• مشکی
  • سفید
  • سبز
  • آبی
  • قرمز
  • نارنجی
  • بنفش
  • طلایی
تعلیم و تربیت (بازدید: 4432)
شنبه 4/3/1392 - 11:49 -0 تشکر 605945
فلسفه تعلیم و تربیت از دیدگاه ارسطو

بر گرفته از: http://mh1342.blogfa.com/post-1003.aspx  تهیه‌كننده: اكرم محسنی، كارشناس ارشد تاریخ و فلسفه


ارسطو برجسته‌ترین و نامورترین شاگرد افلاطون است. وی كه مانند افلاطون درباره آموزش و پرورش زمان خود به تفكر پرداخته است، نظرهای ارزنده‌ای دارد. 

ارسطو مانند استاد خود افلاطون، آموزش و پرورش را از وظایف زمامداران جامعه (دولت) می‌داند و تربیت افراد جامعه را یكی از شرایط كشورداری می‌شمارد. 

به همین دلیل اثر مهم خود یعنی كتاب «سیاست» را با نقد وضع آموزش و پرورش كشورش در زمان خود و بیان اصول و روش‌هایی برای بهبود آن پایان می‌دهد. او سه سؤال را مطرح كرده و به آنها پاسخ داده است. 1ـ آیا باید مقرراتی برای تربیت كودكان وجود داشته باشد؟ 2ـ آیا تربیت كودكان باید وظیفه دولت باشد؟ 3ـ مقررات مربوط به تربیت كودكان چگونه باید باشد؟

او به سؤال‌ها پاسخ مثبت می‌دهد و سپس به بیان چگونگی این مقررات یعنی بحث دربارة اهداف و برنامه و روش‌های آن می‌پردازد؛ شكی نیست كه قانونگذار باید پیش از هر چیز به تربیت جوانان توجه كند. زیرا بی‌اعتنایی به تربیت به زیان جامعه است.

شنبه 4/3/1392 - 13:29 - 0 تشکر 605958

هدف تربیت


ارسطو در مورد اینكه مقررات آموزش و پرورش چگونه باید باشد نخست به بحث دربارة اهداف آن می‌پردازد و چنین می‌گوید: نادرستی و ناهماهنگی شیوة كنونی تربیت ناشی از روشن نبودن هدف آن و اختلاف نظر دربارة آن است، یعنی افراد نمی‌دانند كه آیا باید به كودكان چیزهایی را آموخت كه سودمند باشد یا باید نهاد كودكان را نیك بار آور یا باید بر دانش آنها افزود. بدین‌سان در نظر ارسطو، در تربیت انسان با فضیلت و نیك سه عامل یعنی سرشت (طبیعت)، عادت و خِرد در كار است و سعادت در هماهنگی این سه عامل و سرانجام شكوفایی خرد است. تربیت باید با ایجاد عادات نیك در كودكان آغاز شود یعنی باید درآنان این عادت را ایجاد كرد كه كارهای نیك برای آنان لذّت‌بخش و كارهای بد ناخوشایند باشد و مجموعه این عادات نیك است كه منش شخص را تشكیل می دهد و منش نیك است كه بیشتر افراد را به خردمندی و فضیلت اخلاقی سوق می‌دهد نه طبیعت و سرشت كه فقط گروه محدودی از آن برخوردارند. در گزینش موضوعات درسی هم نظر ارسطو این است كه هدف باید تربیت منش متعلّم باشد نه سودمندی درس و شاگرد باید دانش و هنر معینّی را برای خود آن دانش یا هنر بیاموزد نه سودی كه برای او خواهد داشت و هرچه سودمندی درسی كمتر باشد، اهمیت تربیتی آن بیشتر است. در واقع، شعار امروزی علم كه در برخی از مكاتب فلسفی از آن طرفداری می‌كنند از ارسطو است.



شنبه 4/3/1392 - 13:30 - 0 تشکر 605959

مراحل و روش‌های تربیت

ارسطو بحث دربارة روش تربیت را با دورة زناشویی آغاز می‌كند، از جمله زناشویی را در آغاز جوانی جایز نمی‌داند، به نظر او سن مناسب ازدواج برای دختران هیجده و برای مردان سی‌وهفت سالگی یا در این حدود است. ارسطو معتقد است كه تفاوت سنی زوج نباید نه بسیار كم و نه بسیار زیاد باشد تا هم احترام پدر و مادر نزد كودك حفظ شود و هم پدر و مادر از یاری رساندن به فرزندان باز نمانند. ارسطو دوران تربیت را از زمان تولد تا بیست و یك سالگی می‌داند و این دوران را به سه مرحله به این شرح تقسیم می‌كند:

1ـ از زمان ولادت تا هفت سالگی: به نظر ارسطو تربیت در این مرحله به عهدة خانواده است.

وی برخلاف افلاطون كه معتقد است باید كودك را از سه سالگی از خانواده گرفت و در اختیار دولت قرار داد، مراقبت خانواده از كودك را لازم می‌شمارد و تربیت تا هفت سالگی را وظیفه خانواده می‌داند. ارسطو تغذیه كودك از شیر مادر را لازم و تربیت خانوادگی برای تربیت عواطف كودك را ضروری می‌داند.

