چطور در ماه رمضان ورزش کنیم؟

ورزش در ماه رمضان، از تجمع چربی در بدن جلوگیری و عمل سوخت و ساز را تسهیل می‌کند. همچنین ورزش علاوه بر تاثیر مثبت بر توانایی‌های جسمانی، سهم زیادی در افزایش قدرت یادگیری و توانایی‌های ذهنی انسان دارد.

از آنجا که امسال نیز ماه مبارک رمضان با تابستان همزمان شده است، روزه‌داران باید قدری بیشتر مراقب حفظ سلامت خود باشند. چراکه ممکن است علاوه بر روزه‌داری، گرمای هوا نیز انجام فعالیت‌های جسمی روزانه از جمله ورزش را با مشکل مواجه ‌کند. اما اگر شما هم به ورزشی منظم و مرتب عادت داشته‌اید ، شاید نخواهید که یکباره تمام فعالیت‌های خود را متوقف کنید.

ورزش در ماه رمضان، از تجمع چربی در بدن جلوگیری و عمل سوخت و ساز را تسهیل می‌کند. همچنین ورزش علاوه بر تاثیر مثبت بر توانایی‌های جسمانی، سهم زیادی در افزایش قدرت یادگیری و توانایی‌های ذهنی انسان دارد.

اما چگونه باید در طول این ماه ورزش را ادامه داد؟

تداوم ورزش، راهی مناسب برای سلامت و لذت بردن بیشتر از این ماه است. اگر فرد اصول تغذیه‌ای صحیح را رعایت کند، می‌تواند در کنار روزه‌داری به ورزشی منظم و ملایم نیز بپردازد و این‌گونه سلامت جسمی خود را تامین نماید.

در ضمن این نکته مهم را در نظر داشته باشید که قطع تمامی فعالیت‌ها به مدت یک ماه، ممکن است قدرت و استقامت قلبی ـ عروقی شما را با مشکل مواجه ‌سازد.

برای جلوگیری از ضعف قوای جسمانی در ماه رمضان باید از انجام حرکات سنگین ورزشی اجتناب کرد. فعالیت زیاد فرد روزه دار در ماه رمضان، به صرف انرژی بیشتر و افزایش تعریق طی ساعات روز منجر می شود که می‌تواند موجب عطش فراوان و افت فشارخون فرد شود.

با کاهش شدت برنامه ورزشی، می‌توانید فعال بمانید و در عین حال انرژی خود را از دست ندهید. به عنوان مثال اگر همیشه می‌دویدید ، آن را به پیاده‌روی سریع تبدیل کنید، یا اگر همیشه به مدت یک ساعت ورزش می‌کردید، زمان آن را (بسته به قدرت جسمانی خود) به 30 تا 45 دقیقه کاهش دهید.

2- تداوم در فعالیت‌های بدنی مهم است.

نکته مهم آن است که در این ماه به ورزش ادامه دهید. ثبات و تداوم فعالیت بدنی، عنصری کلیدی برای حفظ سلامت و تناسب اندام است که نباید فراموش شود.

با این‌که شاید در ماه مبارک رمضان، فرصت زیادی برای ورزش و انجام تمرینات بدنی نباشد، اما همین 20 دقیقه فعالیت هم کمک زیادی به حفظ سلامت و وزن مناسب می‌کند و این گونه پس از ماه رمضان برگشتن به برنامه ورزشی عادی ساده‌تر خواهد بود.

لازم نیست که یک ساعت تمام و به همان شدت سابق ورزش کنید، فقط همان‌قدر که می‌توانید تلاش کنید تا در طول این ماه نیز تداوم برنامه ورزشی را حفظ کرده باشید.

3- زمان مناسبی را برای ورزش انتخاب کنید.

به جای این‌که هر زمان راحت بودید ورزش کنید، زمانی را انتخاب کنید که بیشترین میزان انرژی را دارید و ورزش لطمه‌ای به روزه شما نمی‌زند.

شاید راحت‌تر باشید اگر 20 دقیقه زودتر از خواب بلند شوید و قبل از خوردن سحری ورزش کنید؛ گروهی نیز ممکن است ترجیح بدهند پس از وعده افطار ورزش کنند. اما به یاد داشته باشید که بلافاصله بعد از مصرف غذا نباید ورزش کرد.

پس به میزان انرژی خود در طی روز دقت کرده و زمان مناسب را پیدا کنید.

هر زمان از شبانه‌روز که شما بتوانید بدون لطمه به روزه و احساس خستگی ورزش کنید، همان زمان مناسب خواهد بود.

4- ورزش مناسبی را انتخاب کنید.

بهترین ورزش در طول ماه رمضان، شنا و پیاده روی و ورزش‌های هوازی پس از صرف افطار است، چرا که از گرفتگی عضلات پیشگیری می‌کند.

ورزش‌های تفریحی، ملایم و با نشاط (به ویژه تمرینات هوازی) موجب تسریع گردش خون می‌شوند. بدین ترتیب خون و در نتیجه اکسیژن بیشتری به مغز می‌رسد و شادابی و نشاط را در ورزشکاران روزه‌دار به دنبال دارد و ذهن را برای یادگیری و تمرین، خلاق تر می‌کند.

این امر تنها منحصر به نوجوانان و جوانان نمی‌شود، بلکه در بزرگسالان نیز صادق است.

به انواع ورزش‌هایی که به طور مستمر و طولانی مدت (بیش از 2 دقیقه) طول می‌کشند و ضربان قلب در هنگام تمرین، کمتر از 70 درصد حداکثر ضربان قلب است تمرینات هوازی گفته می‌شود.

پیاده روی، دوی نرم، دوی استقامت، شنا و دوچرخه سواری، استفاده از تردمیل و دوچرخه ثابت جزء ورزش های هوازی هستند.

حجامت و احتمال ابتلا به ایدز و هپاتیت

پاسخگوی سئوالات زیر آقای دکتر محمدعلی گوارا؛ پزشک عمومی می باشد.

