تبیان، دستیار زندگی

به نام خدا

ایام فاطمیه گسیل هزاران طلبه در تعظیم شعائر الهی و بزرگداشت این ایام هست

بر آن م که انشاءالله ترویج مفاهیم دخت نبی مکرم اسلام در عرصه فضای مجازی

از تریبون انجمن حوزه علمیه باشم

بمددک یالله

براستى در آنروز خلیفه وقت چنین سخنانى گفته است؟آیا فاطمه (ع) در مسجد حاضر بوده و شنیده است كه به شوهر وى،پسر عموى پیغمبر و نخستین مسلمان،چنین بى حرمتى روا داشته‏اند؟آیا درایت،كاردانى و مصلحت اندیشى رخصت مى‏داده است كه خلیفه در مجمع مسلمانان چنان سخنانى بگوید؟و اگر این سخنان گفته شده عكس العمل آن در حاضران چه بوده است؟پذیرفته‏اند؟باعتراض برخاسته‏اند؟خاموش نشسته‏اند؟آیا مى‏توان گفت این كلمات بر ساخته است.ابن ابى الحدید و نقیب بصرى شیعه نبودند،پس از این گفتگوها تنها از طریق شیعه ضبط نشده.آیا نمى‏توان گفت معتزلیان چنین داستانى را ساخته و به خلیفه نسبت داده‏اند؟البته نه.آنان در این كار چه سودى داشته‏اند؟اما اگر آنروز سخنانى باعتراض در میان آمده،و هیچ بعید نیست كه گفته شده باشد،باید گفت ممانعت از پیدا شدن مخالفت‏هاى بعدى موجب بوده است كه قدرت مركزى مقابل هر كس باشد شدت عمل نشان دهد؟

اگر نتوان براى هر یك از این پرسش‏ها پاسخى قطعى یافت‏یك نكته روشن است و آن اینكه مرگ پیغمبر براى مسلمانان آزمایشى بزرگ بود.قرآن از پیش،مسلمانان را بدین آزمایش متوجه ساخت كه:اگر محمد بمیرد یا كشته شود مبادا شما بگذشته دیرین خود برگردید.

دست‏دركاران سیاست و همفكران آنان براى آنچه در آنروزها گفته و كرده‏اند دلیل‏ها نوشته و مى‏نویسند.مى‏خواهند آنها را با مصلحت مسلمانان هماهنگ سازند:وحدت كلمه باید حفظ شود.اگر گروههائى به مخالفت‏با حكومت تازه برخیزند،قدرت مركزى را ناتوان خواهند كرد. بهر صورت كه ممكن است‏باید آنانرا به جمع مسلمانان برگرداند.ابو سفیان دشمن دیرین اسلام در كمین است و توطئه را آغاز كرده.گاهى بخانه عباس و گاهى بخانه على مى‏رود. مى‏خواهد این دو خویشاوند پیغمبر را به مخالفت‏با خلیفه بر انگیزد.اگر ابو سفیان موفق گردد و در داخل مدینه نیز دو دستگى پیش آید و انصار مقابل مهاجران بایستند،آشوبى بزرگ برخواهد خاست.سعد بن عباده رئیس طائفه خزرج چشم بخلافت دوخته است.هنوز با خلیفه بیعت نكرده.انصار خود را براى رهبرى مسلمانان سزاوارتر از مهاجران مى‏دانند.اگر در آغاز كار، حكومت‏سخت نگیرد هر روز از گوشه‏اى بانگى خواهد برخاست (44) .

این توجیه‏ها و مانند آن از همان روزهاى نخستین تا امروز صدها بار مكرر شده است. عبارت‏ها گوناگون،و معنى یكى است.آنچه مسلم است اینكه كمتر انسانى مى‏تواند با تغییر شرایط سیاسى و اقتصادى منطق خود را تغییر ندهد،و آنرا با وضع حاضر منطبق نسازد. چنانكه در جاى دیگر نوشته‏ام (45) مى‏توان گفت آنروز كه آن گروه چنین كارها را روا شمردند، بزعم خود صلاح مسلمانان را در آن دیدند.اما این صلاح اندیشى بصلاح مسلمانان بود یا نه؟ خود بحثى است.

