حتما با این كلمه مشكلات رفتاری كودكان، به زبان ساده تر بچه ها آشنایی دارید و قطعا اگر پدر و مادر هستید ممكن است، با این مشكلات دست به گریبان باشید. بسیارند پدران و مادرانی كه حتی به دیگران توصیه می كنند كه فرزند به جز درد سر هیچ ندارد و در تلاشند كه دیگران را از این رسالت زیبا منصرف كنند، مثلا اخیرا خانم جوان و شوهر مهربانی را در مشاوره ام داشتم كه دختر 7 ماه ای دارند و از آنجایی كه مادر هیچ علاقه ای به این لقب ارزشمند یعنی مادر شدن نداشته اكنون دچار افسردگی، بی تفاوتی و انزجار از همسر و فرزندش شده بود. واقعا آیا این حوادث منشا گرفته از ندانم كارهای ما نیست. آیا این درست است كه برای گرفتن مثلا یك گواهینامه رانندگی چندین جلسه آموزش تئوری و عملی نبیند و برای ازدواج - پدر و مادر شدن و... فرضیه آزمایش و خطا را برای خود برگزیند. به سادگی می توان دریافت فرزندانی كه در یك زندگی آرام پا به عرصه دنیا می گذارند و متولد می شوند، تاخیر زیادی می توان پیش بینی كرد كه چه رفتارهایی را می توان از آنها در آینده شاهد بود. پس بهتر است به جای پریشان حالی و تشویش احساسی به فكر چاره باشیم، هر كجا كه آگاهی بود زانو بزنیم و بیاموزیم و از همه مهم تر به كار نبریم. باور كنید هر چه بر دانش رفتاری ما نسبت به فرزندان مان افزوده شود از این نعمت های وصف ناپذیر خداوند بیشتر لذت خواهیم برد و بهره بیشتری از آنان خواهیم داشت.
شاید عجیب باشد اگر برای تان بگویم كه یك كشاورز برای كشت گندم در یك فصل و زمان خاص، زمین كشاورزی خودش را شخم می زند، در زمانی مشخص بذر می پاشد، آبیاری و نگهداری می كند و در زمان دقیقی محصول به دست آمده را درو می كند این عملكرد دقیق و حساب شده مخصوص یك گیاه است كه بهترین رشد و نمو را داشته باشد، حال چطور می شود كه یك انسان برای به دنیا آمدن نیاز به بسترسازی، زمان بندی و نگهداری و... نداشته باشد. چرا ما صرفا گمان می كنیم هر زمانی كه اراده كنیم زمان مناسبی برای فرزنددار شدن است. شاید جالب نباشد اگر بدانید هستند خانواده هایی كه چند فرزند دارند و این فرزندان در موارد زیادی بسیار به یكدیگر شبیه و بسیاری هم متفاوت هستند. رشد و نمو كودك قطعا به دوران قبل از بارداری بر می گردد و یك انسان در جایگاه زن و مرد ابتدا باید از خود آغاز كرده باشد. كه در اینجا مجال پردازش به آن نیست ولیكن اگر بخواهیم این رشد را مورد بررسی قرار دهیم باید بدانیم در ابتدای بارداری، رشد كودك تحت تاثیر 3 ماهه عامل آرایش ژنی - محیط خانوادگی - فرهنگ و منش خانواده است. این سه عامل مهم هستند كه بر خانواده حكم رانی می كنند كه در ذ یل به شرح مختصری از این سه عامل خواهیم پرداخت.