1- حجامت چیست؟

از نظر طب سنتی، حجامت روش دفع‌کننده سموم در بدن می‌باشد و با انجام حجامت می‌شود سموم را از بدن خارج کرد. ما برای افراد مبتلا به میگرن در چند نوبت حجامت می‌کنیم. به فرا خور حال این افراد تقریباً 3 تا 5 بار حجامت برای هر فرد انجام می‌گیرد. بعد از معاینه و تشخیص میگرن توسط پزشک متخصص در امر طب سنتی، روش‌های درمانی این افراد و اینکه چند بار و در چه مواقعی باید حجامت شوند، تعیین شده و درمان آغاز می‌شود. با قاطعیت می‌توان گفت سردرد این افراد، با همان حجامت اول، تقریباً شروع به خوب شدن می‌کند.

فواصل درد طولانی‌تر و مدت آن کم‌تر می‌شود و رفته رفته وضعیت عمومی بهتر می‌شود و آستانه درد بالا می‌رود و راحت‌تر می‌توانند درد را تحمل کنند و از طرفی شدت درد نیز کاهش می‌یابد. بعد از انجام حجامت و حین درمان از داروهای گیاهی نیز استفاده می‌شود. تاکنون در طول درمان چند ساله، حتی یک مورد مشاهده نشده است که این بیماری بعد از درمان توسط حجامت برگشته باشد.

2- گروهی معتقدند که استفاده از طب سنتی (حجامت) ممکن است مشکلاتی از قبیل ابتلا به بیماری‌هایی مانند هپاتیت و ایدز و... به همراه داشته باشد. نظر شما به عنوان پزشک متخصص چیست؟

باید عنوان شود که اگر حجامت توسط پزشک حاذق و متخصص در امر حجامت انجام شود، به هیچ وجه امکان ابتلا به بیماری‌های دیگر وجود ندارد. چون تمام لوازم مورد استفاده حجامت استریل می‌باشد، یعنی هم لیوان‌های مورد مصرفی از سازمان انرژی اتمی فراهم می‌شود و هم تیغ‌های مصرفی استریل می‌باشد. برای هر بیمار یک لیوان و یک تیغ مستقل استفاده می‌شود و چون تمام وسایل حالت یک بار مصرف دارند، اصلاً امکان ندارد کسی از این روش به این گونه بیماری‌ها مبتلا شود. طبق آمار وزارت بهداشت و درمان در سال گذشته حدود چهار و نیم میلیون نفر در ایران حجامت کرده‌اند که این مطالب در نشریه سازمان نظام پزشکی به تفضیل درج شده است. البته چهار و نیم میلیون نفر از طریق وزارت بهداشت اعلام شده، ولی آمار دقیق بیشتر می‌باشد.

اگر بعد از حجامت افراد مبتلا به ایدز و هپاتیت می‌شدند، باید آمار این بیماری به صورت انفجاری در کشور افزایش پیدا می‌کرد و تمام این مطالب عنوان شده توسط گروهی ناآشنا با این روش درمان، صحبت‌هایی بی‌منطق و غیرعلمی می‌باشد و کسانی که این مطالب را عنوان می‌کنند از حجامت شناخت کامل و صحیح ندارند.

3- لطفاً در مورد تاریخچه حجامت و روش درمانی آن بیشتر توضیح دهید؟

حجامت یعنی حجیم کردن که در لاتین CUPPING گفته می‌شود و در سایت‌های مختلف به ‌صورت CUPPING یا PHLEBOTOMY عنوان می‌شود.

حجامت روش درمانی است که از هزاران سال پیش، حتی از زمان بهرام‌ گور رواج داشته و بعد از اسلام، اساساً پیامبر گرامی خیلی روی این مطلب تأکید کرده‌اند و جایگاه حجامت را برای ما مشخص کردند. چون در آن زمان جایگاه مناسبی برای حجامت نبود پیامبر گرامی تعریف مناسبی برای حجامت بیان کرده‌اند و حدیث مشهودی نیز در این زمینه وجود دارد که پیامبر می‌فرماید: «در شب معراج، در آسمان هفتم با هر گروه از ملائک که ملاقات کردم و هر گروه از ملائک که مرا دیدند گفتند، ای محمد(ص) حجامت کن و امت خود را به حجامت امر کن».

بنابراین قدمت و تأکید بر انجام حجامت از ائمه می‌باشد. به‌خصوص امام رضا(ع) بسیاری از خواص و فواید حجامت را بیان کرده اند.

روش درمانی حجامت عام بدین ترتیب است که یک لیوان استریل در بین دواستخوان کتف مریض قرار داده می‌شود و به وسیله سوپاپ خروجی لیوان، مکش موجب بی‌حس و سر شدن محل حجامت می‌شود. لیوان را برداشته و خراش‌هایی را به وسیله تیغ به ظرافت روی پوست می‌کشیم. مجدداً لیوان را قرار داده و مکش ایجاد می‌شود. سه بار این کار تکرار شده و مقداری خون می‌گیریم.

مقدار خون گرفته شده هم به اختیار پزشک نمی‌باشد و خود بافت بدن هر مقدار که لازم باشد خون می‌دهد و ما دخالت در اندازه ی خون نداریم. این خون به وسیله فشار مکش ایجاد می‌شود. بعد از این که مکش ایجاد شد، خون از بافت کشیده می‌شود. برش‌هایی که توسط پزشک انجام شده اصلاً روی رگ نمی‌باشد و برش روی بافت انجام می‌گیرد.

طبق تحقیقات انجام شده این خون گرفته شده از طریق حجامت دارای هموگلوبین 75 می‌باشد و میزان گلبول‌های بالایی دارد که اساساً یا عمر این گلبول‌ها به پایان رسیده و یا تغییر شکل یافته‌اند. می‌توان گفت که این خون در بدن استفاده‌ای ندارد و این خون حاوی ماکرو مولکول‌ها، کلسترول، تری گلیسرید سموم داخل بدن می‌باشد.

معمولاً حجامت در نیمه دوم ماه قمری انجام می‌‌دهد، زیرا همان طور که در روایات اسلامی نقل شده همان گونه که ماه بر جذر و مد دریا تأثیر دارد، بر روی بدن انسان نیز تأثیر می‌گذارد. بنابراین نیمه دوم یا ایام پریشان هر ماه برای حجامت کردن وقت مناسبی است. ایام پریشان، روزهای 17 و 19و 21 ماه قمری می‌باشد.

