تبیان، دستیار زندگی

بسم الله الرحمن الرحیم

 

با دعایی از امام سجاد (ع) در اظهار تواضع و فروتنی ایشان به درگاه حضرت حق، كلاس را شروع می كنیم، پس همگی باهم دستانمان را به نشانه دعا بلند می كنیم و می گوییم ...

 

خداوندا، گناهانم مرا از گفتار بازداشته، و رشته سخنم از هم گسیخته، پس براى زشتیم حجّتى ندارم،
به این جهت اسیر بلیّت خود، و گروگان عمل خویش، و سرگردان در خطا،
و سرگشته از مقصد، و با تمام وجود درمانده‏ام، خود را
در جایگاه ذلیلان گنهكار، و موقف تیره‏بختانى كه بر تو جرأت
كرده‏اند، و وعده‏ات را سبك شمرده‏اند نگاه داشته‏ام، پاكى تو، با چه جرأت به
نافرمانیت برخاستم! و چگونه خود را به ورطه هلاكت افكندم! آقاى من،
بر من كه به رو درافتاده‏ام و بر لغزش من رحمت آور، و در برابر
نادانیم با بردبارى، و در مقابل بدكرداریم با احسان رفتار كن، زیرا به گناه خود اقرار دارم،
و به خطایم اعتراف مى‏كنم، این دست و سر من است كه براى قصاص از نفس خود آن را
به زارى تسلیم كرده‏ام، به پیرى و سپرى شدن عمر، و نزدیك
شدن مرگ، و ضعف و ناتوانى و بینوایى و بیچارگیم رحمت آور. مولاى من، آنگاه كه  
از من در این دنیا نشان و اثر قطع گردد، و از میان آفریدگان
یادم محو شود، و همچون فراموش شدگان فراموش گردم بر من رحم كن. مولاى من
و وقتى كه صورت و حالم دگرگون شود آنگاه كه بدنم بپوسد،
و اعضایم از هم‏بپاشند، و پیوندهایم بگسلد بر من ترحم فرما، دریغا بر بى‏خبرى من از آنچه مرا در  
پیش است! مولاى من، به وقت بیرون آمدنم از گور و برانگیخته شدنم به من - رحم كن، و در آن
روز جایگاهم را با اولیائت، و حركتم را با عاشقانت،
و مأوایم را در جوارت قرار بده،

اى پروردگار جهانیان.

 

صحیفه سجادیه

دعای 53

بسم الله الرّحمن الرّحیم

 هست کلید در گنج حکیم

***********************************

«وَ عِبادُ الرّحمن الّذین یَمشونَ عَلَی الأرضِ هَوناً وَ إذا خاطَبَهُمُ الجّاهلونَ قالوا سلاماً»

«و بندگان(خاصّ)خدای رحمن،آنان هستند که بر روی زمین ره به تواضع و فروتنی روند و هرگاه مردم جاهل به آنها خطاب(و عتابی)کنند ،آنان را گویند:سلام»

(63/فرقان)

_________________________

«وَ لا تُصَعِّر خَدَّکَ لِلنّاسِ وَ لا تَمشَ فِی الأرضِ مَرَحاً إنَّ اللهَ لا یُحِبُّ کُلَ مُختالٍ فَخور»

«و هرگز به تکبّر و ناز از مردم رخ متاب،و در زمین با غرور و تکبّر قدم بر مدار،که خدا هرگز مردم متکبّر خودستا را دوست نمی دارد»

(18/لقمان)

___________________________

«بالتّواضع تکون الرِّفعَة»

«بلندقدری در فروتنی است»

 امام علی(علیه السّلام)

____________________________

ز خاک آفریدت خداوندِ پاک

پس ای بنده! افتادگی کن چو خاک

حریص و جهان سوز و سرکش مباش

ز خاک آفریدَندَت،آتش مباش

(سعدی)

*********************************

و سلام بر لبّیک گویان دعوت حق باد

با سلام

پیامبر گرامی(ص) در روایتی به امیر مؤمنان(ع) می فرماید:

هر که علم را برای رضای خدا طلب کند به هیچ بابی از آن دست نمی یابد مگر آن که فروتنی او فزون می گردد و خاضع تر می گردد و ترس او از خدا افزایش می گردد و کوشش او در کار دین بیشتر می شود. این همان کسی است که از علم سود می برد و باید آن را بیاموزد.

(الحیاه، ج2،ص 330، حدیث اول.)

و همچنین می فرمایند: آموختن دانش باید برای فهمیدن باشد نه جدال کردن و فخر فروشی و فریب دادن دیگران.

(همان، ص 332.)

امام باقر (ع) می فرمایند:

هر که علم و دانش را جوید برای آنکه به علما فخر فروشی کند، یا با سفها بستیزد، و یا مردم را متوجه خود نماید، باید آتش را جای نشستن خود گیرد.

