تبیان، دستیار زندگی

یك جامعه‌شناس در آستانه‌ی آغاز سال تحصیلی با بیان این مطلب كه باید در پخش برنامه‌های تلویزیونی شرایط زمانی هم در نظر گرفته شود، گفت: به عنوان مثال برنامه «نود» كه یكی از برنامه‌های ورزشی مورد علاقه كودك و نوجوان است دیر وقت پخش می‌شود و همین مساله به رخوت و سستی بچه‌ها سر كلاس درس منجر می‌شود.

كرامت‌الله زیاری در گفت‌وگو با خبرنگار سرویس تلویزیون ایسنا، یادآور شد: ساعت‌های 17 تا 19 ساعت‌های خوبی برای تماشای تلویزیون توسط كودكان و محصلان است.

این جامعه‌شناس تاكید كرد: محتوی برنامه‌های تلویزیونی باید فرهنگی، ارزشی، قومی و متناسب با شرایط اقلیمی، اجتماعی در هر شهری باشد.

زیاری، با اشاره به این كه شرایط اقلیمی هر منطقه‌ای خلقیات و روحیات متفاوتی ایجاد می‌كند، اظهار كرد: برنامه‌های كودك و نوجوان باید منطقه‌ای باشد و برای هر زبان و فرهنگ خاصی برنامه خاص همان زبان و فرهنگ ساخته شود.

وی تاكید كرد: به عنوان مثال برنامه‌ای كه برای یزدی‌ها ساخته می‌شود. باید با برنامه شهر زابل و یا شهری در شمال كشور متفاوت باشد.

زیاری با بیان این مطلب كه برنامه‌های تلویزیونی كودك باید متناسب با شرایط خاص این گروه طراحی شود، گفت: به فرمایش امام بزرگوار(ره) قلب و دل كودك همانند زمین مستعدی است كه اگر بذری را درآن بكارند بارور می‌شود.

وی با ضروری خواندن ارائه برنامه‌هایی دارای محتوی فرهنگی، ارزشی و لطیف متناسب با اقشار مختلف جامعه خاطرنشان كرد: این امر می‌تواند از طریق ارائه نمایشنامه‌های كوتاه هنری، خلاصه و به خصوص كارتون‌های متناسب كه روحیه مهرورزی را گسترش می‌دهند، باشد.

این استاد دانشگاه با بیان این كه باید از پخش برنامه‌های تلویزیونی خشن و برنامه‌هایی كه بدآموزی دارند، جلوگیری شود. گفت: متاسفانه گاهی اوقات برنامه‌هایی پخش می‌شود كه تاثیر منفی بر روی كودكان دارد.

وی گروه سنی نوجوان را از 11 تا 14 سالگی طبقه‌بندی كرد و در پایان گفت: برنامه‌های این گروه نیز باید با توجه به قرار گرفتن در سن بلوغ و داشتن شرایط روحی متفاوت طراحی شود.

برخلاف تحقیقات قبلی که نشان داده بود، تماشای زیاد تلویزیون توسط بچه ها منجر به بروز مشکلات
رفتاری آنها در مدارس می شود، تحقیقات اخیر دانشمندان دانشگاه تکنولوژی لوباک تگزاس حاکی است، تماشای زیاد تلویزیون منجر به بروز اختلالات بیش فعالی، کم توجهی نمی شود.
به گزارش رویترز، این دانشمندان با 2 سال مطالعه برروی 5 هزار کودک آمریکایی و بررسی تاثیر تماشای تلویزیون در سنین مهد کودک در بروز اختلالات بیش فعالی، کم توجهی بچه ها در کلاس اول دبستان دریافتند، ارتباط مهمی بین تماشای تلویزیون و بروز مشکلات توجه در بچه ها وجود ندارد.
نتایج تحقیقات این دانشمندان که درمجله طب اطفال منتشر شده، نشان داد، اختلال بیش فعالی، کم توجهی اختلالی است که در دوران کودکی وقبل ازاینکه آنها امکان تماشای تلویزیون را داشته با شند بروز می کند.
تحقیقات قبلی که در سال 2004 انجام شده ودرهمین مجله منتشر شده بود، نشان می داد که هر 1 ساعت تماشای تلویزیون در دوران 1 تا 3 سالگی موجب بروز 10 درصد افزایش احتمال اختلالات توجه در سن 7 سالگی می شود.