نقش حجامت در تقویت سیستم ایمنی بدن

یکی از اثرات منحصر به فرد و قوی حجامت، پیشگیری از سرماخوردگی  های مکرر و انواع آلرژی  است. توضیحات ذیل در این مورد قابل دقت است :

قسمتی از بدن که حجامت در آنجا انجام می شود، ارتباط بسیار نزدیكى با محل تجمّع سیستم لنفویید و غدد لنفاوى دارد. در صورت نفوذ میكروب‏ها و هرگونه آنتى‏ژن، سلول‏هاى ایمنى موجود در غدد لنفاوی به صورت بسیار قوى و شدید با عامل مهاجم به نبرد پرداخته، آن را مغلوب مى‏كنند. بنابراین وجود غنى‏ترین و قوى‏ترین سیستم لنفاوى در كنار مواضع حجامت باعث مى‏شود كه احتمال ابتلاء به عفونت و غلبه‏ى میكروب بر بدن از طریق موضع حجامت در حدّ صفر باشد و بر عكس تحریك سیستم ایمنى به وسیله‏ى حجامت باعث تقویت این سیستم حیاتى شود.

در طب رایج نه تنها هیچ روشى براى تقویت سیستم ایمنى بدن وجود ندارد، بلكه بسیارى از درمان‏هاى موجود از جمله تجویز داروهاى كورتونى باعث تضعیف عملكرد آن مى‏شود. بنابراین اثبات نقش حجامت در تقویت سیستم ایمنى از اهمیت زیادى برخوردار بوده و تأثیر آن را در درمان بسیارى از بیمارى‏ها توجیه مى‏كند.

شواهدى كه به اثبات این مدّعا كمك مى‏كند، عبارتند از:

1- ائمه‏ى معصوم ‏علیهم السلام در روایات متعدد حجامت را به عنوان وسیله‏اى براى پیشگیرى از بیمارى‏هاى مختلف مطرح فرموده‏اند. بدیهى است، بدن موقعی در پیشگیرى از بیمارى‏ها موفق است كه از سیستم دفاعى قوى برخوردار باشد.

2- زكریاى رازى در فصل پنجم كتاب جُدرى و حصبه، براى حجامت تأثیرى پیشگیرانه شبیه واكسیناسیون قائل شده و مى‏گوید:

« در احتراز از آبله قبل از ظهور و جلوگیرى از ازدیاد آن بعد از بروز، مقتضى است كودكان و نوباوگان و جوانانى را كه آبله در نیاورده‏اند یا آنكه آبله مرغان گرفته‏اند و هم‏چنین كسانى كه مزاج آن‏ها مستعد قبول آبله است، فصد و كودكان كمتر از چهارده سال را حجامت كنند.»

وى، هم‏چنین مى‏گوید:

«...اما شیرخواران متجاوز از پنج ماه كه بدن آن‏ها تر و تازه و سفید و سرخ باشد را باید حجامت كرد.»

این نظر رازى كه براى پیشگیرى از ابتلاى كودكان زیر چهارده سال به آبله، حجامت را توصیه كرده است، با فرضیه‏اى كه مكانیسم اثر حجامت را تقویت سیستم ایمنى بدن مى‏داند، كاملاً مطابقت دارد و چه خوب است كه امروزه با ریشه‏كن شدن بیمارى آبله، به تحقیق و بررسى اثر حجامت در پیشگیرى از ابتلا به سایر بیمارى‏هاى عفونى بپردازیم.

3- درمان زكام و آلرژى به وسیله‏ى حجامت:

از زكریاى رازى رساله‏اى باقى مانده كه در آن سؤال شهید بلخى را در مورد فردى كه مبتلا به زكام بوده، پاسخ داده است. رازى در این رساله بعد از بیان فهرست طولانى از پرهیزهایى كه باید مراعات شود و نیز بیان داروهاى گیاهى مؤثر بر این بیمارى، می گوید در مواردى كه بیمارى شدید باشد باید از حجامت نیز استفاده شود:

« اما كسانى كه رنج آنان از این بیمارى افزون باشد، یعنى بدین گونه كه سوراخ‏هاى بینى بسته شده و خارش داشته باشد و عطسه‏ فراوان شده و آب از بینى فرو ریزد، باید از چیزهایى شبیه به آنچه یاد شد و نیز از راه رفتن و عرق كردن در حمام و حجامت از فرو رفتگى پشت استفاده كنند...»

لازم به ذكر است كه براى درمان انواع آلرژى  از نوعى حجامت خاص استفاده مى‏كنیم و اینجانب بیماران متعددى داشته‏ام كه بعد از سالیان متعدد مصرف داروهاى شیمیایى و مراجعه به كلینیك آلرژى، هیچ نتیجه‏اى نگرفته اند، لیكن با انجام چند نوبت حجامت آلرژى، كاملاً بهبود یافته‏اند.

4- نقش حجامت در پیشگیرى از سرماخوردگى:

افرادى كه به طور منظم حجامت مى‏شوند، یا دچار سرماخوردگى  نمى‏شوند و یا در صورت ابتلاء، بیمارى‏شان بسیار خفیف و زودگذر خواهد بود. این حقیقتى است كه بسیارى از بیماران، شخصاً متوجه آن شده و به ما اعلام كرده‏اند كه اگر مثلاً سال گذشته چندین نوبت سرماخوردگى  شدید داشته‏اند، زمستان امسال كه حجامت كرده‏اند اصلاً سرما نخورده و یا بیمارى‏شان ظرف یک یا دو روز كاملاً خوب شده و علائمى چون تب و درد بدن نیز نداشته‏اند. پرونده‏ى بیماران درمان شده گواه روشنى است بر این ادّعا كه حجامت با افزایش توان ایمنى فرد باعث غلبه‏ى زودرس وى بر انواع ویروس‏هاى سرماخوردگى مى‏شود.