بحارالانوار ، دار احیاء الترا العربی ، 2 ، ص (38)

خوب، از احادیث بر می آید كه یكی از آفات علم فخر فروشی است، پس اگر هدف شخص از ذكر مدارج علمی این باشد، طبیعتاً كار ناپسندی خواهد بود و مورد نكوهش. علم یك وسیله است تا بتونیم به كمال و سعادت برسیم نه اینكه خود رو نسبت به دیگران برتر بدانیم.

من نظرم این هست كه هر چه علم یك شخص بیشتر بشه باید متواضع تر بشه؛ توجهتون رو به این نكته جلب می كنم:

بزرگی می گوید: اگر میزان معلومات یك شخص به اندازه مساحت یك دایره باشد، میزان چیزهایی كه نمی داند به اندازه محیط دایره خواهد بود پس هر چه مساحت دایره یعنی معلومات شخص بیشتر بشه بر میزان آنچه كه نمی داند افزوده می شود.

خداوند در قرآن می فرماید: «انما یخشی الله من عباده العلما؛ تنها بندگان دانا از خداوند خوف و خشیت دارند.»

پس اگر علمی برای رضای خدا كسب شود مطمئناً ذكر آن در مواقع لازم، موجب تكبر فرد نیز نخواهد شد.

ممنونم از goolha گرامی كه به خوبی به بیان اسباب غرور پرداختند؛

MICRO عزیز، سؤال بسیار خوبی مطرح كردید، تقریباً همان بحثی است كه ان شاء الله می خواهم در درس بعدی ارائه دهم.

در نهایت هم ممنونم از Laahoot گرامی به خاطر مطالب مفیدی كه در راستای بحث كلاس ارائه دادند.

باز هم ممنونم از همه عزیزان كه تا حالا به خوبی با كلاس پیش رفتند.

باور كنیم كه می توانیم متواضع باشیم

التماس دعا ...

یا علی

سلام

امام کاظم (ع) فرمودند :

 تواضع آن است که با مردم چنان رفتار کنی

که دوست داری با تو رفتار کنند.

هو الرحمن الرحیم

سلام

نماز روزه های همگی قبول باشه...

ممنون از تاپیک خوبتون رو به آسمان عزیز

به نظر من کسی می تونه اطرافیانش رو به چیزی امر یا نهی کنه که خودش...

پست اولتون نشون میده که شما خودتون شخص متواضعی هستید.

------------------------

تواضع و فروتنى یكى از ویژگیهاى روحیه مردم دارى است.(قابل توجه کسانی که دوست دارن بین دوستان و اطرافیان محبوب باشن) انسانهاى متواضع و فروتن، می توانند مردم را به دور خود جمع كنند؛ چنان كه وجود پیامبر خاتم صلى الله علیه و آله چنین بود.

غزالى در باره تواضع رسول اكرم (ص) مى نویسد:

پیامبر(ص) با علوّ منصب خود, متواضع ترین مردمان بود. حال بیمار مى پرسید. جنازه ها را تشییع مى كرده، بر الاغ برهنه سوار مى شد و فردى را هم پشت سرش سوار مى كرد. دعوت بردگان را پاسخ مى داده، كفش خود را مى دوخت. جامه اش را وصله مى زد و در خانه خود همراه اهل خانواده, كار مى كرد. یاران وى پیش پایش برنمى خاستند; زیرا كراهت وى را از این كار مى دانستند. بر كودكان سلام مى كرد.

روزى مردى را پیش او آوردند, از هیبت وى لرزه بدان مرد افتاد. حضرت فرمود:

آسوده باش, كه من پادشاه نیستم, بلكه پسر زنى هستم از قریش, كه گوشت نمك سود خشك مى خورد.

و در آخر هم از سعدی خوش سخن:

چو خواهی که در قدر والا رسی

ز یک شب تواضع به بالا رسی

در این حضرت آنان گرفتند صدر

که خود را فرو تر نهادند قدر

ان شاء الله بازم میام کلاس...

با سلام

ممنون jtayebe گرامی بابت ارائه این حدیث زیبا، واقعا جای تأمل دارد؛

تواضع آن است که با مردم چنان رفتار کنی

که دوست داری با تو رفتار کنند

alireza_14maasoom عزیز، امیدوارم همانطوری كه گفتید باشد ... خیلی ممنونم به خاطر مطالب خوبی كه در ادامه بحث كلاسمون وارد كردید.

طاعات و عبادات قبول ...

حد و مرز تواضع

در كتب اخلاق، هنگامى كه جایگاه صفات شایسته و ناپسند را بیان مى كنند، مى گویند: بله، تكبر و خودبرزگ بینى مذموم و ناپسنداست، اما ذلت و خود را بى مقدارانگاشتن نیز، ناشایست و نكوهیده است. براین اساس، انسان نباید خویش را بزرگ بشمارد و توقع احترام و بزرگ شمردن خویش را از دیگران داشته باشد و یا خود را حقیر و بى مقدار سازد، بلكه باید با مردم مهربان و فروتن باشد، حقوق آنان را پاس بدارد و از پذیرش حق دریغ نورزد و در عین حال، شخصیت خود را نیز حفظ كند تا به ورطه ذلت نیفتد.

