چطور در ماه رمضان ورزش کنیم؟

ورزش در ماه رمضان، از تجمع چربی در بدن جلوگیری و عمل سوخت و ساز را تسهیل می‌کند. همچنین ورزش علاوه بر تاثیر مثبت بر توانایی‌های جسمانی، سهم زیادی در افزایش قدرت یادگیری و توانایی‌های ذهنی انسان دارد.

از آنجا که امسال نیز ماه مبارک رمضان با تابستان همزمان شده است، روزه‌داران باید قدری بیشتر مراقب حفظ سلامت خود باشند. چراکه ممکن است علاوه بر روزه‌داری، گرمای هوا نیز انجام فعالیت‌های جسمی روزانه از جمله ورزش را با مشکل مواجه ‌کند. اما اگر شما هم به ورزشی منظم و مرتب عادت داشته‌اید ، شاید نخواهید که یکباره تمام فعالیت‌های خود را متوقف کنید.

ورزش در ماه رمضان، از تجمع چربی در بدن جلوگیری و عمل سوخت و ساز را تسهیل می‌کند. همچنین ورزش علاوه بر تاثیر مثبت بر توانایی‌های جسمانی، سهم زیادی در افزایش قدرت یادگیری و توانایی‌های ذهنی انسان دارد.

اما چگونه باید در طول این ماه ورزش را ادامه داد؟

تداوم ورزش، راهی مناسب برای سلامت و لذت بردن بیشتر از این ماه است. اگر فرد اصول تغذیه‌ای صحیح را رعایت کند، می‌تواند در کنار روزه‌داری به ورزشی منظم و ملایم نیز بپردازد و این‌گونه سلامت جسمی خود را تامین نماید.

در ضمن این نکته مهم را در نظر داشته باشید که قطع تمامی فعالیت‌ها به مدت یک ماه، ممکن است قدرت و استقامت قلبی ـ عروقی شما را با مشکل مواجه ‌سازد.

برای جلوگیری از ضعف قوای جسمانی در ماه رمضان باید از انجام حرکات سنگین ورزشی اجتناب کرد. فعالیت زیاد فرد روزه دار در ماه رمضان، به صرف انرژی بیشتر و افزایش تعریق طی ساعات روز منجر می شود که می‌تواند موجب عطش فراوان و افت فشارخون فرد شود.

با کاهش شدت برنامه ورزشی، می‌توانید فعال بمانید و در عین حال انرژی خود را از دست ندهید. به عنوان مثال اگر همیشه می‌دویدید ، آن را به پیاده‌روی سریع تبدیل کنید، یا اگر همیشه به مدت یک ساعت ورزش می‌کردید، زمان آن را (بسته به قدرت جسمانی خود) به 30 تا 45 دقیقه کاهش دهید.

2- تداوم در فعالیت‌های بدنی مهم است.

نکته مهم آن است که در این ماه به ورزش ادامه دهید. ثبات و تداوم فعالیت بدنی، عنصری کلیدی برای حفظ سلامت و تناسب اندام است که نباید فراموش شود.

با این‌که شاید در ماه مبارک رمضان، فرصت زیادی برای ورزش و انجام تمرینات بدنی نباشد، اما همین 20 دقیقه فعالیت هم کمک زیادی به حفظ سلامت و وزن مناسب می‌کند و این گونه پس از ماه رمضان برگشتن به برنامه ورزشی عادی ساده‌تر خواهد بود.

لازم نیست که یک ساعت تمام و به همان شدت سابق ورزش کنید، فقط همان‌قدر که می‌توانید تلاش کنید تا در طول این ماه نیز تداوم برنامه ورزشی را حفظ کرده باشید.

3- زمان مناسبی را برای ورزش انتخاب کنید.

به جای این‌که هر زمان راحت بودید ورزش کنید، زمانی را انتخاب کنید که بیشترین میزان انرژی را دارید و ورزش لطمه‌ای به روزه شما نمی‌زند.

شاید راحت‌تر باشید اگر 20 دقیقه زودتر از خواب بلند شوید و قبل از خوردن سحری ورزش کنید؛ گروهی نیز ممکن است ترجیح بدهند پس از وعده افطار ورزش کنند. اما به یاد داشته باشید که بلافاصله بعد از مصرف غذا نباید ورزش کرد.

پس به میزان انرژی خود در طی روز دقت کرده و زمان مناسب را پیدا کنید.

هر زمان از شبانه‌روز که شما بتوانید بدون لطمه به روزه و احساس خستگی ورزش کنید، همان زمان مناسب خواهد بود.

4- ورزش مناسبی را انتخاب کنید.

بهترین ورزش در طول ماه رمضان، شنا و پیاده روی و ورزش‌های هوازی پس از صرف افطار است، چرا که از گرفتگی عضلات پیشگیری می‌کند.

ورزش‌های تفریحی، ملایم و با نشاط (به ویژه تمرینات هوازی) موجب تسریع گردش خون می‌شوند. بدین ترتیب خون و در نتیجه اکسیژن بیشتری به مغز می‌رسد و شادابی و نشاط را در ورزشکاران روزه‌دار به دنبال دارد و ذهن را برای یادگیری و تمرین، خلاق تر می‌کند.

