تبیان، دستیار زندگی

تاریخچه شهر ایذه

 در كتابهای تاریخی و جغرافی دوران بعد از اسلام نیز نام این شهر ذكر شده است. مقدسی و ابنخرداد و یاقوت حموی از ایذه نام بردهاند. آتشكدهای هم در آن شهر بود كه تا زمان هارونالرشید فروزان بوده است. «استرنج» مینویسد: ایزج به پل سنگی بزرگی كه در آن شهر روی كارون بسته بودند معروف بود.

پل مزبور را یاقوت از عجایب جهان شمرده است. این پل كه خرابههای آن هنوز دیده میشود، بنام مادر اردشیر بابكان (خزهزاد) نامیده میشود. كلمه ایذه در زمان اتابكان لر كمتر بكار رفت و به جای آن مالمیر (مال امیر) نامیده شد. كلمه ایذه در قرنهای گذشته به كلی متروك شده بود تا در دوره پهلوی مجددا مورد استفاده قرار گرفت.

بخوانید بیشتر در ارتباط با این شهر ...

بقیه در پست ها ...

قلعه اَرك یا اَرخ
این قلعه روی كوهی مشرف به شلاه ساخته شده و پایین كوه روبروی آسیابهای آبی قلعه دیگری وجود دارد كه جوی آبی به صورت دایره درون حیاط آن كشیده شده است. این كاخ – قلعه در بین دو رودخانه قرار دارد كه روی یكی از آنها پلی وجود داشته و بر اثر زمان خراب شده و فقط یكی از ستونهای آن باقیمانده است. این كاخ قلعه مقر حكومت قوم عیلام بوده است.

روستای شمی
این روستا در دهستان شمی شهرستان ایذه واقع شده است. در فاصله نه كیلومتری این روستا آثار باستانی بسیار زیبا و مشهوری نظیر مجسمههای بزرگ برنزی، سنگهای مرمری، گورهای باستانی از دوره پارتها كشف شده است، برخی از این مجسمهها و اشیاء بهدست آمده جزء شاهكارهای مسلم ریختهگری و فلزگدازی است. گورستان شمی نیز به دوره ساسانیان مربوط است.

نقش حونگ اژدل یا اژدر
در پانزده كیلومتری شمال ایذه در شرق خونگ اژدر قطعه سنگی بسیار عظیم قرار دارد كه بر روی آن نقش مهرداد اول یا دوم اشكانی حجاری شده كه بر اسبی سوار است و كبوتری حلقه قدرت را همراه نامهای به او تقدیم میكند و افرادی (روحی) به حضورش بار یافتهاند.

بردنبشته ایذه
در راه ایذه به پیون پس از طی یك كیلومتر، در كف دره برد نبشته، قطعه سنگ نامنظمی به وسیله حجاران زبردستی حجاری شده است و نقشهای بسیار زیبا و زنده و پرتحركی بر سطوح آنها حك شده است. نقشهای این سنگنبشته عبارت از مرد بلند قدی با گیسوان گشاده و انبوه با كلاهگرد بیكنگره با شمشیری به دست است. در سمت راست این نقش سواری حجاری شده است. در سمت چپ نیز نقش چند انسان حجاری شده به چشم میخورد.

نقوش كول فره
كتیبه كول فره در انتهای دشت ایذه قرار دارد. در این اثر نقوش بدیع و حیرتانگیزی از صورتهای شاه، فرمانروا، زن، مرد، اسرا و جانورانی چون گاو، گاومیش و گوسفند حجاری شدهاند. نقوش این كتیبه در حال نیایش و احترام و حمل هدایا و تقدیس ربالنوع یا امیر دیده میشوند. این اثر به دوران حكومت عیلام (قبل از میلاد) مربوط است و از آثار بسیار مهم باستانی استان خوزستان به شمار میرود.

نقوش كوباد ایذه
از كوه فره ایذه به طرف جاده دز و در جهت شرق آن گورستانی وجود دارد كه در نزدیك آن قطعه سنگی به چشم میخورد. روی این صخره یك مربع مستطیل به طول و عرض تقریبی یك و نیم سه متر حجاری شده است. در این لوح از سمت چپ پنج انسان ایستاده با لباس بلند و دو دست روی سینه حجاری شدهاند. در جلو این پنج نفر نقش مردی یا زنی بر سكو یا تختی نشسته است كه به سوی آن پنج نقش توجه دارد. لباس این نقش هم چون دیگر نقشها دامنی بلند است. مردم ناحیه به این نقش نام مكتبخانه یا مدرسه داده اند.

كتیبه هانی
در كناره شمال شرقی كوههایی كه جلگه مال امیر به آنها محدود میشود، (شهرستان ایذه) نقوش برجسته كتیبههایی به خط عیلامی دیده میشود كه اكثر آنها به نام پادشاهانی به نام «هانی» پسر «تاهیهی» موسوم میباشد. هانی حاكم محلی ایذه بود كه در زمان عیلامیان به نام «آیامپیر» یا «آیاتم» مشهور شده است.

در ادامه

جاذبه های طبیعی.....

تاراز
كوه نیمهجنگلی تاراز در دهستان سوسن و در شصت و هفت كیلومتری شمال غربی ایذه واقع شده و حدود دوهزار هفتصد و چهل و سه متر ارتفاع دارد. آب چلو از این كوهستان سرچشمه میگیرد. كوه تاراز از شمال غربی به كوه للر و از جنوب به كوه تخت سرشط متصل است و دامنههای شرقی آن به آب بازیافت منتهی میشود.

تلگه
كوه نیمه جنگلی تلگه در دهستان سوسن، در بیست و هشت كیلومتری شمال شرقی ایذه واقع شده و حدود سه هزار و پنجاه متر ارتفاع دارد. این كوه از جنوب به كوه دزسفید، از جنوب شرقی به كوه تاوارا، از شمال به كوه چور و از شمال غربی به كوه گمزرد متصل است.