دراسلام، ازاین گونه تواضع ذلت آفرین نهى شده است. دراین مكتب، تواضعى مطلوب و شایسته است كه برخاسته از آگاهى، قدرت واحترام باشد.

برخى از روان شناسان معتقدند كه اگر انسان خویشتن را كم تر و بى ارزش تر از دیگران بشناسد، به «عقده حقارت» مبتلا مى شود و در نتیجه نمى تواند با دیگران ارتباط برقرار كند؛ نمى تواند به خوبى صحبت كند، دچار شرم بیش از حد مى گردد، اعتماد به نفس خویش را از دست مى دهد، از اجتماع گریزان مى شود و گوشه گیر مى گردد. حال چگونه مى توان بین تواضع و اعتماد به نفس جمع كرد؛ یعنى هم تواضع پیشه كرد و هم روان خویش را سالم نگه داشت؛ هم خود را از دیگران كوچك تر دید و هم نشاط روانى خویش راحفظ نمود؟

به نظر مى رسد منشأ بسیارى از بیمارى هاى روانى در انسان ها - بدون این كه بخواهیم نقش خانواده و محیط را نادیده بگیریم، بى اعتقادى به وجود خداوند و اتكا نداشتن به منبع عظیم وحى الهى است. اگر انسان این نقطه اتكاى اساسى و مهم را از دست بدهد، سیل حوادث و بحران هاى روانى او را فرا مى گیرد و روان او آماج تیرهاى آفات و امراض قرار مى گیرد. اما اگر همه كنش ها و واكنش هاى خود را با موازین آسمانى تنظیم كند، از بسیارى آلام روانى نجات مى یابد. از این رو، در روایات، تواضع به «خدایى بودن» مقیّد گشته است:

پیامبر(صلى الله علیه وآله) مى فرماید: «مَنْ تواضَعَ للّهِ رَفَعهُ الله»؛ هر كه براى خدا تواضع كند، خداوند سرافرازش مى گرداند.

اگر تواضع انسان در برابر دیگران، فقط براى خشنودى خداوند باشد و عملش براى خداوند خالص گردد؛ هیچ حقارتى احساس نخواهد كرد. بدین روى، تواضعى پسندیده است كه ناشى از اخلاص براى خداوند باشد، وگرنه تواضعى كه ناشى از ضعف، شكست و خودكم بینى باشد هیچ ارزشى ندارد.

بر اساس این تحلیل، باید گفت: اگر تواضع انسان در برابر دیگران تنها به دلیل عبودیت و اطاعت از فرمان الهى باشد، نه تنها موجب تضعیف نفس نخواهد شد، بلكه سبب افتخار انسان نیز مى گردد.

منبع

و همچنین می توانیم بگوییم:

برای پی بردن به اینکه تواضع یا کرنش ما در مورد شخصی خاص واقعا متواضعانه بوده یا از روی خود کم بینی و ضعف باید در متعلَّق یا همان نیت اصلی انجام آن فعل تا حد امکان دقیق شویم. همین تشخیص متعلَّق فعل و نیت آن، نکته غامض مسئله است. این معادله در مورد تکبر و عزت نفس هم دقیقا به همین شکل برقرار است و مفاهیم اخلاقی دیگر نیز به همین قرارند. منبع

راستی، ارائه داستان هایی در مورد فضیلت زیبای تواضع و فروتنی و رذیلت خطرناك تكبر و فخر فروشی را به عهده شما عزیزان گذاشتمااا.... داستان های واقعی در مورد فضایل و رذایل در درك بهتر ما از آنها خیلی می تونه نقش داشته باشه.

سلام

حضرت علی (ع) فرمودند :((خداوند آنها (فرشتگان) را از یاری خویش بهره مند ساخت و دل هایشان رادر پوششی از تواضع وفروتنی و خشوع و آرامش قرار داد)) (نهج البلاغه /خطبه91)

خداوند حتی در فرشتگان هم صفت تواضع رو قرار داده !

و یه سری حدیث دیگه از مولا ......

خویشاوندی چون فروتنی نیست ( نهج البلاغه /حکمت  113)

با فروتنی نعمت کامل شود (نهج البلاغه / حکت224)

اگر خداوند تکبر ورزیدن را اجازه می فرمود حتماً به بندگان مخصوص خود  از پیامبران وامامان (ع) اجازه می داد،در صورتی که خدای سبحان تکبر وخود پسندی را نسبت به آنان ناپسند،و تواضع و فروتنی رابرای آنان پسندید،که چهره بر زمین می گذارند و صورت ها بر خاک می مالند ،و در برابر مومنان فروتنی می کنند (نهج البلاغه / خطبه 192)

.......................................................

افتادگی آموز اگر طالب فیضی

هرگزنخورد آب زمینی که بلند است