این امر تنها منحصر به نوجوانان و جوانان نمی‌شود، بلکه در بزرگسالان نیز صادق است.

به انواع ورزش‌هایی که به طور مستمر و طولانی مدت (بیش از 2 دقیقه) طول می‌کشند و ضربان قلب در هنگام تمرین، کمتر از 70 درصد حداکثر ضربان قلب است تمرینات هوازی گفته می‌شود.

پیاده روی، دوی نرم، دوی استقامت، شنا و دوچرخه سواری، استفاده از تردمیل و دوچرخه ثابت جزء ورزش های هوازی هستند.

روزه برای كم خون ها مضر نیست

یك فوق تخصص خون و انکولوژی اعلام كرد: افرادی كه به كم خونی دچار هستند، در صورت مصرف مرتب داروهای شان، مشكلی در روزه داری نخواهند داشت.

دكتر سید امیر حسین امامی، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی تهران در گفتگو با خبرنگار بهداشت و درمان ایسنا، در خصوص شایع ‌ترین نوع كم خونی‌ ها اظهار داشت: بیشترین نوع کم خونی ‌ها از نوع تغذیه ‌ای است كه در راس آن ها کم خونی ناشی از فقر آهن (مواد لازم برای ساخت گلبول های قرمز) قرار دارد.

وی در ادامه گفت: این افراد اگر داروهای شان را در سحر، موقع افطار و نیمه شب مصرف كنند، مشكلی در روزه داری نخواهند داشت.

دکتر امامی ادامه داد: افرادی كه تحت درمان هستند و وضعیت عمومی نسبتا مناسبی دارند، منعی برای روزه‌ داری ندارند، مگر در مواردی كه كم خونی بسیار شدید باشد و درمانش هنوز شروع نشده باشد.

این فوق تخصص خون در ادامه تصریح كرد: مبتلایان به بیماری كم خونی از نوع بدخیم كه تحت درمان با داروهای شیمی درمانی، چه به صورت خوراكی و چه به صورت تزریقی هستند، در اكثر موارد اجازه روزه داری ندارند و اگر قرار است در موارد خاصی روزه داری انجام شود، حتما بایستی با نظر پزشك معالج باشد.

وی در خصوص افراد مبتلا به تالاسمی مینور و ما‍ژور، گفت: مبتلایان به تالاسمی مینور بر حسب توان و تحملی كه دارند می توانند روزه بگیرند، اما افراد مبتلا به تالاسمی ماژوری كه نیاز به تزریق مكرر خون دارند، مجاز به روزه گرفتن نیستند.

این متخصص خون در پایان توصیه كرد: این افراد، مصرف گوشت را در برنامه غذایی خود بگنجانند. همچنین از مصرف چای، حدود یك ساعت قبل و دو ساعت بعد از غذا، جدا خوداری كنند.

روزه داری در بیماران کلیوی

هر فرد سالم دو کلیه دارد که در دو طرف پهلو قرار دارند، کلیه ها مواد زائد بدن را به صورت ادرار دفع می کنند، علاوه بر این که در خون سازی و ساختن ویتامین D مشارکت دارند، در تنظیم خون و املاح بدن افراد نیز موثر هستند.

درباره بیماری‌ های مزمن و شدید کلیوی، چند مورد است که بنا به نظر اکثریت قاطع پزشکان منع قطعی برای روزه ‌داری به وجود می ‌آورد، چرا که در این حالت‌ها امکان تطابق مناسب با تغییرات آب و املاح وجود ندارد.

دکتر شمس وزیریان، فوق تخصص کلیه و مجاری ادراری وضعیت روزه داری را در مبتلایان به بیماری های مختلف کلیوی متفاوت دانست و اظهار داشت: با توجه به نوع بیماری کلیه ها( بیماری های عفونی، سنگ کلیه و بیماری دیابت که ممکن است کلیه را درگیر کند) پزشک معالج توصیه به روزه داری یا عدم آن را به بیمار اعلام می نماید.

وی، افزود: بیماران کلیوی که نباید روزه بگیرند در گروه بیمارانی می گنجند که مصرف زیاد مایعات را باید داشته باشند.

دکتر وزیریان، گفت: مصرف زیاد مایعات باعث می شود تا حجم ادرار افراد به اندازه کافی باشد و مواد زائد بدن در کلیه ها ته نشین و مشکل ساز نشده و حتی مجاری ادراری و مثانه را نیز درگیر نکند.

روزه داری در بیماران مبتلا به نارسایی متوسط تا شدید کلیه

به گفته متخصصان بیماری ‌های کلیه، در صورت نارسایی متوسط و شدید کلیه، وقتی کلیه از کار افتاده و بیمار باید تحت درمان با دیالیز قرار گیرد، دفع شدید پروتئین از ادرار (که در هموگلوبینموپاتی ‌ها دیده می ‌شود و خطر لخته شدن خون بالا می ‌رود) و همچنین در صورت دفع مکرر سنگ ‌های کلیوی، روزه گرفتن از لحاظ پزشکی ضرر جدی دارد و منع شده است.

