تبیان، دستیار زندگی

پس از درگذشت پیامبر، زهرا (ع) روى اصرار «عائشه»، آنان را از حقیقت ماجرا آگاه ساخت و فرمود: پدرم در نخستین بار مرا از مرگ خود مطلع نمود و اظهار كرد كه من از این بیمارى بهبودى نمى‏یابم. براى همین جهت به من، گریه و ناله دست داد، ولى بار دیگر به من گفت كه تو نخستین كسى هستى كه از اهل‏بیت من، به من ملحق مى‏شوى. این خبر به من نشاط و سرور بخشید، فهمیدم كه پس از اندكى به پدر ملحق مى‏گردم. (4)

در آخرین لحظه‏هاى زندگى، چشمان خود را باز كرد و گفت: برادرم را صدا بزنید تا بیاید در كنار بستر من بنشیند. همه فهمیدند مقصودش على است. على در كنار بستر وى نشست، ولى احساس كرد كه پیامبر مى‏خواهد از بستر برخیزد. على پیامبر را از بستر بلند نمود و به سینه‏ى خود تكیه داد. (5)

چیزى نگذشت كه علائم احتضار، در وجود شریف او پدید آمد. شخصى از ابن‏عباس پرسید، پیامبر در آغوش چه كسى جان سپرد. ابن‏عباس گفت: پیامبر گرامى در حالى كه سر او در آغوش على بود، جان سپرد. همان شخص افزود كه عایشه مدعى است كه سر پیامبر بر سینه‏ى او بود كه جان سپرد. ابن‏عباس گفته‏ى او را تكذیب كرد و گفت: پیامبر در آغوش على جان داد. و على و برادر، من، فضل او را غسل دادند. (6)

امیر مؤمنان، در یكى از خطبه‏هاى خود به این مطلب تصریح كرده مى‏فرماید:
«و لقد قبض رسول‏اللَّه و ان رأسه لعلى صدری... و لقد ولیت غسله والملائكة اعوانی». (7)
پیامبر در حالى كه سر او بر سینه‏ى من بود، قبض روح شد. من او را در حالى كه فرشتگان مرا یارى و كمك مى‏كردند، غسل دادم.

گروهى از محدثان نقل مى‏كنند كه آخرین جمله‏اى كه پیامبر در آخرین لحظات زندگى خود فرمود، جمله‏ى «لا، مع الرفیق الاعلى» بوده است. گویا فرشته‏ى وحى او را در موقع قبض روح مخیر ساخته است كه بهبودى یابد و بار دیگر به این جهان بازگردد؛ و یا پیك الهى رسانیده است كه مى‏خواهد به سراى دیگر بشتابد و با كسانى كه در آیه‏ى زیر به آنها اشاره شده، بسر ببرد. «فأولئك مع الذین أنعم اللَّه علیهم من النبیین والصدیقین والشهداء والصالحین و حسن أولئك رفیقاً»: (8)

آنان با كسانى هستند كه خداوند به آنها نعمت بخشیده؛ از پیامبران و صدیقان و شهیدان و صالحان، و اینها چه نیكو دوستان و رفیقانى هستند. پیامبر این جمله را فرمود و دیدگان و لبهاى وى روى هم افتاد. (9)