تبیان، دستیار زندگی

---

سیستم دفاع طبیعی بدن یكی از پیچیده‌ترین و مهم‌ترین دستگاه‌های مجهز و خودكار پررمز و راز خلقت است.

) کاروتینوئیدها: بتا کاروتین تعداد سلول های مقابله گر در برابر بیماری ها و سلول های t را افزایش می دهد و همچنین آنتی اکسیدانی بسیار قوی است که رادیکال های آزاد را که بالا رفتن سن را تسریع می کند، نابود می کند. این هم مانند سه آنتی اکسیدان بزرگ دیگر، یعنی ویتامین c و e، احتمال ابتلا به بیماری های قلبی-عروقی را کاهش می دهد. تحقیقات نشان داده است که بتا کاروتین احتمال سکته و حملات قلبی را کاهش داده و با تقویت سلول های دفاعی که ماکروفاژ نامیده می شوند و برای کشتن سلول های سرطانی مورد استفاده قرار می گیرند، بدن را در برابر سرطان حفظ می کند. مکمل های بتا کاروتین تولید لمفوسیت های سلول های t و سلول های کشنده را نیز افزایش داده و قدرت این سلول ها را برای مقابله با سلول های سرطانی تقویت می کند.
بتا کاروتین یکی از مهمترین کاروتینوئیدهاست، اما کاروتینوئیدهای بسیار دیگری نیز وجود دارند. محققان عقیده دارند که فقط بتا کاروتین نیست که این همه فایده در خود دارد، بلکه همه ی کاروتینوئیدها با هم عمل می کنند. به این دلیل است که اگر کاروتینوئیدها را با هم وارد برنامه غذایی روزانه تان کنید، مفیدتر از این است که فقط از مکمل های بتا کاروتین استفاده کنید.
بدن بتا کاروتین را به ویتامین a تبدیل می کند که خود خواص ضد سرطانی و تقویت گر سیستم دفاعی دارد. اما میزان بیش از اندازه از ویتامین a می تواند سم در بدن ایجاد کند، از اینرو بهتر است بتا کاروتین اضافی مورد نیاز را از غذاها دریافت کنید و اجازه دهید بدن خود میزان لازم از آن را به ویتامین a تبدیل کند.
۴) بیوفلاوینوئیدها: این ماده غذایی با محافظت از سلول های بدن درمقابل آلاینده های محیطی، سیستم دفاعی بدن را تقویت می کند. بیوفلاوینوئیدها پوسته سلولی را دربرابر آلاینده هایی که قصد چسبیدن به آنها را دارند، محافظت می کنند. در طول غشای هر سلول، فضاهای میکروسکوپی وجود دارد، که آلاینده ها، میکروب ها و سموم می توانند در آن فضاها جای گیرند و کم کم با خوردن پوسته سلول، به درون آن راه پیدا کنند. اما وقتی بیوفلاوینوئیدها این فضاها را پر می کنند، دیگر جایی برای قرار گرفتن سموم و آلاینده ها وجود ندارد. این مواد همچنین توانایی کلسترول برای ساخت پلاک در شریانها را نیز کاهش می دهد و همچنین احتمال ایجاد لخته در شریانها که موجب سکته یا حمله قلبی می شود را نیز کمتر میکند. تحقیقات نشان می دهد که افرادیکه میزان بیشتری بیوفلاوینوئید در برنامه غذایی خود دارند، کمتر به بیماری های قلبی-عروقی مبتلا می شوند. برنامه ی غذایی که در آن میزان زیادی از سبزیجات و میوه تازه دیده می شود، حداقل شش وعده در روز، بیوفلاوینوئید لازم برای بدن را تامین می کند.
۵) روی: این ماده معدنی مفید، تولید سلولهای سفید خون را افزایش می دهد و قدرت مقابله این سلول ها را در برابر بیماریها تقویت می کند. این ماده همچنین حاوی سلول های کشنده ای است که با سلولهای سرطانی می جنگند و باعث می شوند گلوبول های سفید پادتن بیشتری تولید کنند. تحقیقات نشان داده است که مکمل های روی رشد سرطان را کندتر می کند.
روی تعداد سلولهای t از بین برنده بیماری را، به خصوص در افراد سالخورده که معمولاً با کمبود این ماده معدنی روبه رو هستند، افزایش می دهد. با اینکه برخی تحقیقات ادعا می کند که مکمل های روی به شکل قرص، می تواند احتمال بروز و شدت بیماری ها را کاهش دهد، تحقیقات دیگری موفق به اثبات این مسئله نشده اند. نکته مهم این است که مقدار بیش از اندازه از فلز روی در قالب مکمل (بیش از ۷۵ میلی گرم در روز) می تواند موجب مختل شدن سیستم دفاعی بدن شود. مصرف ۱۵ تا ۲۵ میلی گرم در روز به نظر کافی می رسد.