روزه داری در بیماران مبتلا به نارسایی خفیف کلیه

دكتر ایرج نجفی، متخصص كلیه می گوید: روزه ‌داری صحیح برای مبتلایان به نارسایی‌ های خفیف كلیه كه عمدتا علت زمینه ‌ای بیماری ‌شان، فشار خون، نفریت مزمن كلیه (در صورتی كه پروتئین زیاد دفع نكند) یا علل مادرزادی است، بسیار مناسب است؛ چرا كه بسیاری از این بیماران به چاقی مبتلا بوده و برای كنترل بیماری باید كاهش وزن داشته باشند. همچنین در رژیم غذایی آن ها لازم است از گوشت، نمك و چربی به میزان بسیار كم استفاده شود. استعمال سیگار نیز برای این بیماران مضر است. در مواردی كه امكان سنگ‌ سازی كلیه وجود دارد، لازم است هنگام سحر و افطار از آب و مایعات زیاد استفاده شود.

وی گفت: تحقیقات نشان داده كه تغذیه و چاقی می‌ توانند عامل ایجاد فشار خون بالا و به دنبال آن تخریب و نارسایی كلیه شوند. به این ترتیب به منظور جلوگیری از پیشرفت نارسایی كلیه، اصلاح عادات زندگی و الگوی تغذیه ‌ای و همچنین مصرف اصولی داروها توصیه می ‌شود.

روزه داری در بیماران مبتلا به سنگ کلیه

متخصصان علم پزشکی براین عقیده اند: افرادی که تشکیل سنگ ‌های ادراری در آن ها‌ ‌فعال بوده و بیش از دو سنگ ادراری ظرف مدت شش ماه داشته ‌اند یا هم اکنون‌ ‌دارای سنگ ادراری هستند، بهتر است در مورد روزه گرفتن احتیاط کنند.

دکتر وزیریان اضافه کرد: نخوردن آب باعث ته نشین شدن مواد زائد در لوله های ادراری یا مثانه و یا کلیه می شود و خطرات بعدی را برای فرد ایجاد می کند بنابراین به بیمارانی که کلیه های آن ها به طور دائم سنگ سازی می کند یا مبتلا به بیماری سنگ کلیه هستند، توصیه می شود روزه نگیرند.

به این ترتیب به دلیل این که مبتلایان به سنگ کلیه نیاز شدیدی به مصرف مایعات دارند نیز نباید روزه بگیرند.

روزه داری در بیماران مبتلا به عفونت کلیه و مثانه

دکتر وزیریان، شایع ترین بیماری کلیوی را بیماری های عفونی (عفونت در کلیه و مثانه) ذکر کرد و روزه داری در این افراد را بلامانع دانست و افزود: داروهای مصرفی این افراد در دو گروه آنتی بیوتیک های خوراکی و تزریقی می گنجد که در رمضان می توان با نظر پزشک به جای استفاده از دو تا سه نوبت آنتی بیوتیک خوراکی، از داروهایی استفاده کرد که اثر آن ها ماندگارتر باشد و در موقع سحر و بعد از افطار مصرف شود.

این فوق تخصص کلیه توضیح داد: طبق تحقیقات انجام شده در بیمارانی که مبتلا به بیماری های عفونی هستند و از داروهای تزریقی استفاده می کنند نیز می توان توصیه کرد که به جای استفاده در سه نوبت، هر 24 ساعت یک بار این داروها را تزریق کنند تا به این ترتیب بیمار به خاطر وقت مصرف دارو مجبور نباشد روزه نگیرند.

وی اظهارداشت: روزه داری در این افراد نه تنها مدت مصرف دارو در این بیماران را کاهش می دهد، بلکه درمان عفونت کلیه و مثانه آنان را نیز ارتقا می بخشد.

روزه داری در بیماران مبتلا به نقرس 

طبق تعریف علم پزشکی، نقرس بیماری است که خود را با افزایش اسید اوریک خون، التهاب دردناک مفاصل، رسوب کریستال‌های اورات سدیم و سنگ‌های کلیوی اسیداوریکی نشان می ‌دهد.

وزیریان با بیان این که نقرس نیز از جمله بیماری های کلیوی است که روزه داری برای مبتلایان به آن مفید است، خاطر نشان ساخت: بیماری نقرس اسید اوریک خون را بالا می برد و باعث می شود که اثرات سوئی برای کلیه ایجاد کرده و آن را درگیر کند، بنابراین روزه داری در این بیماران باعث می شود که از مصرف غذاهای اضافی جلوگیری کرده و اسید اوریک خون را پایین بیاورد و مشکلات بعدی نیز کمتر شود.

نماز صبح مانع از سرطان می‌شود

بر اساس تعدادی از پژوهش‌های علمی انجام شده در مركز پژوهش‌های ملی قاهره، خواندن نماز صبح در زمان مقرر خود، موجب فعال شدن كار سلول‌های بدن و جلوگیری از ابتلا به تومورهای سرطانی می‌شود.

