مهندسی خودرو
مقدمه
امروزه در اکثر جوامع پیشرفته و توسعه یافته نمیتوان نیاز به خودرو به معنی عام آن را در زندگی شخصی و اجتماعی انسان ها نادیده گرفت . انواع خودروی سواری، موتور سیکلتها، اتوبوسها و مینیبوسها در شهرها و اتوبوسها، کامیونها و تانکرها در بین شهرها، تراکتورها، انواع ادوات کشاورزی در روستاها، و کامیونها، لودرها و انواع تجهیزات راهسازی متحرک، از جمله کاربردهای اولیه و بدیهی خودروها محسوب میشوند. البته کلمه خودرو معادل فارسی کلمه Vehicle است که قطارها، کشتیها، هواپیماها و حتی فضاپیماها را نیز شامل میشود.
اما مهندسی خودرو، بهطور خاص با مواردی سروکار دارد که بر روی زمین حرکت میکنند و هماکنون اکثر آنها دارای موتورهای احتراق داخلی هستند. البته با پیشرفت فناوریهای جدید و افزایش روزافزون قیمت سوختهای فسیلی و همچنین افزایش مسئله آلودگی در دنیا فناوریهای نوینی در این زمینه بهکارگرفته شده است و امروزه خودروها فقط از موتورهای احتراق داخلی استفاده نمیکنند. در میان این فناوریهای برتر میتوان به خودروهای برقی، هیبریدی،سلولهای سوختی و همچنین استفاده از توربینها در خودروها اشاره نمود.
خودروهای مورد بحث از قسمتهای مختلفی تشکیل شدهاند: قوای محرکه و سیستم انتقال قدرت، شاسی و چرخها، سیستم تعلیق و ترمز، سازه و بدنه، تزیینات داخلی، سیستمهای برقی، سیستمهای تهویه و دیگر سیستمهای جانبی. مهندسی خودرو، رشتهای است که طراحی، ساخت، بهینهسازی و تعمیر انواع مختلف خودرو را در برمیگیرد. اما از آنجا که خودرو، ابزاری است که از مجموعههای مختلف تشکیل شدهاست و دارای کاربردهای متفاوتی است، این رشته، مخلوطی از علوم مختلف است. بهعبارت دیگر، مهندسیخودرو یک رشته میانرشتهای و فراگیر است. چنین رشتهای نتیجه پیشرفتهای بشر در اواخر قرن بیستم است.
در ابتدای قرن بیستم که علم و فناوری به آرامی در کنار هم حرکت را شروع نمودند رشتههای دانشگاهی همچون فیزیک، ریاضی و زیستشناسی عموما با مبنای علمی آغاز شدند. بعضا برخی از علوم مهندسی مانند مکانیک، برق، عمران که از دل علوم پایه منفکشده بود، نیز سربرآوردند. اما در نیمه دوم قرن بیستم با رشد انواع فناوری، مخصوصا فناوری اطلاعات و ارتباطات، علوم و فنون مختلف و در کنار آنها، رشتهها و دورههای دانشگاهی نیز رشد فزاینده و انفجاری را شاهد بودند، به گونهای که تقریبا هر پنج سال یکبار حجم دانش تولیدشده در دنیا دو برابر کل گذشته میشد.
لذا در دهههای منتهی به قرن بیستویکم، ابتدا گرایشهای مختلف در رشتهها بوجود آمد و سپس رشتههای جدید تخصصیتر ایجاد شد. بهعنوان مثال رشتهمهندسی مکانیک، به رشتههای حرارت و سیالات، طراحی کاربردی، هوافضا، کشتیسازی، راهآهن، مهندسی خودرو و حتی بیومکانیک تقسیم شد. در قرن اخیر این گرایشها متناسب با کاربرد گسترده و نیاز به استفاده از علوم مختلف از دل دانشکدههای سنتی جدا شده و دانشکدههای مستقلی را بوجود آوردند.
با الگوبرداری از کشورهای پیشرفته دنیا از جمله انگلیس و آمریکا، دانشکده مهندسی خودروی دانشگاه علموصنعت بهعنوان اولین دانشکده در ایران و خاورمیانه در سال ۱۳۷۹ کار خود را با جذب دانشجو در مقطع کارشناسیارشد آغاز نمود. هماکنون بعد از شش دوره ارائه فارغالتحصیلان ماهر به صنعت خودروسازی و قطعهسازی کشور، دوره کارشناسی و دکترا را آغاز نموده است. نیز دانشکدههای مشابهی وجود دارد.
تاسیس دانشکده مهندسی خودرو
دانشکده مهندسی خودرو به منظور تربیت نیروی متخصص برای صنایع خودروسازی کشور و صنایع وابسته به آن طراحی و تاسیس شده است و هماکنون با شرکتهای بزرگ کشور همچون ایرانخودرو و سایپا همکاری نزدیک دارد. بسیاری از دانشجویان دانشکده بورسیه مستقیم خود این گروههای صنعتی بودهاند و هماکنون مستقیما در آنجا مشغول بهکار هستند. برخی نیز که علاقه به ادامه تحصیل در مقطع دکترا داشتهاند، در رشته مهندسی خودرو و یا مکانیک ویا دیگر رشتههای معتبر به خارج از کشور رفتهاند و یا در برخی دانشگاههای داخلی مشغول به تحصیل هستند.
این رشته کاربردی و کاملا عملی و جذاب است به طوری که دانش آموخته آن میتواند متناسب با علایق خود به حل مسائل کاملا ریاضی و پیچیده بپردازد و یا اینکه در یک کارخانه مدیریت خط تولید را برعهده گیرد. گستردگی این رشته باعث شده است که فارغالتحصیلان این رشته با خیال آسودهتر نسبت به آینده کاری و یا علمی خود بنگرند و آزادی انتخاب بیشتر را تجربه نمایند.