در برخی موارد مشاهده شده است که مصرف مکمل های روی در کودکان می تواند بیماری های تنفسی را کاهش دهد، اما هنوز به طور جدی به اثبات نرسیده است. بهترین منبع برای استفاده از این ماده معدنی مفید، سیریال های صبحانه حاوی روی می باشد.
۶) سیر: این ماده غذایی تقویت کننده ای بسیار قوی برای سیستم دفاعی بدن محسوب می شود، که تولید گلوبول های سفید را افزایش می دهد، فعالیت سلول های کشنده و از بین برنده بیماری ها را تقویت می کند، و تولید پادتن را نیز در بدن بیشتر می کند. این خواص تقویتگر سیر به خاطر ترکیبات سولفور آن مثل آلیسین، و سولفید می باشد. سیر همچنین میتواند مانند یک آنتی اکسیدان عمل کرده و رادیکال های آزاد موجود در جریان خون را از بین ببرد. این ماده غذایی مفید بدن را در برابر سرطان نیز حفظ می کند. مشاهده شده است که در فرهنگ هایی که سیر به میزان زیاد در غذاهای روزمره مورد استفاده قرار می گیرد، افراد کمتر به سرطان روده مبتلا میگردند. از آنجا که از چسبیدن پلاکت های خونی به هم و بسته شدن شریانها جلوگیری میکند، برای قلب نیز بسیار مفید است.
۷) سلنیوم: این ماده معدنی تولید سلول های کشنده را افزایش داده و سلول های ضد سرطانی را در بدن تقویت می کند. بهترین منابع غذایی برای این ماده، ماهی تن، ماهی سُرخو، خرچنگ دریایی، میگو، حبوبات، سبزیجات، برنج قهوه ای، زرده تخم مرغ، پنیر روستایی، مرغ (گوشت سفید)، تخم آفتابگردان، سیر، گوشت بره می باشد.
۸) اسید چرب امگا ۳: تحقیقات نشان داده است که کودکانی که روزانه نصف قاشق چایخوری از روغن کتان استفاده می کنند، کمتر به بیماری های تنفسی مبتلا میشوند و کمتر از مدرسه غیبت می کنند. اسید چرب امگا ۳ در روغن کتان و روغن ماهی (مثل سالمون و ماهی تن و ماهی اسقومری) که فعالیت سلول های بیگانه خوار (گلوبول های سفیدی که باکتری ها را از بین می برند) را افزایش می دهد، می توانند تقویت کننده ای برای سیستم دفاعی به حساب آید. استفاده کافی از مکمل های اسید چرب، و مصرف ویتامین e با هم سیستم ایمنی بدن شما را تقویت می کند.
● ۴ عادت رفتاری که سیستم ایمنی بدن را ضعیف می کند
برخی مواد غذایی و تاثیرات محیطی باعث می شود که سیستم دفاعی بدن نتواند به خوبی فعالیت کند. موارد زیر خطرات جدی برای سیستم دفاعی بدن به حساب می آیند:
۱) مصرف بیش از اندازه شکر: خوردن ۱۰۰ گرم (۸ قاشق چای خوری) شکر، که معادل یک قوطی سودا است، می تواند توانایی گلوبول های سفید را در کشتن میکروب ها تا ۴۰ درصد کاهش دهد. تاثیر مخرب شکر بر روی سیستم ایمنی بدن، ۳۰ دقیقه پس از هضم آن شروع شده و تا ۵ ساعت ادامه می یابد. در عوض، هضم کربوهیدراتهای پیچیده و نشاسته هیچ تاثیر مخربی بر سیستم دفاعی بدن ندارد.
۲) مصرف مشروبات الکلی: مصرف مشروبات الکلی می تواند به دو صورت باعث اختلال کار سیستم ایمنی بدن شود. طریق اول با کمبود مواد مغذی کلی بدن است که باعث می شود بدن از کمبود مواد غذایی مفید برای سیستم دفاعی آسیب ببیند، و طریق دوم این است که الکل نیز مانند شکر، اگر به میزان زیاد مورد استفاده قرار گیرد، توانایی گلوبول های سفید را برای تکثیر شدن و از بین بردن سلول های سرطانی کاهش می دهد.
۳) آلرژی های غذایی: به طور ژنتیکی، ممکن است گاهای سیستم دفاعی برخی مواد مفید برای بدن را مانند شیر، جزء دشمنان بدن بشمارند و با آن مقابله کند که منجر به ایجاد آلرژی در افراد می شود. قبل از این مقابله، مرز روده مانند دیواره ای محکم است که از ورود بیگانگان جلوگیری می کند، اما پس چند مرتبه استفاده این دیوار فرو می ریزد و باعث می شود که مواد سمی نیز وارد جریان خون شود و بیماری به وجود آید.
چاقی بیش از اندازه: چاقی بیش از حد نیز می تواند باعث آسیب رساندن به سیستم دفاعی بدن شود. این مسئله بر توانایی تکثیر گلوبول های سفید و تولید پادتن تاثیر میگذارد و بیماری در فرد بیشتر اتفاق می افتد .