به گزارش ایسنا، دكتر سعید شلبی از اساتید این مركز گفت: پژوهش‌ها موید این مطلب است كه خواندن نماز صبح در زمان خود، به جلوگیری از ابتلا به بیماری‌های قلبی و هم‌چنین تنظیم كار هورمون‌های بدن و گردش خون كمك می‌كند.

وی افزود: بر اساس این پژوهش در زمان ادای نماز صبح، تمامی اعضای بدن در اوج فعالیت‌هایشان قرار دارند، به گونه‌ای كه ترشح هورمون‌ها به ویژه آدرنالین كه ترشح آن در ساعت 5 صبح شروع می‌شود، افزایش می‌یابد و به فعال شدن تمامی اعضای بدن و جلوگیری از تومورهای سرطانی كمك می‌كند.

هم‌چنین هوای پاك صبحگاهی دارای مقادیر زیادی اكسیژن است كه موجب فعالیت قلب، كاهش انقباضات رگ‌های خونی، تنظیم كار هورمون‌ها و بهبود کار حافظه می‌شود.

بیماران روانی می ‌توانند روزه بگیرند؟

آنچه که ذکر آن پیش از هر چیز ضروری به نظر می‌رسد، این است که علی‌رغم سوالات مکرر خانواده‌‌ها در بحث روزه‌داری و اختلالات روانی، به هیچ‌وجه هدف، تعیین تکلیف قطعی برای دسته‌ای از بیماران که تحت تاثیر اختلالات روانی به معنای خاص روان‌پزشکی قرار دارند، نیست و احتمالاً نمی‌توان یک اصل کلی را برای تمامی بیماران حتی با یک تشخیص روان‌پزشکی ثابت صادر کرد.

در خصوص روزه ی این‌گونه بیماران با توجه به دخالت سایر متغیرهای گوناگون احتمالی به همراه بیماری اصلی، در نهایت، تصمیم به عهده خود بیمار است.

اختلالات روانی را به دو دسته اختلالات سایکوتیک (روان‌پریش) و اختلالات نوروتیک (روان‌نژند) طبقه‌بندی می‌کنند. در دیدگاه عامه، واژه "جنون" معادل واژه تخصصی "سایکوتیک" و اصطلاح "ناراحتی اعصاب" معادل "نوروتیک" است.

در بین اختلالات سایکوتیک به نظر می‌رسد که افراد مبتلا به سایکوز حاد نتوانند روزه بگیرند. از نظر شرعی نیز آمده است که «روزه ی شخص مجنون هر چند ادواری باشد، خواه جنون در تمام روز باشد یا قسمتی از روز، صحیح نیست.»

اما در مورد بیماران غیرسایکوتیک اگر از طریق مشاوره و روان‌درمانی درمان می‌شوند، شواهد و قرائنی وجود ندارد که نشان دهد روزه‌داری برای آنان مضر است، بلکه ممکن است روزه‌داری آثار روان‌درمانگرانه هم داشته باشد.

بررسی‌ها نشان می‌دهد میزان استرس به دلیل شرکت بیشتر در فعالیت‌های روحی و معنوی و کاهش استعمال دخانیات و مصرف کافئین در ماه رمضان در کشورهای اسلامی به طور محسوسی کاهش پیدا می‌کند.

روزه گرفتن می‌تواند با تقویت گرایش‌های مذهبی در میان مومنان به مذهب و کسانی که به صورت درونی با مذهب و معنویت ارتباط برقرار کرده‌اند به ارتقای سلامت روانی آنان کمک کند و آنان را از ارتکاب به برخی رفتارهای خود تخریبی (از جمله خودکشی) باز دارد.

روزه‌داری موجب تقویت اراده در انسان می‌شود. به علاوه روان‌شناسان معتقدند که «ارضای فوری تمنیات» یکی از مشخصه‌ها و عوامل خطر ابتلا به برخی از اختلالات از جمله اعتیاد به مواد مخدر ، سوءمصرف الکل و مواد دیگر است.

افراد عجول، تکانشی، بیش فعال و ... نیز در به تعویق انداختن تمنیات درونی خود مشکل دارند. این خصلت آثار زیانبار اجتماعی و خانوادگی بسیاری نیز دارد. بسیاری از کسانی که حقوق دیگران را رعایت نمی‌کنند، چه بسا دارای این خصیصه‌اند.

یکی از جلوه‌های روزه، تمرین به تعویق انداختن ارضای تمنیات درونی است. آمارها نشان می‌دهد پرخاشگری‌های شخصی و برخوردهای فیزیکی در کشورهای اسلامی طی ماه مبارک رمضان و ایام روزه‌داری کاهش می‌یابد.

دیانت و سلامت برادرند

شاید شما هم تا به حال از خود پرسیده باشید آیا دین و معنویت می‌تواند بر سلامت جسم و روان انسان اثری بگذارد و یا موجب بهبود سلامت خانواده‌ها شود؟ آیا به راستی آموزه‌های مذهبی و الگوهای فکری پیامبران الهی، می‌تواند تحمل‌پذیری صبورانه و آگاهانه ما را در برابر حوادث تلخ و شیرین زندگی تقویت کند؟ آیا اینکه می‌گویند پای‌بندی به اعتقادات تضمین‌کننده آرامش و نشاط بیشتر در زندگی است صحت دارد؟ پس چرا بسیاری از ما که مدعی دینداری هستیم (هر دین و مذهبی) این اثربخشی را در مشکلات عاطفی و روانی خود نمی‌بینیم...

