تبیان، دستیار زندگی

سلام

در این قسمت زندگی نامه ی شعرای معاصر آورده میشود.

اول از همه از شاعر مورد علاقه ی خودم یعنی سهراب میگم البته دیدم یکی از دوستان به طور کامل و خوب از سهراب گفته اند و من فقط مختصر راجع به سهراب حرف میزنم

زندگی نامه سهراب سپهری

دورهٔ ابتدایی را در دبستان خیام کاشان (۱۳۱۹) و متوسّطه را در دبیرستان پهلوی کاشان (خرداد ۱۳۲۲) گذراند و پس از فارغ‌التحصیلی در دورهٔ دوسالهٔ دانش‌سرای مقدماتی پسران به استخدام ادارهٔ فرهنگ کاشان درآمد. در شهریور ۱۳۲۷ در امتحانات ششم ادبی شرکت نمود و دیپلم دورهٔ دبیرستان خود را دریافت کرد. سپس به تهران آمد و در دانشکدهٔ هنرهای زیبای دانشگاه تهران به تحصیل پرداخت و هم زمان به استخدام شرکت نفت در تهران درآمد که پس از ۸ ماه استعفا داد. سپهری در سال ۱۳۳۰ نخستین مجموعهٔ شعر نیمایی خود را به نام مرگ رنگ منتشر کرد. در سال ۱۳۳۲ از دانشکده هنرهای زیبا فارغ التحصیل شد و به دریافت نشان درجهٔ اول علمی نایل آمد. در همین سال در چند نمایشگاه نقاشی در تهران شرکت نمود و نیز دومین مجموعهٔ اشعار خود را با عنوان «زندگی خواب‌ها» منتشر کرد. آنگاه به تأسیس کارگاه نقاشی همت گماشت. در آذر ۱۳۳۳ در ادارهٔ کل هنرهای زیبا (فرهنگ و هنر) در قسمت موزه‌ها شروع به کار کرد و در هنرستان‌های هنرهای زیبا نیز به تدریس می‌پرداخت. در مهر ۱۳۳۴ ترجمهٔ اشعار ژاپنی از وی در مجلهٔ «سخن» به چاپ رسید. در مرداد ۱۳۳۶ از راه زمینی به کشورهای اروپایی سفر کرد و به پاریس و لندن رفت. ضمنا در مدرسهٔ هنرهای زیبای پاریس در رشتهٔ لیتوگرافی نام نویسی کرد. وی همچنین کارهای هنری خود را در نمایشگاه‌ها به معرض نمایش گذاشت. حضور در نمایشگاه‌های نقاشی همچنان تا پایان عمر وی ادامه داشت. سهراب سپهری مدتی در ادارهٔ کل اطلاعات وزارت کشاورزی با سمت سرپرست سازمان سمعی و بصری در سال ۱۳۳۷ مشغول به کار شد. از مهر ۱۳۴۰ نیز شروع به تدریس در هنرکدهٔ هنرهای تزئینی تهران نمود. در اسفند همین سال بود که از کلیهٔ مشاغل دولتی به کلی کناره‌گیری کرد.

آرامگاه

سهراب سپهری در غروب ۱ اردیبهشت سال ۱۳۵۹ در بیمارستان پارس تهران به علت ابتلا به بیماری سرطان خون درگذشت. صحن امامزاده سلطان‌علی روستای مشهد اردهال واقع در اطراف کاشان میزبان ابدی سهراب گردید.

ماه طایفه

چشمان خیس علقمه امواج رود بود

آن روز رود شاهد کشف و شهود بود

آن روز سرخ علقمه محراب کوفه شد

در دست ابن ملجم میدان عمود بود

از شوق سجده صالح دین از فراز اسب

بر خاک سبز کرب و بلا در سجود بود

شکر خدا که راه تماشا گرفت خون

آخر هنوز صورت مادر کبود بود

این قصه آب می خورد از چشم شور ماه

نسبت به ماه طایفه از بس حسود بود.

دو تا تیر آخرش

(نذر جوانان حضرت زینب_ علیها السلامشَ)

 قامت کمان کند که دو تا تیر آخرش

یک دم سپر شوند برای برادرش

خون عقاب در جگر شیرشان پر است

از نسل جعفرند و علی این دو لشکرش

این دو ز کودکی فقط آیینه دیده اند

<آیینه ای که آه نسازد مکدرش>*

واحیرا که این دو جوانان زینب اند

یا ایستاده تیر دو سر در برابرش؟

با جان و دل دو پاره جگر وقف می کند

یک پاره جای خویش و یکی جای همسرش

یک دست,گرم اشک گرفتن ز چشم هاش

مشغول عطر و شانه زدن دست دیگرش

چون تکیه گاه اهل حرم بود و کوه صبر

چشمش گدازه ریخت ولی زیر معجرش

زینب به پیشواز شهیدان خود نرفت

تا که خدا نکرده مبادا برادرش...

