تغذیه بر IQ کودکان موثر است

 

---

---

 

اگر می‌خواهید فرزندی با IQ بالا داشته باشید به تغذیه‌ی او در سال‌های ابتدایی زندگی‌اش توجه خاصی معطوف کنید.

 

به عقیده‌ی گروه پژوهشی دانشگاه آدلاید استرالیا، تغذیه‌ی خوب، IQ کودکان را بالا می‌برد و تغذیه‌ی نامناسب کاملاً برعکس عمل کرده و بهره‌ی هوشی بچه ها را پایین می‌آورد.

 

این گفته نتیجه‌ی بررسی نوع تغذیه‌ی بیش از 7000 کودک است.

 

بررسی‌ها نشان می‌دهد IQ بچه‌هایی که از شیر مادر تغذیه کرده و از 15 تا 24 ماهگی نیز تغذیه‌ی باکیفیتی داشته‌اند یعنی میوه و سبزیجات بیشتری مصرف کرده‌اند به طور متوسط در سن 8 سالگی 2 نمره بالاتر بوده است.

 

برعکس IQ کودکانی که در دو سال اول زندگی‌شان به طور مرتب بیسکوییت، شکلات، چیپس و در حالت کلی هله‌هوله و نوشیدنی‌های شیرین مصرف کرده‌اند در سن 8 سالگی 2 نمره افت کرده است.

 

نتایج این پژوهش همچنین نشان داده است که مصرف غذاهای خانگی برای رشد بهره‌ی هوشی بچه‌ها بهتر از مصرف غذاهای آماده و حاضری است.

 

به عقیده‌ی محققان، تغذیه مناسب در دو سال نخست تولد کودکان برای تأمین مواد مغذی مورد نیاز رشد سلول‌های مغزی آن‌ها لازم و ضروری است.

 

سرپرست تیم تحقیقاتی این پژوهش می‌گوید: «درست است که اختلاف بهره‌ی هوشی یا همان IQ چندان زیاد نیست اما این پژوهش نخستین پژوهشی است که نشان می‌دهد تغذیه‌ی کودکان 6 تا 24 ماه می‌تواند روی بهره‌ی هوشی آن‌ها در 8 سالگی تأثیر بگذارد. برای همین والدین باید دقت کافی را روی تغذیه‌ی فرزندانشان داشته باشند زیرا غذایی که ما در دهان آن‌ها می‌گذاریم تأثیر طولانی مدتی روی مغز آن‌ها می‌گذارد.»

 

پس هله‌هوله‌ها و نوشابه را از دم دست بچه‌هایتان جمع کنید. به هر ترفندی که شده آن‌ها را با میوه و سبزیجات مفید آشتی دهید.

عمل جراحی افزایش قد خطر دارد

اگرچه امروزه از نوعی عمل جراحی ارتوپدی برای بلند قد شدن در محافل نام برده می‌ شود، اما داستان این جراحی به همین سادگی هم نیست.

بدتر از كوتاهی قد

عمل جراحی افزایش قد یا همان افزایش طول استخوان‌ ها در طب ارتوپدی نزدیك به 80 سال قدمت دارد، اما در كتاب‌ های تخصصی ارتوپدی كه مرجع پزشكان متخصص به شمار می ‌آید، هیچ‌ گاه از آن به عنوان عمل زیبایی یاد نشده است، بلكه این جراحی جنبه درمانی دارد و در اصلاح ناهنجاری ‌های مادرزادی كه طول یك اندام كوتاه‌ تر از دیگری است، یا عوارض ناشی از برخی شكستگی ‌ها یا صدمات مفصلی كه سبب شده است كه یك پا كوتاه ‌تر از دیگری شود، این جراحی انجام می ‌شود؛ اما متاسفانه امروزه بدون در نظر گرفتن عوارض و سختی‌ های این عمل جراحی پُر خطر، برخی افراد می ‌خواهند با این جراحی، قد خود را افزایش دهند كه یك عمل جراحی زیبایی محسوب می ‌شود.

چند و چون یك عمل پرخطر

زیربنای عمل جراحی افزایش قد بر این اصل استوار است كه اگر استخوان‌ شكسته شود و بین 2 قطعه استخوان فاصله بیفتد، این فاصله با استخوان ‌سازی دو سر مجاور پُر شده و استخوان جدید ساخته می شود و در نتیجه طول استخوان افزایش می‌ یابد.

با توجه به این مساله، برای عمل جراحی افزایش قد نیز در اطاق عمل، ابتدا استخوان ساق پا شكسته شده و سپس میله‌ هایی را به قطر 3 تا 4 میلی‌ متر در ناحیه بالا و پایین شكستگی در پا وارد می ‌كنند. این میله‌ ها به وسیله تعدادی حلقه به هم متصل هستند و دارای یك پیچ برای زیاد كردن فاصله بین 2 میله بالایی و پایینی می ‌باشند.

پس از شكستن ساق پا و كارگذاری میله‌ ها، پزشك با پیچاندن پیچ ‌های این میله روزانه حدود یك میلی ‌متر فاصله میله‌ ها و 2 تكه شكسته استخوان را زیاد می ‌كند تا در فاصله ایجاد شده بین دو سر استخوان شكسته، استخوان ‌سازی جدید ایجاد شود. این در حالی است كه پیچاندن این پیچ‌ ها به شدت دردناك بوده و با پارگی پوست و ماهیچه ‌ها و رباط‌ های پا همراه است.

پس از طی زمانی طولانی، استخوان شكل می ‌گیرد، اما بسیار نرم بوده و استحكام لازم را برای راه رفتن ندارد. بنابراین جراحی دیگری نیز لازم است تا در پا پلاتین قرار داده شود تا زمانی كه استخوان جدید به استحكام می ‌رسد، آسیبی نبیند.

اگر عارضه ‌ای پیش نیاید و خوش‌ شانس باشید، حدود یك تا دو سال طول می‌ كشد تا بتوانید بدون عصا راه بروید و فعالیت ‌های روزانه خود را بدون مشكل انجام دهید.

در بسیاری موارد، پارگی و كشش شدید ماهیچه‌ ها و تاندون‌ ها سبب می ‌شود كه نیاز به جراحی مجدد باشد و پس از همه ی این مراحل، راه رفتن شما مستلزم فیزیوتراپی و ورزش‌های خاصی است كه قطعا در آن شرایط بسیار دردناك است.

این در حالی است كه عوارض خطرناك دیگری همچون جوش نخوردن استخوان‌ ها، احتمال بسیار زیاد عفونت استخوان و بافت نرم، كج جوش خوردن یا هم‌ اندازه نشدن هر دو پا در كمین شماست.

