192 - وَإِنَّهُ لَتَنزِیلُ رَبِّ الْعَلَمِینَ
193 - نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الاَْمِینُ
194 - عَلَى قَلْبِكَ لِتَكُونَ مِنَ الْمُنذِرِینَ
ترجمه:
والبتّه این (قرآن) فرستاده پروردگار جهانیان است. (كه جبرئیل) فرشته ى امین الهى آن را فرو آورده است بر دل تو، تا از هشداردهندگان باشى.

195 - بِلِسَانٍ عَرَبِی مُّبِینٍ
196 - وَإِنَّهُ لَفِى زُبُرِ الاَْوَّلِینَ
ترجمه:
(این قرآن) به زبان عربى روشن (نازل شده) و همانا (خبر) آن در كتاب هاى (آسمانى) پیشین آمده است.
نكته ها:
* زُبُر از واژه ى زَبر به معناى نوشتن و جمع زبور به معناى كتاب است.
* قرآن را ساده ننگریم، زیرا:
الف: سرچشمه ى آن، ربّ العالمین است.
ب: واسطه ى آن، روح الامین است.
ج: ظرف آن، قلب پاك پیامبر صلّى الله علیه وآله قلبك است.
د: هدف آن، بیدارى مردم المنذرین است.
ه‍: زبان آن، فصیح و بلیغ عربىّ مبین است.
و: بشارت آن، در كتاب هاى پیشینیان، زُبُر الاوّلین است.
* حضرت اسماعیل، هود، صالح و شعیب علیهم السلام، به زبان عربى سخن مىگفته اند.(56)
* فرشته ى وحى داراى چند نام است: روح الامین، روح القدس، شدیدالقوى، رسولٌكریم و جبرئیل. دلیل این كه به جبرئیل روح گفته شده، یا به خاطر آن است كه دین و روح مردم به واسطه ى او زنده شده، یا خودش موجودى روحانى است.
پیام ها:
1- قرآن وحى الهى است، نه شنیده ها وبافته هاى پیامبر. اِنّه لتنزیل
2- قرآن از دنیاى غیب به دنیاى شهود نازل شده است. لتنزیل ربّ العالمین
3- كسى كه وحى مىفرستد، همانى است كه تمام هستى را اداره و تربیت مىكند. (قوانین آسمانى با نظام آفرینش هماهنگ است) لتنزیل ربّ العالمین
4- نزول وحى، وسیله ى رشد واز شئون ربوبیّت است. لتنزیل ربّ العالمین
5 - سنّت الهى به استخدام واسطه هاست. نَزَل به الرّوح الامین
6- وحى الهى بدون كم و كاست نازل شده است. نَزَل به الرّوح الامین
7- قلب، مركز دریافت حقایق است. على قلبك
8 تا از عمق جان چیزى را باور نداشته باشیم، نمى توانیم هشدار جدّى بدهیم. على قلبك لتكون من المنذرین
9- سنّت خداوند، فرستادن پیامبران براى انذار و هشدار است. من المنذرین
10- درمان غافل، با انذار وهشدار است. من المنذرین در قرآن، انذار بیشتر از بشارت آمده است.
11- تبلیغ باید روشن و با زبان مردم باشد. عربىّ مبین
12- بشارتِ قرآن، در كتب آسمانى پیشین آمده است. زُبرالاوّلین چنانكه بشارت آمدن پیامبر اسلام در تورات وانجیل بوده است. یجدونه مكتوبا فى التوراة والانجیل (57)
13- در برنامه ریزى و مدیریّت، زمینه را براى رشد و هدایت و فعالیّت آیندگان فراهم سازید. زُبرالاوّلین
14- مضمون و محتواى قرآن، در كتاب هاى آسمانى پیشین بوده، ولى الفاظ آن بر قلب مبارك رسول خدا صلّى الله علیه وآله نازل شده است. زُبرالاوّلین

197 - اءَوَلَمْ یَكُن لَّهُمْ ءَایَةً اءَن یَعْلَمَهُ عُلَمَؤُاْ بَنِى إِسْرَءِیلَ
ترجمه:
آیااین كه علماى بنى اسرائیل از آن (قرآن) اطلاع دارند، براى آنان (مشركان عرب) نشانه اى (بر صحّت آن) نیست؟

198 - وَلَوْ نَزَّلْنَهُ عَلَى بَعْضِ الاَْعْجَمِینَ
ترجمه:
(بر فرض) اگر ما قرآن را بر بعضى غیر عرب ها نازل مىكردیم.

