همزمانی اعلام مرگ ملا عمر و گفتگوهای صلح دولت افغانستان باطالبان پیام آور چه مسائلی است : چرا مرگ ملا عمر دوسال پنهان ماند برای دریافت پاسخ کافی است به این نکته توجه کنیم که در حیات و ممات ملاعمر چه کسانی سود می برند .
پرواضح است که طالبان تشکیلات منتسب به ملاعمر همواره بیشترین سود را متوجه آمریکا و پاکستان نمود حمله تروریستی یازده سپتامبر به طالبان نسبت داده شد و بلافاصله آمریکا در یک اقدام عاجل اسامه بن لادن رهبر گروه اسلام گرای القاعده را مسئول این حملات عنوان کرد و از گروه طالبان خواست تا وی را در اولین فرصت به آمریکا تحویل دهد، اما طالبان به هیچ وجه حاضر به تحویل اسامه بن لادن به آمریکا نشدند.
طالبان از کجاآمد
نمی توان شکل گیری طالبان را بی ارتباط با حمله شوروی به افغانستان دانست ؛ چرا که ابتدا با تهاجم شوروی به افغانستان گروهایی باعنوان مجاهد شکل گرفت که مورد پشتیبانیهای مالی و نظامی از منابع مختلف از جملهایالات متحده آمریکا، عربستان سعودی، بریتانیا، پاکستان، ایران، مصر، اندونزی، کانادا، جمهوری خلق چین و دیگر کشورها قرار داشتند .
با خروج شوروی ازاقغانستان و پیروزی مجاهدین اختلاف برسر قدرت موجب شکل گیری گروهی بنام طالبان گردیدطالبان به معنای طلبهها (جمع: طلاب)، نام گروهی از شبه نظامیان روحانی مخالف دولت افغانستان است که دارای عقاید دگم مذهبی و وابسته به مکاتب حنفی و وهابی در دین اسلام است.
در ۱۰ اکتبر سال ۱۹۹۴ میلادی در اوج جنگهای داخلی افغانستان گروهی وارد منطقه سپین بولدک ولایت قندهار در جنوب افغانستان شدند و نام خود را «تحریک اسلامی طلبای کرام» نهادند. در میان رهبران طالبان اعرابی وهابی از عربستان سعودی وجود دارد. حمایتهای مکرر و پنهان عربستان سعودی از طالبان ادامه داشت و آنها با شعار جهاد با شرک و کفر و اینکه هر کس کشته شود به بهشت خواهد رفت به زودی پیروان زیادی از افغانستان و پاکستان پیدا کردند. طالبان پاکستان در سال ۲۰۰۷ میلادی با هدف استقرار حکومت اسلامی و جاری کردن قوانین شرع در پاکستان، وارد مبارزه مسلحانه شد. از طالبان پاکستان به عنوان شبکهای متشکل از تعدادی گروههای تندرو محلی نام برده میشود.
در بدو امر مردم افغانستان به این گروه خوشبین بودند و گمان میکردند، آنها میتوانند به جنگهای داخلی افغانستان پایان دهند.
طالبان بزودی مناطقی را در جنوب افغانستان که زیر تسلّط دولت مجاهدین به رهبری برهانالدین ربانی بود اشغال نمودند. آنها یک ماه و دو روز پس از اعلام موجودیت، ولایت قندهار چهارمین ولایت مهم افغانستان را تصرف کردند. طالبان به پیشرویهای خود ادامه میدادند و تعدادی از ولایات را بدون جنگ یکی پس از دیگری اشغال مینمودند که به ترتیب ولایات دیگری میدان وردک، لوگر،خوست، هرات، جلالآباد و کابل رابا اندک درگیریهای تا تاریخ ۲۶ سپتامبر ۱۹۹۶ به تصرف خود در آوردند.
طالبان ۲۶ سپتامبر ۱۹۹۶ کابل پایتخت افغانستان را تصرف کردند. آنان به محض ورود دکتر محمد نجیبالله احمدزی، رئیس جمهوری پیشین افغانستان و برادرش شاهپور احمد زی را کشتند و جنازه هایشان را در چهارراه آریانا در نزدیکی ارگ ریاست جمهوری افغانستان به نمایش گذاشتند. سپس به تدریج سه چهارم خاک افغانستان را متصرف شدند.غزنیه نیز تصرف شد.
طالبان سپس نام حکومت خود را امارت اسلامی افغانستان گذاشتند و تشکیلات خود را از طریق رادیو افغانستان اعلان نمودند. کشورهای پاکستان، امارات متحده عربی و عربستان سعودی تنها سه کشوری بودند که طالبان را به رسمیت شناختند.
