ادامه:
اگرچه تیر سیاره كوچكی است، اما چگالی آن پس از زمین از
تمام سیارات بیش تر است. تیر شبیه توپ پینگ پنگ پر از سیمان است. |
یكی از ویژگی های شگفت انگیز تیر چگالی 5.43 گرم
بر سانتی متر مكعب این سیاره است، كه اندكی بیشتر از چگالی زمین است. از این جهت
ستاره شناسان معتقدند، در زیر پوسته سنگی نازك این سیاره – كه احتمالا از سنگ های
سیلیكاتی سبك است – هسته مركزی بزرگی ساخته شده از آهن وجود داشته باشد. شاید
عطارد در دوران ابتدایی پیدایش منظومه، پوسته ای بسیار ضخیم تر داشته است.
دانشمندان بر این باورند كه در دوران ابتدایی منظومه شمسی، كه سیارك های سنگی
بسیاری در نواحی درونی سیاره پراكنده بوده اند و بمبارانی شدید به سطح سیارات
درونی می ریخته است، برخوردهای بسیاری با تیر صورت گرفته است. یكی از برخوردها
چنان شدید بوده كه پوسته سطحی تیر را كنده و آن چه باقی مانده است، هسته آهنی سنگین
آن بوده است. اگرچه تیر سیاره كوچكی است، اما چگالی آن پس از
زمین از تمام سیارات بیش تر است. تیر شبیه توپ پینگ پنگ پر از سیمان است.
در زیر پوسته سنگی نازك این سیاره هسته مركزی
بزرگ آهنی وجود دارد
در سال 1973 میلادی (1352 شمسی) سفینه مارینر 10
از كنار تیر رد شد و توانست 648 عكس از دشت ها و ناهمواری های سطح سیاره (حدود 50
درصد) كه در آن هنگام در برابر خورشید واقع شده بود گرفته و مخابره كند.
در این تصاویر مشخص شد كه سطح تیر پوشیده از
صدها هزار دهانه برخوردی است – گودال هایی حاصل از برخورد سنگ های سرگردان فضایی –
انجمن بین المللی نجوم كه درباره نام گذاری عوارض جغرافیایی سطح سیاره ها و اقمار
تصمیم می گیرد، پس از مدتی بحث و بررسی پذیرفت نام هنرمندان، نویسندگان،
موسیقیدانان مشهور و مشاهیر بزرگ جهان را بر دهانه های بزرگ تیر بگذارد. حالا نام
هایی همچون تولستوی، مارك تواین، باخ، شكسپیر، و... بر سطح تیرجاودانه شده است.
مارینر 10 دو بار دیگر به دیدار تیر رفت كه
آخرین دیدارش در سال 1975 بود كه از سطح تیر فقط 200 كیلومتر فاصله داشت. كشفیات
حیرت انگیز مارینر 10 شامل موارد زیر است:
1.
مجموعه ای عجیب از صخره ها و پرتگاه های طویل و كشیده كه
ارتفاع آنها تا حدود 2 كیلومتر و طولشان تا 1500 كیلومتر می رسد، سطح تیر را پر
چین و چروك كرده اند.
2.
وجود جو بسیار رقیق هلیومی اطراف تیر
3.
و كشف غافل گیر كننده ی دیگر، میدان مغناطیسی ضعیف تیر بود.
شیارها، صخره ها و پرتگاه های طویل سطح تیر است به ارتفاع 2
و طول 1500 كیلومتر
كشفیات مارینر 10 ناشناخته های بسیاری را درباره تیر
آشكار كرد. در اوت 2004 فضاپیمای مسنجر یا پیام آور برای شناخت بیشتر تیر و
رازگشایی ناشناخته های سیار این سیاره به فضا پرتاب شد تا دومین ملاقات كننده
زمینی این سیاره پس از مارینر 10 باشد. این فضاپیمای مدار گرد، مسیر مستقیمی را به
سوی تیر طی نخواهد كرد و از زمین و زهره طی ملاقات هایی انرژی گرانشی می گیرد تا
سرانجام در سال 2009 به تیر برسد و 1.5 سال پس از آن در مداری به دور تیر قرار
بگیرد.
تصویر شبیه سازی فضاپیمای پیام آور در نزدیكی
سیاره تیر را نشان می دهد
------------------------------
1-
Mercury
2- AU_Astronomical
Unit : واحد نجومی به فاصله
متوسط زمین تا خورشید گفته می شود. این فاصله 150 میلیون كیلومتر است كه اصطلاحا
به این فاصله یك واحد نجومی می گویند.
3- Elongation : به فاصله زاویه ای كه بین
2 جرم و ناظر به وجود می آید جدایی زاویه ای می گویند
4-
دایره البروج صفحه ای فرضی در آسمان كه خورشید روی آن قرار
گرفته است. انحراف مدار سیارات، نسبت به دایره البروج سنجیده می شود.
5-
به عبور سیاره تیر و زهره از مقابل خورشید گذر می گویند.
منبع: ماهنامه علمی، خبری، تحلیلی صنایع هوافضا/
شماره 54 مرداد 89/ صفحات 44 تا 47