در مورد این پرسش‌های ذهنی شما باید گفت که اهمیت دین و رشد معنوی در انسان در چند دهه اخیر بسیار مورد توجه روانکاوان و روان‌شناسان قرار گرفته است حتی متخصصان هم به طور جدی دریافته‌اند که شیوه‌های موجود علمی و درمانی برای بهبود مشکلات روانی و حتی جسمانی کافی نیست. مثلا دیده‌اند گرایش‌های سالم دینی، فشار خون انسان را تعدیل می‌کند اما اینکه دین و رشد معنویت چگونه می‌تواند سلامت جسمی و روانی ما را تقویت کند تا حد زیادی به سبک زندگی اخلاقی و حتی تغذیه دین‌دار راستین بستگی دارد. به عنوان نمونه یک مسلمان واقعی در دین ما مشروب نمی‌خورد، مواد مخدر استفاده نمی‌کند، رفتارهای غیرمشروع ندارد، به آزار دیگران و رفتار غیرانسانی نمی‌پردازد، آنها را گناه دانسته و از آنها پرهیز می‌کند. اگر کمی دقت کنید، می‌بینید او با هر یک از این پرهیزها از برخی دغدغه‌های روانی و استرس‌زا و برخی عواقب و مشکلات جسمانی فاصله می‌گیرد و به سلامتی نزدیک می‌شود. تجربه شخصی من در برخورد با خانواده‌هایی که متاسفانه به دلیل ضعف آموزش فرهنگی و دینی و غفلت از خدا دچار گرفتاری می‌شوند نشان داده آنها در جنجال خانوادگی و خشونت‌های خانگی به خاطر چنین کمبودی دچار آسیب شده‌اند.

بسیاری از صاحب‌نظران غربی معتقدند عقاید دینی در امیدوارکردن انسان و ایجاد انگیزه و شفا یافتن برای بیماری‌های جسمی و روانی آنها موثر است حتی مطالعه جدیدی نشان می‌دهد برخی مبتلایان به بیماری ایدز که بیشتر عمر کرده بودند، برای کنار آمدن با بیماری‌ خود به دین متوسل شده بودند و در مراسم دینی خود شرکت کرده بودند. روابط و پیوندهای اجتماعی حاصل از فعالیت دینی موجب کنترل و کاهش افسردگی و اضطراب می‌شود و از تنهایی انسان جلوگیری می‌کند.

در دین ما، اسلام نیز به وضوح شاهدیم در قرآن کریم، اشاره به شفابخشی جسم و جان شده و آیات الهی زیادی معنای هدایت و رحمت برای مردم را به همراه دارند حتی تمثیل طبیب برای همه پیامبران الهی نیز کنایه از وظیفه اساسی آنان در تحقق سلامتی و شفای بشر دارد.

پیام ‌های بهداشتی ماه رمضان

با نزدیكی حلول ماه مبارك رمضان، دستورالعمل‌های بهداشتی و نظارتی بر نحوه طبخ و مراكز تهیه و توزیع مواد غذایی به دانشگاه‌های علوم پزشكی سراسر كشور ابلاغ شد.

به گزارش خبرنگار "بهداشت و درمان" خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، در این دستورالعمل با اشاره به شروع برخی فعالیت‌های خاص از قبیل تهیه و فروش زولبیا، بامیه ، انواع شیرینی ، بستنی، آش، حلیم و نیز برگزاری مجالس افطاری و مراسم احیای شب‌ های قدر در مساجد و اماكن مذهبی آمده است:

"نظارت، كنترل و بازرسی بهداشتی مراكز و اماكن فوق در پیشگیری از بروز و شیوع بیماری ‌های مرتبط با غذا و آب از اهمیت به سزایی برخوردار است."

در بخش دیگری از این دستورالعمل، با بیان این كه ماه مبارك رمضان امسال با بروز مواردی از بیماری آنفلوآنزای نوع A (آنفلوآنزای خوکی) و احتمال شیوع بیماری همراه بوده در ادامه بر ضرورت طرح تشدید و كنترل و بازرسی مراكز اماكن به ویژه در ساعات غیر اداری تاكید و آورده شده است:

"بازرسان بهداشت محیط موظف هستند نتایج اقدامات انجام شده را مانند سال های قبل به اطلاع مراكز سلامت محیط و كار وزارت بهداشت برسانند."

گفتنی است، هماهنگی با سازمان‌ های مرتبط به ویژه تبلیغات اسلامی و امور مساجد برای حضور مدیران شبكه‌ های بهداشت و درمان یا كارشناس مسئول بهداشت محیط شهرستان در جلسه مبلغین، از ابتدای ماه مبارك رمضان برای ارایه توصیه ‌های بهداشتی و تاكید بر تذكرات لازم بهداشتی برای رعایت این اصول توسط مردم از الزامات یكی از بندهای این دستورالعمل است.

