عنوان: بلوغ جنسی نوجوانا ومشكلات مربوط به آن
كلید واژه:بلوغ جنسی-نوجوان
نوع قاله: تولیدی
متن:
موضوع تحقیق : بلوغ و نوجوانی
محقق : ابراهیم محمودزاده
بلوغ جسمانی نوجوانان
مقدمه:
واژه نوجوان و بلوغ به گروه سنی 19-10 سال اطلاق می گردد و در واقع نوجوانی مرحله بلوغ جسمانی، روانی، اجتماعی و گذراز مرحله كودكی به بزرگسالی است كه بلوغ جسمانی زودتر از بلوغ روانی و اجتماعی رخ می دهد و همزمان با شروع زندگی باروری، تواناییهای ذهنی و قابلیت های شناختی و عاطفی آنها شكل می گیرد.
رشد جسمانی: رشد جسمانی در مراحل اولیه بلوغ به میزان بالایی می رسد و شامل مرحله ای است كه از آن به عنوان جهش بلوغ نام برده می شود.
بحران دوران بلوغ چیست و چگونه بر آن پیروز شویم ؟
برای نوجوان دوره نوجوانی بعنوان مرحله ای از زندگی ، پدیده ای نوظهور است .
همیشه نوجوانی بعنوان دوره ای مستقل در مراحل زندگی انسان مطرح بوده است . گرچه آغاز نوجوانی بطور كامل مشخص نیست ولی عموماً شروع نوجوانی با پدیده بلوغ همزمان و خاتمه آن شروع دوره جوانی است . دوره ای كه شخصی مسئولیت اعمال خود را می پذیرد . همان گونه كه نوروز ، روز نو است و خبر از روزهای دل انگیز و اتفاقات جدید دارد و شكوفه های نوروزی با شكوه و زیبایی ظاهر می شوند و به تدریج رشد كرده ، تبدیل به میوه شده ، رسیده و كامل می گردند .
نوجوانی و بلوغ نیز بهار زندگی است .
بهاری كه آغاز تغییر وتحولات جسمی – روحی در افراد است . هر فرد فقط یك بار بهار بلوغ را تجربه می كند .تعریف بلوغ:
فرآیند بلوغ یكی از پیچیده ترین دوره های زندگی و در عین حال لذت بخش ترین و دل انگیز ترین دوره زندگی هر فرد است . نوجوان در این دوره تمایلات و خواهش های متضادی دارد . مثلا با این كه می خواهد با دوستانش باشد . به تنها بودن نیز علاقمند است . در این دوره نوجوان نه كودك به حساب می آید و نه هنوز به درستی بالغ گردیده است ولی در مرز بین این دو مرحله ( كودكی و بزرگسالی ) قرار می گیرد .
ویژگیها و خصوصیات روانی در سالهالی اولیه نوجوانی:
۱- مرحله احساس هویت :
در این دوران فرد هویت فردی ، اجتماعی خود را به دست می آورد .
بحران هویت یكی از بحرانهای خطرناك نوجوان است .
۲- تغییرات شدید وملموس جسمی ، روحی و جنسی :
تغییرات ناگهانی ناشی از وضعیت جسمانی ، تضادهای روحی و … موجب نگرانی در فرد می شود .
۳- رشد هیجانی و عاطفی :
در دختران نوجوان احساسات و عواطف متعدد و غیر قابل پیش بینی وجود دارد كه گاه در تضاد با یكدیگرند و سبب نوسانات واضح خلقی می گردد .
صفات عاطفی و هیجانی دختران نوجوان را می توان در موارد زیر خلاصه كرد :
۱- زود رنجی
۲- نگرانی ، ترس و وحشت
۳- حجب و حیا و شرم
۴- افكار رویایی ، گوشه گیری ، درون گرایی
۵- خود شیفتگی ، خود آرایی ، خود نمایی
۶- دوستی ومحبت
۷- خشم ، ناسازگاری و پرخاشگری
۸- استقلال طلبی
۴- رشد اجتماعی :
دوره نوجوانی ، دوره نوسانها ، فعالیت ها و رفتارهای هیجان انگیز در بعد اجتماعی است گرچه نوجوان به نظر بزرگسالان اهمیت می دهد . اما اندیشه های همسالان خود را به بزرگسالان ترجیح می دهد و سعی می كند در میان انها پذیرفته شده و نقش داشته باشد.
۱- رشد اخلاقی :
رشد اخلاقی با رشد اجتماعی ارتباط نزدیكی دارد و برای ادامه زندگی سالم و سازنده ضروری است ، بطور معمول صفات اخلاقی مطلوب اكتسابی هستند .
