تبیان، دستیار زندگی

بنام خداي مهربونم سلام «اي حسن بن مثله! من خوابيده بودم. شخصي در عالم رؤيا به من گفت: «شخصي به نام حسن بن مثله، بامدادان، ‌از جمكران پيش تو خواهد آمد. آن چه بگويد، اعتماد كن و گفتارش را تصديق كن كه سخن او، سخن ما است. هرگز، سخن او را ردّ نكن.» از خواب بيدار شدم و تا اين ساعت در انتظار تو بودم. حسن بن مثله، داستان را مشروحاً براي او نقل كرد. سيّد ابوالحسن، دستور داد بر اسب‌ها زين نهادند. سوار شدند. به سوي دِه (جمكران) رهسپار گرديدند. 

يه روزي يه دوستي به من گفت هر سه شنبه به خانواده راهي جمکران ميشن..... خوشا به سعادتشان

بنام خداي بزرگم سلام چون به نزديك دِه رسيدند، ‌جعفر شبان را ديدند كه گله‌اش را در كنار راه به چرا آورده بود. حسن بن مثله، به ميان گلّه رفت. آن بز كه از پشت سرِ گلّه مي‌آمد، به سويش دويد. حسن بن مثله، آن بز را گرفت و خواست پولش را پرداخت كند كه جعفر گفت: «به خدا سوگند! تا به امروز، من اين بز را نديده بودم و هرگز در گلّه‌ي من نبود، جز امروز كه در ميان گلّه آن را ديدم و هر چند خواستم كه آن را بگيرم، ميسر نشد.» پس آن بز را به جايگاه آوردند و در آن جا سر بريدند. سيّد ابوالحسن الرّضا به آن محلّ معهود آمد و حسن بن مسلم را احضار كرد و منافع زمين را از او گرفت.

بنام خداي خوبم سلام آنگاه وجوه رهق را نيز از اهالي آن جا گرفتند و به ساختمان مسجد پرداخت و سقف مسجد را با چوب پوشانيدند. سيّد ابوالحسن الرّضا، زنجيرها و ميخ‌ها را به قم آورد و در خانه‌ي خود نگهداري كرد. هر بيمار صعب العلاجي كه خود را به اين زنجيرها مي‌ماليد، ‌در حال، شفا مي‌يافت. ابوالحسن محمّد بن حيدر گفت: «به طور مستفيض شنيدم، پس از آن كه سيّد ابوالحسن الرّضا وفات كرد و در محلّه‌ي موسويان (خيابان آذر فعلي) مدفون شد، يكي از فرزندانش بيمار گرديد. داخل اطاق شده سرِ صندوق را برداشت زنجيرها و ميخ‌ها را نيافت.»  پايان

