تبیان، دستیار زندگی

بر گرفته از  http://www.daneshsara.net/varzesh/ramze-salamati.html

فعالیت بدنی می تواند کیفیت زندگی را در تمام سنین برای همگان بهبود بخشد . شیوه زندگی فعال باعث می شود افراد مسن دوستان جدیدی پیدا کنند ، در فعالیت های اجتماعی باقی بمانند و با سایرین در تمام سنین مراوده داشته باشند . بهبود انعطاف پذیری ، تعادل و قوام عضلانی به پیشگیری از افتادن که دلیل عمده ناتوانی در افراد مسن است کمک می کند . مشخص شده است که شیوع بیماریهای مغزی در افرادی که از نظر بدنی فعال هستند کمتر است .

فعالیت بدنی می تواند کیفیت زندگی را در تمام سنین برای همگان بهبود بخشد . شیوه زندگی فعال باعث می شود افراد مسن دوستان جدیدی پیدا کنند ، در فعالیت های اجتماعی باقی بمانند و با سایرین در تمام سنین مراوده داشته باشند . بهبود انعطاف پذیری ، تعادل و قوام عضلانی به پیشگیری از افتادن که دلیل عمده ناتوانی در افراد مسن است کمک می کند . مشخص شده است که شیوع بیماریهای مغزی در افرادی که از نظر بدنی فعال هستند کمتر است . فعالیت بدنی می تواند کمک شایانی به درمان برخی اختلالات فکری مثل افسردگی بنماید . جلسات ورزشی برنامه ریزی شده مطابق با سطح تناسب بدنی هر فرد یا پیاده روی ساده می تواند فرصت ، یافتن دوستان جدید و اتصال با جامعه و کاهش احساس تنهایی و محرومیت اجتماعی را به فرد بدهد .

فعالیت بدنی می تواند خود اتکایی و اطمینان به خود را که معیارهایی مبنایی در سلامت روح است افزایش دهد . از فواید فعالیت بدنی می توان حتی در سنین بالا نیز استفاده برد . با آنکه فعال بودن از سنین پائین از بسیاری بیماریها جلوگیری می کند ، تحرک و فعالیت منظم در سنین بالا نیز به کاهش درد و ناتوانی مرتبط با بیماریهای نظیر آرتریت ، استئوپروز و فشارخون بالا کمک می کند . آیا فعالیت بدنی فقط برای کشورهای صنعتی لازم است و کشورهای در حال توسعه مشکلات دیگری دارند که باید به آن برسند ؟
عدم فعالیت بدنی علت زمینه ای عمده ای برای مرگ و میر ، بیماری و ناتوانی هاست .

اطلاعات اولیه ای که از تحقیقات WHO (سازمان بهداشت جهانی ) در زمینه عوامل خطر ساز وجود دارد حاکی از این است که عدم فعالیت ، یا زندگی بی تحرک ، یکی از ۱۰ علت اصلی مرگ و میر ناتوانی در کل جهان است . در کشورهای مختلف بین ۶۰% تا ۸۵% از بالغین تحرک کافی برای بهبود سلامتی شان ندارند . زندگی بی تحرک باعث افزایش تمام علل مرگ و میر می شود ، خطر بیماریهای قلب و عروق، دیابت و چاقی را دو برابر می کند و مشخصاً باعث افزایش خطر سرطان روده ، فشارخون بالا ، استئوپروز ، افسردگی و اضطراب می شود . در شهرهایی که به سرعت رشد می کنند در کشورهای در حال توسعه شلوغی ، فقر ، جذابیت ، ترافیک ، کیفیت بد هوا ، فقدان پارک ، پیاده رو ، ورزش و تفریحات و سایر مکانهای سالم ، فعالیت بدنی را به انتخابی دشوار مبدل می سازد . برای مثال در سائوپائولوی برزیل ۷۰% مردم بی تحرک هستند . حتی در مناطق روستایی کشورهای در حال توسعه ، تفریحات غیر فعال مثل تماشای تلویزیون در حال افزایش است . نتیجه این تغییرات در زندگی افزایش میزان چاقی ، دیابت و بیماریهای قلبی و عروقی است . کشورهای دارای درآمد پائین یا متوسط تحت فشار زیادی از این ها و سایر بیماریهای غیر واگیر قرار دارند ٧٧% کل مرگ و میر ها به وسیله بیماریهای غیر واگیر در کشورهای در حال توسعه اتفاق می افتد . این بیماریها در حال افزایش هستند و اثر فزاینده ای در سیستم های مراقبت بهداشتی ، منابع و اقتصاد در کشورهای جهان می گذراند . کشورها در حال تلاش برای مقابله با اثرات بیماریهای عفونی همزمان با افزایش فشار بیماریهای غیر واگیر روی جامعه و سیستم های بهداشتی هستند . فعالیت بدنی به علاوه رژیم غذایی سالم و عدم مصرف سیگار به عنوان راهی موثر و با صرفه و مناسب برای ترفیع بهداشت عمومی در کشورهای با درآمد کم یا متوسط می باشد .