ر اساس تحقیقاتی تازه، مردان که به نالیدن از سرفه و سرما خوردگی شهرت دارند ، سیستم دفاعی بدنشان به اندازه زنان قوی نیست.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، این تحقیقات که در کانادا انجام شده نشان می دهد که هورمون استروژن در زنان به آنها قدرت بیشتری برای مقابله با عفونت داده است.

محققان دانشگاه مک گیل می گویند که به نظر می رسد استروژن با آنزیم ( Caspase-۱۲ ) که به روند تورم و عفونت کمک می کند در تقابل است.

به این ترتیب بدن زنان می تواند در مقابل ویروس و باکتری مقاوم تر عمل کند.

محققان آزمایش های خود را روی موش انجام دادند که این آنزیم به خصوص را ندارند، بنابر این به شدت در مقابل عفونت مقاوم است.

آنها ژن این آنزیم را از انسان به موش انتقال داده و متوجه شدند که تنها موش های نر به ابتلا به عفونت مستعد شدند.

محققان سپس به این نتیجه رسیدند که هورمون استروژن که به طور طبیعی در بدن زن تولید می شود، مانع از فعالیت ژن تولید کننده این آنزیم می شود.

آنها همچنین موفق شدند جایگاه تلاقی استروژن با این ژن را پیدا کنند و از این طریق بفهمند که این هورمون چگونه فعالیت ژن را کاهش می دهد.

مایا صالح، سرپرست گروه تحقیقاتی گفته است که این نتایج نشان می دهد که عکس العمل زنان در برابر عفونت، بیشتر از مردان است.