بگمان خود مى‏خواستند،اختلاف پدید نشود و فتنه بر نخیزد و یا لا اقل كردار خود را چنین توجیه مى‏كردند.اما چنانكه نوشتیم،اگر در اجتماعى اصلى مسلم (بهر غرض و نیت كه باشد) دگرگون شد،دستاویزى براى آیندگان مى‏شود.و آن آیندگان متاسفانه از خود گذشتگى گذشتگان را ندارند.و اگر داشتند مسلما امروز تاریخ مسلمانى رنگ دیگرى داشت.

نوشته‏اند چون دختر پیغمبر آن گفتار را در پاسخ خود شنید دل آزرده و خشمناك بخانه رفت و به شوهر خود چنین گفت:

پسر ابو طالب تا كى دست‏ها را بزانو بسته‏اى و چون تهمت زدگان در گوشه خانه نشسته‏اى؟ مگر تو نه همان سالار سر پنجه‏اى؟چرا امروز در چنگ اینان رنجه‏اى؟پسر ابو قحافه پرده حرمتم را درید و نان خورش بچه‏هایم را برید!آشكارا بدشمنى من برخاست و از لجاجت چیزى نكاست!چندانكه دیگر مهاجر و انصار در یارى من نكوشیدند،و دیده حمایت از من پوشیدند.نه یارى دارم نه مدد كارى!خشم خوار رفتم و خوار برگشتم. آنروز زبون شدى كه از مرتبه بالا به دون شدى!دیروز شیران را در هم شكستى چرا امروز در بروى خود بستى؟من گفتم آنچه دانستم.لیكن چیره شدن بر آنان نتوانستم (46) .

كاش لختى پیش از این خوارى مى‏مردم،و بر خطائى كه رفت دریغ نمى‏خوردم.اگر سخن به تندى گفتم،یا از اینكه مرا یارى نمى‏كنى بر آشفتم خدا عذر خواه من باشد!واى بر من كه پشتم شكست و یاورم رفت از دست،بخدا شكایت مى‏برم،و از پدرم حمایت مى‏خواهم،خدایا دست تو بالاى دست‏هاست!

على (ع) در پاسخ او گفت:

-دختر صفوت عالمیان!و یادگار مهتر پیمبران!غم مخور كه واى نه براى تو است،براى دشمن ژاژخاى تو است!من از روى سستى در خانه ننشستم،و آنچه توانستم بدرستى بكار بستم.اگر نانخورش مى‏خواهى روزى تو مضمون است و آنكس كه آنرا تعهد كرده مامون!

-بخدا واگذار!

-بخدا واگذاشتم! (47)

این گفتگو را ابن شهر آشوب بدون ذكر سند در مناقب آورده (48) و با اختلافى مختصر در بحار (49) دیده مى‏شود.آیا چنین گفتگوئى بین دختر پیغمبر و امیر المؤمنین رخ داده است؟چگونه چنین چیزى ممكن است؟شیعه براى این دو بزرگوار مقام عصمت قائل است.مى‏توان پذیرفت دختر پیغمبر این چنین شوهرش را سرزنش كند؟آنهم براى نانخورش بچگانش؟ بدیهى است كه مى‏توان براى این پرسش پاسخى نوشت،و گفته‏ها را توجیه كرد.اما اگر كار توجیه و پاسخ پرسش به بحث‏هاى منطقى و استدلال‏هاى دور و دراز بكشد،نتیجه آن بدینجا منتهى مى‏شود كه قدرت منطق كدام یك از دو طرف بیشتر باشد.یا چگونه بتواند روایات را به سود منطق خویش معنى و یا تاویل نماید.چنین روش از حدود وظیفه پژوهندگان تاریخ بیرونست.

آنچه مى‏بینم اینست كه گفتار منسوب به دختر پیغمبر پر از آرایش معنوى و لفظى است،از استعاره، تشبیه، كنایه، طباق، سجع. اگر خطبه از چنین آرایش‏ها برخوردار باشد زیور آنست، سخنى است كه براى جمع گفته مى‏شود.باید در دل شنونده جا كند.در چنین گفتار خطیب در عین حال كه بمعنى توجه دارد به زیبائى آن،و نیز بآرایش لفظ باید توجه داشته باشد.اما گفتگوى گله آمیز زن و شوى چرا باید چنین باشد؟مگر دختر پیغمبر مى‏خواست قدرت خود را در سخنورى به شوى خویش نشان دهد؟بهر حال بقول معروف در این اگر مگرى مى‏رود و حقیقت را خدا مى‏داند.