بنام خدا سلام اين قسمت را هم براي دوستاني که دقيقتر ميخوان قرارميدم موفق باشين منبع شناسي مسجد جمكران منابع تأسيس مسجد مقدّس جمكران به فرمان حضرت صاحب الزّمان، أوراحنا فداه، بر اساس تسلسل زماني، به شرح زير است: 1ـ نخستين كسي كه اين داستان را در كتاب خود آورده، ابو جعفر محمّد بن علي بن بابويه، مشهور به شيخ صدوق (متوفاي 381 هجري) است. ايشان، مشروح آن را در كتاب مونس الحزين فى معرفه الحق و اليقين درج كرده است. با توجّه به اين كه تأسيس اين مسجد در عصر شيخ صدوق ـ رحمه الله ـ واقع شده، و ايشان در قم زندگي مي‌كرد، طبعاً، همه‌ي جزئيات آن را بدون واسطه از حسن بن مثله، ‌و سيد ابوالحسن الرضا و ديگر شاهدان عيني، شنيده و نقل كرده است. كتاب مونس الحزين، همانند ده‌ها اثر گران‌بهاي ديگر شيخ صدوق، در طول زمان، از بين رفته و به دست ما نرسيده است. 2ـ حسن بن محمّد بن حسن قمي، معاصر شيخ صدوق، صاحب كتاب گران سنگ تاريخ قم، شرح آن واقعه را از كتاب شيخ صدوق نقل كرده است. كتاب تاريخ قم در عصر شيخ صدوق، به سال 378 هجري، در بيست باب به رشته‌ي تحرير درآمده است. 3ـ حسن بن علي بن حسن بن عبدالملك قمي، به سال 865 هجري آن را به فارسي ترجمه كرده است. (الذريعه، ج3، ‌ص276). 4ـ متن عربي كتاب، به دست مولي محمّد باقر مجلسي، (متوفّاي 110 هجري) نرسيده، ولي ترجمه‌ي فارسي آن به دست ايشان رسيده (بحار، ج1، ص42) و احاديث مربوط به قم را در جلد «السّماء و العالم» از آن روايت كرده است. (بحار، ‌ج1، ص208ـ221). 5ـ سيد نعمت الله جزائري، صاحب أنوار نعمانيّه (متوفّاي 1112 هجري) ترجمه‌ي فارسي آن را ديده و داستان تأسيس مسجد مقدّس جمكران را با خوط خود،, از آن استنساخ كرده است. (بحار، ج53، ص254). 6ـ شاگرد فرزانه‌ي علّامه مجلسي، ميرزا عبدالله افندي، (متوفاي 1130 هجري) نسخه‌اي از ترجمه‌ي فارسي آن در بيست باب، در قم مشاهده كرده و گزارش آن را در تأليف گران‌بهاي خود آورده و تصريح كرده است كه اين ترجمه، به سال 865 هجري، به دستور خواجه فخر الدين ابراهيم، انجام يافته است. (رياض العلماء ج1، ص319). 7ـ سيّد امير محمّد اشرف، معاصر و شاگرد علاّمه مجلسي، ‌صاحب كتاب فضائل السّادات (متوفّاي 1145 هجري) متن عربي آن را ديده و از آن نقل كرده است. (جنه المأوي، ص47). 8ـ سيّد محمّد بن محمّد بن هاشم رضوي قمي، به سال 1179 هجري، ‌بنا به خواهش محمد صالح معلم قمي، كتابي در اين رابطه تأليف كرده و آن را خلاصه البلدان نام نهاده است. اين كتاب، احاديث مربوط به شرافت قم و تاريخچه‌ي تأسيس مسجد مقدّس جمكران را در بر دارد. (الذّريعه، ج7، ص216). 9ـ شايسته‌ي تأمّل است كه آقا محمّد علي كرمانشاهي، فرزند وحيد بهبهاني، (متوفّاي 1216 هجري) به متن عربي تاريخ قم دسترسي داشته و در حاشيه‌ي خود بر كتاب نقد الرجال تفرشي، شرح حال «حسن بن مثله» و خلاصه‌ي داستان تأسيس مسجد مقدّس جمكران را به نقل از متن عربي آن آورده است. (بحار، ج53،‌ص234). 10ـ محقّق و متتبّع بي‌نظير، ميرزا حسين نوري، متوفّاي 1320 هجري، پس از جست و جوي فراوان، به هشت باب از ترجمه‌ي تاريخ قم دست يافته (جنه المأوي، ص47 و بحار، ج53، ص234) و مشروح داستان تأسيس مسجد مقدّس جمكران را از ترجمه‌ي تاريخ قم، از روي دست خط سيّد نعمت الله جزائري، ‌در آثار ارزشمند خود آورده است: 1ـ جنه المأوي، ‌چاپ بيروت، دار المحجّه البيضاء، 1412 هجري، ‌ص42ـ46. 2ـ همان، به پيوستِ بحارالأنوار، چاپ بيروت، مؤسسه الوفاء 1403 هجري، ج53، ص230ـ234. 3ـ نجم ثاقب، چاپ تهران، علميه‌ي اسلاميه، بي‌تا، ص212ـ215. 4ـ كلمه‌ي طيبه، چاپ سنگي، بمبئي، 1303 هجري، ‌ص337. 5ـ مستدرك الوسائل، ‌چاپ قم، مؤسسه‌ي آل البيت ـ عليهم السّلام ـ ،‌1407 هجري، ج3، ص432 و 447. علي اكبر مهدي پورـ انتظار، ج5، ص335

سلام خب در اين قسمت تاريخچه اين مسجد مقدس رو باهم نگاهي کرديم... در قسمتهاي ديگر به آداب و مابقي موضوعات ميپردازيم.

همه هست آرزویم که ببینم از تو رویی
چه زیان تورا که من هم برسم به ارزویی

انشالله...