تاثیر عطر گیاهان در کاهش استرس

مطالعات نشان می دهد که " لینالول"، نوعی ترکیب معطر در گیاهان است که در بسیاری از خوراکی ها و گل ها نظیر پرتقال، انگور، انبه، لیمو و ریحان وجود دارد و باعث کاهش استرس می شود.  

این رایحه، فعالیت بیش از 100 ژن را که در وضعیت استرس زا وارد عمل می شوند، کاهش می دهد.

محققان می گویند: استنشاق رایحه ی بعضی از گیاهان خاص به منظور کاهش استرس، مبارزه با افسردگی و التهاب و نیز بهبود خواب از دوران قدیم مورد توجه بوده و مطالعات اخیر بر تجارب آن دوران صحه می گذارد.

در این مطالعه تعداد قابل توجهی از موش های آزمایشگاهی را که در وضعیت پر استرسی بودند، تحت تاثیر بوی لینالول قرار دادند و هم زمان تغییرات رخ داده در فعالیت ژن ها و مواد شیمیایی خون آن ها را بررسی کردند.

نتیجه ی این تحقیق ثابت کرد که تحت تاثیر این رایحه، دو نوع از سلول های ایمنی مرتبط با وضعیت استرس نزدیک به سطح طبیعی قرار گرفتند. به علاوه استنشاق این رایحه باعث کاهش فعالیت 109 ژن موثر در ایجاد استرس شد.

طبیعت درمانی

طبیعت درمانی، نظام درمانی است كه منحصرا با كمك درمان‌های طبیعی موجود در پیرامون ما، همانند نور خورشید، هوا، آب، رژیم غذایی و به طور كلی نیروی شفابخش طبیعت كه در درون ماست به درمان بیماری‌ها می‌پردازد.

این درمان بر این باور استوار است كه بدن قدرت خوددرمانی دارد. چنانچه بدن در محیط و شرایط سالمی قرار گیرد، خود به خود قادر خواهد بود، خود را درمان كرده و از شر بیماری‌ها نجات دهد.

در طبیعت درمانی، روش‌ها و توصیه‌های زیادی برای ایجاد محیطی سالم وجود دارد تا بدن بتواند، خود را درمان كند.

بیماری تنها به عنوان یك عامل ناشناخته نامطلوب تلقی نمی‌شود كه پزشك تنها از طریق عوامل خارجی قادر به رفع آن باشد، بلكه در هر بیماری، بدن می‌كوشد تا تعادل و توازن از دست رفته انرژی‌های درونی خود را بازیابد و یكی از درمان‌هایی كه می‌تواند با كمك داروهای پزشكی و اصلاح شیوه زندگی، این تعادل را به بدن بازگرداند، طبیعت درمانی است.

در طبیعت درمانی تمام وجود انسان اصلاح می‌شود كه شامل ناهنجاری در خوردن و آشامیدن، تنفس و دفع، به‌كارگیری از بدن به شكل‌های نامناسب، انقباضات عضلات، بدشكلی‌های ستون فقرات، مفاصل سفت شده، افسردگی‌ها، اضطراب‌ها، اسكیزوفرنی و  وسواس است.

در واقع در این روش كل زندگی و وجود شخص مورد بازسازی قرار می‌گیرد.

در سایه طبیعت درمانی چه می‌گذرد؟

مهم‌ترین نگرش طبیعت درمانی، استفاده از گیاهان و داروهایی است كه به بالا رفتن قدرت سیستم ایمنی بدن كمك می‌كنند، به طوری كه طرفداران این درمان معتقدند كه بسیاری از بیماری‌ها مانند سرطان، به علت نقص در سیستم ایمنی بدن ناشی می‌شوند.

 این درمانگران گاهی مانند پزشكان از عكسبرداری، پرتو ایكس، آزمایش خون یا ادرار استفاده می‌كنند و نیز می‌كوشند تا ریشه ناهنجاری‌های رفتاری و جسمی مانند بد نشستن و بد راه رفتن را هم دریابند و آنها را اصلاح كنند.

در این روش اعتقاد بر این است كه بسیاری از بیماری‌ها و ناراحتی‌ها و دردها در نتیجه ی ذهن آشفته و بیمار فرد است و چنانچه ذهن از هر گونه فشار روانی و تجربه‌ها و خاطرات تلخ گذشته رها شود، بدن قادر خواهد بود خود را بازسازی كرده و انرژی‌های طبیعی خود را برای درمان خود باز یابد.

بنابراین در طبیعت درمانی از هر روش برای اصلاح شیوه زندگی و بازگرداندن تعادل طبیعی بدن استفاده می‌شود.

ارتباط با طبیعت، گوش سپردن به آوای طبیعت، غرش جویباران، رقص برگ‌ها در وزش بادها و ... می‌تواند ذهن را از تمام فشارهای روانی تخلیه كند.

خو گرفتن به طبیعت، آرامش درون را برمی‌انگیزد و در پی آن، انسان به دنبال لذت و لحظه ی شادی است كه در وجود خود احساس می‌كند.