پى‏نوشتها:

1.شیطان سر از كمینگاه خویش بر آورد و شما را بخود دعوت كرد و دید كه چه زود سخنش را شنیدید و سبك در پى او دویدید. 2.بلاغات النساء چاپ بیروت ص 23-24.
3.بلاغات النساء ص 23.
4.شرح نهج البلاغه ج 16 ص 252.
5.چاپ بیروت ص 23 چاپ نجف ص 12.چاپ قم ص 12 (كه همان افست چاپ نجف است) .
6.قاموس الرجال ج 4 ص 259.
7.ص 175 چاپ قم.
8.لقد قتلت كهلى.و ابرت اهلى.و قطعت فرعى و اجتثثت اصلى.فان یشفك هذا فقد اشتفیت (طبرى ج 7 ص 372) .
9.انى انادیك و لا اناجیك.ان اخاك من صدقك.فانظر قبل ان تتقدم.و تفكر قبل ان تندم.فان النظر قبل التقدم و التفكر قبل التندم. (عقد الفرید ج 5 ص 110-111) .
10.الحمد لله على ما انعم.و له الشكر على ما الهم.و الثناء بما قدم من عموم نعمة ابتداها.و سبوغ آلاء اسداها.و احسان منن و الاها.جم عن الاحصاء عددها.و ناى عن المجازات امدها.و تفاوت عن الادراك ابدها.
-و استنن الشكر بفضائلها.و استحمد الى الخلائق باء جزالها.و ثنى بالندب الى امثالها.و اشهد ان لا اله الا الله.كلمة جعل الاخلاص تاویلها.و ضمن القلوب موصولها.و انار فى الفكرة معقولها. الممتنع من الابصار رؤیته.و من الاوهام الاحاطة به.
11.ابتدع الاشیاء لا من شى‏ء قبلها.و احتذاها بلا مثال.لغیر فائدة زادته الا اظهارا لقدرته.و تعبدا لبریته.و اعزازا لدعوته.ثم جعل الثواب على طاعته.و العقاب على معصیته.زیادة لعبادة عن نقمته.و حیاشا لهم الى جنته.و اشهد ان ابى محمدا عبده و رسوله.اختاره قبل ان یجتبله.و اصطفاه قبل ان ابعثه.و سماه قبل ان استنجبه.
-اذ الخلائق بالغیوب مكنونة.و بستر الاهاویل مصونة.و بنهایة العدم مقرونة.علما من الله عز و جل بمایل الامور.و احاطة بحوادث الدهور.و معرفة بمواضع المقدور.ابتعثه الله تعالى عز و جل اتماما لامره.و عزیمة على امضاء حكمه.فراى (ص) الامم فرقا فى ادیانها.عكفا على نیرانها. عابدة لاوثانها منكرة لله مع عرفانها.
12.فانار الله عز و جل بمحمد صلى الله علیه ظلمها.و فرج عن القلوب بهمها.و جلى عن الابصار غممها.ثم قبض الله نبیه صلى الله علیه قبض رافة و اختیار.رغبة بابى صلى الله علیه عن هذه الدار.موضوعا عنه العب و الاوزار محتف بالملائكة الابرار و مجاورة الملك الجبار و رضوان الرب الغفار.صلى الله على محمد نبى الرحمة.و امینه على وحیه و صفیه من الخلائق.و رضیه صلى الله علیه و سلم و رحمة الله و بركاته.ثم انتم عباد الله (ترید اهل المجلس) نصب امر الله و نهیه. و حملة دینه و وحیه.و امناء الله على انفسكم و بلغاؤه الى الامم.-زعمتم حقا لكم لله فیكم عهد، قدمه الیكم.و نحن بقیة استخلفنا علیكم.و معنا كتاب الله،بینة بصائره.و آى فینا منكشفة سرائره.و برهان منجلیه ظواهره.مدیم البریة اسماعه.قائد الى الرضوان اتباعه مؤد الى النجاة استماعه.