محققان معتقدند سیستم دفاعی زنان به دلیل نقش مهمی که در تولید مثل و پرورش کودکان دارند، از سیر تکاملی بهتری برخوردار است.
تحقیقات اخیر امکان بهبود بخشیدن به سیستم دفاعی بدن از طریق دستکاری ژنتیکی را فراهم می کند.
دکتر لزلی نپ از دانشگاه کمبریج در بریتانیا نیز گفت که به غیر از تحقیقات اخیر، مجموعه قابل توجهی از شواهد وجود دارد که نشان می دهد سیستم دفاعی زنان به مراتب از مردان قوی تر است و زنان در صورت ابتلا به بیماری های عفونی، حالشان سریعتر خوب می شود.
اما سوالی که اکنون دانشمندان مطرح می کنند این است که آیا مردان قانع می شوند با هورمونی کاملا زنانه معالجه شوند؟

دکتر علیرضا سالک‌مقدم متخصص ایمونولوژی بالینی و استاد دانشگاه علوم پزشکی ایران
شادی سیستم ایمنی را تقویت می‌کند


اگر می‌خواهید سیستم ایمنی بدنتان را تقویت کنید فقط کافی است شاد باشید تا از بسیاری بیماری‌های عفونی، خودایمنی، نقص ایمنی و سرطان در امان بمانید...



لازم است خود را از استرس، که موجب کاهش انرژی گشته و احساس منفی ایجاد می‌کند و خواب را بر هم زده و در تغذیه و فعالیت حرکتی و ورزش ما اختلال ایجاد می‌‌نماید هر چه بیشتر دور نگه داریم.


یکی از مهم‌ترین راه‌های دوری از استرس ایجاد شادی برای خود و اطرافیان است. شرکت در مراسم شادی بخش چون اعیاد مذهبی و ملی، سرزدن به اقوام و دوستان، ورزش و از ته دل خندیدن و انجام حرکات بدنی موزون همراه با شنیدن موسیقی آرامش‌بخش و دیدن آثار خوب و زیبای هنری، رفتن به سفرهای تفریحی، نماز خواندن، یوگا و هر آنچه شادی‌آفرین و ضداسترس است.


دوری از عوامل و مراسم غم‌آفرین و غصه‌دار و سوگواری‌های طولانی و بعضا بی‌علت که به بروز افسردگی منجر می‌گردد نیز ضروری است.


شادی به‌طور مستقیم و غیرمستقیم با رفع اثرات سوء‌ دیگر عوامل مضر برای سیستم ایمنی، موجب افزایش تولید آنتی‌بادی‌های مفید و افزایش فعالیت سلول‌های ایمنی غیراختصاصی و اختصاصی چون نوتروفیل‌ها، سلول‌های کشنده طبیعی (nk) و لنفوسیت‌ها شود.


با این حساب حدود ده درصد به طول عمر افزوده و کیفیت عمر را نیز بهتر می‌نماید و چون شاد بودن امری مسری است عمل ما بر تمام اطرافیان تاثیر مثبت گذاشته و برای حفظ و ارتقای سلامت در جامعه که امروزه مورد توجه تمام جوامع از جمله کشور ما نیز می‌باشد مفید خواهد بود.

مطالعات اخیر برخی از دانشمندان علوم پزشكی نشان می‌دهد كه ابتلا به افسردگی به عنوان یك بیماری بزرگ روحی اثرات منفی بر روی فعالیت قلب، مغز و نیز استخوان و سوخت و ساز كلی بدن انسان دارد.

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران، به نقل از منابع اینترنتی، با این حال مطالعات بیشتر این دانشمندان نشان داده است كه ابتلا به افسردگی روحی سیستم دفاعی بدن انسان را نیز با خطر افت قابل توجه مواجه می‌كند.

در این خصوص دانشمندان و محققان دانشگاه اوهایو در آمریكا در جریان تحقیقات خود دریافتند كه در میان 47 فرد مبتلا به افسردگی كه دچار استرس هم بوده‌اند، پاسخهای محیطی به چالش‌های اطراف در محیط زندگی در میان این افراد كاهش قابل توجهی می‌یابد.

از تخریب سیستم ایمنی دست بردارید!