2ـ از هفت سالگی تا سن رشد كه به عقیده او چهارده سالگی است. در این مرحله كودك باید طبق برنامه جامعی تربیت شود. این برنامه علاوه بر موسیقی و ورزش، خواندن و نوشتن و حساب كردن را نیز شامل می‌شود.

3ـ از سن رشد تا بیست و یك سالگی. در این مرحله باید معانی بیان، ادبیات، ریاضیات، موسیقی و جغرافیا نیز به نوجوانان آموخته شود. ارسطو نخستین متفكّری است كه به رشد و تحولات روانی انسان در دوره بلوغ توجه كرده و در این دوره به خصایصی پی برده و آنها را تشریح كرده است كه بسیاری از آنها را روانشناسان نوجوانی امروزهم تأیید می‌كنند.

به نظر او تربیت در بیست و یك سالگی به اوج خود می‌رسد و فقط كسانی باید به تحصیلات خود ادامه دهند كه از لحاظ استعداد عقلی ممتاز باشند. جوانان مستعد در این دوره می‌توانند به تحصیل فلسفه و علوم تجربی بپردازند. به نظر ارسطو در تعیین برنامه آموزش و پرورش و روش های آن باید از تحول طبیعی و رشد جسمانی و روانی پیروی كرد. از این بابت، می‌توان او را پیشرو تربیت طبیعی و تكوینی دانست. ارسطو در ایجاد عادات كه به نظر او در حكم طبیعت ثانوی است، تكرار و تمرین و در تربیت عقلی ورزش منطقی یعنی عادت به قیاس و استقرار را روش موثری می‌داند.

از راه تربیت احساساتِ آدمی است كه می‌توان در او آمادگی اخلاقی پدید آور و او را به سوی هنر و شایستگی اخلاقی هدایت كرد، زیرا شاد شدن از آنچه شریف و شایسته است منش را والا می‌كند همچنانكه لذّت بردن از پستی‌ها آن را به پستی می‌كشاند و این از آن‌روست كه میان منش آدمی و آنچه مایة خشنودی اوست، همواره سازگاری و گونه‌ای خویشاوندی در كار است.

تـــربیت را بـــاید با پدید آوردن عادت‌های خوب آغاز كرد، زیرا خرد، فقط بر كسی فرمانروا خواهد بود كه عادت‌های پسندیده در او پدید آمده باشد.

و آنچه آدمی را از دیگر جانوران متمایز و ممتاز می‌كند، روان‌ انسانی یعنی روان خردمند است و طبیعت حقیقی انسان همانا خرد اوست، این است كه كمال آدمی در شكوفایی خرد است و خود برترین جنبة روان، راهبر و راهنمای طبیعی‌ها و عنصری خدایی است.


شنبه 4/3/1392 - 13:30 - 0 تشکر 605960


منابع مورد استفاده

1ـ نقیب‌زاده، میرعبدالحسین، 1374، نگاهی به فلسفه آموزش و پرورش، انتشارات كتابخانه طهوری

2ـ كاردان، علی‌محمد، تهران، 1381، سیر آراء تربیتی در غرب، انتشارات سمت.

برو به انجمن
انجمن فعال در هفته گذشته
مدیر فعال در هفته گذشته
آخرین مطالب
  • آلبوم تصاویر بازدید از کلیسای جلفای...
    آلبوم تصاویر بازدید اعضای انجمن نصف جهان از کلیسای جلفای اصفهان.
  • بازدید از زیباترین کلیسای جلفای اصفهان
    جمعی از کاربران انجمن نصف جهان، در روز 27 مردادماه با همکاری دفتر تبیان اصفهان، بازدیدی را از کلیسای وانک، به عمل آورده‌اند. این کلیسا، یکی از کلیساهای تاریخی اصفهان به شمار می‌رود.
  • اعضای انجمن در خانه شهید بهشتی
    خانه پدری آیت الله دکتر بهشتی در اصفهان، امروزه به نام موزه و خانه فرهنگ شهید نام‌گذاری شده است. اعضای انجمن نصف جهان، در بازدید دیگر خود، قدم به خانه شهید بهشتی گذاشته‌اند.
  • اطلاعیه برندگان جشنواره انجمن‌ها
    پس از دو ماه رقابت فشرده بین کاربران فعال انجمن‌ها، جشنواره تابستان 92 با برگزاری 5 مسابقه متنوع در تاریخ 15 مهرماه به پایان رسید و هم‌اینک، زمان اعلام برندگان نهایی این مسابقات فرارسیده است.
  • نصف جهانی‌ها در مقبره علامه مجلسی
    اعضای انجمن نصف جهان، در یك گردهمایی دیگر، از آرامگاه علامه مجلسی و میدان احیا شده‌ی امام علی (ع) اصفهان، بازدیدی را به عمل آوردند.