تبیان، دستیار زندگی

آرامش و امنیت روحی همانند غذا، پوشاک و مسکن از نیازهای اساسی انسانهاست. از این رو، موفقترین مکتبها، مکتبی است که برنامه هایش بر اساس فطرت و تمایلات کنترل شده انسان بوده، نیازهای درونی و برونی او را برآورده نماید.

اسلام به عنوان جامعترین مکتبهای آسمانی، به این نیاز روحی، توجه نموده و آموزش و پرورش خود را از «فرد» که اولین خشت بنای جامعه می باشد، شروع کرده است. از طرفی، چون «عقیده» نخستین بذری است که در دل انسان کاشته می شود و به تدریج در اعمال و رفتار او تأثیر مستقیم می گذارد و او تجلّی بارزی از عقاید و آرمانهای خویش می گردد، لازم است به بینشی صحیح دست یابد و همراه با تهذیب و تربیت در مسیر ارزشهای والا گام بردارد.

اگر افراد همراه با تربیت الهی به آرامش روحی دست یابند، طبعا جامعه را به سوی آرامش روحی، سوق خواهند داد. در چنین محیطی حقوق افراد، محفوظ خواهد بود؛ حریم انسانها مورد تجاوز قرار نخواهد گرفت و هر کس می داند که باید در محدوده خود حرکت کند.

خروج از منزل با اجازه شوهر

با توجه به اجتماعی بودن انسان و لزوم حفظ حد و مرزهای اجتماعی، باید قوانین و مقرراتی وجود داشته باشد تا هر کس از آنها تجاوز کرد سرزنش شده و کیفر ببیند. چه بهتر که این مقررات از درون آدمی سرچشمه گرفته، آمیخته با عاطفه و محبت باشد. اسلام در راستای حفظ حرمت خانواده، برای زن و مرد وظایفی مقرر داشته، تا با عمل به آنها، آرامش که لازمه اجتناب ناپذیر حیات فردی و اجتماعی انسان است، به دست آید. خروج زن از خانه که صرف نظر از موارد استثنا شده، باید با توافق شوهر باشد از آن جمله است. در این خصوص به این حدیث شریف اکتفا می کنیم.

امام صادق(ع) می فرماید:

در زمان پیامبر اکرم(ص) مردی از انصار برای انجام کارهایش به مسافرت رفت و با همسرش قرار گذاشت که تا مراجعت او، از خانه خارج نشود. در این بین پدر آن زن، بیمار شد. زن، کسی را نزد پیامبر(ص) فرستاد و گفت:

ـ شوهرم به مسافرت رفته و از من قول گرفته که از خانه بیرون نروم؛ اینک پدرم بیمار شده، آیا اجازه می دهید از او عیادت کنم؟

پیامبر(ص) فرمود:

ـ نه، در خانه باش و از حرف شوهرت اطاعت کن.

بعد از مدتی پدرش از دنیا رفت، زن دوباره به پیامبر(ص) پیغام داد که:

ـ پدرم از دنیا رفته، آیا اجازه می دهید در تشییع جنازه او شرکت کنم؟

پیامبر فرمود:

ـ نه، در خانه باش و از حرف شوهرت اطاعت کن. پیامبر اکرم(ص) پس از دفن پدر به آن زن پیام داد که خداوند، تو و پدرت را به خاطر اطاعت از شوهرت مورد آمرزش خودش قرار داد.

درست است که مرد باید از همسرش مراقبت کند، لیکن نه به حدی که موجب بدگمانی و بدبینی او به همسرش شود. مردی که به این بیماری خانمانسوز مبتلا شود، زندگی را بر خود و اطرافیانش تلخ می کند؛ کارهای همسرش را با بدبینی نگاه می کند و مانند سایه او را تعقیب می کند. این مسأله به قدری حساس است که بعضی مردان را وادار به بهانه گیری و طلاق می کند و چه اسفبار است، زنی که بر اساس یک لحظه صحبت کردن، قربانی تعصب بی جای شوهرش شده است. پیامبر اسلام(ص) می فرماید:

هر کس به مرد یا زن مؤمنی تهمت بزند، خداوند متعال در قیامت او را بر تلی از آتش نگه می دارد تا به کیفر بهتانش برسد.

بردباری در برابر بداخلاقی همسر

از آنجا که بنای اسلام بر حفظ کانون زندگی است و منفورترین پدیده در خانواده، جدایی و طلاق است و اسلام به شکلهای مختلف، مانع پاشیده شدن آن می شود، در روایات اسلامی زن و مرد به سازش با اخلاق و روحیات یکدیگر سفارش شده اند. پیامبر اکرم(ص) می فرماید:

کسی که بر بداخلاقی همسرش صبر کرده و او را تحمل کند، خداوند به او همان اجری را خواهد داد که به ایوب پیامبر داد و زنی که بر بداخلاقی شوهرش صبر کند و او را تحمل نماید، خداوند به او همان ثوابی را خواهد داد که به آسیه عطا فرمود.

از آنجا که زن و مرد تا قبل از ازدواج چه بسا دو نوع تربیت و فرهنگ داشته اند و بعد از زندگی مشترک نیز خواسته های آنها متفاوت است، در فراز و نشیبهای زندگی، ممکن است بین آنها اصطکاکی ایجاد شود. اسلام برای حفظ کیان خانواده که محل تربیت فرزندان نیز هست، زن و مرد را به سازش با اخلاق یکدیگر توصیه نموده و از آنها خواسته است تا در پیشامدها، عصبانیتها و تنگناها که لحظه بروز هیجانات درونی است، با هوشیاری و تدبیر اندیشه، آتش خشم طرف مقابل را فرو نشانده، پایه های زندگی را مستحکم نمایند.