13.فیه بیان حجج الله المنورة.و عزائمه المفسرة و محارمه المحذرة و تبیانه الجالیة.و جمله الكافیة.و فضائله المندوبة و رخصه الموهوبة.و شرائعه المكتوبة.ففرض الله الایمان تطهیرا لكم من الشرك.
14.در بعض مصادر متاخر بجاى‏«حب دوستى) «جهاد»آمده و مناسب‏تر مى‏نماید.
15.صبر را كه در لغت‏بمعنى شكیبائى است‏بمعنى دیگر آن (باز داشتن نفس از هوى و هوس) گرفته‏ام. (رجوع به تفسیر التبیان ج 1 ص 201.ذیل‏«و استعینوا بالصبر و الصلاة‏»شود) .
16.اشارت است‏به آیه 179 سوره بقره.
17.و الصلاة تنزیها عن الكبر.و الصیام تثبیتا للاخلاص.و الزكاة تزییدا فى الرزق.و الحج تسلیة للدین.و العدل تنسكا للقلوب.و طاعتنا نظاما.و امامتنا امنا من الفرقة.و حبنا عزا للاسلام.و الصبر منجاة.و القصاص حقنا للدماء.
18.اشارت است‏به آیه 23 سوره نور«ان الذین یرمون المحصنات الغافلات المؤمنات لعنوا فى الدنیا و الآخرة و لهم عذاب عظیم‏».
19.و الوفاء بالنذر تعرضا للمغفرة.و توفیة المكاییل و الموازین تغییرا للبخسة.و النهى عن شرب الخمر تنزیها عن الرجس.و قذف المحصنات اجتنابا للعنة.و ترك السرق ایجابا للعفة.و حرم الله عز و جل الشرك اخلاصا له بالربوبیة.«فاتقوا الله حق تقاته و لا تموتن الا و انتم مسلمون- (از آیه 101 آل عمران) و اطیعوه فیما امركم به و نهاكم عنه فانه‏«انما یخشى الله من عباده العلماء»-سوره فاطر:آیه 28) .
20.ثم قالت:ایها الناس.انا فاطمة و ابى محمد.اقولها عودا على بدء.«لقد جاءكم رسول من انفسكم عزیز علیه ما عنتم حریص علیكم بالمؤمنین رؤف رحیم‏».-توبه:129-فان تعرفوه تجدوه ابى دون آباتكم.و اخابن عمى دون رجالكم.فبلغ النذارة.صادعا بالرسالة.مائلا عن مدرجة المشركین.ضاربا لثبجهم،آخذا بكظمهم.یهشم الاصنام و ینكث الهام.
21.حتى هزم الجمع و ولو الدبر.و تفرى اللیل عن صبحه.و اسفر الحق عن محضه.و نطق زعیم الدین.و خرست‏شقاشق الشیاطین.و كنتم على شفا حفرة من النار.مذقة الشارب.و نهرة الطامع و قبسة العجلان.و موطا الاقدام.تشربون الطرق.و تقتاتون الورق.اذلة خاسئین. تخافون ان یتخطفكم الناس من حولكم.فانقذكم الله برسوله (ص) بعد اللتیا و التى.و بعد ما منى ببهم الرجال،و ذؤبان العرب،و مردة اهل الكتاب.
22.كلما حشوا نارا للحرب اطفاها.او نجم قرن الضلال و فغرت فاغرة من المشركین قذف باخیه فى لهواتها.فلا ینكفى حتى یطا صماخها باخمصه.و یخمد لهبها بحده.مكدودا فى ذات الله.قریبا من رسول الله.سیدا فى اولیاء الله.و انتم فى بلهنیة وادعون آمنون.
23.حتى اذ اختار الله لنبیه دار انبیائه،ظهرت خلة النفاق.و سمل جلباب الدین.و نطق كاظم الغاوین.و نبغ حامل الآفلین.و هدر فنیق المبطلین.فخطر فى عرصاتكم و اطلع الشیطان راسه من مغرزه،صارخا بكم.فوجدكم لدعائه مستجیبین.و للغرة فیه ملاحظین.فاستنهضكم فوجدكم خفافا.و اجمشكم فالقاكم غضابا.فوسمتم غیر ابلكم و اوردتموها غیر شربكم.هذا و العهد قریب.و الكلم رحیب.و الجرح لما یندمل.