199 - فَقَرَاءَهُ عَلَیْهِم مَّا كَانُواْبِهِ مُؤْمِنِینَ
ترجمه:
پس او آن را برایشان مىخواند، عرب ها به آن ایمان نمى آوردند.
نكته ها:
* امام صادق علیه السلام فرمودند: ارزش و فضیلت غیر عرب این است كه آنان به سوى قرآنى كه به زبان عربى است گرایش پیدا كردند، ولى اگر قرآن به زبان غیر عربى بود، بعضى عرب ها ایمان نمى آوردند.(58)
پیام ها:
1- عذرِ جاهلِ مقصّر، پذیرفته نیست. اءولم یكن لهم آیة شما كه از علماى خود نمى پرسید، سزاوار توبیخ و سرزنش هستید.
2- علماى بنى اسرائیل از حقّانیّت قرآن آگاه بودند. یعلمه علماء بنى اسرائیل
3- در تبلیغ و تربیت، به احساسات و زبان ملّى مخاطب توجّه كنید. لو نزّلناه على بعض الاعجمین...
4- تعصّب و نژادپرستى، مانع حقّپذیرى است. لو نزّلناه ما كانوا به مؤمنین
5 - تعصّب و ملیّت گرایى در قوم عرب زیاد است. لو نزّلناه... ما كانوا به مؤمنین

200 - كَذَلِكَ سَلَكْنَهُ فِى قُلُوبِ الْمُجْرِمِینَ
201 - لاَ یُؤْمِنُونَ بِهِ حَتَّى یَرَوُاْ الْعَذَابَ الاَْلِیمَ
202 - فَیَاءْتِیَهُم بَغْتَةً وَهُمْ لاَیَشْعُرُونَ
ترجمه:
ما این گونه قرآن را (با بیانى رسا وروشن) در دلهاى گناهكاران عبور دادیم، (ولى آنان) ایمان نمى آورند، مگر آنكه عذاب دردناك را مشاهده كنند. كه ناگهان و در حالى كه آگاه نباشند به سراغشان آید.

203 - فَیَقُولُواْ هَلْ نَحْنُ مُنظَرُونَ
204 - اءَفَبِعَذَابِنَا یَسْتَعْجِلُونَ
ترجمه:
پس گویند: آیا به ما مهلتى (براى توبه وجبران) داده خواهد شد؟ آیا نسبت به نزول عذاب ما عجله دارند (كه مىپرسند قهر خدا چه زمانى است)؟