فکر می کنید کودکانی که تصاویر خشونت آمیز را در تلویزیون تماشا می کنند رفتار خشونت آمیزی از خود نشان خواهند داد ؟ تحقیقات بسیاری برای پاسخگویی به این سؤال و تأثیرات آن بر کودکان تا کنون انجام شده است . تحقیقات توسط دانشمندان ، پزشکان و متخصصان اطفال و محققان کودک در کشورهای مختلفی انجام شده و در این تحقیقات سعی شده است علت تأثیرگذاری بسیار زیاد خشونت تلویزیونی را بر رفتار کودکان دریابند .

در یک تحقیق کودکان را به دو گروه a و b تقسیم کردند به گروه a فیلمی را نشان دادند که در آن یک کودک عروسکش را به شدت کتک می زد و به کودکان گروه b فیلمی نشان داده شد که در ان همان کودک با عروسکش مهمانی چای برگزار کرده است . در ادامه این تحقیق آنها کودکان گروه a را در یک اتاق گذاشتند که یک عروسک دقیقاً شبیه عروسک فیلم درآنجا بود . کودکان گروه a با خشونت با عروسک رفتار کردند و آن را به همان شیوه کتک زدند . کودکان گروه b نیز در اتاقی که عروسک در آنجا بود گذاشته شوند . آنها با مهربانی با آن رفتار کردند و با عروسک بازی کردند.

طبق تحقیقات انجام شده ۴۷ درصد برنامه های خشونت آمیز تلویزیون نشان می دهد که قربانی صدمه ای نمی بیند و خصوصاً در برنامه های مخصوص کودکان هنگامی که در کارتون یک شخصیت کارتونی به شخصی دیگر شلیک می کند او بدون اینکه صدمه ای ببیند دوباره بلند می شود . کودکان باور می کنند که خشونت واقعاً صدمه ای به دیگران نمی رساند . در ۷۳ درصد برنامه های تلویزیونی ، افرادی که در کارتون ها و نمایش های مخصوص کودکان مرتکب جنایت می شوند هرگز تنبیه نمی شوند . نمایش های تلویزیونی که اجازه میدهند . شخصیتی که مرتکب جنایت شده تنبیه نشود ، به تدریج به کودکان می آموزند که ارتکاب جنایت هیچ ایرادی ندارد . زیرا هیچ تنبیه و بازخواستی در انتظار آنها نیست . کودکان یاد می گیرند اعمال خشونت آمیز و جنایت بار ، مورد بازخواست و تنبیه قرار نمی گیرند .

تلویزیون ، آموزگار قدرتمندی است و اگر کودکان همیشه شخصیتهای مورد علاقه خود را ببینند که اعمال خشن و پرخاشگرانه انجام میدهند تا به خواست خود برسند ، آنها نیز همان کار را انجام خواهند داد . به نظر می رسد تلویزیون از افرادی که مرتکب جنایت می شوند قهرمان می سازد . کودکان فکر می کنند اگر آنها نیز مانند شخصیت های جنایتکار تلویزیون رفتار کنند آنها هم قهرمان می شوند .

کودکان به این جنایتکاران به عنوان الگوی قدرتمند خود نگاه می کنند . به اعتقاد کارشناسان، تلویزیون و برخی برنامه های آن ارزش های زندگی را تنزل می دهند . یک شخصیت کارتونی کشته می شود . دیگر شخصیت های کارتونی اهمیتی نمی دهند و حتی ممکن است بخندند . تلویزیون خشونت و حتی مرگ را خنده دار و غیر واقعی جلوه می دهد . کودکان نمی آموزند که برای زندگی احترام قائل باشند ، زیرا خشونت تلویزیون آنها را مسحور خود کرده است . در تحقیقات انجام شده کودکان تفاوت بین واقعیت و غیرواقعیت را در بین برنامه های تلویزونی نمی توانند بیان کنند . تلویزیون باور پذیر است . شخصیت های داستان باور پذیر هستند . اما کودکان نمی دانند آنها هنر پیشه هستند و این داستان ها غیر واقعی است . کودکان قادر به درک این موضوع نیستند که وقتی شخصی به شخص دیگر حمله می کند حمله او واقعی نیست و نباید این رفتارها را تقلید کنند .

کارشناسان و محققان امور کودک بر این باورند که برنامه های تلویزیون بویژه در بخش کودکان نباید خشن باشد . زیرا کودکان براحتی از برنامه های تلویزیونی الگوبرداری می کنند .