24.زعمتم خوف الفتنة‏«الا فى الفتنة سقطوا و ان جهنم لمحیطة بالكافرین‏»-توبه: 49-فهیهات منكم،و انى بكم،و انى تؤفكون.و هذا كتاب الله بین اظهركم.زواجره بینة.و شواهده لائحة.و اوامره واضحة.ارغبة عنه تریدون.ام بغیره تحكمون؟بئس للظالمین بدلا.«و من یبتغ غیر الاسلام دینا فلن یقبل منه و هو فى الاخرة من الخاسرین‏».آل عمران:85.
25.ثم لم تریثوا الاریث ان تسكن نغرتها.تشربون حسوا،و تسرون فى ارتغاء.و نصبر منكم على مثل حز المهدى.و انتم الان تزعمون ان لا ارث لنا.افحكم الجاهلیة تبغون،«و من احسن من الله حكما لقوم یوقنون- (المائدة:50) ویها معشر المهاجرین.ا ابتز ارث ابى؟یا بن ابى قحافة! افى الكتاب ان ترث اباك و لا ارث ابى؟لقد جئت‏شیئا فریا.
26.خلافت و فدك.
27.فدونكها مخطومة مرحولة.تلقاك یوم حشرك.فنعم الحكم.الله.و الزعیم محمد.و الموعد القیامة.و عند الساعة یخسر المبطلون.و«لكل نبا مستقر و سوف تعلمون‏» (انعام:67) ثم انحرفت الى قبر النبى (ص) و هى تقول:
قد كان بعدك انباء و هنبثة لو كنت‏شاهدها لم تكثر الخطب انا فقدناك فقد الارض و ابلها واختل قومك فاشهدهم و لا تغب
28.معشر البقیة.و اعضاد الملة.و حصون الاسلام.ما هذه الغمیزة فى حقی؟و السنة عن ظلامتى.اما قال رسول الله (ص) المرء یحفظ فى ولده؟سرعان ما اجدبتم فاكدیتم.و عجلان ذا اهالة.تقولون مات رسول الله (ص) .فخطب جلیل.استوسع وهیه.و استنهز فتقه.و فقد راتقه.و اظلمت الارض لغیبته.و اكتابت‏خیرة الله لمصیبته.و خشعت الجبال.و اكدت الامال.و اضیع الحریم.و اذیلت الحرمة عند مماته.و تلك نازلة علینا.بها كتاب الله فى افنیتكم فى ممساكم و مصبحكم یهتف بها فى اسماعكم.و قبله حلت‏بانبیاء الله عز و جل و رسله.
29.در بعض فرهنگهاى عربى و كتاب‏هائى جز فرهنگ نامه‏ها نوشته‏اند قیله نام زنى است كه انصار از نژاد او هستند.ابو الفرج اصفهانى آنجا كه نسب اوس و خزرج را آورده نویسد:مادر آنان قیله دختر جفنة بن عتبة بن عمرو است.و قضاعه گویند او قیله دختر كاهل بن عذره بن سعد بوده است. (اغانى ج 3 ص 40) لیكن باید توجه داشت كه:قیله واژه‏اى است جنوبى یعنى واژه‏اى بوده است در زبان مردم عربستان خوشبخت (یمن) .مردم یثرب (مدینه) از مهاجرانى هستند كه پس از ویرانى سد مارب و یا به سبب دیگر در این شهر (یثرب) سكونت كردند.در دوره دوم حكومت‏سبائیان بر جنوب،پادشاهان این منطقه مشاوران سیاسى داشتند كه از میان اشراف انتخاب مى‏شدند و آنانرا«قیل‏»مى‏گفتند بن ابر این قیله مرادف بزرگان،اعیان،و مانند اینها است.
30.«و ما محمد الا رسول قد خلت من قبله الرسل افان مات او قتل انقلبتم على اعقابكم و من ینقلب على عقبیه فلن یضر الله شیئا و سیجزى الله الشاكرین. (آل عمران:144) ایها بنى قیلة. اهضم تراث ابیه. (هاء براى سكت است) و انتم بمراى و مسمع تلبسكم الدعوة و تمثلكم الحیرة و فیكم العدد و العدة.و لكم الدار.و عندكم الجنن.