1- آرایش ژنی:
هر كودك آرایش ژنی به زبان ساده تر خلق و خوی خودش را دارد كه از والدین به ارث برده است. كودكان بسیاری خصوصیات والدین خود را از قبیل رنگ چشم، رنگ پوست و... و حتی بسیاری از بیماری های خاص را به ارث می برند، در كنار اینها بسیاری از خصوصیات روانی و رفتاری نیز به صورت ارثی به كودك منتقل می شود، مثل هوش - خلق و خوی ذاتی، آسیب پذیری، زودرنجی و... شاید جالب تر باشد. اگر بدانید كه در زمان انتخاب همسر شما می توانید در مورد خانواده تان تصمیم گیری مناسب كنید، یعنی زیستن و انتخاب سالم تر، ایده آل تر و دارای خصوصیات بهتر می تواند مشكلات فرزندداری را نیز در زندگی شما كاهش دهد. برای مثال باید متذكر شویم كه از همان دوران ابتدایی سه خصلت شخصیتی، ذاتی نیز در كودك ظاهر می شود كه به نظر می رسد این خصلت ها هم ارثی هستند این خصوصیات عبارتند از: تهییج پذیری، بیش فعال بودن، و اجتماعی بودن یا در اصطلاح مردم آمیزی!... در تهییج پذیری، كودك خیلی زود جار و جنجال به راه می اندازد، گریه می كند، معمولا از غریبه ها می ترسد، در آغوش غریبه ترها نمی رود و همیشه به تحریكات دنیای اطراف خود پاسخ منفی می دهد. منظور از بیش فعال بودن این است كه این كودكان نیروی مصرفی درون شان بسیار زیاد است. این كودكان از همان ابتدای حركت حتی به صورت چهار دست و پا به همه جا سرك می كشند و بسیار پرجنب و جوش هستند، یكسره در حال جستجو و فعالیت هستند، به همه چیز دست می زنند و بازی هایی را بیشتر دوست دارند كه انرژی زیادی را می طلبد. اغلب این كودكان خوددار و لجباز هستند و مهار كردن شان بسیار سخت است. پدر و مادرها از دست این گروه از بچه ها كلافه می شوند و شاید لازم باشد پدر و مادرها ساعت ها در پارك و زمین بازی و باشگاه ورزشی همگام آنان باشند تا انرژی خود را تخلیه كنند.
خصلت سوم درباره كودكانی گفته می شود كه دوست دارند با همه ارتباط برقرار كنند. معاشرتی هستند و به آدم ها علاقه نشان می دهند. این كودكان با همه گرم می گیرند، صمیمی می شوند، وای بر آن روز كه مثلا مادر معاشرتی و مردم آمیز نباشد و با اصرارهای كودك خویش برای ایجاد ارتباط مواجه شود.
2- محیط خانواده:
كانون و محیط خانواده در واقع اصلی ترین بخش رشد و نمو كودك محسوب می شود، هر چند كه به محض رفتن كودك به كودكستان، مدرسه و... معلمان، هم كلاسی ها و... هم بر روی او تاثیر می گذارند، ولیكن تاثیر محیط خانواده از همه بیشتر است. اخیرا شاهد نگرانی مادری بود كه به دلیل محیط زندگی و محل سكونت خویش در تشویش خاطر بود كه چقدر این محیط آینده فرزندش را تحت تاثیر قرار می دهد. اینجاست كه برترین اساتید و نخبگان و اندیشمندان جهان همیشه در محیط های معمولی و سطح پایین زیسته اند و فقط كانون خانواده و ادراك پدر و مادر یا در مواردی نادر ادراك یكی از آنها توانسته فرزند را به سر منزل مقصود برساند. پس بیش از هر چیز به خانواده، ارزش هایش و حوادث درونش بیاندیشد، در خانواده كه پدر و مادر به یكدیگر عشق می ورزند، با ادب و احترام با یكدیگر برخورد می كنند، به یكدیگر حرمت می گذارند و اهمیت قایل می شوند قطعا در میان فرزندان شان هم این روحیه حاكم خواهد بود. خانواده مسئولیت های خاص دیگری هم دارد. مثل آموزش معاشرت، راه رفتن، كارهای روزانه و...
نكته قابل ملاحظه در این است كه در این بخش شما باید این مردم را فراموش نكنید كه در آرایش ژنی و وراثتی فرزندان تان نمی توانید تغییر ایجاد كنید ولی در مورد محیط خانواده همه چیز در دستان شما است.
3- فرهنگ خانواده
فرهنگ خانواده در یك عبارت یعنی آنچه ما انجام می دهیم و رفتار می كنیم در تعالیم فرزندان مان تاثیرگذار است. مثلا پدر دروغگو هرگز نمی تواند از فرزندش بخواهد كه دروغ نگوید. مادر بی اعتقاد و قطعا تعالیم موثری از تاثیرات ایمان و تقوی در زندگی را نمی تواند به فرزندش بدهد.
مادری كه شوهرداری را به نفرت انجام می دهد نمی تواند به دخترش عشق و همسرداری را بیاموزد. پس این ما هستیم كه ابتدایی ترین بذرهای رشد و تغییر را در دل زندگی می كاریم و اگر می خواهیم به مرتبه والایی در زندگی برسیم، باید از خودمان شروع كنیم، صبور باشیم، بیاموزیم، دست به عمل نزنیم و از همه مهم تر انسان واقعی باشیم.