پندارهای غلط در مورد فعالیت بدنی
١- داشتن فعالیت بدنی هزینه بالایی دارد . نیاز به وسیله ، کفش و لباس مخصوص دارد .
گاهی باید هزینه پرداخت تا ورزش کرد . فعالیت بدنی را می توان هر جا و بدون هیچ وسیله ای انجام داد . جا به جا نمودن لوازم ، چوب ، کتاب ها و کودکان به عنوان فعالیت بدنی تکمیلی معادل بالا رفتن از پله ها می باشند . پیاده روی به عنوان فعالیتی که بیشتر از هم انجام می شود و بیش از همه توصیه نیز می شود کاملاً بی نیاز از این موارد است . بیشتر مناطق شهری دارای پارک ، آب نما یا پیاده روهایی ایده آل برای پیاده روی ، دویدن یا ورزش و بازی هستند . نیازی نیست برای این کارها به باشگاه ، استخر یا سایر مکان های ورزشی مراجعه کرد .
٢- سرم خیلی شلوغ است . فعالیت بدنی وقت زیادی می برد .
حداقل ۳۰دقیقه فعالیت بدنی متوسط در هر روز برای بهبود و حفظ سلامتی توصیه می شود . البته این به معنای قطع فعالیت بدنی پس از نیم ساعت نمی باشد . بیشتر فعالیت ها را می توانید با کارهای روزمره مثل محل کار ، مدرسه ، خانه یا بازی و تفریح ممزوج کنید . بیشتر فعالیت ها را می توانید با امور روزانه خود انجام دهید :۱۰ دقیقه پیاده روی سریع،۳باردر روزیا۲۰ دقیقه درابتدای صبح و۱۰ دقیقه در طول روز. حتی اگر مشغله شما زیاد باشد باز هم می توانید ۳۰ دقیقه فعالیت در روز را به برنامه هایتان اضافه کنید .
٣- کودکان طبیعتاً دارای تحرک بالایی هستند و به ندرت یک جا می نشینند . نیازی به صرف وقت و انرژی برای آموختن چیزهایی در مورد فعالیت بدنی به آنها نیست . به اندازه کافی فعال هستند . مطالعات اخیر در مورد کودکان سراسر جهان نشان داده که آنها در مناطق شهری فقیر در حال غیرفعال شدنند . وقت و منابع مصروف برای آموختن ورزش به آنها قطع می شود و بازیهای کامپیوتری تلویزیون جای تفریحات فعال آنان را می گیرد . تخمین زده که در بسیاری از کشورهای چه توسعه یافته و در حال توسعه بیش از ۳/۲ جوانان از تحرک بدنی ناکافی برخوردارند . فعالیت بدنی ناکافی در کودکان می تواند عواقب طولانی مدتی روی سلامتی به جای بگذارد . فعالیت بدنی منظم باعث فواید جسمی ، روحی و اجتماعی بسیاری برای جوانان می شود . فعال بودن به صورت بالقوه باعث کمک به جوانان و کودکان در داشتن استخوانها ، عضلات و مفاصل سالم می شود . وزن بدن را تنظیم کرده و چربی را کاهش می دهد و عملکرد موثر قلب و شش ها را فراهم می کند . بازی ، ورزش و سایر فعالیتهای بدنی این فرصت را به جوانان می دهد که ابراز وجود کنند ، خودشان را باور کنند و موفقیت و همکاری جمعی را تجربه کنند . همچنین اینها کمک می کنند تا از اضطراب و افسردگی پیشگیری شود . انجام ورزش و فعالیت های بدنی هدایت شده و منظم می تواند پذیرش سایر رفتارهای بهداشتی نظیر پرهیز از سیگار ، الکل و مواد مخدر و رفتارهای خشن را تسریع کند . الگوهای فعالیت بدنی که در کودکی ودوران بلوغی کسب می شوند بیشتر در طول زندگی باقی می مانند و پایه ای برای زندگی فعال و سالم هستند .

