با نام خدا و سلام
در کنار مبحث تنبیه و چگونه بدون تنبیه کودکمان را بالا ببریم در اینجا می خواهیم
به بحث تشویق که شیرین تر و مناسب تر است بپردازیم
دوستان اگر نظری دارند بسم الله.
ممنون می شویم اگر همراهی کنید.
«اللهم صل علی محمد و ال محمد و عجل فرجهم»
رواق منظر چشم من آشیانه توست کرم نما و فرود آ که خانه خانه توست
انجمن تعلیم و تربیتیها
کل آیتم ها 22
ممکن است در جریان تغییر یا یادگیری تصمیم بگیریم که از تکرار وقوع رفتاری بکاهیم و یا حتی آن را حذف کنیم.برای این کار،میتوان از دو روش استفاده کرد.به یک روش اصطلاحا «خاموشی»میگویند و روش دیگر،همان تنبیه یا مجازات است.
چنانچه در جریان تغییر رفتار یا یادگیری،عامل تقویتکننده را حذف کنند و یادگیری پیشرفت نکند یا متوقف شود،میگویند که خاموشی رخ داده است.بنابراین،برای کاستن از تکرار وقوع یک رفتار یا به اصطلاح یادگیریزدایی،کافی است که عامل تقویت را بیابیم و آن را حذف کنیم.اما بعضی اوقات ممکن است فرد موردنظر در برابر خاموشی مقاومت کند.یعنی باوجود حذف تقویت،به رفتار خود ادامه دهد.دلیل این امر را باید در دو چیز جستجو کرد:نوع تقویت به کار برده شده از لحاظ روش اجرا و درونی شدن تقویت بیرونی.
چنانچه هنگام اجرای برنامهء تغییر رفتار،از تقویت پیوسته استفاده شود،با حذف آن،فرد موردنظر فوری متوجه میشود که رفتار او تقوتی به دنبال ندارد و در این صورت رفتار او متوقف میشود (یعنی در برابر خاموشی مقاومت نمیکند).اما چنانچه از تقویت ناپیوسته استفاده شود،در صورت حذف آن مدتی طول خواهد کشید تا فرد موردنظر متوجه شود که تقوتی در کار نیست و در آن زمان رفتار او متوقف میشود و به عبارت دیگر،در برابر خاموشی مقاومت میکند.مقاومت در برابر خاموشی هنگامی زیادتر میشود که تقویت، ناپیوستهء،نامنظم باشد.زیرا فرد موردنظر نمیتواند پیشبینی کند که چه وقت تقویت خواهد آمد یا اصلا نخواهد آمد.در این صورت، میتوان نتیجه گرفت که در جریان یادگیری،پس از ارائهء تقویت پیوسته در ابتدای کار،بهتر است تقویت به صورت ناپیوسته،نامنظم باشد.
چنانچه تقویت درونی شده باشد،بدان معناست که دیگر حذف آن از بیرون معنی ندارد و اکنون خود رفتار،تقویتکنندهء خود شده است.در این صورت،چنانچه قصد حذف رفتاری را داشته باشیم و شخص در برابر خاموشی مقاومت کند،باید از روش دیگر که تنبیه است،باید استفاده کرد.
نکاتی که در تشویق باید رعایت گردد :
با نام خدا و سلام- وقتی کودک را تشویق و تحسین می کنیم نباید او را با بچه ی دیگری مقایسه کنیم . مثلاً صحیح نیست که پدری به فرزندش بگوید آفرین بر تو که خوب درس می خوانی و مانند حسن تنبل نیستی ، زیرا در این صورت ، کودک دیگر ، تحقیر و مذمت می شود. از سوی دیگر این عمل مضر است و بدآموزی دارد . - تشویق در بین همسالان و دوستان مؤثرتر از تشویق به تنهایی است . - تشویق باید با سن کودک ، نیازهای او و شرایط و موقعیت مکانی ، شخصیتی ، روانی و ... تناسب داشته باشد . - تشویق های ملموس در مقاطع سنی پایین مؤثرتر است . - تشویق باید با کار کودک متناسب باشد . صلاح نیست که در برابر یک کار کوچک و کم اهمیت تشویق های بزرگی انجام بگیرد . پاداش های بزرگ را باید برای کارهای بزرگتر قرار داد ، بهتر است پاداش همگام با موفقیت های تدریجی کودک بزرگ شود .
با نام خدا و سلام-باید پاداش ها و تشویق ها ، در برابر فعالیت ها و جدیت های کودک انجام بگیرد . نه در برابر موهبت های ذاتی او . یک کودک کم هوش که در اثر جدیت و تلاش ، رفته رفته به موفقیت هایی نایل می گردد و نمره پنج او به هشت ترقی می کند نیز قابل ستایش و تشویق است . - تشویق باید طبیعی ، واقعی و به دور از فریب و ریا باشد . - تشویق باید بلافاصله اعمال گردد ( به خصوص برا ی سنین پایین ). - اگر تشویق بیش از حد انتظار طبیعی کودک و یا کمتر از حد انتظار او باشد اثر نامطلوبی دارد.
با نام خدا و سلاممعایب تشویق بیجا و بیش از حد: .وابستگی کودک به عوامل کنترل بیرون از خود .کند شدن محرک های درونی (از بین رفتن رغبت های خود به خودی و جایگزینی رغبت های تصنعی - تشویق بدون دقت ممکن است به صورت رشوه در آید و اعمال کودک به پاداش وابسته شود و پرتوقع و طلبکار پرورش یابد و در همه جا انتظار پاداش عملی یا معنوی داشته باشد، از همه کس طلبکار شود ولی خودش احساس مسئولیت نکند . گاهی حتی در برابر انجام وظایف قانونی یا اجتماعی یا شرعی خود نیز توقع پاداش خواهد داشت .
تشویق و تحسین بیش از حد ، کودک را به غرور و خودبینی مبتلا می سازد. امیرالمؤمنین (ع) می فرماید : " چه بسا افرادی که به سبب تعریف و تمجید مغرور می شوند " و " در مدح کسی زیاده روی و مبالغه مکن ". نتایج تحقیقات اخیر نشان داده است که اگر رفتار کودک و رشد او را از طریق عوامل تشویق بیرونی مانند جایزه ، پول ، کارت صدآفرین ، تحسین های لفظی مکرر و سایر عوامل بیرونی شرطی کنیم ، آزادی و رشد طبیعی را از او سلب و رفتار او را با ضوابط و معیارهای از پیش تعیین شده قالب سازی کرده ایم . - تشویق بیش از حد در دراز مدت مانع پیشرفت خود به خودی کودک می شود . - تکیه بر تشویق بیرونی بدون همسویی با تقویت های درونی کودک ، مانع تحول طبیعی او می شود.
صورت های تشویق:
