عواملتضعیفروحیهازآفتهایبسیارمهمدرکنکورهستند.دانشآموزانعلاوهبرعواملیمانندضعفپایهایدردروس،ویاکمبودامکاناتوشرایط
آموزشی،ازافکاریکهباعثافتروحیهمیشوندنیزآسیبمیپذیرند.آیاعواملکاهندهیروحیهوافتانگیزهرامیشناسید؟فکرمیکنیددراین
میان،مهمترینعاملکداماست؟
جوّتبلیغاتی
کنکوردرحالحاضربیشازاندازهباهیاهووتبلیغاتآمیختهشدهاستومتاسفانههرکسبهنوعیدرایجادچنینفضایینقشیدارد. تعدادزیاد
شرکتکنندگانودرمقابلتعدادکمقبولیها،احتمالموفقیترادرکنکورکاهشمیدهد.اینمسالهباعثحساسیتواضطرابوالدینوخود
دانشآموزانشدهوآنانرابهتکاپویبیشتروادارمیکند.کمکاریهایسالهایقبلوجمعشدنهمهیتلاشهاوفعالیتهابراییک
سال،دانشآموزانرامجبوربهتحملیمدورهیسخت،واسترسناشیازآنمیکند.لذادانشآموزانبهاستفادهازهرامکانیازقبیلکتابو
آموزشگاهوکنکورهایآموزشیوغیرهمتوسلمیشوند. مؤسساتچاپکتبوآموزشگاههایکنکوریهمبرایعقبنماندنازکورسرقابتبا
سایرینوکسبدرآمدهایبیشتر،تنورکنکورراداغترمیکنند.عواملدیگریهمبهشکلهایدیگردرتبلیغاتیوهیجانیشدنفضایکنکور
دخیلهستند . آنچهدراینمیانمیمانددانشآموزانهستندباآرزوهایشان،وسردرگمیاینکهبالاخرهچهبایدبکنندتاعقبنمانند؟توجه
داشتهباشیدکهازاینشرایطبیشتردانشآموزانیلطمهمیخورندکهعاطفیتروتلقینپذیرترهستند.
کلید
هرچهبیشترتابعتبلیغاتوهیاهویکنکورباشیدازتواناییهایموجودخودکمتراستفادهخواهیدکرد.
مقایسهها
بسیاریازدانشآموزانبهصورتخودآگاهیاناخودآگاهبهمقایسهیخودیادیگرانپرداختهوهرفردکنکوریرابهنوعیرقیبخودتلقی
میکنند.گاهیدانشآموزانوضعیتخودشانرابادیگردوستانوهمکلاسیهامقایسهمیکنندوآنراملاکیبرایپبشرفت،یاعقبماندگیخودقرار
میدهند.اینکهمثلافلانیچندساعتبیدارمیماند،چندساعتدرسمیخواند،کدامآموزشگاههامیرود،چنددرصدازهردرستستمیزند،کدام
معلمهایخصوصیراداردو….،برایبعضیازدانشآموزانبهعنوانمهمترینسوژهفکریدرمیآید.
گاهیهمدانشآموزانبهجایاینکهخوداقدامبهمقایسهکنند،تحتتاثیرصحبتهاوحرفهایدوستانیقرارمیگیرندکهباشوروحرارت
ازفعالیتهاودرسخواندنهایخوددممیزنند.معمولاکسیکهبرایکنکورواقعامیخواندبیشازآنکهوقتخودراصرفجلبتوجهدیگران
بکندبرکاراصلیخویشتمرکزمینماید.اماکسانیکهسروصداراهمیاندازندوازکارهاوبرنامههاوبیداریهایخودحرفمیزننددچاربزرگنمایی
شدهودرواقعیتهاغلومیکنند.