پارگی پوست و زخم‌ های ناشی از جراحی، گاه به حدی است كه فرد به جراحی پلاستیك پوست نیز نیاز پیدا می ‌كند.

به دلیل این خطرات، این روش برای افزایش قد در افراد كوتاه قد، با هدف زیبایی و بلند قد شدن اصلا مناسب نیست. پس بهتر است اگر از سن رشد شما گذشته است، به جای متوسل شدن به این روش، قد خود را هرچه قدر كه هست بپذیرید.

هورمون رشد از بخش جلویی غده هیپوفیز ترشح و وارد خون می ‌شود و با اثرگذاری روی استخوان‌ ها باعث رشد طولی استخوان ‌ها و بلندتر شدن قد می ‌شود.

شیر مادر علیه اسهال کودک

یکی از شایع‌ترین بیماری‌های دوران کودکی در کلیه کشورهای جهان به خصوص ممالک در حال توسعه، اسهال و استفراغ است. با اینکه در کشورهای مخلتف دنیا مطالعات گوناگونی روی تاثیر شیر مادر بر سلامت نوزادان انجام شده و ثابت گردیده است که با ارزش‌ترین ماده غذایی برای چهار تا شش ماه اول عمر نوزاد انحصارا شیر مادر و از پایان شش ماهگی به بعد همراه با سایر مواد غذایی تا پایان 2 سالگی نیز شیر مادر است، بعضی از مادران از آن غفلت می‌کنند.

تاثیر شیر مادر در پیشگیری و کاهش شدت بیماری‌های اسهالی و علیه بسیاری از عوامل مولد آنها (ویروسی، میکروبی، انگلی و...) کاملا به اثبات رسیده و حتی معلوم شده است که تغذیه با شیر مادر، مرگ و میر ناشی از این بیماری‌ها را تا 25 برابر کاهش می‌دهد.

کودکانی که شیر مادر می‌خورند، به مراتب کمتر از بچه‌هایی که از شیر گاو و شیرخشک تغذیه می‌کنند، دچار اسهال می‌شوند.

کودکان بیمار، اشتهای کمی نسبت به غذا خوردن دارند و از آن امتناع می‌کنند، ولیکن اشتهای شیرخوار و تمایل او به گرفتن پستان مادر و تغذیه با شیر او بیشتر می‌شود.

این نعمت خدادادی با ترکیب بسیار مناسب و تامین آب کافی مانع بروز کم‌آبی و عوارض آن در شیرخوار مبتلا به اسهال می‌شود و رابطه عاطفی مادر با نوزاد در هنگام شیردهی نیز روند بهبودی کودک را تسریع می‌کند.

عامل مولد اسهال در شیرخواران حساسیت غذایی و در راس آن حساسیت به پروتئین شیرگاو است که در موارد شدید، حتی اگر مادر مقادیر زیادی شیرگاو بخورد و فرزندش را با شیر خود تغذیه کند می‌تواند موجب بروز اسهال در شیرخوارش شود (در شش ماه اول عمر).

 شواهد بالینی نشان داده است که شیردهی باعث می‌شود سیستم ایمنی شیرخوار برای مبارزات بعدی حتی بعد از قطع شیردهی آماده شود. همین‌طور ثابت شده که پاسخ ایمنی به واکسن در شیرخوارانی که شیر مادر خورده‌اند بهتر از آنهایی است که از شیر خشک تغذیه کرده‌اند.

شاید به عنوان ختم کلام برای مادرانی که نسبت به شیردهی فرزندشان بی‌توجه‌اند، همین بس باشد که بگویم با جمع‌آوری انبوه مطالعات معلوم شده است، شیرخوارانی که با شیر مادر تغذیه شده‌اند کمتر دچار بیماری‌های حاد گوارشی، تنفسی، عفونت گوش میانی و دستگاه ادراری می‌شوند، حتی در مقابل ابتلا به لوسمی (سرطان خون)، لنفوم (سرطان غدد لنفاوی)، دیابت وابسته به انسولین و کولیت زخمی (بیماری روده ای) مصونیت پیدا می‌کنند.

در حالی که در برخی جوامع حداقل 20 درصد افراد دچار آلرژی‌اند، می توان گفت با تغذیه شیر مادر از بدو تولد می‌توان به نسبت قابل ملاحظه‌ای از بروز آلرژی هم جلوگیری نمود و شیر مادر موانع بیوشیمیایی و فیزیکی متعددی در سر راه عوامل عفونی قرار می‌دهد.

تاثیر رنگ در اشتهای كودكان بدغذا

آیا كودك شما هم جزء كودكانی است كه به اصطلاح بدغذا می باشد؟ اگر اینطور است می توانید با تزئین ‌غذا، او را به خوردن تشویق كنید. رنگ در این تزئین بسیار اهمیت دارد. رنگ ها كودك را به خود جذب می كنند. باید ببینید كدام رنگ برای او جذاب تر است. ‌

سبز:

فواید خوردن سبزی ها و میوه ها بر هیچ كس پوشیده نیست. سبزیجات سبز حاوی مجموعه ‌ای از آنتی اكسیدان ها هستند كه با خوردن آنها استخوان ها و دندان هایی محكم خواهیم داشت. ‌سبزی ها و میوه ها ابتلا به سرطان را نیز كاهش می دهند. بعضی از آنها عبارتند از: فلفل سبز، كلم ‌بروكلی، خیار، لوبیا سبز، نخودسبز، كدو سبز، كرفس، كلم، كیوی، طالبی، سیب ‌و انگور سبز. ‌

قهوه ای و سفید:

رنگ های سفید و كرم تا قهوه ای را نیز می توان در زمره رنگین كمان خوراكی ها جای ‌داد. خواص سلامتی بخش و مفید سیر و پیاز سال هاست كه زبانزد متخصصین تغذیه است و محققین ‌دریافته اند كه این گروه از مواد غذایی، در پایین آوردن سطح كلسترول خون مفید بوده و در حفظ سلامت قلب ‌موثر هستند.

از این گروه می توان به پیاز، سیر، گل كلم، سیب زمینی، قارچ، موز و خرما ‌اشاره كرد.

تهیه غذاهای جذاب با خوراکی های رنگی

پس از آشنایی با برخی از خواص خوراکی ها و دسته بندی آنها بر حسب رنگشان، نوبت به كاربرد ‌آنها در تهیه غذاهای جذاب برای كودكان می رسد. بشقاب غذا را چون بوم نقاشی ببینید و به ‌فرزندتان كمك كنید تا روی این بوم با استفاده از مواد خوراكی رنگی كه در اختیارش قرارمی ‌دهید مطابق سلیقه خودش منظره ای زیبا بیافریند.

