چندی است حواشی درباره محمد رحمانیان نمایشنامه‌نویس و کارگردان و عملکرد وی مطرح می‌شود بطوریکه رحمانیان مدتی را در خارج از ایران (کانادا) مشغول به کار شد. اگرچه تقریبا تمام مصاحبه‌هایی که تاکنون با وی صورت گرفته تمجید و تجلیل از مواضع رحمانیان بود، خبرگزاری فارس طی تماسی از وی خواست تا در نشستی به برخی موارد مطرح شده درباره خودش بپردازد. مواردی مانند حضور در فتنه ۸۸، نمایشنامه «روز حسین»، استارت فیلمش با جعفر پناهی و یا مواردی درباره ممیزی و…

او درباره فتنه ۸۸ گفت که قانونی وارد انتخابات شده و از کسی که گمان می‌کرده بهتر است بصورت قانونی حمایت کرده و بعد از انتخابات هم وارد این فضاها نشده و به سبز و غیر سبز هم اعتقادی ندارد.

درباره ممیزی و نظارت هم با اعلام اینکه در تمام دنیا نظارت وجود دارد و این امر منحصر به ایران نیست به بیان خاطره جالبی از کار در خارج ایران می‌پردازد و می‌گوید که به خاطر اینکه نام بیمارستانی که در نمایش‌اش وجود دارد «آزادی» است و این اسم در پوستر آمده، آنجا حاضر نشدند پوسترش را توزیع کنند و گفتند که این سیاسی است.

رحمانیان البته درباره نمایشنامه «روز حسین» هم مواردی را مطرح کرد که چون مصاحبه‌کننده به متن دسترسی نداشت، چالشی در میان نبود و تنها او حرف‌هایش را زد.

رحمانیان موارد دیگری را هم مطرح کرد که بدون کم و کاست به مخاطبان محترم ارائه می‌گردد.

اهم سخنان رحمانیان به شرح زیر است:
*برداشت‌ها از نمایشنامه «روز حسین» را درست نمی‌دانم
*من نمایش‌های مذهبی دارم چطور می‌توانم به ائمه توهین کنم
*به سبز و غیر سبز اعتقادی ندارم
*اگر جعفر پناهی فیلم می سازد و کسی هم کاری به او ندارد یعنی آدم مشکل داری نیست
*نرمش مقابل جعفر پناهی باید یک طرفه و فقط از سوی نظام باشد!/پناهی موضع سیاسی ندارد
* ما به نفع یک کاندیدا به صورت قانونی وارد فضای انتخابات شدیم/بعد از انتخابات وارد این فضاها نشدم
*نباید روشن کردن یک شمع روی مزار ندا آقاسلطان را سیاسی کنیم
*مهتاب نصیر پور مطلقا سیاسی نیست همانطوریکه من و جعفر پناهی نیستیم
*به این نوع نمایشنامه ها علاقمندم چه به توپ بستن مجلس باشد چه حوادث سیاسی سال ۶۱ هجری
*اگر دیدگاه من غلط هم هست آن را تحمل کنید/شاید من چند سال دیگر یک دیدگاه دیگری پیدا کنم
*همه جای دنیا شورای نظارتی وجود دارد/در خارج ایران به خاطر عبارت آزادی حاضر نشدند پوستر نمایش ما را توزیع کنند
*به شخصیت های دینی و مذهبی توهین نکردم
*برداشت ها از نمایشنامه «روز حسین» را درست نمی دانم.

فارس: شما مصاحبه های زیادی با رسانه ها انجام دادید ولی برخی سئوالاتی در مورد شما وجود دارد که در مورد آن صحبتی نمی شود. خوب است به برخی از این سوالات هم پاسخ داده شود…

خبرگزاری فارس ثابت کرده برای اینکه کسی را به دم تیغ ببرد به بهانه نیاز ندارد و قبلاً هم این کار را کرده است و اتفاقا در مورد من هم این کار را کرده است. با این حال من برای گفتگو آماده هستم و معقتدم وقتی آدم‌ها برای گفتگو دور یک میز می‌نشینند ، دنیا جای بهتری می‌شود. ولی اتهام زدن و ربط دادن صهیونیسم و آمریکا به مسائل شخصی افراد که دیگر اسمش مصاحبه نیست.

فارس: اگرچه فارس در مورد مسایل موضع خود را دارد ولی این مواردی که می گویید درست نیست و ناشی از تصور نادرست از خبرگزاری فارس است. اگر مصداقی هست بگویید.

احتمالاً بعد از داستان‌های ۸۸ بود. در این زمان تهمت هایی به من زده شد و این تهمت ‌ها باعث شد من یکسال بازگشتم به ایران را عقب بیندازم. با خودم گفتم خدایا، این طور که یکی از روزنامه ها در باره روز حسین می‌گوید و می‌نویسد من اصلا دیگرنمیتوانم برگردم و کار کنم.

فارس: پس از جانب فارس نبوده ‌است.حالا ماجرای روز حسین چه بوده؟

مربوط به درخواست چاپ نمایشنامه بود.راستش من تا آن زمان مدیر نشر چشمه را نمی‌شناختم و تا امروز هم ایشان راملاقات نکرده ام.بعد از اینکه اجرای این نمایش منتفی شد به درخواست خودم نمایشنامه را پس گرفتم.اما به من تهمت‌زدند. از نمایشنامه روز حسین انتخاب گزینشی کردند، جمله‌ای را که از زبان یک بیمار روانی بیمارستان شهید چمران نقل شده‌بود،بیماری که خودش را ابن‌زیاد فرض می کرد، به عنوان دیدگاه من ‌آوردند و گفتند این دیدگاه رحمانیان نسبت به مسئله عاشوراست.

