گلوكوم یا آب سیاه چیست؟
همشهری آنلاین:
گلوکوم یا آب سیاه عارضه‌ای است که در ان افزایش فشار داخل چشم رخ می‌دهد و در صورت عدم درمان می‌تواند باعث آسیب وارد کردن به عصب بینایی و کوری شود.
مایعى شفاف و صاف به نام "زلالیه" مرتباً در چشم در گردش است، اگر خروجی مایع زلالیه به طریقى مسدود شود، فشار مایع درون چشم بالا رفته و این امر باعث مى شود به عصب بینایى صدمه وارد شود.
انسداد این مجارى به چهار حالت ممكن است:
1- شایع ترین حالت هاى انسداد یكى تنگ شدن مجارى تخلیه به دلیل افزایش سن و دیگرى انسداد مجارى تخلیه در اثر تجمع رسوبات زائد در محل است. این بسته شدن تدریجى باعث افزایش آرام فشار داخلى چشم مى شود.
به این حالت به دلیل ایجاد تدریجى آن "گلوكوم مزمن با زاویه باز" مى گویند و اكثر بیماران بزرگسال مبتلا به این نوع گلوكوم هستند. گلوكوم مزمن با زاویه باز چنان آرام بینایى را تحلیل می‌برد كه بیمار تا زمانى كه صدمه اساسى به عصب بینایى اش نخورده باشد، از وجود آن باخبر نمى شود.
2- حالت دوم نقص مجراى تخلیه چشم است. این نوع نقص در گلوكوم مادرزادى دیده مى شود كه در آن دهانه مجراى تخلیه از بدو تولد غیرطبیعى است.
از آنجا كه چشم یك کودک نسبت به چشم بزرگسال از انعطاف بیشترى برخوردار است، لذا زمانى كه فشار داخلى چشم زیاد شود، چشم به آسانى متسع شده و بزرگ مى شود. در این حالت تاری دید به وجود می‌آید،ممكن است کودک نسبت به نور حساسیت نشان داده و اشك ریزش شدید داشته باشد.
3- عنبیه چشم می‌تواند با فشار آرودن به محدوده مجرای خروجی آن را مسدود کند. در این صورت جلوى خروج زلالیه گرفته شده و فشار داخلى چشم را به سرعت زیاد مى كند.
این انسداد كامل و ناگهانى مجراى خروج و در نتیجه جلوگیرى از ادامه جریان به گلوكوم حاد با زاویه بسته معروف است. دید محو، درد شدید، به وجود آمدن هاله اطراف منبع نور، تهوع و استفراغ عواملى هستند كه بیمار را به چشم پزشك مى كشانند.
در صورتى كه این عوامل به سرعت از بین نروند، كورى در یكى دو روز بعد حاصل مى شود.
4- شرایط دیگرى چون جراحات، برخى داروها، خونریزى ها، تومورها و التهاب‌ها در بعضى مواقع مى توانند باعث بسته شدن مجرا و جلوگیرى از جریان در چشم شوند، این امر باعث افزایش فشار داخلى چشم شده و منجر به گلوكوم ثانویه مى شود.
تشخیص سریع با مراجعه متناوب به چشم و معاینه چشم امكان پذیر است.
چشم‌پزشک در هنکام مراجعه بیمار فشار داخلى چشم را اندازه می‌گیرد و استفاده از دستگاهى به نام افتالموسكوپ پشت چشم (ته چشم) را مى بیند و بدین وسیله مى تواند تشخیص دهد كه آیا عصب بینایى سالم است و آسیبى به آن نرسیده است.
گاهى دید جانبى آن و یا وجود نقاط كور مورد آزمایش قرار مى گیرد و در صورت لزوم آزمایش هاى دیگرى هم انجام مى پذیرد.
براى اثربخش بودن درمان، این شیوه باید به طور دائمى ادامه یابد. بیماران با هر نوع گلوكوم باید تحت معاینه دوره‌اى قرار دارد.
قطره هاى چشم، قرص و جراحى به عنوان وسیله اى براى پیشگیرى صدمات آتى و حفظ دید فعلى مورد استفاده قرار مى گیرند.
اگر درمان دارویى توسط بیمار عملى نشد و یا در كنترل گلوكوم موثر نبود آنگاه جراحى ضرورى مى شود. بر روى برخى از بیماران جراحى تقریباً بى درد و بدون شكافتن مى تواند به وسیله اشعه لیزر انجام پذیرد. در دیگر موارد ایجاد شكافى در چشم براى باز كردن راه جدید تخلیه الزامى است.
پیشگیرى
اگر شما بیش از ۳۵سال دارید، چشمان شما باید هر دو یا سه سال براى تشخیص گلوكوم معاینه شوند و چشم پزشك شما باید در ارتباط با هرگونه كاهش دید، درد مكرر و یا هر نوع علائمى که در بالا ذکر شد، مورد مشورت قرار گیرد.
زمانى كه تشخیص سریع انجام شود، فشار داخلى چشم مى تواند تحت كنترل قرار گیرد و از حملات بعدی گلوكوم جلوگیرى شود.