نکته جالب توجه اینکه
حلقه رهبری طالبان را کسانی تشکیل میداد که تعدادی از آنان هیچگاه دیده نشدند و با رسانه صحبت نکردند و تصویری از آنان مشاهده نشدهاست.
گروههای مخالف طالبان همواره، سعی بر این داشتند تا جهانیان را متوجه این موضوع بسازند که طالبان از سوی سازمان استخباراتی پاکستان رهبری میشوند.
طالبان و بن لادن
بن لادن اصلیت عربستان سعودی. پدر وی ۵۷ فرزند داشت. بن لادن سرمایه دار مخالف حکومت عربستان سعودی به بهانه کمک به طالبان یک سال بعد از استقرار نظام طالبان با هواپیمای شخصی خود وارد جلالآباد شد و مورد استقبال مقامات طالبان قرار گرفت. در پی حملات تروریستی به برخی از قرارگاههای نیروهای آمریکائی در برخی از کشورها در آفریقا و آسیا، ایالات متحده بن لادن را مسئول این حملات عنوان نمود. هنوز برخی بر این عقیدهاند که انفجارات سیاست خاص آمریکا برای مخدوش ساختن افکار مردم جهان بودهاست ولی این اظهارات از سوی هواداران و اطرافیان بن لادن همواره به شدت رد شدهاست.
طالبان و حمله تروریستی یازده سپتامبر
حمله تروریستی یازده سپتامبر به نوعی طالبان را با یک مشکل جدید روبرو ساخت. آمریکا در یک اقدام عاجل اسامه بن لادن رهبر گروه اسلام گرای القاعده را مسئول این حملات عنوان کرد و از گروه طالبان خواست تا وی را در اولین فرصت به آمریکا تحویل دهد، اما طالبان به هیچ وجه حاضر به تحویل اسامه بن لادن به آمریکا نشدند.
شکست طالبان
با وقوع حادثه تروریستی یازدهم سپتامبر و عدم تسلیم بن لادن به آمریکا از سوی طالبان، بهانه حمله به افغانستان در اختیار آمریکا قرار گرفت. ایالات متحده آمریکا به تاریخ ۷ اکتبر ۲۰۰۱ بهافغانستان حمله نمود طالبان با همکاری اعضای جبهه مخالف طالبان (مجاهدین سابق) شکست خوردند و حامد کرزی رئیس جمهور دولت موقت افغانستان گردید.
از آن به بعد طالبان بعنوان گروهی شورشی در پناه کوهها به حمله های پارتیزانی ادامه ولی هیچ یک از این حملات ضربه چندانی را متوجه آمریکایی و متحدین او نکرد و عمدتا در حد سر و صدا بیش نبود .
اگر مردم افغان در رابطه با ملا عمر سوال شود خواهند گفت : خودشان کسی را ساخته بودند بنام ملا عمر ؛ کسی که هرگز دیده نشد و فقط نام او شنیده میشد.
تمامی شواهد و قرائن نشان میدهد که از همان ابتدای شکل گیری مجاهدین افغان؛ تمامی تشکیلات آنان تحت کنترل کشورهای مدافع بوده است این گروه ها قادر نبوده اندک برنامه خود را از ارباب های خود بخصوص امریکا و پاکستان و سعودی ها مخفی نگه دارند. چه رسد به اینکه قادر به برنامه ریزی عملیات برعلیه آنان باشند حادثه یازده سپتامبر نیز همچنان در حاله ای از ابهام مانده و خوشبین ترین اعتقاد آنست که :
هنگامی که تعدادی از گروه بن لادن تصمیم به حمله گرفتن ؛ همه تحرکات شان تحت کنترل سرویس اطلاعاتی آمریکا سیا بود ولی از آنجایی که آمریکا درشرایط بد اقتصادی گرفتار و تمایل بسیاری به بیرون بردن مشکلات داخلی به بیرون آمریکا داشت به این گروه تروریست اجازه عملیات نامحسوس را داد .
سود حاصله از این حمله نشان میدهد که برد با آمریکایی ها بوده است چرا که به بهانه حمله به تروریست های القاعده و حامیان او یعنی طالبان مشکلات داخلی به بیرون آمریکا کشاند و بهانه مناسبی برای حضور پررنگ تر در خاور میانه بدست آورد . دست آورد این تلاش اطلاعاتی آمریکا را میتوان - نابودی حاکم لیبی ؛ حضور موجه در عراق ؛ حضور موجه در افغانستان ؛ حمایت های موجه از شیوخ خلیج فارس ؛ فروش تسلیحات بیشمار ذکر کرد.
اگر مرگ ملاعمر دوسال مخفی ماند کسی جزء آمریکا سود نبرد و اگر امروز مرگ اوبرملا میشود این آمریکاست که همچنان منطقه را بحرانی نشان داده و از صلح جلوگیری بعمل می آورد.