* به سبز و غیر سبز اعتقادی ندارم

اگر ثابت می‌شد من این کارها را کردم که الان در خدمت شما نبودم! حکم این چیزها در این کشور، حکم ساده‌ای نیست. یک بصیرتی به وجود آمد و همان دوستان متوجه شدند داستان اینگونه نیست . من وقتی برگشتم با یکی از دوستان که در یک نهادی کار می کند گفتگویی چند ساعته داشتم و صحبت کردم که منجر به حل بسیاری از سوءتفاهمات شد.اما سوال اینجاست که چرا این گفتگو را قبلاً نیامدند انجام دهند و بپرسند که موضوع چیست؟ آیا موضوع غیر از برخورد سیاسی کردن با مساله ای فرهنگی است؟ اتفاقاتی که در سال ۸۸ افتاد و مرزبندی‌هایی که انجام شد از نظر من درست نبود، مطلقاً این مرزبندی‌های را قبول نداشتیم که یک عده خوب هستند و یک عده بد هستند و یک عده سبز و … مطلقاً شخص من اینها را قبول نداشتم به خاطر اینکه ما همه یک ملت هستم و داریم در یک کشور زندگی می‌کنیم.

فارس: پس شما قائل به مرزبندی‌های اینگونه نبودید؟ سبز و…

مطلقاً نبودم. ولی ماناگزیر وارد ماجراهای سیاسی شدیم. وقتی تو را در یک چارچوب از پیش تعیین شده قرار می‌دهند، هر انتخاب تو تبدیل می‌شود به یک انتخاب سیاسی. در مملکتی که همه چیزش – از کراوات تا ریش داشتن یا نداشتن -سیاسی است، چطور ممکن است یک نمایشنامه یا تئاتر یا یک فیلم سیاسی نباشد؟ یعنی مرزبندی سیاسی برای آن قائل نباشند؟ اما خود هنرمند قائل به این چیزها نیست .او تنها می‌نویسد یا اجرا می کند. ما همیشه می‌خواندیم برشت کمونیست بوده، اما من مطلقاً چیزی از کمونیسم در نوشته‌های برشت ندیده ام، حتی در نمایشنامه ی “دایره گچی قفقازی” که در قسمت نخست آن تبلیغی دارد درباره ی ‌شوروی باز هم می‌بینیم خود نمایشنامه مطلقاً سیاسی نیست، یعنی کمونیستی نیست، یک دیدگاه هنرمندانه دارد و این در مورد همة هنرمندان‌ صدق می‌کند. یعنی یک جایی هنر می‌ایستد و جدا از ایدئولوژی قرار می‌گیرد و حرف خودش را می‌زند و البته یک جاهایی هم مناسبت‌هایی با ایدئولوژی پیدا می کند، ولی صرفا زیر بار ایدئولوژی نمی‌رود چون هنرمند، هنرمند است و فرقش با سیاستمدار و حتی یک عالم دینی در همین است.

فارس: آیا اینکه شما با استارت جعفر پناهی فیلم‌تان را شروع می‌کنید سیاسی نیست؟

جعفر پناهی الان فیلم می‌سازد، دو تا فیلم هم ساخته است. پس بنابراین مشکلی وجودندارد،چون حکومت قبول کرده است که آقای پناهی فیلم بسازد و با اینکه حکم زندان دارد در خانه‌اش زندگی کند. در همة مجامع هنری هم شرکت می‌کند و فیلم هم می سازد. مگر شما با این مساله مشکلی داشته باشید.

فارس: رویکرد ما مشخص است. جعفر پناهی هم یک فرد سیاسی است و ژست اپوزوسیون می‌گیرد.

همان دادگاهی که این حکم را برای ایشان داده می‌توانست به راحتی بعد از ساختن این دو فیلم ایشان را دستگیر کند و نکرد، بنابراین من فکر می‌کنم سیاست کلی مملکت، به خصوص قوة قضاییه وارگان‌های ذیربط در واقع پذیرفته‌اند که به هر حال آقای پناهی فیلم‌های ساده خودش را بسازد و کارهای خودش را بکند .

آقای پناهی هم در ایران است و و همة فعالیت هایش رصد می‌شود. به همة این دلایل من فکر می‌کنم و آرزوی قلبی‌ام است که به‌زودی قوة قضاییه و باقی نهادها به این نتیجه برسند که ایشان دوباره به کارش ادامه دهد.

فارس: این مسجل است که فیلم های اخیر پناهی سیاسی هستند. فیلم اخیرش هم همین را می گوید.

من و آقای پناهی سالها با هم همکار بودیم.اگر این اتفاقات هم نمی‌افتاد من حتما اولین کسی که از او خواهش می‌کردم آقای پناهی بود، او کارگردان شبکه دو بود و ما سالها در این شبکه با هم همکار بودیم . آن نامه‌را هم که درخواست آزادی‌ ایشان بود به خاطر همین موضوع امضا کردیم . آقای پناهی بادکنک سفید را ساخته و برای این مملکت افتخار آفریده است، شیر طلایی جشنوار ونیز را کسب کرده است .حالا به هر دلیل سیاسی و هر چیز دیگری اتفاقاتی افتاده است .این درست.اما باید در برابر هنرمندان نرمشی وجود داشته باشد.