پدر و مادرها همواره به فرزندان خود توصیه می‌كنند جلوی تلویزیون درس نخوانید. اكنون تحقیقات جدید درست بودن این توصیه را ثابت كرده است.

هرچند در دنیای امروز كه به سرعت درحال حركت است انجام هم زمان چند كار ضروری به نظر می‌رسد، اما نتایج یك تحقیق جدید نشان می‌دهد حواس پرتی بر نحوه یادگیری تاثیر می‌گذارد و دانشی كه اینگونه كسب شده در آینده استفاده از آن دشوارتر است.

به گزارش پایگاه اینترنتی آسوشیتدپرس، این مطالعه كه در مجله ‪ Proceedings of the National Academy‬منتشر شده است علت این پدیده را روشن كرده است.

"راسل ای. پولدراك" استاد روانشناسی دانشگاه "كالیفرنیا" در لس‌آنجلس می‌گوید حتی اگر با وجود حواس پرتی بتوان چیزی یاد گرفت، اما حواس پرتی نحوه فراگیری را تغییر می‌دهد بطوری كه كارایی و سودمندی كمتری خواهد داشت.

این امر می‌تواند شمار زیادی از جوانان را تحت تاثیر قرار دهد.

مطالعه بنیاد "كایزر فمیلی" سال گذشته نشان داد دانش آموزان كلاس سوم تا دوازدهم بطور متوسط روزانه ‪ ۶‬ساعت و نیم از وقت خود را صرف تماشای تلویزیون، ویدیو، گوش كردن به موسیقی، انجام بازی‌های ویدیویی و كار با رایانه اختصاص می‌دهند.

آنگونه كه پولدراك می‌گوید یادگیری در مغز به دو شیوه مختلف اتفاق می‌افتد. یك روش فراگیری اخباری خوانده می‌شود كه در آن بخش گیجگاهی میانی مغز دخالت دارد و با فراگیری حقایق فعال كه می‌توان آنها را به خاطر آورد و با انعطاف زیادی بكار برد، سر و كار دارد. روش دیگر بخش استریاتوم مغز دخالت دارد و یادگیری عادتی نامیده می‌شود.

پولدراك گفت: بطور مثال برای یادگیری یك شماره تلفن به راحتی می‌توان با یادگیری اخباری آن را حفظ كرد و در موارد مورد نیاز آن را به خاطر آورد.

دومین راه به خاطر سپردن شماره تلفن از طریق عادت است به این صورت كه هنگامی كه هزار بار شماره تلفنی را می‌گیرید حتی اگر بطور آگاهانه این شماره را بخاطر نیاورید می‌توانید به سمت تلفن بروید و شماره را بگیرد.

این محقق می‌افزاید حفظ كردن روش بسیار مفیدتری است. اگر از روش عادت استفاده می‌كنید باید كنار دستگاه تلفن باشید تا بتوانید شماره مورد نظر را دوباره بگیرید.

پولدارك گفت: مشكل این است كه به نظر می‌رسد این دو نوع روش فراگیری با یكدیگر در رقابتند و هنگامی كه حواس فرد پرت می‌شود یادگیری عادتی جایگزین فراگیری اخباری می‌شود.

در جهان امروز كه باید چند وظیفه را با هم انجام داد، افراد باید متوجه این نكته باشند. هنگامی كه یك كودك تلاش می‌كند مفاهیم و اطلاعات جدیدی را بیاموزد ، حواس پرتی به قدرت فراگیری آسیب او می‌رساند.

این بدان معنا نیست كه وجود یك محیط ساكت ضروری است، موسیقی می‌تواند به فراگیری كمك كند چراكه موسیقی فرد را شادتر می‌كند.

این محقق معتقد است بطور كلی چیزهایی كه موجب حواس پرتی می‌شوند تقریبا همواره مضر هستند.

به گفته محققان، كودكانی كه بیشتر وقت خود صرف بازیهای رایانه‌ای و تماشای تلویزیون می‌كنند با كاهش مهارت‌های یادگیری و افت تحصیلی در مدرسه مواجه می‌شوند.

به گزارش ایسنا به نقل از روزنامه دیلی میل - چاپ لندن - پروفسور رابرت وینستون، سرپرست این تیم تحقیقاتی ضمن بیان مطلب فوق خاطرنشان كرد: كودكان و نوجوانان در سن مدرسه معمولا نمی‌توانند توانایی‌های بلندمدت برای مطالعه و استفاده از آن را كه در كلاس به آنها احتیاج دارند، به دست آورند و علت آن این است كه برای انجام بازیهای رایانه‌ای و تماشای برنامه‌های تلویزیونی به عمده توانایی‌های كوتاه مدت خود در تمركز احتیاج دارند.