31.و انتم الان نخبة الله التى انتخبت لدینه.و انصار رسوله و اهل الاسلام.و الخیرة التى اختیرت لنا اهل البیت.فبادیتم العرب.و ناهضتم الامم.و كافحتم البهم.لا نبرح نامركم و تامرون.حتى دارت لكم بنارحى الاسلام.و در حلب الانام.و خضعت نعرة الشرك.و لا باخت نیران الحرب.و هدات دعوة الهرج.و استوسق نظام الدین.فانى حرتم بعد البیان.و تكصتم بعد الاقدام.و اسررتم بعد الاعلان.
32.لقوم نكثوا ایمانهم‏«اتخشونهم.فالله احق ان تخشوه ان كنتم مؤمنین‏» (توبه:13) الا قد ارى ان اخلدتم الى الخفض.و ركنتم الى الدعة.فعجتم عن الدین.و مججتم الذى و عیتم و دسعتم الذى سوغتم.«انتكفروا انتمومن فى الارض جمیعا فان الله لغنى حمید». (آیه 8 سوره ابراهیم) .
33.سعدى.
34.الا و قد قلت الذى قلته على معرفة منى بالخذلان الذى خامر صدوركم.و استشعرته قلوبكم.و لكن قلته فیضة النفس.و نفثة الغیظ.و بثة الصدر.و معذرة الحجة.فدونكموها. فاحتقبوها مدبرة الظهر.ناكبة الحق.باقیة العار.موسومة بشنار الابد.موصولة بنار الله الموقدة. التى تطلع على الافئدة.فبعین الله ما تفعلون‏«و سیعلم الذین ظلموا اى منقلب ینقلبون‏» (الشعراء:227) و انا ابنة نذیر لكم بین یدى عذاب الله.فاعملوا انا عاملون و انتظروا انا منتظرون.
35.و كسى كه بگذشته خود باز گردد زیانى بخدا نمى‏رساند (آل عمران:144)
36.بلاغات النساء.
37.قسمتى از این پاسخ مسجع است‏بدین جهت در ترجمه هم سجع رعایت‏شده است.
38.یرثنى و یرث من آل یعقوب-مریم:7.
39.و ورث سلیمان داود-النحل:17.
40.بلاغات النساء.چاپ بیروت ص 31-32.
41.شرح نهج البلاغة ص 214.
42.زن روسپى كه در عصر جاهلیت‏بوده است.
43.شرح نهج البلاغه ج 16 ص 214-215.
44.و نگاه كنید به فاطمة الزهرا-عباس عقاد ص 57.
45.پس از پنجاه سال ص 31 چاپ دوم.
46.یا بن ابى طالب اشتملت‏شملة الجنین.و قعدت حجرة الظنین.نقضت قادمة الاجدل. فخاتك ریش الاعزل.هذا ابن ابى قحافة یبتزنى نحلة ابى.و بلیغة ابنى.لقد اجهر فى خصامى.و الفیته الدفى كلامى.حتى حبسنى قتیلة نصرها.و المهاجرة وصلها.و غضت الجماعة دونى طرفها فلا دافع و لا مانع-خرجت كاظمة.وعدت راغمة.اضرعت‏حدك یوم اضعت‏خدك. افترست الذئاب و استرشت التراب.ما كففت قائلا و لا اغنیت‏باطلا و لا خیار لى.
47.لیتنى مت قبل هنیتى و دون ذلتى.عذیرى الله منك عادیا و منك حامیا.و یلاى فى كل شارق.ویلاى مات العمد.و وهنت العضد.و شكواى الى ابى و عدواى الى ربى.اللهم انت اشد قوة. فاجابها امیر المؤمنین:لا ویل لك.بل الویل لشانئك.نهنهى عن وجدك یابنة الصفوة.و بقیة النبوة.فما ونیت عن دینى و لا اخطات مقدورى فان كنت تریدین البلغة فرزقك مضمون.و كفیلك مامول و ما اعد لك خیر مما قطع عنك.فاحتسبى الله!فقالت‏حسبى الله و نعم الوكیل.
48.ج 2 ص .15
49.ج 43 ص 148.