انواع اختلالات روانی و رفتاری در نوجوانان
۱- رفتارهای ناهنجار اجتماعی :
خود سری و مخالفت با والدین ، معلم و پزشك – عدم شركت در رویدادهای خانوادگی و جدال با خواهران و برادران ، ایجاد موانع در راه تحصیل ، زندگی خانوادگی .
۲- افسردگی :
گوشه گیری و در خود فرو رفتن در سنین نوجوانی تا حدودی طبیعی است اما اگر از حد طبیعی تجاوز كند بعنوان اختلال افسردگی باید مورد توجه قرار گیرد.
افسردگی عبارت از بروز علائم افسردگی بیش از هفته ای ۳ بار و هر بار بیش از ۳ ساعت در نوجوانان بصورت غم واندوه ،بیحوصلگی ،بیقراری و اشكال درتمركز می باشد . احساس بی علاقه گی نسبت به همه چیز ، گریه كردن های مكرر ، لذت نبردن از زیباییهای زندگی و
با مشاوره روانپزشكی و درمانهای مختلف غیر داروئی و داروئی می توان به آنها خانمه داد
۳- رفتارهای خشونت آمیز:
رفتارهای خطر آفرین در اثر مصرف مواد مخدر تشدید می شوند و منجر به حوادث مختلف مثل فقر و خودكشی ، به خصوص در میان نوجوانان پسر می گردد .
۴- مشكلات تحصیلی :
دشواری های روانی یا محیطی زمینه ساز این مشكلات هستند .
مدرسه هراسی ، مدرسه گریزی و عدم پیشرفت تحصیلی نمونه هایی از مشكلات تحصیلی هستند .
۵- هراس از مدرسه و منزل :
گریز از خانه نشانه فشار محیط – بد رفتاریها ، مشكلات روانی خود نوجوان است . رفتار صحیح با نوجوان و حل به موقع و درست مشكلات از بروز این رفتارها پیشگیری می كند .
۶- بیماریهای وخیم روانی :
پیكوز ، اسكیزوفرنی ، در جریان فشارهای هیجانی دیده می شود . معمولاً سایكوز بزرگسالان با پشت سر گذاشتن یك دوره سایكوز در نوجوانی همراه است .
الف- مهارتهای شاد زیستن
زندگی تغییر پذیر است اگر خودمان را تغییر دهیم
با خودتان رقابت كنید نه با دیگران
شما در هر مرحله و رتبه ای از ثروت ، دانایی و قدرت و منزلت اجتماعی كه باشید مسلماً افرادی بالاتر از شما وجود دارند . به جای انكه سعی كنید به دیگران برسید سعی داشته باشید كه توانایی های خود را روز به روز افزایش دهید . اگر هدف شما حد بالای هر چیز باشد اگر به آن نرسید مسلماً شكست خورده اید اما اگر مقصد شما رسیدن از یك نقطه به نقطه بالاتر و نه بالاترین نقطه باشد احتمال كامیابی شما قطعاً بیشتر است و مسلماً آدمهایی كه احساس پیروزی و موفقیت می كنند از نظر روانی سالمترند . هدفمند زندگی كنیم و برای رسیدن به هدف نقاط قوت و ضعف خود را بشناسیم .
ب- برای شاد زیستن تلاش كنید.
برای داشتن یك زندگی شاد ، به تلاش نیازمندیم و نگرش ها در این مورد بسیار با اهمیت است . تلاش امتیاز و شوق انسان برای یادگیری ، خود آزمایی آزمایش و تجربه است . اشتباه عده ای از مردم این است كه تنها برای رسیدن به یك هدف كه همان هدف نهائی است تلاش می كنند و نه برای لذت بردن از كار كردن . و به همین علت است كه وقتی به اهداف مورد نظر نمی رسند مایوس وافسرده می شوند . اگر ما به خاطر دوست داشتن و لذت از كار ، آن را به انجام برسانیم دیگر شكی وجود نخواهد داشت ، نتایج خود به خود عاید می شود .
ج: محدودیت های خود را قبول كنید :
انتظارات نامعقول از خود نداشته باشید و قبول كنید كه خداوند در وجود شما استعدادها و محدودیت هایی قرار داده است كه با آگاهی از آنها می توانید انتظارات از خود را عقلانی و منطقی كنید . اگر هوش شما در حد متوسط است از خود انتظار نداشته باشید كه به مراتب علمی كه نوابغ و سرامدان دست یافته اند نایل شوید . اگر از نظر روانی قدرت تحمل تنش و فشار را ندارید مسئولیت های سنگین وپر استرس را نپذیرید ، و سلامت روانی خود را به خطر نیندازید ، زیرا در این موقعیت ها احتمال شكست و ناكامی به مراتب بیشتر است
آیا برای شاد زیستن دانش و مهارتی كسب نموده اید ؟
برای شاد زیستن مهارتهایی وجود دارد كه با بهره گیری از انها می توانید نقش موثری در شاد زیستن خود داشته باشید .
