برنامه‌ی
«پارك ملت» كاری از گروه اجتماعی شبكه اول سیماست كه از مرداد ماه 90
شب‌ها از تلویزیون پخش می‌شود. این برنامه كه سعی در ارائه‌ی فرم و
محتوایی متفاوت دارد، به اعتقاد محمدرضا شهیدی‌فرد تمرینی برای گفتوگو
محسوب می‌شود.
«پارك
ملت» در این مدت با خط قرمزهایی هم مواجه بوده و به گفته‌ی محمدرضا شهیدی
فرد ـ سازنده‌ی این برنامه‌ی گفتوگو محور ـ به 20 تا 30 درصد از اهداف
اولیه‌ی سازندگانش نزدیك شده است.
خبرنگار
سرویس تلویزیون ایسنا گفت‌وگویی را با تهیه‌كننده، كارگردان و مجری «پارك
ملت» انجام داده كه شهیدی‌فرد در این گفتوگو از دغدغه‌هایش برای «پارك
ملت»، مشكلات تولید این برنامه و ویژگی‌های آن گفته است.
«پارك ملت» تمرین گفتوگو است
شهیدی‌فرد در ابتدای گفت‌وگویش با
ایسنا درباره‌ی انتخاب عنوان «پارك ملت» برای برنامه‌اش، گفت: اسم‌ها
نشانه هستند و می‌توانند دلالت‌های معنایی مختلفی داشته باشند كه ترجیح
می‌دهم خود مردم، یك به یك، این دلالت را انجام دهند. اگر من چیزی بگویم،
همه‌ی ذهنیت مردم خراب می‌شود. اینها تابع رمز‌گذاری شخصی هر بیننده است و
خوب است كه به همان صورت بماند. هر یك از این رمزگذاری‌های شخصی، درست است
و این طور نیست كه بگوییم غلط باشد.
وی ادامه داد: ما سعی می‌كنیم
برنامه‌ای بسازیم كه با همه اجزایش، گروه وسیع‌تری از مخاطب را پوشش دهد؛
موجب تعالی فكر شود، مسائل عمومی روزگار ما به خصوص در حوزه فرهنگ و اجتماع
را بازتاب دهد. یعنی اصل قصه‌ی ما، فرهنگی و اجتماعی است. ممكن است به
سایر وجوه زندگی مثل علم و سیاست هم نگاهی بیندازیم ولی باز هم نگاهمان
نگاه اجتماعی است و سعی می‌كنیم فضای امیدبخش و اخلاقی داشته باشد، تبلیغ
اخلاق كند، تعلق خاطر ما را به سرزمین مادری‌مان بیشتر كند و ظرفیت‌های
جغرافیایی و فكری و فرهنگی كشور را نمایش دهد. چیزی كه بیشتر از همه در این
برنامه در ذهن ما بوده، این بوده كه تمرینی برای گفتوگو بین مردم، با
مردم و بین مردم و نخبگان و بین نخبگان و مردم باشد؛ چیزی كه ما خیلی كم
تمرین می‌كنیم و شاید چندان هم بلد نباشیم. به لحاظ شكلی، هدف‌گذاری اصلی
ما تمرین گفتوگو بوده است.
خط قرمز هم داریم
تهیه‌كننده و كارگردان «پارك
ملت» درباره‌ی مشكلات احتمالی برنامه‌های زنده، با بیان این كه تا به حال
مشكلی به وجود نیامده است، گفت: چند بار پیش آمده كه بعضی از مهمانان ما
نیامده‌اند، مشكل برایشان پیش آمد و نتوانستند خود را به موقع برسانند، ولی
ما باید برای همه اینها پیش‌بینی‌هایی داشته باشیم. از این حیث مشكلاتی
داشتیم كه مسائل عمومی همه‌ی برنامه‌های تلویزیونی است كه ما هم داریم.
شهیدی‌فرد در پاسخ به پرسشی مبنی
بر وجود خط قرمزهای «پارك ملت» با تایید این خط قرمزها، ادامه داد: ما در
سازمان صداوسیما و با سیاست‌های این سازمان كار می‌كنیم. خط قرمز در همه‌ی
تلویزیون‌های جهان بوده و همیشه وجود داشته و اینجا هم هست. مثل همه جای
دیگر جهان كه هر رسانه‌ای خط قرمزهایی دارد، رسانه‌ی ما هم قطعا خط
قرمزهایی دارد.
انتقاد برخی گروه‌ها برای دیده شدن
شهیدی‌فرد همچنین با اشاره به تیم
تحقیق «پارك ملت»، خاطرنشان كرد: یك تیم مفصل از محققان و پژوهشگران و
گروهی از شخصیت‌های علمی و هنری، از مشاوران برنامه‌ی ما هستند و جلسات
مفصل و مداومی كه وجود دارد كه طراحی برنامه را انجام می‌دهد، موضوعات را
انتخاب و مسیر گفت‌وگوها را مشخص می‌كند.
وی در ادامه گفت‌وگویش با ایسنا،
درباره‌ی دعوت برخی گروه‌ها به «پارك ملت» از جمله گروه متخصصین كنترل
پرواز، كه گاهی انتقاداتی را به همراه داشته، تاكید كرد: در گروهی كه ما
دعوت كردیم، یكی ـ دو نفر مدیر بودند، بقیه هم كنترل پرواز. ما نمی‌توانیم
همه كنترل پروازها را دعوت كنیم. هزاران نفر كنترل پرواز وجود دارند كه از
این تعداد پنج یا شش نفر باید دعوت می‌شدند. هر پنج ـ شش نفری از هر گروهی
را انتخاب می‌كردیم، ممكن بود بقیه‌ی گروه معترض باشند و مایل باشند در
تلویزیون حاضر شوند. این مساله از میل به دیده شدن نشات می‌گیرد.