چند بوته ی كوچك كلم بروكلی بخارپز یا آب پز و مقداری ‌لوبیا سبز درسته پخته می توانند درخت های این منظره باشند. یك عدد گوجه فرنگی گیلاسی به جای ‌خورشید و یك مشت نخودفرنگی و دانه ذرت هم به جای گل ها. از انواع میوه و سبزیجات برای تزئین غذاهای گوناگون كه ممكن است بعضی از آنها نیز چندان ‌مورد علاقه فرزندتان نباشد بهره بگیرید.

با استفاده از قوه تخیل خود و كودكتان با اشكال و طرح های ‌فانتزی، این غذاها را بیارایید.‌در فصل تابستان پوره های رنگارنگی از میوه‌های گوناگون درست كنید و آنها را در یك جایخی ‌ریخته و در فریزر قرار دهید. از این قطعات یخ میوه ای برای سرو نوشیدنی های كودكان استفاده ‌كنید.

به جای تنقلات پرچربی و پرنمك، برگه خشك شده میوه ها و مغزهایی مانند گردو و پسته را در ‌دسترس بچه ها قرار دهید.‌

با فرزندتان بازی شناخت طعم میوه ها را ترتیب دهید. چشمان او را با یك دستمال ببندید و قطعاتی از ‌میوه های گوناگون را در دهانش بگذارید تا با خوردن آنها، نوع میوه یا سبزی را تشخیص دهد.

خلاصه اینكه ‌از خلاقیت شخصی خود برای ایجاد عادات صحیح غذایی در فرزندتان بهره بگیرید.

شما از مواد غذایی ‌رنگی نیز می توانید به عنوان حربه ای برای خوراندن گوشت به كودكانتان استفاده كنید.‌ بسیاری از كودكان علاقه زیادی به خوردن گوشت نشان نمی دهند كه آن هم یا به دلیل تنفر آنها ‌از بوی گوشت است یا اینكه از تكه های گوشت در غذا خوششان نمی آید. بدین منظور می توانید از ‌سبزیجاتی نظیر هویج، سیب زمینی و شلغم برای گرفتن بوی گوشت در غذا استفاده كنید.

تاثیر رنگ در غذای كودكان به قدری زیاد است كه آنها ترجیح‌ می دهند به جای استفاده از غذاهای خانگی ‌در زنگ تفریح، خوراكی های خوش آب و رنگ بوفه مدرسه را بخورند.

برای رفع این عادات كه یكی از ‌مهم ترین دلایل چاقی كودكان به شمارمی روند، بهتر است برای تشویق آنها به خوردن ‌ساندویچ های خانگی، به سبزیجات و میوه های رنگی متوسل شوید تا پفك و پاستیل و چوب شور!

نکاتی درباره تغذیه بارداری

( www.novindiet.com )

یکی از مهم ترین وظایف خانم ها در طی دوران بارداری حفظ سلامتی خود و جنین شان، با داشتن تغذیه سالم در این دوران می باشد. انتخاب های صحیح در تغذیه بارداری به بهبود رشد و تكامل جنین كمك می كند.

بر خلاف تصور خیلی از افراد که فکر می کنند در دوران بارداری باید انرژی فراوانی دریافت کنند، دریافت كالری شما باید روزانه به طور متوسط 300 كالری بیش از آنچه كه قبل از بارداری مصرف می كردید، باشد. هر چند كه ممكن است در ماه های اول بارداری حالت تهوع و استفراغ برای شما مشكلاتی ایجاد كند، سعی كنید رژیم متعادلی داشته باشید و ویتامین های مورد نیاز دوران بارداری را دریافت نمایید.

توصیه ها:

* برای دریافت مواد مغذی مورد نیاز، انواع متنوعی از غذاها را بخورید. مصرف روزانه 6 تا 11 واحد نان و غلات، 2 تا 4 واحد میوه، 4 واحد یا بیشتر سبزیجات، 4 واحد لبنیات و 3 واحد از منابع پروتئینی (گوشت قرمز، مرغ، ماهی، تخم مرغ یا مغز دانه ها) توصیه می گردد. میزان كمی از چربی ها و شیرینی ها را دریافت نمایید.

* غذاهای با فیبر بالا مانند برنج، ماكارونی، غلات و نان های سبوس دار و نیز میوه ها و سبزیجات را انتخاب نمایید.

* زمانی كه باردار هستید، مطمئن شوید ویتامین ها و املاح كافی را از رژیم روزانه خود دریافت می كنید. به منظور اطمینان از دریافت ویتامین ها و املاح كافی، هر روز مكمل ویتامین های مورد نیاز دوران بارداری را دریافت نمایید.

* در دوران بارداری، روزانه 1000 تا 1300 میلی گرم كلسیم از رژیم خود دریافت نمایید. به این منظور روزانه حداقل 4 واحد لبنیات و غذاهای غنی از كلسیم بخورید.

بهترین منابع کلسیم لبنیات مثل شیر، ماست، پنیر، کشک و قره قوروت و نیز غذاهای دریایی است. سایر منابع کلسیم شامل : سبزیجات برگ سبز، کشمش، بادام، پسته، بادام زمینی و گردو است.

* برای اطمینان از دریافت 27 میلی گرم آهن در روز، حداقل روزانه 3 واحد از غذاهای غنی از آهن را مصرف کنید. غذاهای غنی از آهن عبارتند از : گوشت قرمز، ماهی، مرغ، زرده تخم مرغ، سبزی های دارای برگ سبز تیره مثل اسفناج تازه و جعفری، حبوبات مثل عدس و لوبیا، دانه های روغنی، خشکبار مثل انواع برگه، برگه آلو و هلو و زرد آلو، توت خشک، انجیر خشک و کشمش.

* زنان باردار روزانه 70 میلی گرم ویتامین C نیاز دارند. بنابراین حداقل یكی از منابع خوب ویتامین C را در روز مصرف كنید. ویتامین C در سبزیجات و میوه های تازه و بیشتر در مرکبات (پرتقال، گریپ فروت، انواع لیمو و نارنگی)، کیوی، انواع توت، گوجه فرنگی، فلفل دلمه ای، هندوانه، طالبی، توت فرنگی، سیب زمینی و سبزیجات برگ سبز مثل کلم بروکلی موجود است.

* روزانه حداقل یكی از منابع خوب اسید فولیك را دریافت نمایید. منابع غنی از اسید فولیک عبارتند از : مخمر (ماءالشعیر)، حبوبات پخته(مانند انواع لوبیا و نخود)، سبزیجات برگ سبز تیره مانند اسفناج پخته، گوشت گوساله، جوانه گندم خام، کاهو، آب پرتقال، کلم، زرده تخم مرغ و موز. هر خانم باردار روزانه حداقل به 0/4 میلی گرم اسید فولیك نیاز دارد تا از بروز نقص لوله عصبی در جنین (اسپینا بیفیدا) پیشگیری كند.