الف- در زمان حال زندگی كنید :
آرامش ذهنی و كارآئی فردی ما به میزان توانایی برای زیستن در لحظه حال بستگی دارد ، گذشته از دیروز و اتفاقاتی كه افتاده و آنچه فردا ممكن است پیش بیاید ، حال جایی است كه ما در آن هستیم .
از این دیدگاه كلید شادی و خوشحالی ما در متمركز كردن ذهن در لحظه حال است . یكی از نكات خوب و مهم در مورد بچه ها این است كه آنها خود را بطور كامل در لحظه حال غرق می كنند. كاملاً درگیر فعالیت های كنونی خود می شوند كه این فعالیت ها حتی ممكن است تماشای یك پروان ، نقاشی كردن و هر چیز دیگر باشد كه كودك انرژی خود را صرف آن می كند .
اما وقتی بزرگ می شویم همزمان هنر فكر كردن و نگران بودن را یاد می گیریم ، به مشكلات گذشته و آینده اجازه می دهیم كه در زمان حال ما جمع شوند ، همچنین یاد می گیریم كه لذت ها و شادی های خود را به عقب بیاندازیم و به این امید باشیم كه شاید آینده بهتر از حال باشد .
ب: لبخند بزنید :
خوشرو بودن نه تنها از شدت تنشها و استرسهای فردی می كاهد بلكه باعث می شود اطرافیان شخصی و كسانی كه بنحوی با او ارتباط دارند ، با حضور او احساس راحتی ، شادمانی و تجدید روحیه كنند و با برخورد مناسب خود موجب افزایش اعتماد بنفس و شادمانی وی را فراهم آورند .
ج : گاهی كودك شوید :
گاهی لازم است مانند بچه ها و دنیای شاد و آزاد و بی غل و غش آنها كمی خود را رها كنید ، بخندید ، شوخی كنید ، شوخ طبعی را در خود پرورش داده و گاهی از بازی كردن لذت ببرید ، نقاب بزرگسالی را برای تفریح و خوشی برداشته و همیشه سنگین ، منظم و جدی نبوده و نسبت به جهان با شكوهی كه در آن زندگی می كنیم احساس حرمت و شگفتی داشته باشید .
د: قاطع باشید :
قاطعیت به معنای ابراز خشم و پرخاشگری نیست بلكه به آن معناست كه خواسته ها و احساسات خود را صریح و بی پرده و بدون اضطراب یا خشونت و تندی بیان كنید و در مقابل خواسته ها و توقعات نامعقول دیگران مقاومت نمایید . چنین برخوردی هم باعث افزایش عزت نفس و حس احترام به خود می شود و هم مانع از آن می شود كه با فرو خوردن و عدم بیان احساس خود نسبت به اطرافیان و خواسته های نامعقول آنها ، قلب خود را پر از بغض و كینه نسبت به آنها نماییم .
هـ - اوقاتی را برای خود اختصاص دهید :
به یاد داشته باشید كه جسم و روان شما حقوقی دارند كه هیچ كس بیش از شما شایسته برآوردن آن حقوق نیست . لازم است انسان در زمانهای خاصی فقط برای خود زندگی كند و آنچه را دوست دارد انجام دهد و به آنچه علاقمند است بپردازد و در غیر اینصورت نقش حاصل از كارها و مسئولیت های اجباری و گاه نامطلوب ، او را از پای در خواهد آورد . مطمئناً كسانی می توانند به دیگران احترام بگذارند و به جامعه خود خدمتی كنند كه در درجه اول به خود بعنوان یك انسانی كه جانشین خداوند در طبیعت است احترام بگذارند و جای حود را با پرداختن بیش از حد به تكالیف و غفلت از حقوق خود فرسوده نسازند .
