تبیان، دستیار زندگی

آیا تا به حال به این موضوع فکر کرده اید، که خجالت از کجا ریشه می گیرد و چه نقشی در زندگی افراد  ایفا میکند؟ چرا در فرهنگ کشورهای مختلف  عوامل باعث خجالت زدگی از هم متمایز هستند ؟ آیا خجالت عاملی بازدارنده یا عامل پیشرفت فردی می باشد؟ راستی خجالت چیست؟

 اضطراب

اضطراب یك حالت روانی است. شخصی كه دستخوش اضطراب است احساس می كند كه همیشه خطری‌او را تهدید می‌كند. او غیر از بلای بزرگی كه احساس می‌كند او را تهدید می‌كند به چیز دیگری نمی‌اندیشد. بنابراین روز به روز افكارش پریشان‌تر می‌شود.

هنگامیكه اضطراب نفوذ كرد و جاگیر شد. در جسم انسان پدیده‌هایی ظاهر می‌شوند كه نشانه‌های ترس هستند:

- تنگی نفس

- نوسان شدید در ضربان قلب

- انقباض عضلات

همینطور شخصی كه دچار اضطراب یا ترس می‌شود، نمی‌تواند خود را با اجتماع پیرامونش هماهنگ سازد.

 فصل سوم: علت‌ها و معلول‌ها

 در بحث كلی، حالت ناراحتی و بیمار بودن در جمع را، خجالت می‌نامیم.  هم‌چنین عوامل دیگری نیز وجود دارند كه عبارتند از عاطفه،‌ترس و ناسازگاری.

می‌خواهیم بدانیم اصولا چرا احساس هراس، گناه، رانده شدن از اجتماع وجود دارد. در حالیكه شخص می‌خواهد به اجتماع خود وابسته باشد

 احساس حقارت

رایج‌ترین نوع احساس است. احساس حقارت،‌به شخص خجالتی این باور را القا می‌كند كه نسبت به دیگران حقیرتر است.

آیا احساس حقارت چیزی غیرعادی است؟ احساس حقارت در كودك طبیعی و عادی‌است. احساس حقارت در مقابل دفاع شخصیت، ناپدید می‌شود. پس هر امری كه شخصیت جوان را تحت‌الشعاع قرار دهد و از دفاع بازدارد؛ احساس حقارت را در وجود او افزوده است. تحت تاثیر عوامل محیطی، تربیت و مذهب می‌توانند احساس حقارت را در ذهن یك كودك نقش بندند و آثار آن تتها در دوران بلوغ و جوانی ‌بماند. اثر نامطلوب این احساس در زندگی شخص منشاء ناكامی‌ها، ترس و خجالت خواهد شد. این حالت مكانیسم‌های گوناگون دفاعی از جمله پرخاشگری را ایجاد خواهد كرد.

 قدردانی

مهم‌ترین و نیرومندترین عامل حركت و بر انگیخته شدن در بسیاری از افراد را مورد تحسین و تشویق قرار گرفتن است.

 خودبینی

احساس توانایی‌انسان در مقابله با مشكلات و حل مسائل مربوطه افزایش می‌دهد. می دانیم كه در زندگی اجتماعی آگاهی فرد از میزان توانایی خودش چقدر اهمیت دارد. اگر در شرایطی این آگاهی كاهش یابد، در زندگی‌او مشكلات فراوانی بروز خواهند كرد؛ كه از جمله آنها خجالت است.

 چه عواملی عقیده شما را نسبت به خودتان تعیین می‌كند؟

دو عامل اساسی را در این رابطه می‌توان نام برد:

- مشكلات انجام وظیفه

- میزان رشد و بلوغ فكری شخص: سن عقلی‌مشا با سن جسمی شما هماهنگ باشد.

 چگونه احساس حقارت را بشناسیم؟

با آزمایش زیر:

- حركات بدن

- حالت نگاهداری سر

- سبك سخن گفتن

- طرز راه رفتن

افراد خجالتی ‌بدن خود را غیر عادی راست نگاه‌می‌دارند و حركات كوتاه و سریعی‌ دارند. اینگونه افراد هنگام سخن گفتن انگشتانشان را جمع می‌كنند. حركات و اشارات آنها ناشیانه، بی‌لطافت و خشك است.

بیشتر اوقات ما فكر می‌كنیم كه احساس حقارت شخص چیزی سطحی است،‌اما اینطور نیست. این موضوع تمام شخصیت فرد را ضایع می‌كند و در هر یك از اعمال شخص نیز انعكاس دارد. حضور كامل این احساس را در اختلالات روانی،‌ تخلف‌ها،‌اعتیاد به داروهای‌مخدر و انحرافات جنسی می‌توان دید.

فصل چهارم: فرار

 آیا می‌توان بجای كم‌رویی یا پرخاشگری در همه حالت‌ها آسوده خاطر و متعادل بود؟

پرش از هر چیز باید به‌خاطر داشته باشیم:

برای اصلاح شخصیت، باید در تلاشی پیگیر، برای شناخت عواملی باشیم كه خجالت و احساس حقارت را به‌وجود می‌آورند. عقاید نامربوط و اشتباه را باید نخست شناسایی كنیم و سپس در اصلاح آن بكوشیم.

خود را بشناس

بدون شناخت واقعی خودمان هرگز نمی توانیم خجالت، ترس یا احساس خود‌كم‌بینی را از خود دور كنیم. برای مبارزه با خجالت باید ابتدا شخصیت را بشناسیم و متعادل كنیم. چرا كه خجالت ناشی از شخصیت است. اگر شما می‌خواهید بر خجالت غلبه كنید، باید از خود بپرسید كه : «شخصیت واقعی من چیست و به چه صورت است؟»

باید این اصل را مورد نظر داشته باشیم، كه برای تمام افراد خجالتی اقدام كردن مشكل است و آنها هنگام عمل كردن ناتوان و ضعیف هستند. بیشتر افراد خجالتی در حمایت از خود  و قبولاندن حقایق  خود به دیگران ناتوان هستند و جز در بعضی از موارد اینكار را با بدگمانی و پرخاشگری انجام می‌دهند.

گوشه‌گیری

شخص كم‌رو بخاطر خجالت است كه احساس می‌كند میل دارد تنها و جدا از اجتماع باشد اما به‌جای اینكه خود را مقصر بداند سعی دارد گناه این گوشه‌گیری را به گردن دیگران بگذارد.

شخص خجالتی باید به خاطر داشته باشد كه :خجالت او از هر چیزی مایه گرفته باشد نباید انسانیت را مقصر بداند. اگر در پرورش او اشتباهی رخ داده كه باعث بروز كم‌رویی  او شده است بدان معنا نیست كه تمام افراد مانند مربیان او دچار اشتباه می شوند. بنابراین افراد گوشه‌گیر باید زمان حال را مورد توجه قرار دهند و گذشته را فراموش كنند.