منبع 

بسم الله الرحمن الرحیم

فاطمه (سلام الله علیها) یكى از افراد كِساء [منظور از كِساء، اجتماع رسول خدا (صلی الله علیه و آله) و على (علیه السلام) و فاطمه (سلام الله علیها) و حسن و حسین (علیهم السلام) در زیر یك عبا است كه در این هنگام جبرئیل نازل شد و آیه تطهیر (33 احزاب) را در شأن پنج تن (علیه السلام) آورد: «قطعاً خداوند مى خواهد هرگونه پلیدى را از شما خاندان دور سازد، و شما را پاك و پاكیزه نماید».] و مُباهِله [منظور از مباهله، دعا و نفرین با علماى مسیحى است، تا خداوند هر كه را كه باطل است مشمول عذابش قرار دهد، این مطلب در آیه 61 آل عمران آمده است (مترجم).] و كسى بود كه در سخت ترین زمان در راه خدا هجرت نمود، و از كسانى بود كه در شأن آنها آیه ى تطهیر (33 احزاب) نازل شد، و جبرئیل افتخار كرد كه از جمله آنها باشد، و خداوند به پاكى و صدق آنها گواهى داد، او مادر ائمّه (علیه السلام) و یادگار رسول خدا (صلی الله علیه و آله) است كه نسل پیامبر (صلی الله علیه و آله) تا روز قیامت، از او باقى مى ماند، او سرور زنان دو جهان از آغاز و انجام است، او در گفتار و سخن، شبیه ترین انسان ها به پیامبر (صلی الله علیه و آله) بود، اخلاق و شیوه ى زندگى او، از اخلاق و شیوه ى زندگى رسول خدا (صلی الله علیه و آله) حكایت مى كرد، و راه رفتنش بسان راه رفتن پیامبر (صلی الله علیه و آله) بود، و هرگاه او بر رسول خدا (صلی الله علیه و آله) وارد مى شد، رسول خدا (صلی الله علیه و آله) از او استقبال گرمى مى كرد، و دست هایش را مى بوسید و در جاى خود او را مى نشانید، و وقتى كه پیامبر (صلی الله علیه و آله) بر فاطمه (سلام الله علیها) وارد مى شد، فاطمه بر مى خاست و از پیامبر (صلی الله علیه و آله) استقبال گرم مى كرد و دستش را مى بوسید، پیامبر (صلی الله علیه و آله) بسیار فاطمه (سلام الله علیها) را مى بوسید، و هر زمان مشتاق بوى بهشت مى شد، او را مى بوئید و مى فرمود:

«فاطمه، پاره ى تن من است، كسى كه او را شاد كند مرا شاد نموده است، و كسى كه به ا و بدى كند به من بدى كرده است».

بسم الله الرحمن الرحیم

كمك پیامبر به زهرا(سلام الله علیها)

على (علیه السلام) عرض كرد: فاطمه (سلام الله علیها) از من خسته تر است.

پیامبر (صلی الله علیه و آله) به فاطمه (سلام الله علیها) فرمود: دختر عزیزم برخیز، فاطمه (سلام الله علیها) برخاست، پیامبر (صلی الله علیه و آله) خود به جاى فاطمه (سلام الله علیها) نشست و به على (علیه السلام) در آسیا كردن كمك كرد.

(و با این شیوه، این درس را به همه ى بستگان زن آموخت كه اگر بانوئى را دیدند كه كارهاى خانه اش، بسیار و دشوار است، به او كمك كنند، و با كمك خود مقدارى از فشار كار او را بكاهند).

بسم الله الرحمن الرحیم

بركت غذاى حضرت زهرا(سلام الله علیها)

چند روز گذشت، پیامبر (صلی الله علیه و آله) به هیچ غذائى دست نیافت، شدّت گرسنگى آن حضرت را به زحمت انداخت، در حجره هاى همسرانش، غذائى نیافت به خانه فاطمه (سلام الله علیها) رفت و گرسنگى خود را اظهار نموده و تقاضاى غذا كرد.