* روزانه حداقل یكی از منابع خوب ویتامین A را دریافت نمایید. منابع غنی از ویتامین A عبارتند از: جگر، هویج ، کدو حلوایی، طالبی، زردآلو، آب كدو، شلغم، چغندر، کلم بروکلی، گریپ فروت، اسفناج و سایر سبزیجات سبز تیره و برگی شکل، شیر، زرده تخم مرغ.

البته در مورد مصرف جگر و آب هویج که دارای مقدار زیادی ویتامین A هستند، حتما با پزشک خود مشورت کنید، زیرا دریافت اضافی ویتامین A (بیش از 1000 واحد بین المللی در روز) ممكن است با ناهنجاری های جنینی در ارتباط باشد.

غذاهایی را كه باید زنان باردار از آن ها اجتناب كنند

* در طول بارداری از مصرف الكل اجتناب كنید. مصرف الكل با زایمان زودرس، عدم رشد ذهنی، نقص های مادرزادی و وزن كم هنگام تولد مرتبط می باشد.

* مصرف كافئین را به كمتر از 300 میلی گرم در روز محدود نمایید. میزان كافئین در نوشیدنی های متنوع، به دانه ها و برگ های استفاده شده و چگونگی آماده سازی آنها وابسته می باشد.

فنجانی با گنجایش 224 گرم قهوه، به طور میانگین حاوی 150 میلی گرم كافئین می باشد، در حالی كه همین میزان چای سیاه حدود 80 میلی گرم كافئین دارد. به خاطر داشته باشید محتوای كافئین یك قالب شكلات برابر یک چهارم فنجان قهوه می باشد.

* استفاده از ساخارین (قند مصنوعی) در طول بارداری شدیدا منع می گردد، زیرا می تواند از جفت عبور كرده و در بافت های جنین باقی بماند. اما استفاده از سایر شیرین كننده های مصنوعی در طول بارداری، چنانچه مورد تایید و استاندارد باشد، بلامانع است.

شیرین كننده های مصنوعی مورد تایید شامل آسپارتام، آس سولفام K و سوكرالوز می باشند. مصرف این شیرین كننده ها در حد اعتدال اشکالی ندارد، بنابراین با پزشك خود راجع به میزان مصرف این شیرین كننده ها در طول بارداری مشورت كنید.

* میزان كل چربی رژیم را به 30 درصد یا كمتر از كل كالری روزانه كاهش دهید. مثلا فردی كه روزانه 2000 كیلو كالری انرژی دریافت می كند، می تواند 65 گرم چربی یا كمتر در روز مصرف كند.

* دریافت كلسترول را به 300 میلی گرم یا كمتر در روز محدود كنید.

* از مصرف پنیرهایی كه پاستوریزه نیستند خودداری كنید، زیرا ممكن است سبب عفونت گردند. اما می توانید از پنیرهای پاستوریزه و فرآوری شده و یا ماست استفاده نمایید.

* از مصرف غذاهای دریایی خام به خصوص میگو اجتناب كنید.

برخی از مشكلات دوران بارداری

در طول بارداری ممكن است حالت تهوع صبحگاهی، اسهال یا یبوست داشته باشید. لذا به این پیشنهادات توجه نمایید:

حالت تهوع صبحگاهی: قبل از اینكه از رختخواب بلند شوید، مقداری بیسكوییت ترد بخورید. غذای خود را طی چندین وعده در روز و به صورت كم حجم دریافت نمایید. از مصرف غذاهای پرچرب و سرخ شده اجتناب كنید.

یبوست: میزان زیادی از سبزیجات و میوه های تازه بخورید. همچنین 6 تا 8 لیوان در روز آب بنوشید.

اسهال: غذاهای حاوی پكتین و صمغ (دو نوع فیبر غذایی) مانند پوره سیب، موز، برنج سفید، آرد جو، نان گندم تصفیه شده را بخورید، زیرا به جذب آب كمك می كنند.

سوزش سر دل: غذای خود را طی چندین وعده در روز و به صورت كم حجم بخورید. قبل از خوردن وعده غذایی تان، شیر بنوشید. مصرف نوشیدنی ها و غذاهای حاوی كافئین را کاهش دهید.

ورزش در بارداری

ورزش منظم به شما كمك می كند تا تغییرات جسمانی بارداری را تحمل كنید، به زایمان راحت و پیشگیری از عوارض بعد از زایمان كمك می كند، سطح انرژی شما را بالا می برد و سلامت شما را بهبود می بخشد.

ورزش همچنین با بالا بردن استقامت و كشش عضلات، شما را برای زایمان آماده می كند و بهبود پس از زایمان را سرعت می بخشد. به اغلب زنان باردار، حداقل 30 دقیقه ورزش متوسط در اكثر روزهای هفته توصیه می شود. اما حتی زمان و دفعات كمتر نیز، به آمادگی در زایمان و تناسب اندام شما كمك می كند.

پیاده روی، ورزش مناسبی برای شروع می باشد. این ورزش شرایط هوازی متوسطی با حداقل فشار بر مفاصل را ایجاد می كند.

ورزش های قدرتی نیز تا زمانی كه وزنه سنگین بلند نمی كنید، مناسب می باشند. البته در همه موارد باید با پزشک خود برای انتخاب نوع و شدت ورزش مشورت نمایید.

جدول مربوط به وزن گیری در دوران بارداری

وزن قبل از بارداری	اضافه وزن توصیه شده در بارداری
كم وزن	5/12 تا 18 کیلوگرم
وزن طبیعی	11 تا 16 کیلوگرم
اضافه وزن	7 تا 11 کیلوگرم
چاق	کمتر از 7 کیلوگرم

در سه ماهه اول بارداری، اكثر زنان نیازی به افزایش وزن ندارند، این خبر خوبی برای خانم هایی است كه حالت تهوع صبحگاهی دارند.

در ماه های اول بارداری، نیاز به افزایش وزن كمی دارید كه با دریافت 150 تا 200 كالری اضافی در روز برطرف می شود؛ این میزان كالری اضافی را می توان با داشتن اشتهایی طبیعی و دریافت 5/1 لیوان آب پرتقال یا نصف لیوان ماست كم چرب تامین كرد.

افزایش وزن در سه ماهه دوم و سوم به خصوص چنانچه كم وزن می باشید، حائز اهمیت است.

در این دوران باید هر ماه 1/5تا 2 كیلوگرم وزن اضافه كنید. دریافت 300 كالری بیشتر در روز، شما را به این هدف می رساند.

برای مشاهده ی وب سایت دکتر حمیدرضا فرشچی می توانید به آدرس اینترنتی www.novindiet.com مراجعه کنید.

