تبیان، دستیار زندگی

با عرض سلام و تسلیت خدمت همگی دوستان بمناسبت شهادت جانسوز آقامون امام حسین بحثو شروع خواهیم كرد

ما نیز باید  ویژگی این اصحاب باوفا رو سرلوحه كارهای خودمون كنیم

ادامه دارد ...

اصحاب شهادت طلب و با وفاى سید الشهدا (ع) ، نمونه بارز آگاهى ، ایمان ، شجاعت و فداكارى بودند و فضیلت آنان بیش از آن است كه در این مختصر بگنجد . روایاتى در فضیلت یاران امام وارد شده است. (1) خصوصیات آنان نیز در برخى كتب آمده است. (2)

مرورى بر زیارتنامه‏هاى شهداى كربلا ، فضیلتهایى چون وفاى به عهد ، بذل جان در نصرت حجت خدا ، وفا دارى به امام و ... را یاد آور مى‏شود . ویژگیهاى افراد جبهه حسینى به تعبیر یكى از پژوهشگران چنین است :

1ـ اطاعت محض و عاشقانه
2- هماهنگى كامل با رهبرى ( تا جایى كه بدون اجازه نمى‏جنگیدند )
3- خطر پذیرى و شهادت طلبى
4ـ شجاعت ویژه
5- صباریت و مقاومت جاودانه
6- سازش ناپذیرى
7- جدیت ، قاطعیت و عزم راسخ
8- خدا بین و خدا خواه
9- از همه چیز بریده و به خدا پیوسته
10- دقیق ، منظم ، منضبط
11- نهایت رشد و كمال ، صلاح ( سیاسى ، فرهنگى )
12- الگوى عملى دفاع و مقاومت ( لكم فى اسوة )
13- باوفاترین و پاى بندترین یاران بر پیمان
14- آزادگى ( هیهات منا الذلة )
15- فرماندهى ویژه ، مدیریت نمونه
16- غناى روحى از ما سوى الله ( انطلقوا جمیعا )
17- شركت در میدانهاى جنگ سیاسى ، فرهنگى ، اقتصادى ، نظامى در طفولیت و سنین پایین
18ـ«كل» بینى نه «جزء» بینى ( كل یوم عاشورا...مثلى لا یبایع مثله )
19- سازنده حركتهاى تاریخ ساز
20ـ مقاومت و مبارزه نابرابر در تنهایى
21ـ یقین و بصیرت كامل ، شك شكن
22- پافشارى و استقامت در حق با اقلیت ، در برابر اكثریت مخالف ( لا تستوحشوا فى طریق الهدى لقلة اهله )
23ـ نقش زن در سرنوشت مبارزات سیاسى ، فرهنگى بشریت
24- سپر دین بودن ، نه دین سپرى
25ـ اصالت با جهاد اكبر
26ـ ساختار روحى و جسمى مناسب و هماهنگ با استراتژى عاشورا.(3)

آنان كه در ركاب سید الشهدا به فیض شهادت رسیدند ، جمعى از بنى هاشم بودند ، جمعى از مدینه با آن حضرت آمده بودند ، برخى در مكه و طول راه به وى پیوستند ، برخى هم از كوفه توانستند به جمع آن حماسه سازان شهید بپیوندند . كسانى هم در راه نهضت حسینى ، پیش از عاشورا شهید شدند كه آنان نیز جزء اصحاب او به شمار مى‏آیند ................................................... ..................................................

تعداد 6 نفر از یاران امام كه در كوفه شهید شدند ، عبارتند از :
عبد الأعلى بن یزید كلبى ، عبد الله بن بقطر ، عمارة بن صلخب ، قیس بن مسهر صیداوى ، مسلم بن عقیل و هانى بن عروه .

شهداى بنى هاشم :
تعداد 17 نفر از شهداى كربلا كه شهادتشان اجماعى است ، عبارتند از :

على بن الحسین الأكبر ، عباس بن على بن ابى طالب ، عبد الله بن على بن ابى طالب ، جعفر بن على بن ابى طالب ، عثمان بن على بن ابى طالب ، محمد بن على بن ابى طالب ، عبد الله بن حسین بن على ، ابو بكر بن حسن بن على ، قاسم بن حسن بن على ، عبد الله بن حسن بن على ، عون بن عبد الله بن جعفر ، محمد بن عبد الله بن جعفر ، جعفر بن عقیل ، عبد الرحمن بن عقیل ، عبد الله بن مسلم بن عقیل ، عبد الله بن عقیل ، محمد بن ابى سعید بن عقیل . (4)
نام ده نفر دیگر نیز نقل شده كه البته یقینى نیست ، آنان عبارتند از : ابو بكر بن على بن ابى طالب ، عبید الله بن عبد الله بن جعفر ، محمد بن مسلم بن عقیل ، عبد الله بن على بن ابى طالب ، عمر بن على بن ابى طالب ، ابراهیم بن على بن ابى طالب ، عمر بن حسن بن على ، محمد بن عقیل و جعفر بن محمد بن عقیل . (5)

شهداى دیگر :

در كتب یاد شده ، دو جدول نام است . یكى نامهایى كه در زیارت ناحیه مقدسه و نیز در منابع دیگرى همچون رجال شیخ ، یا رجال طبرى آمده است .