205 - اءَفَرَءَیْتَإِن مَّتَّعْنَهُمْ سِنِینَ
206 - ثُمَّ جَآءَهُم مَّاكَانُواْ یُوعَدُونَ
ترجمه:
آیا دیدى كه اگر سال ها هم آنان را (از نعمت هاى خود) برخوردار كنیم، آنگاه عذاب موعود به آنها خواهد رسید.
نكته ها:
* در روایات مىخوانیم: رسول خدا صلّى الله علیه وآله در خواب دیدند كه بنى امیّه از منبرش بالا مىروند و مردم را منحرف مىكنند، چون از خواب برخاستند غمگین بودند، در این وقت جبرئیل این آیات را آورد: اءفراَیت اِن متّعناهم سِنین. ثمّ جائهم ما كانوا یُوعدون (59)
پیام ها:
1- خداوند حتّى با كفّار اتمام حجّت مىكند و قرآن را بر آنان عرضه مىكند و بر دلشان عبور مىدهد. سَلَكناه
2- اگر قابلیّت نباشد، قرآن هم كارساز نیست. سَلكناه فى قلوب المجرمین لایؤمنون
3- جرم و گناه، زمینه ى هدایت را در انسان محو مىكند. المجرمین لایؤمنون
4- همان گونه كه اگر قرآن به زبان اعجمى نازل مىگردید، عرب هاى مشرك مكّه ایمان نمى آوردند، اكنون هم كه به زبان عربى روشن نازل ومطالب آن بر دل آنان وارد مىشود، باز هم ایمان نمى آورند. لا یؤمنون به
5 - ایمان در لحظه ى اضطرار سودى ندارد. لا یؤمنون به حتّى یَروا العذاب
6- به مهلت دادن خداوند مغرور نشویم، زیرا مرگ و عذاب الهى به صورت ناگهانى مىآید. فیاءتیهم بَغتَةً
7- مجرم، در لحظه ى مرگ تقاضاى مهلت دارد.هل نحن مُنظَرون
8 روزى وجدان هاى خفته بیدار خواهد شد. هل نحن مُنظَرون
9- كسانى كه در دیدن عذاب الهى عجله دارند، روزى براى در امان بودن از عذاب، مهلت خواهند خواست. مُنظَرون یستعجلون
10- مهلت براى سیه دلان سودى ندارد. مَتّعناهم سِنین... جائهم ما كانوا یوعدون

207 - مَآ اءَغْنَى عَنْهُمْ مَّا كَانُواْ یُمَتَّعُونَ
ترجمه:
آنچه برخوردار بودند، در دفع عذاب به كارشان نیاید.

208 - وَمَآ اءَهْلَكْنَا مِن قَرْیَةٍ إِلا لَهَا مُنذِرُونَ
209 - ذِكْرَى وَمَا كُنَّا ظَلِمِینَ
ترجمه:
وما (مردم) هیچ منطقه اى را هلاك نكردیم، مگر آن كه بیم دهندگانى داشتند. تا مایه ى پند و عبرت باشد، و ما ستمكار نبودیم (كه بدون هشدار مجازات كنیم).
نكته ها:
* خداوند، هر فرد و قوم گمراهى را زمانى هلاك مىكند كه از قبل به آنان هشدار داده باشد، وگرنه عقوبت بدون هشدار ظلم است و ظلم در شاءن خداوند نیست. قرآن، این حقیقت را در آیات مختلف بیان كرده است:
* و ما ظلمناهم (60) ما به آنان ظلم نكردیم.
* و ما اللّه یُرید ظلما(61) خداوند اراده ى ظلم نمى كند.
* ما كان اللّه لیَظلمهم (62) شاءن خداوند ظلم كردن نیست.
* لا یظلمون نَقیرا(63)، لا یظلمون شیئا(64) كمترین ستمى به آنها نخواهد شد.
* لا یظلمون فَتیلا(65) خداوند به اندازه نخ درون هسته خرما وكمتر از آن ظلم نمى كند.
* لا یظلم مِثقال ذَرّة (66) خداوند به اندازه ى سنگینى ذرّه اى ستم نمى كند.
پیام ها:
1- در هنگام قهر الهى، همه ى اسباب كامیابى بى فایده است. ما اءغنى عنهم
2- رفاه مخالفان دین، شما را غمگین نكند كه روزى آن را خواهیم گرفت. ما اءغنى عنهم ما كانوا یُمتّعون
3- قهر الهى، بعد از اتمام حجّت است. تنبیه باید بعد از تذكّر باشد. و ما اهلكنا... الاّ لها منذرون
4- در هر امّتى اولیاى خدا هستند كه آنان را هشدار دهند. من قریة الاّ لهامنذرون
5 - وظیفه ى انبیا هشدار است و در قبول یا ردّ مردم مسئولیّتى ندارند. منذرون
6- انسان فطرتا حقایق را درك مىكند، لكن چه بسا غفلت او را فرا مىگیرد، و درمان غفلت، تذكّر و هشدار است. منذرون
7- تنبیه قبل از تذكّر، ظلم است. ذِكرى و ما كنّا ظالمین
8 شاءن الهى از ظلم دور است. و ما كنّا ظالمین