وی افزود: بسیاری از كودكانی كه عاشق بازیهای رایانه‌ای هستند به سختی بر انواع فعالیت‌هایی كه روند آرامی دارند و برای موفقیت در تحصیل ضروری هستند، می‌توانند تمركز كنند.

وینستون در این پژوهش‌ها تاثیر بازیهای رایانه‌ای را بر روی توانایی كودكان برای انجام دادن فعالیت‌های مختلف مورد بررسی قرار داد.

اغلب كودكانی كه به این قبیل بازیها علاقه داشتند فاقد توانایی توجه و تمركز طولانی مدت بودند. همچنین كودكانی كه در اتاق شخصی خود رایانه یا تلویزیون داشتند به جای اینكه در ساعات اولیه شب به رختخواب رفته و خواب كافی داشته باشند اغلب تا دیر وقت مقابل صفحه رایانه یا تلویزیون می‌نشینند.

این كودكان 2 تا 5 ساعت كمتر از والدینشان در همین رده سنی می‌خوابند. این امر بر فعالیت‌های تحصیلی آنها در مدرسه و رفتارشان در منزل تاثیر نامطلوبی بر جای می‌گذارد.

رسانه‌های دیجیتالی در عین اینكه مفید هستند می‌توانند مضراتی نیز برای كودكان در پی داشته باشند.

اغلب كودكان در این عصر مدرن در روز 3 تا 4 ساعت را بدون نظارت بزرگترها مقابل رایانه‌ یا تلویزیون می‌گذرانند.

كودكانی كه بیش از حد تلویزیون تماشا می‌كنند ممكن است دچار مشكلاتی مانند تاخیر در فراگیری زبان و نیز اجتناب از برقراری تماس چشمی با دیگران شوند.

به گزارش سرویس «بهداشت و درمان» خبرگزاری دانشجویان ایران، موسسه كودكان ژاپن اعلام كرد: كودكان 2 ساله و بزرگتر از 2 سال در صورتی كه به مدت طولانی به تماشای تلویزیون بپردازند، زمان كمتری را به برقراری تماسهای رو در رو با والدینشان اختصاص می‌دهند كه این امر موجب اختلال در رشد ذهنی و فراگیری زبان آنان می‌شود.

این موسسه به والدین توصیه كرد كه نگذارند كودكان بیش از حد تلویزیون تماشا كنند و اینكه باید در موقع غذاخوردن تلویزیون را خاموش كنند.

بنا بر گزارش این موسسه برای اطمینان خاطر از رشد صحیح كودكانی كه هنوز به مدرسه نمی‌روند باید تماشای تلویزیون آنان را به كمتر از 2 ساعت محدود كرد.

محققان نیوزلندی دریافته‌اند كودكانی كه بیش از 2 ساعت در روز تلویزیون تماشا می‌كنند بیشتر در معرض ابتلا به حملات و سكته‌های قلبی و سایر مشكلات قلبی ـ عروقی در سنین بزرگسالی قرار می‌گیرند.

به گزارش سرویس بین‌الملل ایسنا، به نقل از پایگاه اینترنتی هلت‌ دی نیوز، مطالعات دیگر نیز نشان می‌دهد كه اشتیاق افراطی نوجوانان به تماشای تلویزیون منجر به بروز مشكلات مختلف روحی و جسمی در این قشر جامعه می‌شود.

در این بررسی‌ها بیش از 1000 كودك در مدتی بیشتر از دو دهه از سن 3 تا 26 سالگی مورد مطالعه و آزمایش قرار گرفته‌اند.

مطالعات انجام شده از سوی محققان دانشگاه اوتاگو در نیوزلند در این پژوهش‌ها به رابطه آشكاری میان تماشای بیش از 2 ساعت تلویزیون در روز در سنین پایین با ابتلا به اضافه وزن، كلسترول بالا، سیگار و شرایط فیزیكی ضعیف طی یك دهه و بیشتر دست پیدا كردند.

طبق نتایج به دست آمده كه در مجله لسنت به چاپ رسیده است معلوم شد كه 17 درصد اضافه وزن، 15 درصد افزایش سرم كلسترول در خون، 17 درصد كشیدن سیگار و 15 درصد فقر تناسب فیزیكی می‌تواند دلیل تماشای بیش از اندازه تلویزیون در سنین كودكی و نوجوانی باشد.