تغذیه با شیر مادر در غیاب او

دلتان برای همکاران و محیط کارتان تنگ شده؟ تصمیم گرفته‌اید به سر کار برگردید؟ پس باید برنامه شیردهی‌تان را تنظیم کنید.

شاید توصیه‌هایی که من از کارشناسان و متخصصان اطفال در انجمن تغذیه با شیر مادر گرفتم، راهگشای شما باشد.

حتما می‌دانید برای مواقعی که بیرون از منزل هستید باید شیرتان را دوشیده و ذخیره کنید. اما این کار به این سادگی‌ها نیست و اصولی دارد.

خانم دکتر در ابتدا لیستی از ظروف لازم را به من داد که شامل ظروف پلاستیکی یا شیشه‌ای با سرپوش محکم بود تا هوا در آن نفوذ نکند. یک‌سری کیسه‌های پلاستیکی مخصوص ذخیره شیر مادر نیز هستند که برای ذخیره کمتر از 72 ساعت مناسب است. به من گفتند اگر دوشیدن با دست سخت است، باید پمپ مخصوص نیز بخرم.

قبل از دوشیدن باید دست‌ها و ظروف را خوب شسته و آماده شویم. دوستان خوبم اگر شیر را در مقادیر کم ذخیره کنید، بهتر است و از دور ریختن شیر خورده نشده جلوگیری می‌شود.

بچه‌ها در هر وعده حدود 60 تا 120 میلی‌لیتر شیر می‌خورند، بنابراین برای ذخیره شیر در وعده‌های 60 میلی‌لیتری شاید لازم باشد چند بار در روز شیر خود را بدوشید و سپس همه را با هم در یک ظرف ذخیره کنید. البته به شرط اینکه شیر تازه دوشیده شده و گرم را قبل از اینکه با شیر قبلی مخلوط کنید، حدود یک ساعت در قسمت اصلی بدنه یخچال بگذارید تا سرد شود و سپس به شیر دوشیده شده همان روز اضافه کنید.

اگر ساعت کاری شما طوری است که نیازی به فریز کردن شیر نیست، بهتر است بدانید شیر دوشیده‌شده‌تان در دمای اتاق 25 درجه سانتی‌گراد حدود 6 تا 8 ساعت قابل نگهداری است، ولی در این روزهای گرم حتما سرپوش شیر را قرار داده و آن را با یک حوله سرد پوشانده و در محل خنک اتاق نگهداری کنید.

اگر شیر در کنار کیسه یخ باشد تا 24 ساعت و اگر در دمای 4 درجه یخچال باشد تا چهار روز قابل نگهداری است.

رنگ شیر دوشیده شده‌تان از روزی به روز دیگر متفاوت است و به رژیم غذایی شما بستگی دارد. ممکن است آبی، زرد و یا قهوه‌ای باشد.

شیر ذخیره شده را قبل از دادن به شیرخوار به ملایمت نه با شدت تکان دهید تا چربی شیر که به قسمت بالای ظرف رفته با بقیه آن مخلوط شود.

توجه کنید ذخیره شیر در مقادیر 30 یا 60 میلی‌لیتری باعث می‌شود شیرخوار ما تا زمانی که به منزل می‌رسیم چند بار شیر بخورد و خوشحال و راضی باشد. البته به خاطر داشته باشید بوی شیر تازه نسبت به فریز شده فرق دارد و شیرخوار تمایل دارد در مواقعی که به خانه می‌رسیم از گرمای بدن مادر و نوازش‌های او لذت ببرد و پستان مادر را بمکد.

20 بخورید، 20 بگیرید

بسیاری از دانش ‌آموزان روزهای پیش از امتحان را تا حد امکان به مطالعه می ‌پردازند و تصور می‌ کنند که غذا و استراحت مانع مطالعه می ‌شود، در صورتی که با تغذیه صحیح می ‌توان بازده فکری را افزایش داد.

به کارگیری نکات و توصیه ‌های زیر توان شما را برای یادگیری بهتر و موفقیت در امتحانات افزایش می‌دهد:

1- در زمان کار یا مطالعه غذا نخورید و برای این کار زمان خاصی را در نظر بگیرید تا با آرامش بیشتری غذا بخورید.

2- بررسی‌ های دانشمندان نشان می دهد که غذاهای نشاسته ‌ای مانند ماکارونی، برنج و نان به دلیل تاثیر در بهبود کیفیت خواب، در شب امتحان مفید هستند.

3- صبح روز امتحان بهتر است به منظور افزایش کارایی مغز، از مواد سرشار از پروتئین یا سرشار از فیبر مانند تخم‌ مرغ، نان سنگک یا بربری با عسل یا پنیر استفاده شود.

4- کارشناسان تغذیه به دانش آموزانی که اضطراب زیادی دارند و نمی ‌توانند صبحانه ی مفصلی بخورند، توصیه می ‌کنند از موز و مقداری کشمش استفاده کنند.

5- بعضی از دانش ‌آموزان به دلیل اضطراب زیاد، امتحانات خود را خراب می‌ کنند، بنابراین بهتر است برای مقابله با این اضطراب از غذاهای مناسب استفاده کنند. بعضی از سبزی ‌ها از قبیل ریحان، نعنا، کاهو و سیب در کاهش اضطراب بسیار مفید هستند.

6- خوردن نان و پنیر و گردو یا یک ظرف عدسی در روز امتحان کمک می ‌کند تا در طول امتحان آرام باشید. همچنین خوردن عسل و نوشیدنی‌ های حاوی عسل در کاهش اضطراب بسیار موثر است.

7- خوردن جگر، گوشت و ماهی، کمک زیادی در کاهش اضطراب می ‌کند، زیرا کم‌ خونی نیز یکی از دلایل کاهش یادگیری و تمرکز است.

8- مصرف سبزی‌ و میوه‌ های تازه توصیه می‌ شود.

9- در ساعات مطالعه از خوردن ماست ترش و دوغ ترش بپرهیزید و خوردن روزانه شیر و همچنین ماست شیرین را فراموش نکنید.

10- در ایام امتحان، بیشتر مواظب سلامت خود باشید تا در معرض سرماخوردگی، گرمازدگی، مسمومیت‌های غذایی و سوء هاضمه قرار نگیرید و از خوردن غذا در بیرون از خانه جدا خودداری كنید. غذا را خوب بجوید و به آرامی میل كنید.

11- در طول روز آب كافی بیاشامید، اما دقت داشته باشید که آشامیدن آب و نوشیدنی‌ های دیگر در وسط غذا سبب اختلال در هضم و ایجاد نفخ می ‌شود.

