تا اجل نام برده شده، مهلت میدهد.»
بنابراین، بااستفاده از آیه فوق، اگر بنا بر سرعت در مجازات کامل در ظرف دنیا باشد، مجازاتهای جانکاهی چون: صاعقهها، زلزلهها و طوفانهای شدید گنهکاران را در هم میکوبد که دیگر زمین جای زندگی برای کسی نخواهد بود. ولی خداوند به لطف و کرمش و به اقتضاء حکمتش، حیات آنها را تا زمان معینی تأخیر انداخته، به آنها فرصت توبه و اصلاح را نیز میدهد.
د. تنافی جزای کامل در دنیا با عدالت
پاداش و کیفر فوری در بعضی موارد، عادلانه نیست؛ زیرا کیفر و پاداش کامل، آن است که تنها به خود عمل نگاه نشود، بلکه عوارض و لوازم آن و پیامدهای مثبت و منفی آن به طور مستمر مورد توجه قرار گیرد و به تعبیر قرآن، مقدّم و مؤخّر و آثار آن هم لحاظ شود.(18)
کیفرِ تام و تمام بر خلاف عدالت است.
بنابراین، ضمن این که کیفرها و پاداشهای مقطعی در دنیا نیز جاری است، اما پرونده افراد تا آخر عمر و حتی پس از آن در عالم برزخ باز و آثار و لوازم اعمال نیز به آن ملحق میشود تا زمانیکه نظام دنیوی بر چیده و سرای آخرت برای پاداش و کیفر کامل بر پا گردد.
از طرفی، در برخی موارد اجرای کیفر به نحو کامل، منافات با لطف و رحمت الهی دارد؛ زیرا ممکن است مجرم و گنهکاری با یک انقلاب درونی و توبه واقعی خود را اصلاح، حقوق مافی الذمه را اداء و مفاسد قبلی را جبران کند که این امر مستلزم مهلت در تمام مدت عمر او می‌باشد.
پس اقتضای لطف و رحمت الهی آن است که انسانِ ضعیف در دامِ شیطان و اسیرِ شهوات را تا پایان عمر مهلت دهد و کیفر تام را بعد از اتمام مهلت به اجرا گذارد هر چند این مهلت برای بعضی سبب سوء استفاده و به ضرر آنان تمام شود.
خداوند متعال میفرماید: «وَ رَبُّکَ الْغَفُورُ ذُو الرَّحْمَةِ لَوْ یُؤَاخِذُهُم بِمَا کَسَبُواْ لَعَجَّلَ لَهُمُ الْعَذَابَ بَل لَّهُم مَّوْعِدٌ لَّن یَجِدُواْ مِن دُونِهِ مَوْلاً؛(19) پروردگار تو آمرزنده و صاحب رحمت است. اگر میخواست آنها را به اعمالشان مجازات کند، هر چه زودتر عذاب را بر آنها میفرستاد. ولی برای آنها موعدی است که با فرارسیدن آن راه فراری نخواهند داشت.»
**********
11. نهج البلاغه، فیض الاسلام، حکمت 407.
12. شوری، 14.
13. «وَ قَالَتْ هَیْتَ لَکَ قَالَ مَعَاذَ اللَّهِ»(یوسف، 23)
14. «فَلَمَّآ أَسْلَمَا وَ تَلَّهُ لِلْجَبِینِ...»(صافات،103)
15. «وَمِنَ النَّاسِ مَن یَشْرِی نَفْسَهُ ابْتِغَآءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ» (بقره، 207)
16. «وَ یُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَی حُبِّهِ مِسْکِینًا وَ یَتِیمًا وَ أَسِیرًا» (انسان، 8)
17. نحل، 61. «وَ لَوْ یُؤَاخِذُ اللَّهُ النَّاسَ بِمَا کَسَبُواْ...»(فاطر/ 45)
18. «إِنَّا نَحْنُ نُحْیِ الْمَوْتَی وَ نَکْتُبُ مَا قَدَّمُواْ وَ ءَاثَـرَهُمْ وَ کُلَّ شَیْءٍ أَحْصَیْنَـهُ فِیآ إِمَامٍ مُّبِینٍ» (یس، 12)؛ «یُنَبَّؤُاْ الاْءِنسَـنُ یَوْمَئذِ بِمَا قَدَّمَ وَ أَخَّرَ»(قیامت/ 13) 19. کهف، 58. موئل از ماده «وئل» به معنی ملجا و پناهگاه و وسیله نجات است
منبع:سایت پایگاه حوزه