فواید فعالیت بدنی
فواید فعالیت بدنی منظم برای سلامت بسیار است . حداقل ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی متوسط ، مثلا" پیاده روی سریع ، برای بدست آوردن بسیاری از این اثرات کافی است . اگر چه ، با افزایش سطح فعالیت ، فواید آن نیز افزایش می یابد .
فعالیت بدنی منظم :
خطر مرگ و میر قبل از بلوغ را کاهش می دهد . خطر مرگ و میر ناشی از بیماری قلبی یا سکته مغزی را کاهش می دهد که مسؤول یک سوم تمام مرگ ها هستند . خطر ایجاد بیماری قلبی یا سرطان روده ها را تا ٥٠% کاهش می دهد . خطر ابتلای به دیابت نوع ٢ را ٥٠% کاهش می دهد . کمک می کند تا احتمال ابتلای به فشار خون بالا را که یک پنجم جمعیت بالغ دنیا را گرفتار کرده کاهش یابد . به پیشگیری یا کاهش استئوپروز کمک می کند ، خطر شکستگی لگن را تا ٥٠% در زنان کاهش می دهد . خطر ایجاد دردهای ناحیه کمر را کاهش می دهد . باعث ترفیع سلامت روحی و روانی می شود . اضطراب ، استرس و احساس افسردگی و تنهایی را کاهش می دهد . کمک می کند تا از عادات خطرناک مثل مصرف سیگار ، الکل و سوء استفاده از مواد مخدر و رژیم غذایی بد و خشونت مخصوصا" در کودکان و نوجوانان جلوگیری شود . کمک می کند تا وزن بدن را تنظیم کرده و خطر چاقی را ٥٠% نسبت به افرادی بی تحرک کاهش می دهد . کمک می کند تا استخوانها ، عضلات و مفاصل سالمی داشته باشیم و افراد دچار حالات ناتوان کننده مزمن را از نظر قدرتی تقویت می کند . می تواند به درمان حالت های دردناک مثل کمردرد و زانو درد کمک کند . همه ما میدانیم که فعالیت بدنی – مثل پیاده روی ، دوچرخه سواری و بازیهای مختلف باعث می شود شما احساس خوبی داشته باشید ولی فعالیت بدنی منظم فواید بسیار دیگری نیز دارد . این کار نه تنها باعث بهبود و حفظ سلامت می شود ، بلکه اثرات مفید اقتصادی و اجتماعی خود را دارد . فعالیت بدنی منظم به کشورها و اقتصاد کمک می کند تا هزینه های مراقبت های بهداشتی کاهش یابد ، تولید افزایش یابد ، مدارس بهتر شوند ، غیبت از محل کار و تعویض شغل کمتر شود و مشارکت در ورزش و تفریحات سالم افزایش یابد . در بسیاری کشورها ، هزینه های بهداشتی به علت نبود فعالیت بدنی و چاقی بالاست .