حال دقت بفرمایید كه اگر تنها همین یك خاصیت حجامت را در نظر بگیریم، فراگیر شدن این سنت اسلامى تا چه حد مى‏تواند مصرف انواع آنتى‏بیوتیك، آمپول‏هاى پنى‏سیلین، داروهاى مسكّن و تب‏بر و انواع شربت‏هاى سینه را كه به وفور خصوصاً در فصل زمستان استفاده مى‏شوند، كاهش دهد و تا چه حد مى‏تواند بهره‏ى كارى دانش‏آموزان و شاغلین را كه به دنبال آنفلوآنزا بعضاً به مدت یك هفته بسترى مى‏شوند، افزایش دهد.

لازم به ذكر است كه فرزندان بنده كه 8 و 5 سال دارند، از بدو تولد سرماخوردگى شدید نداشته و تاكنون هیچ یك از انواع داروهاى آنتى‏بیوتیك یا پنى‏سیلین را نیز دریافت نكرده‏اند. آن‏ها را صرفاً سالى دو نوبت حجامت مى‏كنم و در سلامت كامل به سر مى‏برند و تعجب مى‏كنید اگر بگویم، برنامه‏ى واكسیناسیون را كه براى همه‏ى اطفال از بدو تولد انجام مى‏شود، براى آن دو انجام نداده‏ایم. فرزند اولم تا 9ماهگى واكسن دریافت كرده ولى دومى اصلاً واكسیناسیون نشده و از قضا از نظر تغذیه و رشد جسمى از اولى نیز سالم‏تر است.

5- تأثیر حجامت در افراد پیوند عضو شده:

یكى از معدود موارد ممنوعیت انجام حجامت، افرادى هستند كه عضو پیوندى دارند. شرط موفق بودن عمل پیوند اعضاء، ضعیف نگاه داشتن سیستم ایمنى بیمار است. به همین منظور داروهاى متعددى به نام ایمونوساپرسیو را تجویز مى‏كنند تا سیستم ایمنى فرد همواره ضعیف بماند. اگر سیستم ایمنى بیمار به هر دلیل تقویت یا فعال شود، خطر پس زدن عضو پیوند شده وجود دارد. انجام حجامت، از آنجایى كه باعث تقویت سیستم ایمنى مى‏شود، در بیماران پیوند شده خطرناك و ممنوع است.

به هر حال چنان چه فرضیه‏ى تقویت ایمنى صحیح باشد كه شواهد زیادى هم براى آن وجود دارد، مى‏توان امیدوار بود كه حجامت وسیله‏ى مناسبى براى درمان بسیارى از بیمارى‏هاى عفونى، سرطان‏ها و نیز بیمارى‏هاى اتوایمیون كه طب رایج در مقابل آنها درمانده است، باشد.

منبع :

با رایحه درمانى به استقبال نوروز برویم

استفاده از عطر و عصاره گل هاى خوش بو، ریشه در تاریخ اقوام و فرهنگ هاى باستانى دارد. در طول تاریخ، همواره تمدن هاى بزرگ و حتى جامعه هاى كوچك و قبایل بدوى از رایحه گل ها و گیاهان معطر و سایر مواد خوشبو در طبیعت به منظور حفظ سلامت و تقویت و تأمین قواى جسمانى و روحى خود و همچنین براى تسلط و نفوذ در انسان ها و نیروهاى طبیعت، در درمان هاى طبیعى استفاده مى كرده اند.

در مصر باستان از عصاره گیاهان معطر مانند گل سرخ، برگ درخت سدر، سرو كوهى، صمغ چوب صندل و كـُندُر و مواد معطر دیگرى مانند مشك عنبر، عود و ... براى مصارف آرایشى، حفظ بهداشت و سلامت عاطفى بهره مى گرفته اند. این مواد در آیین هاى مذهبى و مومیایى كردن اجساد مردگان نیز كاربرد داشته است. در هند باستان نیز گیاهان معطر در زندگى روزمره و در آیین ها و مراسم مذهبى جهت ارتقاى مدارج روحانى كاربرد داشته و از عطر گل هاى سرخ و یاسمن، و بخور صندل در معابد و مكان هاى مقدس استفاده مى شده است.

در دیگر كشورهاى باستانى مانند یونان و روم نیز استفاده از رایحه هاى طبیعى كاربرد فراوان داشته است. در این كشورها علاوه بر مصارف آرایشى و بهداشتى، از روغن هاى گیاهى براى معطر نمودن بدن، همچنین براى ماساژ درمانى و حمام ها و بخورهاى آرامش بخش جهت تقویت و حفظ انرژى و دستیابى به سلامت جسمانى و عاطفى بهره مى گرفته اند. در ایران باستان نیز علاوه بر موارد گفته شده، از انواع مواد معطر در مراسم آیینى - مذهبى و در عبادتگاه ها استفاده مى كرده اند.

برخى از انسان شناسان معتقدند كه ظهور فرهنگ هاى باستانى را مى توان با تولد انواع آیین ها مرتبط دانست و جالب آن كه استفاده از انواع رایحه هاى خوشبو نیز همزمان با پیدایش آیین ها متداول گردیده است. در مراسم و مناسك آیینى كه براى پرستش خداوند یا برگزارى جشن هاى شكرگزارى و نیز شفاى بیماران برگزار مى شده است، سوزاندن مواد معطر بخشى از آیین ها بوده، كه چنین كارى براساس این باور شكل گرفته كه رایحه هاى معطر پخش شده در فضا، باعث تلطیف هوا، كسب انرژى هاى مثبت، و از بین رفتن انرژى هاى منفى و عوامل بیمارى زا مى گردد و حالتى از آرامش و خلسه روحانى و معنوى را در افراد به وجود مى آورد. به علت همین اثرات آرام بخش، رفته رفته زمینه هاى استفاده از مواد معطر در اجتماعات و خانواده ها همگانى شده است.

چگونگى اثربخشى رایحه ها بر سیستم هاى بدن

رایحه ها (عطر گل ها و سایر مواد طبیعى معطر)، گیرنده هاى عصبى بویایى را تحریك مى كنند و پیام هاى دریافت شده توسط این گیرنده ها (احساس بوى خوش) به منطقه «لیمبیك» در مغز مى رسد. در این منطقه پیام هاى بویایى درك و كدبندى شده و در حافظه مربوط به هر بو ذخیره مى شود و بر رفتار جسمانى و عاطفى ما اثر مى گذارد.