سیستم ایمنی در بدن همه انسان‌ها به گونه‌ای طراحی شده است که سلول‌های واسطه ایمنی اختصاصی (سلول‌های b و t) دارای گیرنده برای تمام مارکرهای آنتی‌ژنیک (مولکول‌های عوامل بیماریزا که قابل واکنش با مولکول‌های اختصاصی سیستم ایمنی‌اند) باشند، به این معنی که برای همه مارکرهای آنتی‌ژنیک عوامل بیماری‌زا که پیش از تولد ما وجود داشته و امروزه وجود ندارند سلول‌های ایمنی خاصی از پیش ساخته شده‌اند. حتی برای مارکرهایی که در آینده به وجود خواهند آمد، سلول‌های ایمنی اختصاصی از پیش ساخته شده وجود دارند...


این قابلیت شگفت‌انگیز ایمنی در بدن همه ما به ودیعه گذاشته شده تا ایمنی اختصاصی بدن ما با کمک عوامل غیراختصاصی سیستم ایمنی و حوادث و مسیرهای شیمیایی و واکنش‌های مولکولی برون و درون سیتوپلاسمی سلول‌های حرفه‌ای و غیرحرفه‌ای سیستم ایمنی بتوانند هر آنچه را که برای سلامت بدن ما مضر و یا غیرمفید است از بین ببرند و بدنمان را از هر نوع گزند و تهاجم و آسیب حفظ کنند.


اما صدافسوس که خودمان به خود ستم کرده‌ایم و با ایجاد آلودگی هوا، سوءتغذیه، استرس‌های ساختگی روحی و جسمی، عادات نامناسب فردی و اجتماعی و حرکت نکردن و فعالیت‌های لازم ورزشی و موارد دیگر موجب بروز نقص در سطح ژن، مولکول، سلول، نسج و اعضای سیستم ایمنی خود شده‌ایم. به این دلیل در مقابل تهاجم برخی عوامل بیماری‌زای باکتریایی، قارچی، ویروسی، تک‌یاخته‌ای، کرم‌ها و سرطان‌ها کم دفاع و یا بی‌دفاع شده‌ایم.


توجه بیشتر دانشمندان حوزه سلامت و بهداشت در دنیا و آموزش مردم به رعایت اصول بهداشتی می‌تواند ورق را برگرداند و امید به زندگی آدم‌های دنیای مدرن را بیش از پیش افزایش دهد.

حفظ سلامتی تنها منوط به استفاده از صابون های ضد باکتری و یا اجتناب از افراد مبتلا به ویروس نیست. بلکه باید اذعان نمود که در بعضی موارد به عادت های روزانه و سبک زندگی و حتی نوع شخصیت ما نیز مربوط می شود. مثلا نحوه برخورد با همسر و یا بیدار ماندن تا دیر وقت می تواند عملکرد بدن را برای مقابله با انوع بیماری ها تحت تاثیر قرار دهد. در ادامه به بعضی از عادت هایی که در این زمینه نقش موثری به عهده دارد ، اشاره می کنیم.
1

- حفظ دوستی و روابط اجتماعی قوی نقش معجزه آسایی در ارتقا عملکرد سیستم ایمنی دارد: تحقیقات نشان می دهد که ارتباط اجتماعی ضعیف با میزان ابتلا به انواع بیماری ها ارتباط مستقیم دارد. در مطالعه ای نشان داده شده که افاردی که ارتباط اجتماعی قوی تری دارند، 4 مرتبه بیشتر و بهتر از سایرین قار به مقابله با انواع ویروس ها می باشند. با توجه به این حقیقت ، سعی کنید برنامه زندگی و کار خود را به گونه ای تنظیم کنید که زمانی نیز به دوستان و انجام فعالیت های اجتماعی دلخواه اختصاص یابد. حتی فرستادن پیام کوتاه و نامه به دوستان بعد از فعالیت های کاری طولانی مدت می تواند تاثیر به سزایی در حفظ سلامتی داشته باشد.
2

- کم خوابی تاثیر به سزایی در کاهش قدرت ایمنی بدن دارد: بارزترین مثال مربوط به دانش جویانی است که در زمان امتحان دچار کم خوابی می شوند و متعاقب آن مستعد ابتلا به انواع بیماری ها خواهند بود. زیرا در چنین وضعیتی سیستم ایمنی بدن واقعا ضعیف می شود . یک فرد بزرگسال به 7 تا 9 ساعت خواب بی وقفه در شب نیاز دارد . اما با این حال نوع احساس و خلق و خو در صبح می تواند حاکی از کیفیت و کمیت خواب مورد نیاز باشد.