زنان و فعالیت بدنی
فعالیت بدنی منظم و عادات غذایی خوب می تواند سلامت زنان را ارتقا داده و از بسیاری بیماریها و حالاتی که علت عمده مرگ و میر و ناتوانی زنان جهان است پیشگیری کند . فعالیت بدنی منظم به پیشگیری از بیماریهای قلبی عروقی کمک می کند . این بیماریها که شامل بیماری قلبی ، فشار خون بالا و سکته مغزی می باشند ، باعث یک سوم مرگ و میر زنان در سراسر جهان هستند . بیماریهای قلبی عروقی باعث نیمی از مرگ های زنان بالای ۵۰سال در کشورهای در حال توسعه هستند . توام بودن فعالیت بدنی منظم و تغذیه کافی اصلی ترین و اثرگذارترین راه تنظیم چاقی خفیف تا متوسط و حفظ وزن ایده آل در زنان است . دیابت ٧٠ میلیون زن را در سراسر جهان مبتلا کرده است . این میزان در سال ٢٠٢٥به ٢ برابر افزایش می یابد . دیابت علاوه بر بیماریهای قلبی عروقی می تواند به کوری ، آسیب عصبی ، نارسائی کلیه ، زخم پای دیابتی و قطع پا منجر شود .

تحقیق جدیدی نشان داده است حتی فعالیت بدنی منظم و اندک و تغییر رژیم غذایی می تواند از نیمی از موارد دیابت غیر وابسته به انسولین جلوگیری کند . فعالیت بدنی می تواند تا حد زیادی به پیشگیری و درمات استئوپروز کمک کند . استئوپروز بیماری خاصی است که در آن استخوانها شکننده شده و در مقابل شکستن مقاومت ضعیفی از خود نشان می دهند . زنان مخصوصا" در دوران یائسگی در معرض خطر ابتلای بالاتری نسبت به این بیماری هستند . فعالیتهایی که در آن وزن بدن را تحمل می کنیم مثل پیاده روی ، آهسته دویدن برای بلوغ طبیعی استخوان بندی در دوران کودکی و نوجوانی لازم هستند و باعث کاهش از دست رفتن استخوان می شوند . همچنین قدرت عضلانی و تعادل را بهبود می بخشند و خطر افتادن را کاهش داده و به همین خاطر ازخطر شکستگی می کاهند.فعالیت بدنی منظم کمک می کند تا استرس ، اضطراب و افسردگی و تنهایی کاهش یابد ، این مخصوصا" در زنان مهم است چون میزان افسردگی زنان نسبت به مردان چه در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه دو برابر است . فعالیت بدنی به عزت نفس ، اعتماد و اطمینان و بهبود مناسبات اجتماعی و وضعیت روانی کمک می کند . اگر چه فواید بهداشتی و اجتماعی فعالیت های بدنی باید زنان را در مشارکت این گونه فعالیت ها تشویق کند ، اما نباید از این حقیقت که در مناطق بومی و روستایی و حاشیه شهر که درآمد اندکی دارند زنان ممکن است نیاز به تعادل بهتری از اعمال حمایتی مثل تغذیه کافی ، ابتکار برای درآمدزایی ، توصیه هایی متناسب با وضعیت فرهنگی خاصی خودشان داشته باشند . آرتریت ( التهاب مفاصل ) علت مهمی برای محدودیت فعالیت در افراد بالغ و مسن است . فعالیت بدنی راهی عمده برای تنظیم و کنترل تورم و درد مفاصل در آرتریت است و بنابراین نتیجه آن در بهبود فعالیت روزانه خوب است .