12- از مصرف زیاد شیرینی جات و تنقلات خودداری کنید. این خوراکی‌ ها ممکن است در نگاه اول انرژی ‌زا به نظر برسند، اما باید توجه داشت که این قابلیت در آن ها بسیار کم دوام است و پس از مدتی احساس خستگی بیشتری به شما دست خواهد داد.

13- بر خلاف تصور عموم، مطالعه و درس خواندن نیاز بدن‌ ‌به انرژی را افزایش نمی ‌دهد، بنابراین استفاده بیش از حد از مواد غذایی شیرین و چرب در طول دوران امتحان، نه تنها مفید نیست، بلكه سبب چاقی‌ ‌می‌ شود.

14- صبحانه غذای اصلی است، ناهار و شام را كمی مختصرتر بخورید، اما صبحانه را كامل میل كنید.

15- مصرف روزانه یك لیوان شیر،‌ ‌برای ایجاد آرامش در طول دوران امتحان موثر است.

16- خوردن آجیل از قبیل بادام، کشمش، فندق، گردو و نخودچی که سرشار از منیزیم است، به یادگیری کمک می کند، زیرا کمبود آن یکی از علل کاهش یادگیری است.

17- ماست و دوغ ترش، خواب آور است، اما خوردن ماست شیرین مفید است.

18- از خوردن قهوه و چای پُررنگ، خودداری كنید، ولی چای كم‌ رنگ مفید است.

19- تغذیه متعادل و متنوع شامل نان و غلات، انواع سبزی، لبنیات، گوشت ها و میوه‌ها سبب كاهش استرس در زمان امتحان می ‌شود.

20- اگر احساس خستگی می ‌كنید، كمی استراحت كنید. انسان در موقع خستگی احتیاج به استراحت دارد نه محرك، بنابراین مصرف قهوه به منظور بیدار ماندن توصیه نمی ‌شود.

میان‌وعده برای همه ضروری است

همان‌طور که می‌دانید، وعده‌های غذایی در تامین مواد مغذی و انرژی مورد نیاز بدن نقش به سزایی دارند و بهتر است به طور منظم و در محدوده ساعات معینی مصرف شوند. از این رو، ما به همه گروه‌های سنی توصیه می‌کنیم علاوه بر سه وعده غذایی، میان‌وعده‌ها را در برنامه غذایی روزانه ی خود بگنجانند.

مصرف میان‌وعده‌ها یک اقدام پیشگیرانه است که باعث می‌شود وعده غذایی بعدی را با کنترل بخورید.

اگر شما بعد از صبحانه و در ساعات 10 تا 11 یک میان‌وعده میل کنید، قند خونتان در حوالی ناهار افت پیدا نمی‌کند و می‌توانید روی مقدار و نوع غذایی که می‌خورید، کنترل داشته باشید، اما در روزهایی که بعد از صرف صبحانه تا ظهر و یا از ناهار تا هنگام شام هیچ میان‌وعده‌ای میل نمی کنید، آن‌قدر گرسنه‌ خواهید شد که به قصد سیر شدن به سوی غذا کشیده می‌شوید. به این دلیل ما برای همه افراد، مصرف میان‌وعده‌ها را صد درصد ضروری می‌دانیم.

شاید برایتان جالب باشد، اما تاکید ما برای آنهایی که چاق هستند، بیشتر از بقیه است. اگر یک فرد چاق که نیاز به انرژی بیشتری دارد، به موقع غذا نخورد، به سرعت متابولیسم‌ بدنش افت می‌کند، اما در صورت عادت داشتن به مصرف میان‌وعده‌ می‌تواند به کاهش وزن مطمئن‌تری امیدوار باشد.

متاسفانه مواد غذایی با ارزش‌ پایین تغذیه‌ای مثل چیپس، شیرینی خامه‌ای و یا نوشابه‌های گازدار در بین مردم و خصوصا قشر جوان‌‌تر به ‌عنوان میان‌وعده‌ محبوبیت دارند. به همین دلیل است که چاقی، پُرفشاری خون و حتی دیابت رشد فزاینده‌ای پیدا کرده‌ است.

بهترین میان‌وعده‌ از نظر ما میوه‌جات و سبزیجات هستند. از این‌رو، با خودتان هویج، خیار حتی کاهوی شسته و انواع میوه‌ را می‌توانید به محل کار ببرید و در میان‌ روز میل کنید.

به بچه‌ها هم بیاموزید که این خوراکی‌های مغذی چه‌قدر می‌توانند انرژی بخش باشند و به حفظ سلامتی‌شان کمک کنند.

كوتاهی و بلندی قد

بلند قد بودن برای خیلی‌ ها به آرزویی دست ‌نیافتنی تبدیل شده است. اگر چه امروزه در عصر تكنولوژی ‌های برتر، ابزارهای خاصی با تبلیغات گوناگون و بدون مبنای علمی برای قد كشیدن روانه بازار شده است، ولی شناخت آن ها و بررسی مكانیسم اثر آن ها، این ابزارها را در رسیدن به هدف، چندان موثر نشان نمی‌ دهد.

اعمال جراحی بلند كردن قد هم این روزها بر سر زبان خیلی ‌ها افتاده است، غافل از آن ‌كه فكر كنند سختی ‌ها و عوارض جبران ‌ناپذیر این جراحی پرخطر، به افزایش چند سانتی‌ متر قد می‌ارزد یا نه؟!

عوامل زیادی دست به دست هم می‌ دهند تا در نهایت قد نهایی یك فرد را تعیین كنند.

متابولیسم یا همان سوخت‌ و ساز طبیعی بدن و بیماری‌ها از دیگر عوامل درونی تعیین میزان رشد یك فرد هستند.

اگرچه تغذیه و منطقه جغرافیایی زندگی فرد نیز از عوامل بیرونی تعیین ‌كننده مهم قد به شمار می ‌روند، به عنوان مثال نژاد سیاه‌ پوستان بلند قد هستند، ولی نژاد زرد كوتاه ‌ترند. با این وجود این نژاد نیز به مدد عواملی همچون تغذیه و ورزش و غیره قدشان افزایش یافته است.

از نظر وراثتی، قد هر فرد متناسب با قد والدین خود خواهد بود، بنابراین متوسط قد پدر و مادر منهای 5 یا 6 سانتی‌ متر برای دختران و به علاوه 5 یا 6 سانتی ‌متر برای پسران، قد تقریبی هر فرد پس از بلوغ خواهد بود، اما در این میان راه‌ هایی نیز برای افزایش قد وجود دارد.