تأثیر بو بر سیستم هاى هورمونى و دفاعى

«بوها» مى توانند بر روند ساخته شدن هورمون ها، گرایش هاى شخصى، حرارت بدن، سطح هورمون ها، ساخته شدن انسولین، سوخت و ساز بدن، سطح هورمون استرس، هورمون هاى جنسى، سیستم دفاعى بدن، افكار و واكنش هاى آگاهانه اثر بگذارند. بوها با تحریك مغز، در ترشح انتقال دهنده هاى عصبى «نوروترنسمیترها*» باعث حالات روانى خاصى مى گردند. استفاده از مواد معطر در انسان احساس سلامت، سرخوشى و حالت خوشنودى و خرسندى به وجود مى آورد. این مواد مى توانند استرس و درد را كاهش دهند و باعث تعادل عاطفى شوند.

مواد خوشبو علاوه بر تحریك پیاز بویایى، به درون ریه ها رفته و به مولكول هاى اكسیژن مى چسبند و به تبع آن به درون خون راه یافته و باعث خود بهبودى و خود درمانى اعضا و بافت هاى بدن مى شوند.

علاوه بر اینها رایحه هاى معطر از طریق ماساژهاى موضعى پوستى به درون مایع بین سلولى زیرپوست نفوذ مى كنند و از این طریق وارد جریان خون می شوند؛ به اعضاى مختلف و سیستم هاى لنفاوى بدن مى رسند و بر سیستم دفاعى تأثیر مى گذارند.

امروزه روان شناسان، در درمان بیمارى هاى روانى، استفاده از روغن هاى گیاهى معطر را به شكل هاى مختلف توصیه مى كنند؛ حتى در درمانگاه ها و بیمارستان ها مواد خوشبو كننده فضا را به صورت اسپرى در هوا مى پاشند تا باعث آرامش و آسایش روانى بیماران شود.

رایحه درمانى، به طور طبیعى، انرژى هاى درمانى و شفادهنده بدن را به فعالیت واداشته و باعث سلامت جسمى و فكرى مى شود و از این طریق به كارایى بهتر و بیشتر ذهن و سیستم دفاعى كمك كرده و موجب بهبود كیفیت زندگى مى شود.

*NEUROTRANSMITTER : واسطه هاى الكتروشیمیایى میان سلول هاى عصبى

دكتر معصومه رفیقى مرند – روان شناس بالینى وپژوهشگر

طب سوزنى در ایران مهجور است

 طب سوزنى  به 5 هزار سال قبل برمى گردد. این نوع درمان از كشور چین نشأت گرفته است. از نظر طب سوزنى جهان چیزى جز انرژى نیست. این انرژى در فضا به صورت انرژى فضایى با انواع انرژى كه ما مى شناسیم وجود دارد و در زمین به صورت انرژى پنجگانه آب، خاك، آتش، باد و نور موجود است. انسان به عنوان جزیى از كل، از قوانین حاكم بر این مواد پیروى مى كند و در برابر تغییرات انرژى هم متأثر مى شود.

در سطح بدن انسان انرژى در مسیرهایى با محورهایى مشخص جریان دارد. این مسیرها یا محورها با مسیر عروق و اعصاب كاملاً هماهنگ است.

در جهان كنونى هنگامى كه در بسیارى از بیماری ها علم پزشكى نتوانست پاسخگو باشد، متخصصان زیادى چاره كار را در آموختن طب جایگزین دانسته و به طب سوزنى و طب گیاهى رو مى آوردند.

دكتر پرچمى از معدود پزشكانى است كه پس از تحصیل در رشته پزشكى، دوره تخصصى خود را در كشورهای آلمان و چین به آموزش طب سوزنى پرداخته است:

اساس طب سوزنى بر چه چیزى استوار است؟

- اساس این نوع طب به یافتن محل دقیق نقاط حساس بدن و تحریك متناسب آنهاست این نقاط باید براساس نوع بیمارى خود مراجعه كننده باشد. بنابراین به نظر مى رسد آشنایى با علم پزشكى براى یك پزشك طب سوزنى لازم است.

از نظر علم طب سوزنى بدن انسان داراى چه ویژگى هایى است؟

- از نظر این علم در بدن هر موجودى كه زنده است دو نوع انرژى جریان دارد. این یك دیدگاه فلسفى است. براین اعتقاد كه نشأت گرفته از طب چینى است دو انرژى «YANG» و «YIN» در بدن هر موجود زنده اى وجود دارد. تا زمانى كه تعادل بین این دو انرژى برقرار باشد انسان در سلامت كامل به سر مى برد. هر آینه تعادل بین آنها تحت تأثیر عوامل داخلى یا خارجى مثل فشارهاى روحى، عدم تناسب كار اعضا مختل شود، فعالیت ارگان هاى مربوطه مختل و انسان دچار بیمارى مى شود.

تحریك نقاط حساس با چه ابزارى صورت مى گیرد؟

- تحریك متناسب نقاط خاصى از بدن به وسیله سوزن هاى مخصوص صورت مى گیرد كه بسیار ظریف هستند و مى توانند تعادل از دست رفته را به بدن برگردانند و بیمارى را به طور نسبى مداوا كنند.

شما گفتید درمان نسبى؛ مگر درمان قطعى امكان ندارد؟

- نه، حتى در علم پزشكى نیز درمان هیچگاه قطعى نیست بلكه داروهاى تجویز شده فقط قادرند مسكن درد باشند و یا تا حدى بیمارى را تحت كنترل درآورند.

وضعیت طب سوزنى در حال حاضر چگونه است؟

- طب سوزنى در دهه اخیر به علت اثرات درمانى شگفت انگیزش مورد توجه محافل پزشكى قرار گرفته است به طورى كه هم اكنون در آلمان و آمریكا مراكز متعددى در این زمینه تأسیس شده است.

