بهداشت دهان و دندان
مسئله بهداشت دهان و دندان امروزه از مسائل بسیار مهم، و قابل توجه است.
اهل تخصص مىگویند، سلامت بسیارى از جوانب جسم، و شئون بدن، بخصوص دستگاه فوقالعاده حساس گوارش بستگى به بهداشت دهان و دندان دارد.
دندانى كه حضرت حق به انسان عنایت فرموده، نعمتى بس سنگین، و عاملى بس مهم در حفظ سلامت آدمى است.
جویدن به وسیله دندان انجام مىگیرد، و اگر عمل جویدن به نحو مطلوب انجام گیرد ضامن تداوم كار طبیعى دستگاه گوارش، و در نتیجه عاملى براى دوام سلامت انسان است.
از جمله مواردى كه در دیگران ایجاد نفرت و اذیت مىكند بوى بد دهان است، و این بوى بد كه گاهى از زنندگى خاصى برخوردار است محصول بىتوجهى به بهداشت دهان و دندان، و نتیجه ماندن غذا در لابلاى دندان و زیر لثه است.
بیمارى پیوره كه از بیماریهاى خطرناك، و نابودكننده دندان و لثه، و ریشه بسیارى از بیماریها از جمله بیمارى قلب است، نتیجه سوء بىتوجهى به سلامت دهان و دندان است.
مردم اگر با مایهگذاردن اندكى از وقت، بعد از خوردن هر غذا، دهان خود را بشویند، و دندانهاى زیباى خویش را مسواك بزنند، و كمى آبنمك در دهان و كنار دندانها بگردانند، از طرفى به سلامت دهان و دندان و گلو كمك كرده، و از طرف دیگر از افتادن در مخارج سنگین براى بازگرداندن سلامتى به دندانها در صورت بىتوجهى به آن در امان مىمانند، و سالیان بسیار بلكه تا لحظات آخر عمر در كمال آسایش، مىتوانند از دندان خود استفاده كنند.
با این كه طلوع خورشید اسلام از سرزمینى بىآب و علف بود، و در محیطى كه ظهور كرد، در میان مردمش از سواد خواندن و نوشتن، حتى در حدّاقل آن خبرى نبود، ولى براى حفظ سلامت مردم، در جهت بهداشت همه جانبه، از جمله بهداشت دهان و دندان قوانین و دستوراتى ارائه كرد، كه نشان از عظمت این مكتب، و اهمیت این مدرسه مىدهد، و ثابت مىكند كه مبلّغ این آئین، براى هدایت و رشد مردم از جانب خداوند مهربان مبعوث بوده، و دوازده پیشواى معصوم این مكتب امامان برگزیده حق بودند.
به بخشى از دستورات پیشوایان دین، در زمینه بهداشت دهان و دندان توجه نمائید:
رسول خدا (صلى الله علیه وآله وسلم) فرمود:
لَوْ لاانْ اشُقَّ عَلى امَّتى لَامَرْتُهُمْ بِالسِّواكِ مَعَ كُلِّ صَلاه.
اگر بر امّتم سختى و مشقت نداشت، هرآینه با هر نمازى آنان را امر به مسواك مىنمودم.
امام ششم (علیه السلام) فرمود:
مِنْ اخْلاقِ الْانْبِیاءِ السِّواكُ.
مسواك زدن و رعایت بهداشت دندان از اخلاق انبیاء الهى است.
امام باقر (علیه السلام) فرمود:
لَوْ یَعْلَمُ النّاسُ ما فِى السِّواكِ لَاباتُوهُ مَعَهُمْ فى لِحاف.
اگر مردم بدانند در مسواك چه منفعتى هست، هرآینه آن را از سر شب تا به صبح همراه خود به رختخواب مىبردند.
به حضرت صادق (علیه السلام) گفته شد:
اتَرى هذَا الْخَلْقَ كُلَّهُ مِنَ النّاسِ؟ فَقالَ: الْقِ مِنْهُمُ التّارِكَ لِلسِّواكِ.
آیا همه مردم انسانند؟ حضرت فرمود: آنان كه با مسواك سروكار ندارند رها كن.
رسول حق (صلى الله علیه وآله وسلم) فرمود:
ما زالَ جَبْرَئیلُ یُوصینى بِالسِّواكِ حَتّى خِفْتُ أَنْ أَدْرَدَ.
بطور دائم جبرئیل مرا به مسواك سفارش كرد، تا جائى كه ترسیدم اگر مسواك نكنم از داشتن دندان محروم گردم.
و در بیانى دیگر فرمود:
ما زالَ جَبْرَئیلُ یُوصینى بِالسِّواكِ حَتّى ظَنَنْتُ انَّهُ سَیَجْعَلُهُ فَریضَهً.
جبرئیل به نحو دائم مرا به مسواك سفارش كرد، تا جائى كه تصوّر كردم مىخواهد آن را واجب قرار دهد.
امام صادق (علیه السلام) فرمود در مسواك زدن دوازده خصلت است:
برنامهاى است دینى، پاك كننده دهان، روشنىبخش چشم، خوشنود كننده حق، سپید كننده دندان، از بین برنده پوسیدگى، محكم كننده لثه، اشتها آورنده، برنده بلعم از دستگاه گوارش، زیاد كننده قدرت حافظه، اضافه كننده خوبیها، و خوشحال كننده ملائكه.
در رابطه با شكل مسواك زدن، كه امروزه اطبّاى حاذق و متخصص بیماریهاى دهان و دندان مىگویند، باید از عرض دندان و به آرامى و چند دقیقه مسواك زده شود. از رسول حق روایت بسیار مهمى رسیده، كه با توجه به زمان بعثت باید گفت از معجزات علمى نبى اكرم است:
اسْتاكُوا عَرْضاً وَلاتَسْتاكُوا طُولًا.
مسواك را به عرض دندان بزنید، از مسواك زدن به صورت طولى بپرهیزید.
رسول حق هر شب سه بار مسواك مىزدند: قبل از خواب، بعد از خواب به وقتى كه مىخواستند قرآن قرائت كنند، و قبل از اینكه براى نماز صبح به مسجد بروند، و چون جبرئیل گفته بود با چوب اراك مسواك مىفرمودند.