ساخت بی‌نظیرترین مستندهای تلویزیونی در «پارك ملت»
تهیه‌كننده، مجری و كارگردان
«پارك ملت» در پاسخ به پرسشی درباره‌ی پیش تولید طولانی این برنامه، متذكر
شد: پیش تولید این برنامه، حدود یك سال طول كشید كه برای چنین برنامه‌ای
زمان خیلی كمی است. اما در مقایسه با بعضی برنامه‌های تلویزیونی، زمان
زیادی صرف شد. ما حدود یك سال قبل از پخش پیش تولید داشتیم و كارمان را از
یك سال قبل شروع كرده بودیم، ولی چنین فرصت زمانی برای خیلی از برنامه‌های
دیگر هم وجود دارد.
وی همچنین اعلام كرد: این یك سال
صرف تولید مستند شد. به نظر من مستندهایی كه در برنامه «پارك ملت» ساخته
می‌شود، بی نظیرترین و منحصر به‌فردترین مستندهایی است كه می‌توان در یك
برنامه‌ی تركیبی دید. در تاریخ تلویزیون ایران، هیچ برنامه‌ی تركیبی را
پیدا نمی‌كنید كه مستندهایی با این اشكال و با این گستردگی كمی و كیفی در
آن ساخته شده باشد. هیچ برنامه تلویزیونی در ایران پیدا نمی شود كه با این
حجم به این تنوع موضوع و با این كیفیت، مستند بسازد.
«پارك ملت» متناسب با روزگار خود تولید شد
شهیدی‌فرد درباره‌ی تفاوت «پارك
ملت» و برنامه «مردم ایران سلام» كه پیش از این روی آنتن رفته، گفت:
مهم‌ترین نكته این است كه «پارك ملت» مثل هر برنامه‌ی تلویزیونی یا هر
رویداد رسانه‌یی، باید متناسب با روزگار خودش باشد. مهم‌ترین فرق «پارك
ملت» با «مردم ایران سلام» این است كه «مردم ایران سلام» متعلق سال 85 تا
86 بود و این برنامه در سال 90 به بعد ساخته شده است. این مهم‌ترین ویژگی
«پارك ملت» است كه امیدوارم این‌طور بوده باشد.
20 تا 30 درصد به آنچه می‌خواستیم نزدیك شدیم
تهیه‌كننده «پارك ملت» با اشاره
به طراحی‌هایی كه برای یك برنامه زنده صورت می‌گیرد، عنوان كرد: وقتی
برنامه‌ای را طراحی می‌كنید، دلتان می‌خواهد متناسب با این طراحی، مهمانانی
دعوت كنید. ولی همیشه این اتفاق نمی‌افتد. به عنوان مثال برای شب‌هایی،
طراحی‌هایی می‌كنید كه تركیبی از چند مهمان داشته باشید. همزمان كردن چند
مهمان برای حضور در یك برنامه، معمولا یكی از سخت‌ترین كارهاست. یا در
گروه‌های اجتماعی و شغلی، دلمان می‌خواهد انتخاب‌های دقیق‌تری بكنیم. گاهی
اوقات، انتخاب‌هایمان دقیق است ولی عملی نمی‌شود؛ یعنی مهمانانی كه در
برنامه‌ی «پارك ملت» می‌بینید، الزاما و دقیقا همان گروه‌هایی نیستند كه
طراحی و انتخاب ما بوده باشند.
وی تاكید كرد: در برنامه «پارك
ملت» مثل خیلی از برنامه‌ها، چیزی كه شما می‌بینید، الزاما چیزی نیست كه ما
طراحی كرده‌ایم؛ چیزی است كه به دست آمده است و بعضی وقت‌ها به طراحی ما
نزدیك و گاهی اوقات دور است.
شهیدی‌فرد در پاسخ به این پرسش كه
تا چه حد به آنچه كه از «پارك ملت» انتظار داشته‌اید، رسیده‌اید، گفت: 20
تا30 درصد آنچه می‌خواستیم شد. در خیلی از شئون، آن چه می‌خواستیم عملی
نشد. در خوشبینانه‌ترین حالت 20 تا30 درصد به آن چه می‌خواستیم نزدیك شد و
آن چه كه طراحی برنامه بود اتفاق افتاد. قرار نبود شكل برنامه در خیلی از
اجزا، چیزی باشد كه می‌بینیم ولی به دلایل مختلف فراهم و اجرایی نشد.
دكور برنامه قابل دفاع نیست
شهیدی‌فرد در پایان گفت‌وگویش با
ایسنا، درباره‌ی دكور برنامه و انتقاداتی كه به سادگی آن می‌شود، خاطرنشان
كرد: سادگی نشانه‌ی سرسری بودن نیست. همه ما سادگی را دوست داریم و یكی از
ویژگی‌های برنامه‌هایی كه می‌سازیم سادگی آن است یعنی شكل و شمایل بیرونی
آن خیلی ساده است. دكور هم همین طور است؛ البته دكوری كه فعلا وجود دارد
دكور قابل دفاعی برای من نیست. یعنی یكی از چیزهایی كه محقق نشد، شكل مطلوب
دكور بود. ما اشتباهاتی كردیم و به دشواری‌هایی برخوردیم تا نتوانیم دكوری
را كه می‌خواهیم، فراهم كنیم ولی امیدوارم بتوانیم این دكور را مطلوب‌تر
كنیم.
ایسنا