3- خوش بینی کلید حفظ سلامتی است: افراد خوش بین به دلیل نوع نگرش مثبتی که به زندگی دارند کمتر دچار استرس می شوند. سعی کنید تنها به وقوع اتفاقات خوب فکر کنید و بعلاوه در زمان های مناسب مثلا در هنگام صرف غذا با سایر افراد خانواده احساسات خوب خود را بیان کنید.

4- بحث و گفتگوی سازنده با همسر می تواند به ارتقا سیستم ایمنی کمک کند:نحوه گفتگو و موضوع گفتگو با همسر به طرز باورنکردنی بر فعل وا انفعالات و عملکرد بدن به خصوص سیستم ایمنی اثر می گذارد.زوج هایی که مرتبا در حین گفتگو به یکدیگر توهین و طعنه می زنند توان کمتری برای مقابله با امراض خواهند داشت. سع یکنید محبت آمیز و صلح طلبانه و مثبت به گفتگو به همسر خود بپردازید. این امر سبب می شود که نه تنها از نتیجه گفتگو رضایت حاصل کنید ، بلکه به طور ناخودآگاه به نحوه عملکرد بدن نیز کمک موثری نموده اید.
5- از استرس های مزمن اجتناب کنید: این شرایط استرس زا به طرز بارزی توانایی سیستم ایمنی در مبارزه با میکروب ها را کاهش می دهد.اگر احساس می کنید در شرایط و وضعیت تنش زا هستید، سعی کنید از موقعیت هایی که آرامبخش و مفید می باشند نیز بهره برید. شرکت در کلاس های یوگا، پیاده روی و یا هر روشی که با انجام آن احساس آرامش بیشتری کسب خواهید کرد را انجام دهید.
6- رعایت بهداشت و شستشوی دست واجب است: در طول روز به دلیل رفتن به اماکن عمومی مختلف و تماس با اشیائ گوناگون ، طبیعتا در معرض ویروس های مختلف قرار خواهید گرفت. راه رهایی از این همه ویروس شست وشوی مرتب دست قبل از تماس با صورت و مصرف غذا می باشد.
7- فعالیت بدنی منظم تضمین بزرگی برای حفظ سلامتی است:داشتن فعالیت بدنی منظم و روزانه (30 دقیقه در روز)می تواند عملکرد سیستم ایمنی را ارتقا بخشد.
8- از دوستان سیگاری دوری کنید:قرار گرفتن در معرض دودسیگار، به اندازه استعمال سیگار می تواند مضر باشد. بنابر این تا آنجا که امکان دارد از قرار گرفتن در معرض دود سیگار اجتناب کنید.
9- بدون تجویز پزشک آنتی بیوتیک مصرف نکنید:بسیاری از افراد تنها با مشاهده کوچکترین علائم بیماری به سراغ آنتی بیوتیک ها می روند و همین کار باعث می شود که در طول زمان عکس العمل بدن نسبت به دارو کاهش یابد و عفونت های جدی تری بروز کند.مصرف آنتی بیوتیک تنها در صورت ابتلا به عفونت های باکتریایی لازم است. در این شرایط هم دارو باید به طور کامل مصرف شود. اما استفاده از آنتی بیوتیک به منظور جلوگیری از بیماری ها جایز نیست.
10- نگاه سخت گیرانه و بیش از حد جدی در زندگی نداشته باشید: سخت وسست جهان می گذرد و نوع نگرش و برخورد ما با این حوادث می تواند تضمین کننده سلامت جسم و روح ما باشد. مطالعات نشان می دهد که داشتن حس مثبت و سهل و حضور خنده در زندگی نقش به سزایی در کاهش هورمون استرس و افزایش سلول های ایمنی زا دارد. تماشای فیلم های کمدی، گفتن لطیفه و .. می تواند روش های مفیدی برای ایجاد خنده باشد.