طبیعت‌درمانی و به عبارتی بازگشت به طبیعت، احساسی را در ما بیدار می‌كند كه باعث ایجاد آرامش می‌شود. حال ممكن است فردی این احساس را در ارتباط با یك گیاه خانگی پیدا كند. مهم نیست در كجا، ولی حتی در خانه ی خود و در كنار گیاهان خانگی نیز می‌توانید این احساس را تجربه كنید.

در دنیای امروز كه سرشار از استرس و اضطراب است، طبیعت می‌تواند روح و جسم را جوان كند.

از سویی ورزش كردن، سیگار نكشیدن، استفاده از میوه‌ها و سبزیجات تازه و داشتن رژیم غذایی سالم هم در این روش حائز اهمیت هستند. تمام این راهكارها سیستم ایمنی بدن را تقویت كرده و تعادل انرژی بدن را بهبود می‌بخشند.

ماساژ دست و پا برای رهایی از درد

ماساژ یكی از سریع‌ترین و راحت‌ترین راه‌ها برای رهایی از درد است. ما در زمان‌های مختلف دست به این كار می‌زنیم.

اگر دقت كرده باشید گاهی وقت‌ها كه در بخشی از بدن احساس درد و ناراحتی می‌كنیم، ناخودآگاه آن نقطه را ماساژ می‌دهیم یا زمانی كه سردرد داریم، شروع به ماساژ شقیقه و پیشانی خود می‌كنیم.

ماساژ، واكنشی طبیعی و غریزی به وجود درد یا عارضه‌ در بدن است كه گهگاه به آن رو می‌آوریم. با این كه افراد تصور می‌كنند برای انجام ماساژ درمانی، حتماً باید هزینه زیادی را بپردازند، باید گفت كه هركس می‌تواند ماساژ درمانی را بدون تقبل هیچ هزینه‌ای روی خود انجام دهد.

شاید در جامعه ی امروز بسیاری از مردم از فواید ماساژ بی‌اطلاع باشند. بسیاری از سردردها، دردها، بی خوابی ، تنش و اضطراب از طریق دست‌هایمان قابل درمان‌اند. ماساژ درمانی علاوه بر این فواید، می‌تواند فرد را از لحاظ جسمی ‌و روانی درمان كند كه در این میان می‌توان به بهبود گردش خون، آرامش عضلات و كمك به دستگاه گوارش اشاره كرد. از سویی ماساژ سیستم لنفاوی را تحریك كرده و دفع مواد زاید بدن را تسریع می‌بخشد و در نهایت احساس خوبی را در بدن القا می‌كند كه با هیچ درمان دارویی جدیدی قابل مقایسه نیست.

به گفته محققان اثرات خود ماساژ درمانی به اندازه ماساژی است كه یك درمانگر انجام می‌دهد.

شما در طول روز می‌توانید خود را در زمان‌های مختلف ماساژ دهید؛ به طور مثال زمانی كه تلویزیون تماشا می‌كنید، پاهای خود را ماساژ دهید. در زمان صحبت كردن با تلفن، دست‌هایتان را ماساژ دهید.

وقتی روی پوست خود را ماساژ می‌دهید از روغن استفاده كنید.

آنچه باید در ماساژ درمانی بدانید

برای این كه ماساژ درمانی را به درستی انجام دهید، باید از بدن خود آگاه باشید. مناطقی را كه از طریق تحریك لمسی به درد و كشش حساس هستند، بشناسید؛ به طور مثال بسیاری از مردم نمی‌دانند كه عضلات خاصی مسئول سردرد هستند و با ماساژ این نواحی، درد آرام می‌شود. بنابراین شناخت این مناطق لازم است.

همیشه ماساژ را آهسته انجام دهید و فشار زیادی به خود وارد نكنید. زمانی كه ماساژ را به درستی انجام دهید، رفته‌رفته آرام شده و سیستم عصبی شما از ناحیه مورد كشش آزاد می‌شود.

نكته دیگر این است كه باید نقاط شروع درد را بشناسید. این نقاط، نقاط ظریف و حساسی هستند كه بافت‌های سخت عضلات را در بر می‌گیرند و درد را در نواحی دیگر بدن منتشر می‌كنند؛ به طور مثال عضلات شانه، نقطه شروع درد شایعی است كه سردردها را سبب می‌شود. بهتر است این نقاط را از یك درمانگر بیاموزید.

از ابزارهایی نیز می‌توانید برای ماساژ خود استفاده كنید. وسایل چنگكی مانند برای ماساژ شانه‌ها و قسمت بالایی و پایینی پشت، باسن و پاها مناسب است. از توپ‌های تنیس هم می‌توان برای ماساژ كمر و پشت بهره برد. سعی كنید ماساژ را هر چند روز یك بار انجام دهید.

ماساژ پاها:

1) یك دست خود را روی پا و دیگری را زیر كف پا قرار دهید و به آرامی‌ از انگشتان پا به سمت قوزك ماساژ دهید و این حركت را به سمت انگشتان ادامه داده و تكرار كنید.

2) پا را با یك دست نگه داشته و با دست دیگر انگشتان هر پا را محكم فشار داده و به آرامی ‌بكشید.