سرپرست این تیم تحقیقاتی نیوزلندی می‌گوید: ما با آكادمی آمریكایی اطفال به توافق رسیده‌ایم كه والدین باید كودكانشان را به تماشای یك یا حداكثر 2 ساعت برنامه‌های تلویزیونی در روز محدود كنند. در واقع بررسی‌ها نشان می‌دهد كه حتی كمتر از یك ساعت نتایج مطلوبتری به همراه خواهد داشت.

به علاوه والدین نه تنها به زمان تماشای تلویزیون بلكه به نوع برنامه‌هایی كه كودكانشان تماشا می‌كنند نیز باید نظارت داشته باشند.

این پژوهشگران معتقدند كه هنوز انجام مطالعات گسترده‌تری در این زمینه برای دستیابی به نتایج دقیق‌تر مورد نیاز است

محققان اعلام كردند كه تماشای بیش از اندازه تلویزیون می‌تواند باعث اختلال در تعادل هورمونی در نوجوانان و در نتیجه بلوغ زودرس شود.

به گزارش سرویس بین‌الملل ایسنا، به نقل از شبكه‌ خبری بی‌.بی.‌سی، محققان ایتالیایی دریافته‌اند كه جلوگیری از دسترسی كودكان به تلویزیون تنها به مدت یك هفته باعث افزایش 30 درصد هورمون ملاتونین در آنها می‌شود.

این هورمون ظاهرا از بلوغ زودرس جلوگیری می‌كند.

بسیاری از محققان معتقدند كه قرار گرفتن در معرض صحنه‌های خشونت‌بار و جنسی تاثیرات روانی مخربی بر كودكان دارد.

محققان بیمارستان مایر در دانشگاه آمریكایی فلورانس اعلام كردند كه این نتایج به لحاظ آماری حایز اهمیت است. مطالعات نشان می‌دهد كه تماشای تلویزیون می‌تواند باعث تغییرات هورمونی ‌شود.

برخی حیوانات از ملاتونین برای تعیین زمان فعالیت‌های تولیدمثلی خود و با تغییر آن برای هماهنگ شدن با محیط زیست خود استفاده می‌كنند.

در انسان این هورمون ساعت داخلی بدن را تنظیم می‌كند. مقدار این هورمون در ساعات روز در حداقل خود و در هنگام عصر حدود ساعت 8 بعدازظهر به حداكثر تولید خود در بدن می‌رسد تا خود را برای خواب شبانه آماده كند.

ملاتونین همچنین به عنوان وسیله‌ای برای تنظیم الگوهای خواب مسافرانی كه در حین پرواز خسته می‌شوند، بكار می‌رود.

مطالعات انجام شده بر روی كودكان امروزی با كودكان 30 سال پیش نشان می‌دهد كه با گذشت این زمان پدیده بلوغ همچنان در تمام دنیای غرب در حال افزایش است.

با وجودی كه در حدود 20 درصد از والدین ایتالیایی اظهار می‌كنند كه از تماشای تلویزیون از سوی كودكانشان بدون نظارت آنها جلوگیری می‌كنند اما 14 درصد دیگر نیز بدون هیچ نظارتی در این زمینه كودكان خود را آزاد می‌گذارند.

__________________

بر اساس مطالعات جدید از سوی محققان دانشگاه واشنگتن جو حاكم بر خانواده و تماشای تلویزیون هر دو بر رفتارهای كودكان تاثیرگذار هستند.

به گزارش سرویس بین‌الملل ایسنا، به نقل از منابع اینترنتی، كودكانی كه در حدود سن 4 سالگی از حمایت احساسی و انگیزش دركی والدین برخوردار هستند در دوران مدرسه به ندرت دچار رفتارهای قلدرمأبانه می‌شوند در حالیكه تماشای تلویزیون در این سن اغلب این قبیل رفتارها را در سن مدرسه تشدید می‌كند.

در این پژوهش‌ها حدود 1266 كودك مورد مطالعه قرار گرفتند. حمایت‌های احساسی والدین شامل غذا خوردن كودك همراه با والدین و صحبت كردن با كودك در حین كار و نیز انگیزش‌های مفهومی شامل بازی كردن با كودوك و نقش والدین در آموزش فرزندشان است.