تغذیه در دوران بلوغ
تغذیه در دوران نوجوانی و بلوغ اهمیت زیادی دارد . زیرا نوجوانان و جوانان به دلیل سوخت و ساز بالای بدن و فعالیت زیاد به انرژی بیشتری نیاز دارند . البته لازم به ذکر است که پرخوری زیاد در این دوران سبب چاقی بیش از حد نوجوان خواهد شد . تا جایی که ، گاهی نوجوان برای حفظ تناسب اندام ناچار به رژیم گرفتن می شود .تغذیه در دوران نوجوانی و بلوغ اهمیت زیادی دارد . زیرا نوجوانان و جوانان به دلیل سوخت و ساز بالای بدن و فعالیت زیاد به انرژی بیشتری نیاز دارند . البته لازم به ذکر است که پرخوری زیاد در این دوران سبب چاقی بیش از حد نوجوان خواهد شد . تا جایی که ، گاهی نوجوان برای حفظ تناسب اندام ناچار به رژیم گرفتن می شود .بنابراین در صورتی که تغذیه مناسب باشد و تمام مواد لازم به بدن برسد ، هم انرژی مورد نیاز نوجوان به حد کافی تأمین خواهد شد و هم نیازی به رژیم خاص غذایی وجود نخواهد داشت .صبحانه وعده غذایی مهمی برای نوجوانان است . زیرا صبحانه ناکافی یا کم کالری گاهی می تواند زمینه ساز کمبودهای تغذیه ای شود . توصیه می شود که در برنامه غذایی نوجوانان سه گروه اصلی مواد غذایی شامل : چربی ها ، مواد قندی و نشاسته ای و پروتئین ها حتماً وجود داشته باشد . البته مصرف زیاد قندهای ساده مثل نوشابه های گازدار ، شکلات ، آب نبات و سایر موادی که فقط انرژی زا هستند و ارزش غذایی ندارند باید محدود شوند و به جای آنها از مواد نشاسته ای مانند برنج ، نان و سیب زمینی استفاده شود .همانگونه که اشاره شد یکی از مواد مورد نیاز بدن ، پروتئین ( حیوانی و گیاهی ) است . نیاز به این ماده در دوران بلوغ به دلیل سریعتر شدن رشد و افزایش حجم عضلات بیشتر می شود . پروتئین های حیوانی در تخم مرغ ،گوشت ، پنیر و شیر و پروتئین های گیاهی در غلات و حبوبات وجود دارد . مصرف روزانه ۴۵ تا ۷۲ گرم پروتئین توصیه می شود .
مشكلات تغذیه ای : نوجوانی دوران رشد سریع جسمانی و افزایش نیازهای تغذیه ای به منظور افزایش توده عضلانی بدن و ذخیره سازی مواد غذایی در بدن می باشد. میزان نیاز دختران نوجوان به آهن در این سنین بلوغ 10 درصد بیش تر از پسران است كه علت آن خونریزی دوران قاعدگی است و دختران بایستی به ازای روزهای قاعدگی (یعنی 7 روز) یا هفته ای یكبار قرص آهن مصرف نمایند.
كمبودهای تغذیه ای كه از مصرف ناكافی موادغذایی (كمتر از نیاز غذایی روزانه) كه در دراز مدت ناشی می شود.
• كمبودهای خاص مانند كم خونی فقر آهن و كمبود ویتامین آ و ید.
• پرخوری (سوء تغذیه ناشی از پرخوری) مصرف نامتعادل و مقدار بیش از حد مواد غذایی مانند نشاسته، شكر و چربی در دراز مدت ناشی می شود و از تظاهرات شایع آن چاقی می باشد.
• پوسیدگی دندان، مشكل بهداشتی در ارتباط با مصرف بیش از حد مواد شیرین مانند آب نبات، شكلات، بستنی ، كیك و نوشابه های شیرین به همراه غذا یا میان وعده های غذایی می باشد. بنابراین باید نیازهای تغذیه ای افزایش یافته در نوجوان، شناسایی و عادات غذایی ذكر شده رعایت شود
• داشتن رژیم غذایی كامل و غنی (شامل حبوبات، غلات، شیر، گوشت و سبزیجات)
• كنترل پرخوری
• كاهش دریافت شیرینی جات و میان وعده های غذایی
• انجام ورزش منظم
• كنترل بیماریهای انگلی
• كنترل كمبود مواد موجود در محیط مانند فلوراید وید
بلوغ و نوجوانی
ضرورت تحقیق
در هنگام تدریس كتاب بلوغ و نوجوانی ، سؤالات مختلفی در ذهن دانش آموزان بوجود می آید كه هنگام پرسش ، مربی را بر سر چند راهی قرار می دهد، كه چگونه جواب دهد. یكی از این مشكلات بلوغ زود رس می باشد. بلوغ زود رس در نوجوانان مشكلات فراوانی خصوصاً در زندگی اجتماعی و خانه و مدرسه ایجاد می كند تفاوت سن بلوغ دانش آموزان مشكلی است كه مربیان محترم با آن روبرو هستند . در این تحقیق سعی شده این مشكل را بررسی نمائیم.
