زن 52 ساله‌ای به دلیل نگرانی در مورد تغییر شکل پاهایش مراجعه کرده است. او اظهار می‌کند که در چند ماه گذشته کفش‌هایش موجب ناراحتی او شده و پیدا کردن کفش مناسب برایش بسیار سخت گردیده است. در معاینه متوجه می‌شوید که او دچار هالوکس والگوس دوطرفه است.
چه مواردی را باید مدنظر قرار داد؟
هالوکس والگوس که به نام بونیون هم نامیده می‌شود، به انحراف خارجی اولین انگشت در مفصل متاتارسوفالنژیال اطلاق می‌شود (شکل). این حالت عمدتا با درد قسمت میانی پا همراه است که مخصوصا وقتی بیمار کفش می‌پوشد بیشتر قابل توجه است.
هالوکس‌والگوس می‌تواند علتی خارجی یا داخلی داشته باشد. نوع کفش و پوشش پا عامل اصلی خارجی برای هالوکس‌والگوس است (نظیر کفشی که پاشنه‌های باریک و بلند دارد).
دلایل داخلی شامل سابقه خانوادگی (سابقه خانوادگی این مشکل تا حدود 83 گزارش شده است)، همراه با کف پای صاف، و کنراکچر تاندون آشیل.
تشخیص افتراقی شامل هالوکس ریجیدیتوس (آرتریت مفاصل)، سیزاموئیدیت، شکستگی، نقرس، بیماری‌های روماتولوژیک، دردهای نورولوژیک (معمولا دیابت) و عفونت است.
چه باید کرد؟
از معاینه بیمار در حال ایستاده بپرهیزید چرا که ایستادن این بدشکلی را تشدید می‌کند.
قوس پا را به دقت مشاهده کنید، به دنبال کف پای صاف باشید، از بیمار بخواهید بایستد و به اطراف بچرخد و (در صورتی که درد اجازه می‌دهد) روی نوک انگشت بایستد.
هالوکس‌والگوس را از هالوکس ریجیدوس افتراق دهید چرا که این مشکلات به نحو متفاوتی درمان می‌شود. در هالوکس ریجیدوس بیمار درد دارد و سفتی عمدتا در اولین مفصل متاتارسوفالنژیال بوده و بدون دورسی فلکش است.
به شدت (درجه انحراف به خارج بند پروگزیمال از متاتارس اول توجه کنید: طبیعی: کمتراز 15 درجه؛ خفیف: کمتر از 20 درجه؛ متوسط:40ـ 20 درجه؛ شدید: بیش از 40 درجه).
سایر اشکال مهم شامل درگیری انگشت دوم (که ممکن است در معرض خطر دررفتگی باشد)، کیفیت پوست (کالوس نشان دهنده فشار بیش از حد روی یک نقطه است، ترک خوردگی پوست پیش‌بینی‌کننده زخم‌های قبلی پا است)، و ضربان‌ها و حساسیت‌ها است. سفتی مفصل متاتارسوفالنژیال مطرح کننده آرتریت است. به هالوکس ریجیدوس توجه کنید، چرا که درمان آن متفاوت است.
درمان محافظه‌کارانه و با اهمیت شامل تعدیل نوع کفش، استفاده از کفش پهن با یک کفی نرم و پاشنه کوتاه است. وسایل بدون نیاز به نسخه شامل پدهای مخصوص پنیه‌پا ممکن است علایم بیمار را بهبود بخشد. اگر این درمان‌ها مفید نبود، بیمار باید برای ساخت اسپیلینت متناسب با نیاز او به متخصص ارتوپدی ارجاع داده شود. این امر خصوصا در بیماران با دفرمیتی که از انجام عمل جراحی اکراه دارند. برخی مطالعات نشان داده‌اند که ارتوزها اساسا درد پای مرتبط با هالوکس‌والگوس را بهبود می‌بخشید. هالوکس‌والگوس معمولا به آهستگی پیشرفت می‌کند، بنابراین در صورت شکست درمان نگهدارنده ابتدایی، خطر کم بیمار را تهدید می‌کند همچنانکه مشخص شده است پیامد نهایی آن هم خطری ندارد.
اگر علی‌رغم درمان نگهدارنده شکایات بیمار کماکان باقی بماند یا اگر دفرمیتی پیشرفت کرد، انجام جراحی باید مدنظر قرار گیرد (جدول). خطرات جراحی هالوکس‌والگوس شامل هالوکس‌واروس (اصلاح بیش‌از حد)، عود و بدترشدن عملکرد است.
هیچ یک از بیماران به سطح فعالیت قبلی خود برنمی‌گردند، و تا یک‌سوم آنها بعد از عمل قادر به پوشیدن کفش مورد علاقه‌شان نخواهند بود.
جراحی معمولا یک روز به طول می‌انجامد. بیماران باید تا دو هفته از عصای زیر بغل استفاده نموده بتوانند و سپس به تدریج تحمل وزنشان را افزایش داده و در حدود 6 هفتگی به وضعیت طبیعی برسند.
دلایل ارجاع برای مراقبت‌های ثانویه عبارتند از موارد زیر
ارجاع فوری
سابقه دیابت یا بیماری های نورولوژیکی
ترک‌خوردگی پوست
ارجاع روتین
نارسایی درمان نگهدارنده
درد شدید
بدترشدن بد شکلی
درگیری انگشت دوم