بسته شدن صفحه رشد استخوان یعنی چه؟

بسیاری از كسانی كه در سنین رشد یا بلوغ به پزشك مراجعه می ‌كنند و از كوتاهی قدشان شكایت دارند، از این ‌كه پزشك شان برای آن ها رادیوگرافی ساده استخوان‌ های مچ دست را درخواست می ‌كند، متعجب می ‌شوند. در واقع پزشك با مشاهده عكس مچ دست، سن استخوانی را تشخیص می‌ دهد و می ‌فهمد كه آیا صفحه رشد استخوان‌ های فرد باز است و هنوز جای رشد دارد یا نه؟

در صورتی‌ كه سن استخوانی فرد بالا باشد و صفحه رشد بسته شده باشد، دیگر جایی برای رشد طولی استخوان ‌ها نخواهد بود. واقعیت آن است كه در انتهای استخوان‌ ها صفحه ‌ای به نام "اپی ‌فیز" وجود دارد كه در سنین رشد از جنس غضروف است و با تاثیر از هورمون رشد، غضروف ‌سازی می ‌كند.

با گذشت زمان این غضروف‌ ها به ترتیب شروع به استخوانی شدن می‌ كنند و غضروف‌ هایی جدید ساخته می ‌شوند و به این ترتیب استخوان رشد طولی می ‌كند و به اصطلاح درازتر می ‌شود.

تقریبا در حوالی سن 18سالگی، این صفحات رشد از حالت غضروفی به حالت استخوانی در می ‌آیند و دیگر استخوان رشد طولی نمی‌ كند. در این حالت است كه پزشكان اصطلاحا می‌ گویند، صفحات رشد استخوانی بسته شده‌اند.

گاهی در برخی از افراد، بسته شدن صفحات استخوانی حتی ممكن است تا سن 20 سالگی به طول بیانجامد و یا برعکس در سنین كمتر از 18 بسته شوند.

در هر صورت پس از بسته شدن صفحات رشد استخوانی، بلندتر شدن قد دیگر مقدور نخواهد بود.

پس اگر در سنی هستید كه صفحات رشد استخوان‌های تان هنوز بسته نشده است، می ‌توانید با تغییراتی در سبك زندگی خود، ترشح هورمون رشدتان را افزایش دهید و به بلندتر شدن قدتان امیدوار باشید.

در مطلب بعدی راه های افزایش هورمون رشد را در طی دوران رشد برای تان خواهیم گفت.

هورمونی برای رشد قد

در مطلب قبلی با عنوان " کوتاهی و بلندی قد" درباره ی عوامل موثر بر رشد قدی برای شما صحبت کردیم. حال ادامه ی مطلب ...

هورمون رشد از بخش جلویی غده هیپوفیز ترشح شده و وارد خون می‌ شود و با اثر بر استخوان‌ ها، باعث رشد طولی استخوان ‌ها و بلندتر شدن قد می ‌شود.

ترشح هورمون رشد از غده هیپوفیز یك جریان دائمی و همیشگی نیست، بلكه این هورمون به صورت دوره ای یا پریودیك ترشح می ‌شود و میزان آن در خون، در طول شبانه ‌روز تفاوت دارد و تحت تاثیر عواملی ترشح آن افزایش می ‌یابد.

خوابیدن، ورزش كردن ، گرسنگی، سرما ، اعمال جراحی ، شوك ‌های عصبی و خوردن غذاهای پروتئینی باعث می ‌شود كه هورمون رشد بیشتر ترشح شود.

در واقع هورمون رشد یك خاصیت فیزیولوژیك مهم دارد كه از كاهش غلظت گلوكز (قند) خون جلوگیری می‌ كند تا آن را برای نیاز سلول‌ های مغزی حفظ كند. بنابراین كاهش غلظت گلوكز به هنگام گرسنگی و ورزش سبب افزایش ترشح هورمون رشد در خون می ‌شود. در حین خواب عمیق نیز بیشترین مقادیر هورمون رشد ترشح می ‌شود.

در دوران كودكی، ترشح کافی هورمون رشد اهمیت زیادی دارد، زیرا مقادیر متناسب آن سبب رشد طبیعی كودك می ‌شود و كاهش آن به كوتاهی قد و كاهش رشد كودك منجر می ‌شود.

از طرف دیگر افزایش ترشح هورمون رشد نیز در سنین كودكی، باعث رشد و بلند قدی غیر طبیعی و غول‌ پیكری وی می ‌شود و عارضه‌ای به نام "ژیگانتیسم" را به وجود می ‌آورد. حتی بعد از سنین رشد كه صفحات رشد استخوان ‌ها بسته می‌ شوند، با افزایش ترشح هورمون رشد، اگرچه طول استخوان‌ ها افزایش نمی ‌یابد، اما قطر استخوان‌ها زیاد شده و درشت هیکلی در ناحیه فك، پیشانی، دست و پاها عارضه ‌ای را به وجود می‌ آورد كه "آكرومگالی" نامیده می ‌شود.

چگونه ترشح هورمون رشد را افزایش دهیم؟

برخی از عوامل در افزایش ترشح هورمون رشد موثر‌ند و در سنین رشد می‌ توانند باعث بلندی قد كودك و نوجوانان شوند كه در زیر به آن ها اشاره می ‌كنیم:

خواب كافی و منظم

اولین قدم برای تحریك ترشح هورمون رشد، خواب كافی و البته منظم است. بیشترین میزان ترشح هورمون رشد پس از به خواب رفتن و در 2 ساعت اول خواب است و به استخوان‌ها می ‌رسد، بنابراین بهتر است كودكان و نوجوانان شب‌ ها تا دیر وقت بیدار نمانند و اگر می‌ توانند هنگام بعد از ظهر، خوابی هر چند كوتاه مدت داشته باشند.

تغذیه صحیح

مصرف غذاهایی كه پروتئین كم و قند بالا دارند، منجر به كوتاهی قد و تاخیر در رشد می‌ شوند. بنابراین مصرف پروتئین به خصوص پروتئین‌ هایی كه كیفیت بالایی دارند، برای رشد و افزایش قد لازم است.

زیاده‌ روی در مصرف قند‌ها و شیرینی ‌جات، سبب افزایش میزان گلوكز (قند) خون به صورت ناگهانی می‌ شوند كه این امر خود باعث كاهش میزان ترشح هورمون رشد می‌ شود.

غذاهای چرب نیز حجم عضلات بدن را كاهش می دهند و مانع رسیدن پروتئین كافی به بدن می ‌شوند.

تمرینات ورزشی

انجام روزانه ورزش‌ های كششی و نرمشی، اثر مستقیمی بر افزایش میزان هورمون رشد دارند و فعالیت‌ های ورزشی شدید سبب كاهش قند خون می ‌شوند و متعاقب این امر، ترشح هورمون رشد افزایش می ‌یابد.