بنابراین،تحتتاثیرچنینافرادیقرارگرفتن،موجبنوعیتوهّمخواهدشدکهبایدازآندوریکرد.مقایسهبرایبعضیازدانشآموزانقویترهم
میتواندمشکلسازباشد.دانشآموزیکهدرجمعهمکلاسیهایادوستانشخودراقویتروبرترارزیابیمیکند،ممکناستبااکتفابهاینمقایسه
ازخودبیشترمایهنگذاردوباآنچهداردراضیشود.
کلید
مقایسهکردنملاکخوبیبرایپیشرفتنیستومعمولابهنفعشماتمامنمیشود،انتظاراتتانراازخودبالاببرید.
استدلالهاینابجا
گاهیدانشآموزانتحتتاثیفشارهایدرسیوترسازنتیجهنگرفتن،بهاستدلالهاینابجا،رویمیآورند.ایناستدلالهامعمولابهعنوانوسیلهای
ناخوداگاهبرایفرارازواقعیتهاوکاستنتنشهایدرونیمورداستفادهقرارمیگیرند.دانشآموزیبرمبنایاطلاعاتناقص،دلیلمیآوردکهفلان
کسبافلانمعدلورتبهیبالانتوانستدرکنکورقبولشودوباایناستدلال،کمکاریهایخودراتوجیهمینماید.
10 ساعتدرروزدرسبخواندتاموفقشود،دانشآموزیاگریکیدو - کسدیگربدونداشتنآمادگیهایلازم،برایخودتحلیلمیکندکهباید 12
روزازبرنامهیخودعقبافتادبراساساستدلالیمعیوبوازشدتناراحتیواضطراب،فرصتهایموجودراازهمدستمیدهد،ودانشآموزانیهم
کمبودامکاناتمالیوکمبودهایدیگررامبنایپیشداوریهایمنفیخودقرارمیدهند.نکتهیمهمدرایناستدلالها،قضاوتبرمبنایاطلاعاتو
شواهدنامطمئن،ناقصوگاهنادرستاست.
کلید
استدلالهاوتوجیههاینادرستومعیوب،ابزارهاییبرایفرارازواقعیتهستند،مراقبآنهاباشید.
عاملدرونی
فکرمیکنیدمهمترینعاملکاهندهیروحیهچیست؟نکاتیکهبهآنهااشارهشدبهاضافهیمواردزیاددیگریمیتوانندعواملیبرایکاهش
انگیزهوافتروحیهباشند،اماشایدباورنکنیدکهمهمترینعانلدراینبارهخودشماهستید! هیچعاملیدرکنکورمانندداشتنافکارو
نگرشهایمنفیبهعنوانترمزموفقیتعملنمیکند.جایگزینیتفکراحساسیبهجایتفکرمنطقی،وغلبهیهیجاناتکنترلنشدهبرنظمفکریو
رفتاری،موجبتقویتافکارمنفیمیشوند.مامعمولاسعیمیکنیمضعفهایدرونیخودراباعواملبیرونیتوجیهکنیم.دراینجابیشازآنکهخود
عواملبیرونیمهمباشندتوجیههایدرونیمااهمیتبیشتریدارند.منفینگاهکردنبهمسائل،روحیهیمنفیرادرماتقویتخواهدکرد.این
موضوعمختصبهکنکورنیستوشاملهمهیمسائلزندگیمیشود.
کلید
اگرفکرمیکنیدکهموفقمیشویدیاشکستمیخورید،درهرصورتدرستفکرکردهاید!
نتیجهگیری
-1 هرچهبیشترتابعتبلیغاتوهیاهویکنکورباشیدازتواناییهایموجودخودکمتراستفادهخواهیدکرد.
-2 مقایسهکردنملاکخوبیبرایپیشرفتنیستومعمولابهنفعشماتمامنمیشود،انتظاراتتانراازخودبالاببرید.
-3 استدلالهاوتوجیههاینادرستومعیوب،ابزارهاییبرایفرارازواقعیتهستند،مراقبآنهاباشید.
-4 اگرفکرمیکنیدکهموفقمیشویدیاشکستمیخورید،درهرصورتدرستفکرکردهاید!__