از سال 1975 سازمان بهداشت جهانى WHO پس از بررسى هاى طولانى و علمى درمان بیش از دهها نوع بیمارى را توسط این نوع طب مورد توجه قرار داده و اقدام به تأسیس مراكز آموزشى در چین جهت آموزش پزشكان خارجى كرد.

آیا همه بیمارى ها با این نوع طب قابل درمان هستند؟

- از جمله بیمارى هایى كه با این نوع طب مى توان به درمان آن اقدام كرد، كمردرد هاى طولانی كشیده از نوع اسپاسم عضلانى، فتق دیسك بین مهره اى، درد ناشى از آرتروز بین مفاصل خصوصاً مفصل زانو، محدودیت هاى حركتى در شانه منجمد، بازیابى توانایى حركتى بعد از فلجى، سردردهاى عروقى مثل میگرن ، و انواع اعتیاد  است.

شما به نقاط حساس بدن اشاره كردید، این نقاط در كدام قسمت از بدن واقع شده اند؟

- بیش از 700 نقطه طلایى در بدن شناخته شده كه 360 نقطه آن تحت عنوان اصلى و بقیه اضافى تعریف شده اند. این نقاط در تماس قسمت هاى بدن به صورت محورهاى مجزا تعریف شده اند و پزشك در درمان هر بیمارى باید به تحریك این محورها بپردازد.

این طب از چه زمانى وارد ایران شده است؟

- طب سوزنى 20 سال است كه در ایران رایج شده و در قدیم به صورت موردى پزشكان اقدام به این نوع طبابت مى كردند. هم اكنون پزشكان زیادى هستند كه با گرفتن مجوز از سازمان بهداشت و درمان پروانه فعالیت گرفته اند.

دوره درمان در این طب چه مدت است؟

- اغلب بیماران ما وقتى از درمان به وسیله طب پزشكى ناامید مى شوند به ما مراجعه مى كنند ولى چقدر خوب بود كه قبل از هر مراجعه به بیمارستان و مصرف كردن دارو به ما مراجعه كنند. بیشتر افرادى كه دچار بیمارى هاى مزمن مى شوند به ما مراجعه مى كنند یا كسانى كه از عمل جراحى بنا به شرایط جسمانى و روحى و روانى شان ترس دارند، به استفاده از طب سوزنى رغبت نشان مى دهند. ولى باز هم مى گویم طب سوزنى درمان قطعى بیمارى نیست، تسكین دهنده درد است.

هزینه این نوع درمان به چه صورت است؟

- تمامى لوازم مصرفى این نوع طب از خارج تهیه مى شود. اغلب پزشكانى كه با این نوع طب به درمان بیماران خود مى پردازند، خود شخصاً به چین یا كشورهاى تولید كننده ابزارآلات طب سوزنى مى روند و لوازم مورد نیاز را وارد مى كنند. اغلب لوازم یك بار مصرف هستند. پس مى بینید كه باید نسبت به ویزیت پزشكان دیگر كمى بالاتر باشد. این طب به صورت یك یا دو جلسه در ماه نیست. ما براى بیمار نسخه تجویز نمى كنیم. در این طب شاید 10 جلسه متوالى باید بیمار مراجعه و تحت درمان قرار گیرد.

گفته مى شد كه بیمارى هاى لاعلاج را مى توان با این نوع طب درمان كرد؟

- نه این كذب محض است. این كار امكان ندارد. این طب هم مانند علم پزشكى است. مگر در این علم مى توان هر بیمارى را درمان كرد؟

آیا اتفاق افتاده كه براى درمان یكى از بستگان خود از این نوع درمان استفاده كنید؟

- نه. استادانى كه به ما آموزش مى دادند بر این باور بودند كه نباید روى بستگان درجه یك كار كنیم. چون جواب نمى دهد. لازمه موفقیت در این كار حس گرفتن هنگام سوزن زدن است. ممكن است در هنگام كار روى بستگان نزدیك شرایط روحى لازم براى این كار فراهم نشود.

من خودم اگر نیاز به درمان پیدا كنم از همكارانم درخواست مى كنم كه این كار را روى من انجام دهند.

تصور بر این است كه طب سوزنى نوعى تلقین است؟

- نه اصلاً اینگونه تصورات نمى تواند صحیح باشد. چون این طب حتى در دامپزشكى هم مورد استفاده قرار مى گیرد. در اروپا حیوانات زیادى را با این نوع طب مورد درمان و مداوا قرار مى دهند و حتماً مى دانید كه حیوانات تلقین پذیر نیستند.

آیا مى توان براساس این طب از راه دور به درمان بیمارى اقدام كرد؟

- نه، باید با مریض صحبت كنیم. دیدن زبان، گرفتن نبض، ابزارآلات لازم براى درمان و تشخیص نوع بیمارى است. تا علائم بیمارى مشخص نشود امكان درمان وجود ندارد.

وقتى نوع بیمارى تشخیص داده شد، براساس محورهایى كه در بدن انسان وجود دارد مناطقى را انتخاب مى كنیم و از طریق طب سوزنى سعى مى كنیم موازنه انرژى را در بدن بیمار برقرار كنیم. اخیراً در درمان بسیارى از بیمارى ها مى گویند این تحریك با لیزر انجام می گیرد چون درد كمترى هم دارد ولى تجربه ثابت كرده اثرات لیزر درمانى تقریباً نصف طب سوزنى است.

براى هر بیمار چند سوزن استفاده مى شود؟

- حدود 8 تا 10 سوزن. دردى كه هر سوزن دارد مثل گزش قسمتى از بدن به وسیله حشره اى مثل پشه است. این سوزن ها فوق العاده باریك هستند و این درد به تحریك آن نقطه از بدن مى انجامد. در این نوع طب بیهوشى نیاز نیست. بیمارانى كه از سوزن مى ترسیدند خواستار بى حس كردن نقطه اى كه قرار بود سوزن زده شود مى شدند. ولى آنها نمى دانند كه تأثیر سوزن به خاطر تحریك آن قسمت از بدن ناشى از درد آن است. سوزن ها 20 دقیقه تا نیم ساعت در بدن مى مانند.