فاطمه (سلام الله علیها) عرض كرد: فدایت گردم، هیچگونه غذا در خانه نیست، رسول خدا (صلی الله علیه و آله) مراجعت نمود، یكى از همسایگان دو قرص نان و مقدارى گوشت براى فاطمه (سلام الله علیها) هدیه آورد، فاطمه (سلام الله علیها) آن را گرفته و در میان ظرفى نهاد و روپوشى بر آن افكند و گفت: رسول خدا (صلی الله علیه و آله) را بر خودم و بر كسانى كه نزد من هستند، مقدّم مى دارم (یعنى او را مقدّم مى دارم بر شوهرم و بر حسن و حسینم كه همه گرسنه بودند).

آنگاه فاطمه (سلام الله علیها) توسّط حسن و حسین (علیه السلام)، رسول خدا (صلی الله علیه و آله) را خبر كرد، آن حضرت آمد، فاطمه (سلام الله علیها) جریان هدیه را به عرض رساند، پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: آن را نزد من بیاور، فاطمه (سلام الله علیها) آن ظرف را نزد پیامبر (صلی الله علیه و آله) نهاد، پیامبر (صلی الله علیه و آله) سرپوش را از روى ظرف برداشت، ناگهان دید پر از نان و گوشت است.

جابر مى گوید وقتى كه به آن نگاه كردم، تعجب كردم، دریافتم كه این یك نمونه از كرامت الهى است، حمد و سپاس خدا را بجاى آوردم، و بر پیامبرش درود فرستادم، رسول خدا (صلی الله علیه و آله) به فاطمه (سلام الله علیها) گفت: این غذا از كجا بدست آمده؟

فاطمه (سلام الله علیها) عرض كرد: «از نزد خدا، خداوند به هر كس بخواهد، روزى فراوان مى بخشد».

رسول خدا (صلی الله علیه و آله) شخصى را به سراغ على (علیه السلام) فرستاد، همه جمع شدند، رسول خدا (صلی الله علیه و آله) از آن غذا خورد، على و فاطمه و حسن و حسین (علیهم السلام) و همسران پیامبر (صلی الله علیه و آله) و همه  اهل خانه از آن خوردند و سیر شدند، ولى ظرف همچنان پر از غذا بود، فاطمه (سلام الله علیها) مى فرماید: از آن غذا براى همه ى همسایه ها فرستادم، خداوند خیر و بركت سرشارى به آن غذا داد، چنانكه چنین بركتى به حضرت مریم (علیه السلام) عطا فرمود. [این حدیث در تفسیر نیشابورى نقل شده است (مترجم)]

بسم الله الرحمن الرحیم

نگاهى به عبادت حضرت زهرا(سلام الله علیها)

اَنْ لا تَرى رَجُلاً وَ لا یَراها رَجُلٌ. :

پیامبر (صلی الله علیه و آله) با شنیدن این سخن، فاطمه (سلام الله علیها) را به سینه اش چسبانید و این آیه را خواند: «ذُرِیَةً بَعْضُها مِنْ بَعْضٍ»: «آنها دودمانى بودند كه (از نظر تقوى و فضیلت) بعضى از آنها از بعضى دیگر گرفته شده اند» (آل عمران- 34)

امام حسن (علیه السلام) مى فرماید: در شب جمعه مادرم را در محراب عبادتش دیدم، همواره در ركوع و سجود بود تا سفیده ى سحر دمیده شد مى شنیدم كه نام مؤمنین و مؤمنات را به زبان مى آورد و براى آنها دعا مى كرد، ولى براى خودش هیچ دعا نكرد، گفتم: اى مادر، براى خود مانند دیگران دعا نكردى؟، در پاسخ فرمود: اى پسرم،اَلْجارُ ثُمَّ الدَارُ:

«نخست همسایه، بعد خانه».

روایت شده: هنگامى كه آن حضرت در محراب عبادتش به عبادت مى ایستاد، نور او براى اهل آسمان مى درخشید، چنانكه نور ستارگان براى اهل زمین مى درخشد.

منبع:

رنج ها و فریادهاى فاطمه (سلام الله علیها)، (ترجمه بیت الأحزان)

خاتم المحدثین حاج شیخ عباس قمى(ره)، مترجم: محمد محمدی اشتهاردى