این جدول كه نام 82 نفر را در بر دارد چنین است : اسلم تركى ، انس بن حارث كاهلى ، انیس بن معقل اصبحى ، ام وهب ، بریر بن خضیر ، بشیر بن عمر حضرمى ، جابر بن حارث سلمانى ، جبلة بن على شیبانى ، جنادة بن حارث انصارى ، جندب بن حجیر خولانى ، جون مولى ابو ذر غفارى ، جوین بن مالك ضبعى ، حبیب بن مظاهر ، حجاج بن مسروق ، حر بن یزید ریاحى ، حلاس بن عمرو راسبى ، حنظلة بن اسعد شبامى ، خالد بن عمرو بن خالد ، زاهر مولى عمرو بن حمق خزاعى ، زهیر بن بشر خثعمى ، زهیر بن قین بجلى ، زید بن معقل جعفى ، سالم مولى بنى المدینة كلبى ، سالم مولى عامر بن مسلم عبدى ، سعد بن حنظله تمیمى ، سعد بن عبد الله ، سعید بن عبد الله ، سوار بن منعم بن حابس ، سوید بن عمرو خثعمى ، سیف بن حارث بن سریع جابرى ، سیف بن مالك عبدى ، حبیب بن عبد الله نهشلى ، شوذب مولى شاكر ، ضرغامة بن مالك ، عابس بن ابى شبیب شاكرى ، عامر بن حسان بن شریح ، عامر بن مسلم ، عبد الرحمان بن عبد الرحمان بن عبد الله ارحبى ، عبد الرحمان بن عبد ربه انصارى ، عبد الرحمان بن عبد الله بن یزید عبدى ، عبید الله بن یزید عبدى ، عمران بن كعب ، عمار بن ابى سلامه ، عمار بن حسان ، عمرو بن جناده ، عمر بن جندب ، عمرو بن خالد ازدى ، عمر بن خالد صیداوى ، عمرو بن عبد الله جندعى ، عمرو بن ضبیعه ، عمرو بن قرضه ، عمر بن قرضه ، عمر بن عبد الله ابو ثمامه صائدى ، عمرو بن مطاع ، عمیر بن عبد الله مذحجى ، قارب مولى الحسین(ع) ، قاسط بن زهیر ، قاسم بن حبیب ، قرة بن ابى قره غفارى ، قعنب بن عمر ، كردوس بن زهیر ، كنانة بن عتیق ، مالك بن عبد بن سریع ، مجمع بن عبد الله عائذى ، مسعود بن حجاج و پسرش ، مسلم بن عوسجه ، مسلم بن كثیر ، منجح مولى الحسین(ع) ، نافع بن هلال ، نعمان بن عمرو ، نعیم بن عجلان ، وهب بن عبد الله ، یحیى بن سلیم ، یزید بن حصین همدانى ، یزید بن زیاد كندى ، یزید بن نبیط .

جدول دوم ، اسامى كسانى است كه در منابع متأخرترى مانند زیارت رجبیه ، «مناقب» ابن شهرآشوب ، «مثیر الأحزان» یا «لهوف» آمده است كه عبارتند از : (29 نفر)
ابراهیم بن حصین ، ابو عمرو نهشلى ، حماد بن حماد ، حنظلة بن عمرو شیبانى ، رمیث بن عمرو ، زائد بن مهاجر ، زهیر بن سائب ، زهیر بن سلیمان ، زهیر بن سلیم ازدى ، سلمان بن مضارب ، سلیمان بن سلیمان ازدى ، سلیمان بن عون ، سلیمان بن كثیر ، عامر بن جلیده (یا:خلیده) ، عامر بن مالك ، عبد الرحمان بن یزید ، عثمان بن فروه ، عمر بن كناد ، عبد الله بن ابى بكر ، عبد الله بن عروه ، غیلان بن عبد الرحمان ، قاسم بن حارث ، قیس بن عبد الله ، مالك بن دودان ، مسلم بن كناد ، مسلم مولى عامر بن مسلم ، منیع بن زیاد ، نعمان بن عمرو ، یزید بن مهاجر جعفى .