آیا در مورد درمان بیمارى نوزادان هم از این طب مى توان كمك گرفت؟

- نه، چون لازمه تأثیر سوزن ها، آرامش و حركت كم بیمار است ولى در كودكان و نوزادان چون آنها به طور دائم حركت مى كنند نمى توان این طب را براى آنها به كار برد. آنها زیر سوزن نمى مانند و مدام گریه مى كنند.

در چه نقطه اى از بدن امكان استفاده از این نوع طب وجود ندارد؟

- در ناف، چون خیلى حساس است. البته در مورد زن ها هم باید حتماً قبل از شروع درمان در قسمت هایى مثل شكم اطمینان حاصل شود كه او باردار نباشد.

محورهاى طلایى بدن كدام هستند؟

- بدن انسان در 14 محور تقسیم شده كه 360 نقطه طلایى در آن قسمت ها واقع شده اند. این محورها به صورت متناسب در قسمت هاى مختلف بدن تقسیم شده اند. هر محورى هم نمایانگر یك عضو بدن است. مثل محور طحال، محور كیسه صفرا، محور معده و .... مشكلات مردم تلفیقى از این محورها است.

دعا و نقش آن در بهداشت روانی

منظور از ذكرا… چیست ؟ چگونه دل انسان با یاد الله آرام می گیرد ؟ اگر شخصیت انسان شبیه به یك كوه یخ باشد و ضمیر ناخودآگاه آدمی ، نـُه دهم كوه یخ مستور و مخفی در آب ؛ اگر ضمیر ناخودآگاه بر وجود آدمی سیطره داشته باشد و تعیین كننده و كارگردان پشت صحنه باشد ، اگر انواع اختلالات رفتاری و بیماری های روحی و روانی تجلی تیره شدن روابط خودآگاه و ناخودآگاه تلقی گردد و اولین گام در تخفیف این بیماری ها انتقال موضوعات و مسائل درون ناخودآگاه به سطح آگاه بیمارباشد، معنا و اهمیت ذكر معلوم و روشن می گردد. ذكرا… به طور خاص یعنی باخبر ساختن ، خبر گرفتن و توجه كردن ارادی و متعمدانه ذهن هشیار و خودآگاه از آن چیزی كه در ناخودآگاه آدمی وجود دارد . ذكریعنی اعتراف به حضور او.

به محض این كه ا… حاضر در ناخودآگاه آدمی ، اما غایب از سطح آگاه ذهن به یاد آورده می شود ، ناگهان ابهامات از بین می رود. یك احساس شعف ، آرامش، طمأنینه ، احساس معنادار بودن زندگی شخص و كل هستی ، یك احساس تعالی به انسان دست می دهد و قلب متلاطم ، ناآرام و مضطرب ، آرام می گیرد.

از طرف دیگر غفلت یا بی توجهی نسبت به ناخودآگاه معنوی یا روحی و فراموش كردن خدا در این ناخودآگاه به تعبیر «ویكتورفرانكل » سبب « خلاء وجودی » و یا « ناكامی وجودی » و به بیان قرآن سبب «فراموشی خود / خویش یا نفس » می گردد.

«نباشید مانند كسانی كه خدا را فراموش كردند سپس نفسهایشان را فراموش كردند » سوره حشر- آیه 19

فراموشی خدا موجب بروز احساس پوچی ، بی هدفی ، تهی بودن زندگی می گردد و به این معنا زندگی برای انسان سخت می شود.

« هر كس از یاد من اعراض كند، زندگیش تنگ (ناگوار) شود » طه ، 124

یكی از راه های ذكر و یاد خدا « دعا » كردن است. افراد آگاه و هشیار می دانند كه با یاد خدا، توكل بر او و دعا كردن احساس بهتری داشته و موفق تر خواهند بود. یاد خدای متعال هیچوقت از دل آدمی بیرون نمی رود و در هیچ حالی مغفول نیست و اگر انسان دعا می كند، ذات و فطرت اوست كه وادارش می كند در تمامی شرایط او را بخواند و از او طلب یاری كند. رمز دعا این است ، انسان روندی را در پیش بگیرد كه به بهترین وجهی قلب او را بگشاید و پرتو حق را به آن بتاباند.

فرمول دعا

1- دعا كنید

2-  تجسم كنید

3- واقعیت ببخشید

اگر هدف مهمی در پیش دارید ابتدا برای تحقق آن به دعا متوسل شوید و سپس آن را به خدا واگذار كنید . بعد در ذهنتان واقع شدن آن را مجسم كنید و به این تصویر ذهنی تا آنجا كه می توانید قدرت ببخشید ، آن وقت از خدا بخواهید هر طور به صلاح شماست عمل نماید و عنایت خود را شامل حال شما سازد . با هشیاری و سختكوشی هدفتان را دنبال كنید تا نقش خود را در این قسمت ایفا كرده باشید . تمام مدت به خود تلقین كنید كه به هدفتان خواهید رسید و ذهن خود را از افكار مثبت و امیدوار كننده لبریز سازید. بعد به مرحله ای می رسید كه از تحقق تصویر ذهنی خود شگفت زده شوید. در این حالت تصویر به واقعیت تبدیل شده و آنچه دعا كرده اید و در ذهن مجسم نموده اید براساس آرزوی واقع بینانه شما و سپردن به دست خدا و تجسم تصویر كامل موفقیت در ذهن به « واقعیت » مبدل شده است.

چند دستوربرای كسب نتایج مفید از دعا

1- هر روز چند دقیقه ای را جز الله به چیز دیگری نیندیشید.

2- به زبان خود و ساده و راحت با خدا سخن بگویید؛ لازم نیست حتماً از واژه های خاص یا مذهبی استفاده كنید.

3- هنگام فعالیت ، در ایستگاه اتوبوس ، پشت میز و… لحظاتی چشمان خود را ببندید و به خود تلقین كنید كهالله اكنون با شماست.

4- همیشه موقع دعا سعی نكنید كه چیزی از خدا بخواهید ، بیشتر سعی كنید ضمن دعا از نعمت های او تشكر كنید .

5- با این نیت دعا كنید كه دعاهای صادقانه شما مؤثر است.