سیاست های مرتبط با فعالیت بدنی
یکی از مهمترین چالش های پیشگیری از بیماریهای غیرواگیر و تشویق انجام فعالیت بدنی و سایر انتخابهای مربوط به نحوه زندگی سالم ، ایجاد ارتباط بین اهمیت فعالیت کنونی و منافع آینده است . علیرغم این حقیقت که پیشگیری عمده ترین عامل در کسب سلامت است ، در قرن گذشته ، بیشتر مطالعات بهداشتی نشان داده است که کمتر از ٥ درصد منابع خرج پیشگیری می شود . پیشگیری و اقدامات تشویقی بهداشتی بندرت برای سیاستگذاران یک اولویت بوده است . اگر چه ، بیشتر در مرحله سیاست بوده تا مراقبت های بهداشتی پزشکی ، که تصمیمات در مورد پیشگیری گرفته شده است . بنابراین ، مهم است که هدایت به سمت اشخاصی حرکت کند تا به سیاستگذاران نیز برسد . عدم فعالیت بدنی فقط در مورد رفتارهای شخصی نیست . شلوغی ، جنایت ، ترافیک ، کیفیت بد هوا ، فقدان پارک ، امکانات ورزشی و تفریحی و پیاده رو ، فعالیت بدنی را به انتخابی مشکل برای بسیاری افراد تبدیل کرده است . بنابراین چالش پیشگیری همان قدر که برای مردم مطرح است به مسؤولیت پذیری دولت ها نیز بستگی دارد .

بخش بهداشت باید نقش رهبری در تصمیم گیری های سیاستگذاری را به عهده بگیرد . :
دفاع از منافع بهداشتی ، اجتماعی و اقتصادی فعالیت بدنی را بر اساس برنامه های ملی بر مبنای مدارک و شواهد تأمین کنند . شبکه های عملکردی با سایر بخش های مربوطه به فعالیت بدنی را بنا بگذارند .سیاست های عمومی با مشارکت چند بخش را تدوین کنند . قاعده مند نمودن وضع قوانین را به عهده بگیرند . تدوین و آماده ساختن مشاغل بهداشتی ، مخصوصا" در زمینه مشاوره فعالیت بدنی و برنامه ریزی .

سازماندهی برنامه های خاص فعالیت بدن در خدمات بهداشتی
تشویق به انجام فعالیت های بدنی در جامعه و خانواده
تامین سرمایه گذاریهای دارای بازده و جهت دهی منابع برای فعالیت بدنی
مشارکت در برنامه های جهانی در زمینه فعالیت بدنی
بخش ورزش می تواند به طرق زیر از این امر حمایت کند
تقویت برنامه های فعالیت بدنی و ورزش برای همه ، حرکتی که بوسیله کمیته بین المللی المپیک حمایت می شود و در جهت نیل به هدف ایده آل المپیک است که اعلام کرده ورزش جزو حقوق انسانی است و برای تمام بشر فارغ از جنس ، نژاد و طبقه اجتماعی می باشد .
استفاده عمومی از امکانات محلی ورزشی را ساده و راحت نماید .
اختصاص قسمتی از مؤسسات ورزشی برای تشویق امر فعالیت بدنی
آموزش در مورد فواید فعالیت بدنی در برنامه های آموزشی بخش ورزش
تشویق به انجام فعالیت بدنی و ورزش همگانی در رخدادهای ورزشی حرفه ای ، آماتور و آموزشگاهی
سازماندهی رخدادهای فعالیت بدنی در جامعه

سیاستگذاران می توانند در عرصه تحصیلات و فرهنگ به موارد ذیل توجه کنند :
تقویت سیاست های ملی مربوط به آموزش های تربیت بدنی ، فعالیت های بدنی و ورزش برای همگان در مدارس
تدوین برنامه های آموزشهای تربیت بدنی کافی بوسیله آموزگاران ورزیده در برنامه تحصیلی مدارس
احداث زمین های ورزشی و تامین امکانات تربیت بدنی بر پایه نیازهای مدارس
فراهم سازی بستر استفاده عمومی از امکانات ورزشی مدارس
افزایش فعالیت بدنی در برنامه های فرهنگی و تفریحی
تصمیم گیری ها در حوزه رسانه ها و اطلاع رسانی می تواند به روشهای ذیل در تشویق فعالیت بدنی نقش داشته باشد .
نشر و گسترش پیامها و اطلاعات در مورد فواید فعالیت بدنی
سازماندهی برنامه های و تبلیغات رسانه ای منظم برای تشویق افراد به فعالیت بدنی
آماده سازی روزنامه نگاران ( مثل روزنامه نگاران ورزشی ، بهداشتی و علمی ) برای نگارش مطالب در مورد فعالیت بدنی