از نظر سن و سال،تعدادى از این شهدا جوان بودند.نام این جوانان شهید در ركاب حسین(ع)از بنى هاشم و دیگران اینهاست:على اكبر،عباس بن على،قاسم،عون بن على، عبد الله بن مسلم،عون و محمد(پسران زینب كبرى)،وهب،عمرو بن قرظه،بكیر بن حر، عبد الله بن عمیر،نافع بن هلال،سیف بن حارث،اسلم،عمرو بن جناده،مالك بن عبد و...................................................... .................................................. ..ستایش عظیمى را كه سید الشهدا(ع)شب عاشورا از یاران خویش كرد،نام آنان را جاویدان و مقامشان را جلوه‏گر ساخت.آنجا كه فرمود:من اصحابى شایسته‏تر و بهتر از یاران خود نمى‏شناسم«فانى لا اعلم اصحابا اولى و لا خیرا من اصحابى و لا اهل بیت ابر و لا اوصل من اهل بیتى،فجزاكم الله عنى جمیعا خیرا».(6) در زیارت ناحیه مقدسه هم امام زمان(ع)به آنان اینگونه سلام داده است:«السلام علیكم یا خیر انصار...».

در توصیف آن شیر مردان عارف،بسیار سخن مى‏توان گفت.از زبان دشمن هم مى‏توان حقایق را شناخت.به مردى كه روز عاشورا همراه عمر سعد در كربلا شركت داشته،گفتند:واى بر تو!آیا ذریه رسول خدا«ص»را كشتید؟گفت:...اگر تو شاهد چیزى بودى كه ما دیدیم،تو هم همچون ما مى‏كردى.گروهى بر ما تاختند كه دستهاشان بر قبضه شمشیرها بود،همچون شیران خشمگین،سواران را از چپ و راست درهم مى‏نوردیدند و خویش را به كام مرگ مى‏افكندند.نه امان مى‏پذیرفتند،نه علاقه به مال داشتند و نه چیزى مى‏توانست مانع ورودشان بر بركه‏هاى مرگ گردد!اگر اندكى از آنان دست بر مى‏داشتیم،جان همه سپاه را مى‏گرفتند.اى بى مادر،پس مى‏خواستى چه كنیم؟ !...(7) براى آشنایى با برخى فضایل آنان،كه حواریین امام حسین(ع)بودند،رجوع كنید به«منتخب التواریخ»،ص 245 تا 255 كه بیست و شش فضیلت براى آنان بر شمرده است،از جمله:

رضایت از خدا ، با وفاترین اصحاب ، ثبت بودن نامشان در لوح محفوظ ، برتر بودن مقامشان از همه شهدا ، همت والا با عده كم ، توفیق باز گشت به دنیا در عصر رجعت ، معروف بودنشان در آسمانها ، شوق شهادت در ركاب امام حسین(ع) ، یاران واقعى دین خدا ، وارستگى و زهد و عبادت ، دفن در سرزمین مقدس كربلا و .... همین فضیلتهاست كه آنان را محبوب دلها ساخته و در دنیا و آخرت ، مورد غبطه جهانیانند . قبر شهداى كربلا همه یكجا در حرم سید الشهدا (ع) است .در راه دوست كشته شدن آرزوى ماست‏
دشمن اگر چه تشنه به خون گلوى ماست‏

گردیم دور یار،چو پروانه گرد شمع‏
چون سوختن در آتش عشق آرزوى ماست‏

از جان گذشته‏ایم و به جانان رسیده‏ایم‏
در راه وصل،این تن خاكى عدوى ماست‏

خاموش گشته‏ایم و فراموش كى شویم‏
بس این قدر كه در همه جا گفتگوى ماست‏ ما را طواف كعبه بجز دور یار نیست‏

كز هر طرف رویم،خدا روبروى ماست‏

-------------------------------------
پى‏نوشته
1- از جمله در سفینة البحار،ج 2،ص .11
2- ر.ك:انصار الحسین،الدوافع الذاتیة لأنصار الحسین،ابصار العین فى انصار الحسین،فرسان الهیجاء،عنصر شجاعت،اسوه‏هاى جاوید،مقاتل الطالبیین،موسوعة المصطفى و العترة،ج 6،ص 201 و....
3ـ جزوه«تشكیلات توحیدى عاشورا»،فاطمى پناه،ص .23
4ـ انصار الحسین،محمد مهدى شمس الدین،ص .111
5- همان،ص 117،در باره شهداى عاشورا،از جمله ر.ك:مجله«تراثنا»،شماره 2،مقاله«تسمیة من قتل مع الحسین».
6ـ مقتل خوارزمى،ج 1،ص 246،لهوف،ص .79
7ـ شرح نهج البلاغه،ابن ابى الحدید،ج 3،ص .263


منبع : فرهنگ عاشورا صفحه 49 / جواد محدثى‏