6- هنگام دعا فكر منفی به ذهن خود راه ندهید؛ این تلقینات مثبت است كه نتیجه می دهد .

7- همیشه طوری سخن بگویید كه گویی آماده برای قبول مشیّت الهی هستید. هر چه می خواهید از خدا طلب كنید اما همواره راضی به رضای او باشید .

8- همه كارهایتان را به خدا سپرده و انجام هر كاری را به او واگذار كنید .

9- برای كسانی كه به نحوی شما را آزرده اند ، دعا كنید، زیرا كه رنجش راه قدرت معنوی را سد می كند.

10- فهرستی از كسانی كه مایل به دعا برای آنها هستید ، تهیه كنید. هرچه بیشتر اطرافیانتان را دعا كنید، نتیجه دعا بیشتر به خودتان برمی گردد.

منابع :

1-مثبت درمانی ؛ نوشتة نورمن وینسنت پیل / توراندخت تمدن

2- خدا در ناخودآگاه ؛ نوشته ویكتور فرانكل/ ترجمه ابراهیم یزدی

3- قرآن مجید

4- با خالق هستی ؛ نوشته ؛ جی پی واسوانی ؛ ترجمه فریبا مقدم

با طب سوزنى آشنا شویم

سابقه طب سوزنى (ACUPUNCTURE) به كشور چین باز مى گردد. شاید بتوان آن را یكى از قدیمى ترین و در عین حال كاربردى ترین روش هاى طبابت دانست كه در حال حاضر در قرن 21 میلادى مورد استفاده قرار مى گیرد.

شناخت دوباره این طب را به جرئت مى توان مدیون روزنامه نگار مجله نیویورك تایمز یعنى جیمز رستون (JAMES RESTON) دانست كه در سال 1971 طى مقاله اى به بررسى روش هاى طبابت در چین كه توسط سوزن انجام مىشد، پرداخت.

در اصل اصطلاح ACUPUNCTURE تشریح كننده مجموعه اى از روش ها است كه توسط آن نقاطى از بدن براى دریافت نتایج مورد نظر با روش هایى خاص مانند استفاده از سوزن تحریك مى شود. طب سوزنى امروزه با استفاده از فرو كردن سوزن هاى خاصى به درون بدن از طریق پوست توسط دست و یا حتى جریان الكتریسیته انجام مى شود.

سوزن هایى كه در این طب از آن استفاده مى شود فلزى هستند و تقریباً به قطر چند تار موى سر مى باشند. بیمارانى كه این روش درمان را براى خود انتخاب مى كنند اظهارات متفاوتى دارند، اما در مجموع اغلب آنها بیان مى كنند كه هنگام فرو كردن سوزن به بدنشان احساس درد زیادى نمى كنند. معمولاً تجربه و تخصص پزشك معالج در استفاده از سوزن مى تواند میزان درد حاصله را كاهش یا افزایش دهد.

سازمان مدیریت تغذیه و داروى آمریكا (FDA) در سال 1996استفاده از سوزن هاى مخصوص براى این روش درمان را تأیید كرد. این سوزن ها باید استریل باشند و مى توان هر یك از آنها را براى یك و فقط یك بیمار استفاده كرد. همچنین قبل از هر بار استفاده از سوزن ها باید آنها را با الكل یا مواد ضدعفونى كننده تمیز كرد.

امروزه در درمان طب سوزنى ممكن است از جریان الكتریسیته نیز استفاده شود. بسیارى از پزشكان اعتقادى به این نوع از روش طبابت ندارند و برعكس بسیارى دیگر با استناد به آمار به دست آمده از بهبود بیماران این روش را براى معالجه توصیه مى كنند. آزمایش ها نشان مى دهد این روش مى تواند براى كاهش درد پس از جراحى، شیمى درمانى، جراحى هاى دندان و ... بسیار مؤثر واقع شود.

همچنین شواهد بسیارى موجود است كه طب سوزنى مى تواند در معالجه بیمارى هایى چون  اعتیاد به مواد مخدر ، فعال كردن دوباره ماهیچه هاى تنبل، سردرد، دردهاى مفصلى، انواع آسم  و تنگى نفس به عنوان یك راه حل و یا حداقل در كنار درمان دارویى استفاده شود. تحقیقات جدید نشان مى دهد كه طب سوزنى توانایى كاهش و حتى برطرف كردن انواع درد را داشته و مى تواند توانایى هاى قسمت هاى مختلف بدن افراد را بالا ببرد.

طب سوزنى چگونه كار مى كند؟

در طب سنتى چین كه به TCM به معنى TRADITIONAL CHINESE MEDICINE معروف است، بدن انسان تحت تأثیر دو نیروى مخالف هم به نام هاى یین و ینگ (YIN & YANG) قرار دارد. YIN به صفاتى چون سردى، آرامى و در كل حالت غیر فعال بر مى گردد. در حالى كه YANG به صفاتى چون گرمى، هیجان و فعال بودن نسبت داده مى شود.

در این نگرش، سلامت بدن هنگامى حاصل مى شود كه میان این دو نیرو تعادل برقرار باشد و عدم تعادل این دو نیرو باعث مى شود كه جریان حیاتى در بدن كه به QI («چى» تلفظ مى شود) معروف است مختل شود. این جریان از راهها و نقاط خاصى در بدن گذر مى كند. تعداد 12 عدد از این مسیرها و نقاط به عنوان نقاط اصلى و تعداد ? عدد به عنوان نقاط سطح دوم معرفى مى شوند، در مجموع بیش از 2000 نقطه نیز دیگر به آنها متصل است.

اساس طب سوزنى بر تحریك این نقاط استوار است كه مى تواند جریان QI در بدن را كنترل نماید. این كه مدل چینى ها براى بدن درست است یا خیر جاى بحث دارد اما دانشمندان به این نتیجه رسیده اند كه تحریك این قسمت هاى بدن مى تواند روى وضعیت شیمیایى و عصبى مغز تأثیر بگذارد و در نهایت منجر به عكس العمل هایى مانند كاهش درد، تغییر فشارخون  و ... شود و در نهایت سلامت بیمار را منجر شود.