پزشكان معتقدند كه مصرف غذاهای حاوی پروتئین، 2 ساعت قبل از ورزش و نیز پس از ورزش باعث افزایش قابل توجهی در میزان هورمون رشد و نیز هورمون تستوسترون در آقایان می ‌شود.

انجام ورزش‌های كششی مرتب، با تقویت عضلات پشت و تقویت ستون فقرات باعث راست قامتی بیشتر و افزایش قد تا حدود 5/2 تا 5 سانتیمتر می ‌شوند.

بنابراین در هر سنی كه هستید، روزی 20 تا 30 دقیقه وقت برای ورزش بگذارید تا از فواید آن همچون افزایش متابولیسم (سوخت و ساز) بدن، كاهش حجم چربی بدن و تقویت سیستم ایمنی بدن بهره ببرید.

فاصله‌ گذاری مناسب بین تغذیه و خواب

مصرف غذاهای سنگین پیش از خواب باعث می ‌شود كه در هنگام خواب میزان انسولین خون افزایش یابد و این مساله باعث كاهش ترشح هورمون رشد می ‌شود. بنابراین اگر می ‌خواهید از خواب تان بهره كافی ببرید، حداقل 2 ساعت قبل از خواب، مواد غذایی سنگین و چرب و دیر هضم نخورید.

كمبود روی و كوتاهی قد

عنصر روی یكی از مواد معدنی مورد نیاز بدن است كه پس از آهن، بدن بیشترین نیاز را به آن دارد. این عنصر كمیاب در بدن نقش‌ هایی حیاتی دارد و كمبود آن سبب خستگی و ضعف، كوتاه قدی، عوارض پوستی و دیررس بودن صفات ثانویه جنسی می ‌شود.

در كشور ما یكی از دلایل مهم كوتاهی قد در كودكان و نوجوانان، كمبود روی است كه بیشتر ناشی از جذب ناكافی این عنصر است.

غلات و نیز غذاهای حیوانی مانند گوشت و تخم ‌مرغ ، لبنیات و غذاهای دریایی مثل ماهی و میگو سرشار از روی هستند. مصرف نان‌ هایی كه به خوبی تخمیر نشده‌اند یا در تهیه آنها از جوش شیرین استفاده شده است، از جذب روی و املاح معدنی دیگر جلوگیری می کنند و باعث كوتاهی قد در جوانان می شوند. در واقع در غلات و به ویژه پوسته آن ها ماده‌ای به نام فیتات وجود دارد كه مانع جذب روی است. ولی در اثر تخمیر، تجزیه می‌ شود و از بین می‌ رود. با این تفاسیر درمی ‌یابید كه مصرف نان‌ هایی كه به روش سنتی تهیه می ‌شوند و به خوبی تخمیر می‌ شوند، بهترین منبع روزانه برای تامین روی هستند.

امروزه مكمل‌ های روی به صورت شربت ‌های در داروخانه‌ ها وجود دارند كه پزشكان برای كودكانی كه دچار كوتاه قدی و تاخیر رشد هستند، تجویز می‌ كنند.

علاوه بر روی، ویتامین‌ها و مواد معدنی دیگر همچون ویتامینA  ، B12 ، آهن و كلسیم برای رشد قد ضروری هستند.

آیا می ‌توان از كوتاهی قد پیشگیری كرد؟

زمینه ژنتیكی كوتاهی قد عاملی است كه قابل تغییر نیست و بنابراین پیشگیری از كوتاهی قد در مواردی كه به علت عوامل ارثی باشد، مقدور نمی باشد.

اما اگر كوتاهی قد ناشی از عوامل تغذیه‌ای، كمبود هورمون رشد یا بیماری‌ های زمینه‌ ای باشد، می ‌توان پیش از بسته شدن صفحات رشد استخوانی اقداماتی را انجام داد. در این صورت مراجعه به پزشك برای تشخیص علت كوتاهی قد ضروری است.

پزشك معمولا برای بررسی علل كوتاهی قد به انجام یك سری آزمایش ‌های طبی و نیز معاینات بالینی و ارزیابی رشد می ‌پردازد. تست ‌های عملكرد غده هیپوفیز و نیز عملكرد غده تیروئید از آن جمله ‌اند.

گاهی نیز برخی بیماری‌ های مزمن مانند دیابت، علامت مشخصه دیگری به جز اختلال رشد ندارند. به همین دلیل مراجعه به پزشك در این موارد به والدین كمك می‌ كند كه علت اختلال رشد فرزندشان را بفهمند.

در حقیقت مهم ‌ترین قدم برای پیشگیری از كوتاهی قد، كشف علت آن در دوران نوجوانی است. اگر علت طبی و بیماری خاصی مثل كم ‌كاری تیروئید، دیابت یا كاهش هورمون رشد وجود نداشته باشد و كوتاهی قد فرزند، جنبه ژنتیكی نیز نداشته باشد، پزشك برای او مكمل ‌های رشد و تغذیه ای را تجویز می ‌كند.

پزشكان تنها در صورتی تزریق هورمون رشد را مجاز می ‌دانند كه بر اساس آزمایشات طبی اثبات شده باشد كه هورمون رشد به اندازه ی كافی در بدن تولید نمی ‌شود و در ضمن صفحات رشد استخوانی هنوز بسته نشده باشند. بدیهی است كه اگر صفحات رشد استخوانی بسته شده باشند، دیگر افزایش قد و پاسخ به هورمون رشد قابل انتظار نخواهد بود.

افزایش قد پس از 18 سالگی

اگر سن تان از 18 سالگی گذشته است، فرقی نمی‌ كند زن باشید یا مرد، صفحات رشد استخوانی شما بسته شده و رشد قدتان متوقف شده است. تزریق هورمون رشد، بهبود وضعیت تغذیه ، مصرف مكمل‌های غذایی و ... ، هیچ‌ یك نمی ‌تواند قد شما را افزایش دهد.

در ضمن امروزه تبلیغاتی رنگارنگ در بسیاری مجلات، سایت‌ ها و شبكه‌ های غربی درباره ی دمپایی ‌هایی وجود دارد كه تولید كنندگان آن ها ادعا می‌ كنند كه این صندل‌ ها، با ماساژ اعصاب كف پا باعث افزایش قد در هر سنی می ‌شوند.

در حالی كه با بسته شدن صفحات رشد استخوان ‌ها این امر مقدور نیست و این حرف ها هیچ پایه و اساس علمی ندارد.

تنها به شما توصیه می ‌كنیم برای آن‌ كه انتهای ستون فقرات شما، قد شما را كوتاه ‌تر از آن چه هستید نكند، انجام ورزش ‌های كششی را جدی بگیرید.

از طرفی تغذیه صحیح و مصرف كافی كلسیم به استخوان‌های شما استحكام می ‌بخشد تا همیشه راست قامت بمانید.