جملهی مشهوری است که میفرمایند: «مُوتُوا قَبلَ أن تَمُوتُوا؛ بمیرید، قبل از آن که شما را بمیرانند». یکی از مهمترین ویژگیهای مرگ آن است که به اجبار انسان را از تعلّقات دنیا جدا میکند و او را به سوی عالم دیگری میبرد. چنین قطع علاقهای ـ که از روی اختیار نیست ـ نه تنها برای کسی کمال محسوب نمیشود؛ بلکه برای شیفتگان به دنیا، و در هنگامهی سکرات موت، موجب عذاب جانکاهی خواهد شد. اما کسی که از روی اختیار ـ در عین بهرهمندی از نعمتهای دنیوی ـ دلبستگی خود نسبت به آنها را کنار میگذارد و به جای دنیای فانی، به خدای یکتا و اولیای معصومش دل میبندد، علاوه بر آن که نزد خدای متعال اجر فراوانی دارد، مرگ را هم پلی دوست داشتنی میبیند برای عبور از ناخوشیهای دنیا و ورود به بهشت برین الهی. روی همین اساس است که میفرمایند: «بمیرید قبل از آن که شما را بمیرانند».
پی نوشتها: [1] . مطلب فوق هرگز بدان معنا نیست که هر کس مال و ثروت داشت مبتلا به سنّت استدراج شده و از راه خدا به دور است. اگر مال و ثروت، موجب غفلت انسان از یاد خدا نشد و بندگی او را در انسان تقویت کرد، مبارک و میمون است. اما اگر مال و ثروت موجب دوری انسان از کمال انسانی خود، و روی آوردن وی به گناه و عصیان شد، نامبارک و غیر میمون بوده و چه بسا مبتلا به سنت استدراج شده باشد. خداوند متعال در آیهی 55 از سورهی مبارکهی سورهی توبه، در مورد فلسفهی فزونی مال و ثروت از خدا بیخبران میفرماید: «فَلا تُعْجِبْکَ أمْوالُهُمْ وَ لا أوْلادُهُمْ إِنَّما یُریدُ اللَّهُ لِیُعَذِّبَهُمْ بِها فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا وَ تَزْهَقَ أَنْفُسُهُمْ وَ هُمْ کافِرُونَ» و (فزونى) اموال و اولاد آنها، تو را در شگفتى فرو نبرد. خدا مىخواهد آنان را به وسیله آن، در زندگى دنیا عذاب کند، و در حال کفر بمیرند!