طرح سؤال
الف- آیا بلوغ زود رس دانش آموزان برای مربیان قابل شناسایی است؟
ب- چگونه با این رویداد برخورد نمایند.
سؤال اول:
آیا بلوغ زود رس دانش آموزان برای مربیان قابل شناسایی است ؟
علائم بلوغ زود رس دختران بیشتر در بعد جسمی ابتداء نمایان می شود و در مدت 4 الی 2 سال دارای سرعت و جهش می باشد. ( 8 الی 12 سالگی) و چون دختران از نظر جنسی تغییر ناگهانی می كنند در روحیه شان بسیار تأثیر می گذارد و بهتر می توان تشخیص داد. جوش های صورت و رشد نامتعادل جسم روی رفتارشان اثر منفی می گذارد. در این زمان سعی می كند با پوشیدن لباسهای مختلف این مشكل را حل نماید . اما پس از چند سال رشد هماهنگ می شود و زیبایی خود را بدست می آورد و از آن لذت می برد.
سؤال دوم :
چگونه با این رویداد ( بلوغ زود رس ) مقابله كنیم ؟
در این رابطه نظرات وآراء مختلفی ارائه شده است. كسانیكه از مكتب غرب الهام گرفته اند معتقد هستند مسائل بلوغ را باید از ابتدای كودكی آموزش داده تا وقتی كه به سن بلوغ می رسند آنرا امری طبیعی تلقی نمایند و برخورد عادی با آن داشته باشند در مقابل این طرز تفكر ، گروهی معتقد می باشند مطرح كردن مسائل بلوغ زودتر از موعد ، خود یكی از عوامل بلوغ زودرس بوده و نداشتن بلوغ فكری ، فرد را دچار بحران می كند چون باید بلوغ فكری تا حدودی ایجاد شود تا مسائل بلوغ برایش قابل هضم باشد. البته نظریه اطلاع رسانی در مورد بلوغ به همین سادگی نیست و روز به روز اطلاعات و نظریات جدید عملی پیدا می شود. و كسی نمی تواند قاطعانه در این رابطه اظهار نظر كند. هدایت كردن نوجوانی كه دچار بلوغ زود رس می شود. نوجوانان وقتی دچار بلوغ می شوند اكثراً به مسائل هنری روی می آورند، عده ای هنر را در مدلهای لباس و رنگ آن جستجو می كنند و این گونه خود را مطرح می كنند مدل موها را تغییر می دهند. گروهی به هنر های فونتیك عشق می ورزند ، به موسیقی و آواز روی می آورند و آنانكه منزوی هستند به سراغ ادبیات می روند، داستان می نویسند، شعر می سرایند(دخترها بیشتر) یا عده ای به سراغ هنرهای تجسمی می روند(خط و نقاشی و هنر های دستی) اگر مربی مطالعه ی اجمالی در مورد هنر داشته باشد می تواند دانش آموزان را در این مسیر و رشته ای كه دوست دارند هدایت نماید. بطور مثال جوانان موسیقی و شعر را دوست دارند، مثلاً شعر ( از حافظ با یك موسیقی و یك تصویر مانند آهنگهایی كه از تلویزیون و ویدئو پخش می شود.) حالا اگر روی شعر حافظ موسیقی ناب پخش شود و یك تصویر از طبیعت زیبا ببیند این دانش آموز بطور صحیح ارضاء می شود. اما اگر برعكس، روی شعر حافظ موسیقی تند و مبتذل پخش شود و تصاویر تحریك كننده نشان دهند عشق معنوی حافظ به عشق مجازی تبدیل می شود. عشق معنوی علاوه بر هیجان ، حركت ، كمال و پویایی را به همراه دارد. اما عشق مجازی فقط هیجان همراه دارد و حسرت می آورد. الفاظی كه بر اساس فصاحت و بلاغت باشد و با صدای دلنشین پخش گردد روی نوجوانان تأثیر می گذارد . حال چه متنی باشد و چگونه خوانده شود مهم است. صدای دلنشین دعای كمیل ، مولودی خوانی زیبا، آهنگهای محل و سنتی و ... جوانان را منقلب می كند.
نتیجه: تأثیر هنر، خصوصاً روی نوجوانان بر كسی پوشیده نیست. پس مربیان محترم باید به سلاح هنر مجهز شوند، به قول رهبر معظم انقلاب «آن اندیشه كه در غالب هنر نگنجد ماندنی نیست»
همچنین می توانید با مراجعه به لینك زیر نسبت به دانلود كامل مقاله اقدام بفرمائید
بلوغ ونوجوانی.
نویسنده:ابراهیم محمودزاده