3) با انگشت شست از قسمت بالایی كف پا، به صورت خطی فشار محكم به مركز كف پا وارد كنید و در قوس و برآمدگی پا، فشاری چرخشی اعمال كنید. این حركت را در 2 كف پا انجام دهید.

4) یك پا را نگه داشته و به پای دیگر آرام مشت بزنید و با حركات انگشتان دست در سراسر كف پا حركات چرخشی انجام دهید.

5) از قوزك پا تا ناحیه ران را با دستان خود ماساژ داده و آن را 5 بار تكرار كنید.

6) زانو را با فشار چرخشی انگشتان در ناحیه كاسه ی زانو ماساژ دهید. ماساژ پا پس از یك ایستادن طولانی می‌تواند عضلات پا را آرام كرده و به حالت اول بازگرداند. ماساژ منظم ران، سیستم لنفاوی را تحریك كرده و ظاهر ران‌ها را بهبود می‌بخشد.

ماساژ دست‌ها:

1) پشت دست‌ها را تا مچ محكم فشار داده و به آرامی‌ بازگردید و میان كف دست و انگشتان را فشار دهید.

2) هر انگشت را به تنهایی فشار دهید و با انگشت خود حركت چرخشی را اطراف مفاصل آن انجام دهید. انگشت را نگه دارید و آن را آهسته بكشید.

3) میان تاندون‌های پشت دست خود را با انگشت ماساژ دهید.

4) دست های خود را از كف دست تا انتهای مچ، با انگشت فشار چرخشی دهید.

5) كف دست خود را از نوك انگشتان تا مچ ماساژ دهید.

طب سوزنی به جای دارو

شاید بتوان از طب سوزنی به جای بعضی داروها برای درمان بیماری ها استفاده کرد.

معمولا به دلیل اینکه هورمون استروژن باعث رشد سلول‌های سرطانی در سرطان پستان می‌شود، پزشکان از داروهای ضد هورمون استفاده می‌کنند تا استروژن سرکوب شده و یا مقدار آن در بدن بیمار کاهش پیدا کند.

مطالعات نشان داده است که با مصرف داروهای بلوک‌کننده استروژن ، خطر عود مجدد سرطان پستان بعد از جراحی کمتر می‌شود، حتی از این داروها در درمان سرطان‌های پیشرفته پستان نیز استفاده می‌شود؛ به عنوان مثال مصرف داروی بلوک‌کننده استروژن به نام تاموکسیفن برای مدت پنج سال بعد از جراحی، باعث کاهش خطر بازگشت سرطان پستان می‌شود.

از طرفی مصرف داروهای بلوک‌کننده استروژن با عوارضی مثل خستگی، گر گرفتگی ، ترشحات واژینال و نوسان خلق همراه است. معمولا برای رفع این عوارض از داروهایی مثل ضد افسردگی‌ها و استروئیدها استفاده می‌شود که آنها هم عوارض خاص خود را دارند، مثل افزایش وزن ، خستگی، اختلال در عملکرد جنسی و تهوع.

بنابراین بسیاری از خانم‌های مبتلا به سرطان‌ پستان از مصرف این داروها امتناع می‌کنند چون عوارض دارویی آنها را بیشتر اذیت می‌کند.

در این مطالعه محققان بخش سرطان‌شناسی و پرتودرمانی بیمارستان دیترویت میشیگان روی 47 خانم بیمار که داروی سرکوب‌کننده هورمون استروژن مصرف می‌کردند مطالعه انجام دادند. نیمی از آنها طی 12 هفته تحت درمان با طب سوزنی قرار گرفتند و نیمی دیگر برای رفع عوارض دارو از داروهای ضدافسردگی استفاده کردند.

محققان علاوه بر کنترل عوارض دارو، میزان افسردگی، کیفیت زندگی و سلامت عمومی این خانم‌ها را مورد بررسی قرار دادند. در هر دو گروه عوارض داروی ضدهورمون کم شده بود، اما گروهی که داروهای ضدافسردگی استفاده کرده بودند، از عوارضی مانند تهوع، خشکی دهان ، سردرد ، مشکل در خواب ، سرگیجه ، دوبینی، افزایش فشار خون ، یبوست ، خستگی و اضطراب رنج می‌بردند.

در بیمارانی که طب سوزنی انجام‌شده بود هیچ نوع عارضه داروهای ضد هورمون دیده نشد و حتی آنها افزایش انرژی، خوش‌بینی، افزایش تمرکز و تمایل جنسی را هم گزارش کردند و در کل حس می‌کردند کیفیت زندگی آنها بهتر شده است.

به این ترتیب شاید بتوان از طب سوزنی به عنوان درمان جایگزین داروهای ضدافسردگی در زنان مبتلا به سرطان پستان استفاده کرد که البته استفاده گسترده از این روش به بررسی‌های بیشتری نیاز دارد.

در کشورهای غربی از طب سوزنی در درمان اعتیاد به سیگار و مشکلات آرنج تنیس‌بازان استفاده می‌شود و نتایج خوبی نیز در پی داشته است.