***

زینب همان شکوه که ناموس غیرت است

زینب که در مدینه قرق بود معبرش

زینب همان که فاطمه از هر نظر شده است

از بس که رفته این همه این زن به مادرش

زینب همان که زینت بابای خویش بود

در کربلا شدند پسرهاش زیورش

***

گفتند عصر واقعه آزاد شد فرات

وقتی گذشته بود دگر آب از سرش

*وامی از استاد محمد علی مجاهدی(پروانه)

کودک دلهره

(نذر امام محمد باقر_علیه السلام_)

نگاه کودکی ات دیده بود قافله را

تمام دلهره ها را,تمام فاصله ها را

هزار بار بمیرم برات,می خواهم

دوباره زنده کنم خاطرات قافله را

تو انتهای غمی,از کجا شروع کنم

خودت بگو بنویسم کدام مرحله را؟

چقدر خاطره ی تلخ مانده در ذهنت

ز نیزه دار که سر برده بود حوصله را

چه کودکی بزرگی است این که دستانت

گرفته بود به بازی گلوی سلسله را

میان سلسله مردانه در مسیر خطر

گذاشتی به دل درد,داغ یک گله را

چقدر گریه نکردید با سه ساله, چقدر

به روی خویش نیاورده اید آبله را

دلیل قافله می برد پا به پای خودش

نگاه تشنه ی آن کاروان یک دله را

هنوز یک به یک آری به یاد می آری

تمام زخم زبان های شهر هلهله را

مرا ببخش که مجبور می شوم در شعر

بیاورم کلماتی شبیه حرمله را

***

بگو صبور بلا در منا چه حالی داشت

که در تاطم خون دید قلب قافله را؟

واژه ی بهتر

تاریخ مثل ساقی کوثر نداشته است

اعجاز خلقت است و برابر نداشته است

وقت طواف دور حرم فکر می کنم

این خانه بی دلیل ترک بر نداشته است

دیدیم در غدیر که دنیا به جز علی

آیینه ای برای پیمبر نداشته است

سوگند می خورم که نبی شهر علم بود

شهری که جز علی در دیگر نداشته است

طوری ز چارچوب ,در قلعه کنده است

انگار قلعه هیچ زمان در نداشته است

یا غیر لا فتی صفتی در خورش نبود

یا جبرئیل واژه ی بهتر نداشته است

چون روز روشن است که در جهل گم شده است

هر کس که ختم ناد علی بر نداشته است

****

این شعر استعاره ندارد برای او

تقصیر من که نیست برابر نداشته است

به به!

صفت از این قبیل...

به سمت کعبه ملک هم دخیل می آورد

که مادری پسری بی بدیل می آورد

گشود لب به سخن کعبه,داشت بی پرده

برای خلقت عالم دلیل می آورد

ز اشک شوق ملک زیر پاش دریا شد

و کعبه غزق کلیمی که نیل می آورد

***

خلیل با تبر آمد به بتکده اما

به روی دوش محمد,خلیل می آورد

علی برادری اش را به عدل ثابت کرد

که شعله جانب دست عقیل می آورد

چگونه وصف شه لا فتی کنم که خدا

به مدح او صفت از این قبیل می آورد

بدون فن غزل

در آن کرانه که دل با ستاره همزاد است

به من اجازه ی در اوج پر زدن داده است

در آن کرانه که همواره یک نفر آنجاست

که در پذیرش مهمان همیشه آماده است

در آن کرانه که خورشید پیش یک گنبد

بدون رنگ ز بازار حسن افتاده است

همیشه از تو سرودن چه سخت و شیرین است

شبیه تیشه زدن های سخت فرهاد است

سوال می کند از خود هنوز آهویی

که بین دام و نگاهت کدام صیاد است؟

دلم که دست خودم نیست این دل غمگین

همان دلی است که جامانده در گهرشاد است

بدون فن غزل بی کنایه می گویم

دلم برای تو تنگ است ,شعر من ساده

عشق از هر نظر

(نذر امام جواد_علیه السلام_)

عاشقی را به وجد می آری یوسفانه تبسمی داری

به کدامین ملیح رفتی که چهره ای سبز و گندمی داری؟

وصف آیینه کار شاعر نیست از لب خود شنیدنی هستی

دوست دارم خودت بگویی که از خودت چه تجسمی داری

مرهم و زخم در نگاه شماست حلقه ی اتحاد خوف و رجاست

بر سر مهربانی چشمت مژه هایی تهاجمی داری 

با یقین می رسم به این معنی چارده نور واحدی یعنی

عشق از هر نظر خودت هستی با خودت چه تفاهمی داری

کفر را جذبه های لبخندت چاره ای نیست جز مسلمانی

خنده کن یا مکارم الاخلاق معجزات تبسمی داری

صدای العطش عشق

کویر,آینه ها را کشیده در آغوش

چقدر چشمه نشسته است در دلش خاموش

دوباره رقص کنان گردباد می آید

کویر,دختر کولی گرفته در آغوش

کویر درس وفا داده است دریا را

که می کشد تن بی جان رود را بر دوش

چه حکمتی است در این سرزمین سرمستی؟

که از میان بیابان غدیر خم زد جوش

هنوز از دل خشکیده ی بیابان

العطش عشق می رسد بر گوش...

عشق اگر نبود

هر چند وصف عشق تو اندازه ای نداشت

جز عاشقی,غزل سخن تازه ای نداشت

ما هم طراز عشق ندیدیم واژه ای

از بس بلند بود و هم اندازه ای نداشت

من حاضرم قسم بخورم عشق اگر نبود

عمان نبود,محتشم آوازه ای نداشت

دیوان شعر هیچ که حتی بدون عشق

قرآن کتاب معجزه شیرازه ای نداشت

از راه آسمان به تو دستم رسیده است

دیواره های قلب تو دروازه ای نداشت