مادران شاغل و دغدغه فرزندان

پژوهش‌ها نشان می‌دهد فرزندان مادران شاغل، تغذیه ناسالم و تحرك بدنی كمی دارند.

«دلم در تب‌وتاب است، یك طرف كمك به شوهر و یك طرف دیگر عشق به فرزند. مانده‌ام چه كنم. حقوق همسرم آن قدر كافی نیست كه خرج زندگی سه نفره و اجاره‌خانه و خواسته‌های كودكانه مهدی و نیازهای اولیه خودمان را برآورده كند.

بعد از دو سالگی مهدی تصمیم گرفتم سركار بروم و من هم بشوم یكی از مادران شاغل. جایی را پیدا كردم كه ماهی 350 هزار تومان می‌دادند تا آشپزی كنم، اما راهش دور بود.

راه دور از یك طرف و دلتنگی خودم و مهدی دو ساله‌ام از طرف دیگر، كار را سخت كرده است. چند ماه است می‌روم و می‌آیم. صدهزار تومان در همین رفت و آمد‌ها خرج می‌شود و می‌ماند 250 هزار تومان آن را وقتی روی پول همسرم می‌گذارم تازه كمی زندگی راحت‌تر می‌شود، اما نمی‌دانم این اندكی راحتی به مشكلات فراوانش می‌ارزد یا نه. به تازگی پسر كوچولوی من شب‌ها از خواب می‌پرد و به من می‌چسبد و می‌گوید: مامان دیگه از پیشم نرو.

صبح‌ها كه به خانه مادرم می‌روم تا او را به مادرم بسپارم، گریه می‌كند و به پایم می‌چسبد. دلم برایش می‌سوزد. انگار قلبم دوپاره شده است. از یك سو ناچاری زندگی راهی برایم نمی‌گذارد و از سوی دیگر دلم به حال تنها فرزندم كه در این میان دارد قربانی می‌شود می‌سوزد. كاش می‌توانستم در خانه، كاری كنم و پول در بیاورم تا از بچه‌ام جدا نشوم. نمی‌دانم این دوری‌ها چه اثری روی او خواهد گذاشت. این بخشی از صحبت‌های مریم ـ ع است كه با یك روان‌شناس خانواده مطرح كرده است.

سلامت كودك تا حدودی تحت تأثیر مدت زمانی است كه صرف او می‌شود. نظافت یا تهیه غذا كه معمولاً مسئولیت اصلی مادر است، زمان كمتری برای مادر شاغل و رسیدگی به كودك باقی می‌گذارد.

او در وضع بدی به سر می‌برد و ناچاری و تنگنای اقتصادی به كار وادارش كرده و با این وضع واقعاً نمی‌توانیم به او توصیه كنیم كار را ترك كند، اما به او و تمام مادران شاغلی كه كودكی خردسال دارند باید بگویم اگر نمی‌توانید به صورت تمام وقت برای بچه‌های خود مادری كنید، سعی كنید همان ساعاتی كه در اختیار كودك تان هستید، بهترین مادر دنیا باشید. او را در آغوش بكشید و ببوسید. نوازش كنید و به خواسته‌ها و حرف‌هایش گوش كنید. ترس از فقدان والدین یكی از ترس‌های طبیعی كودكان است. كودكانی كه مادران آن‌ها شاغل هستند و صبح از منزل بیرون می‌روند، همیشه می‌ترسند كه در پایان روز مادر خود را نبینند.

تماس بدنی مادر و كودك یكی از راه‌‌هایی است كه باعث آرامش روحی و رشد كودك می‌شود. برای كودكی كه دوری شما را تحمل كرده و هر لحظه ترسیده است كه هرگز برنگردید، هیچ چیز مهمتر از دامن پر مهر شما نیست. اگر كمیت مادری را نمی‌توانید افزایش دهید، كیفیت آن را بالا ببرید.

هزینه‌های اشتغال مادر

نتایج یك پژوهش جدید نیز نشان داده است در میان زنان شاغل، زنانی كه كار پاره وقت دارند، فرزندان شان سالم‌تر هستند. محدودیت وقت مادران شاغل ممكن است نظارت یا مراقبت آنان را در مورد كودكان خود كاهش دهد.

هرچه سن ازدواج زوجین بالا می‌رود مادربزرگ‌ها و پدربزرگ‌ها مسن‌تر می‌شوند و توانایی كمتری برای مراقبت از كودكانی كه به آنان سپرده می‌شود، دارند. این وضع موجب می‌شود صدماتی كه در غیاب والدین در منزل مادربزرگ و پدربزرگ‌‌ نیز به بچه وارد می‌شود، افزایش یابد.

سلامت و مراقبت

وقتی مادربزرگ از دست سیما كوچولو خسته می‌شود، تلویزیون را روشن می‌كند یا یك سی‌دی كارتون می‌گذارد و سیما مثل مسخ‌شده‌ها به صفحه تلویزیون چشم می‌دوزد. او فقط دو سال دارد و گاهی درست كنار تلویزیون می‌ایستد تا برنامه‌ها را نگاه كند. مادربزرگ گاهی حوصله نمی‌كند برای او غذاهای مورد علاقه‌اش را درست كند و از آنجا كه سیما به شكلات علاقه خاصی دارد، به شكلات خوردن رو می‌آورد.

پژوهش‌ها نشان می‌دهد فرزندان مادران شاغل، تغذیه ناسالم و تحرك بدنی كمی دارند.

محققان دریافتند كودكان مادران شاغل، در میان وعده‌های غذایی خود، نوشیدنی‌های شیرین بیشتری می‌نوشیدند. همچنین این كودكان حداقل دو ساعت در روز را به بازی با رایانه یا تماشای تلویزیون می‌گذراندند، در حالی كه كودكان مادران خانه‌دار، كمتر از دو ساعت را صرف این گونه فعالیت‌ها می‌كردند. احتمالاً والدین به دلیل كمبود وقت نمی‌توانند غذاهای سالم و فرصت انجام فعالیت‌های بدنی را برای فرزندان‌شان فراهم كنند.

از مهد كودك نترسید

اگر والدین‌تان به دلیل كهولت سن نمی‌توانند به خوبی پذیرای كودك تان باشند و شما به دلیل اشتغال نمی‌توانید تمام وقت در خدمت فرزند خود باشید، بهترین گزینه این است كه از یك مهدكودك خوب كمك بگیرید.

البته تمام چیزهایی كه گفته شد دلیل برآن نیست كه كودكان مادران خانه‌دار از رفتن به مهدكودك بی‌نیازند. مهدكودك علاوه بر كمكی كه به مادران شاغل می‌كند، به رشد ذهنی و جسمی كودك نیز كمك می‌كند.

كودكان مهدكودكی از نظر هوشی یا شناختی، نسبت به كودكان غیرمهدكودكی در شرایط بهتری به سر می‌برند. لازم به ذكر است كه تأثیرات مثبت مهد در رشد شناختی كودك، بستگی به فراهم بودن شرایط آموزشی موجود در مهد یا تلاش مربیان در آموزش و رشد بیشتر جنبه‌های شناختی كودك دارد. ضمن آن‌كه حضور سایر كودكان نیز می‌تواند اثرات چنین آموزش‌هایی را در ابعاد مختلف رشد شناختی و اجتماعی بیفزاید.

تلاش‌های دولت

به تازگی دولت برای بهبود وضع مادران شاغل و كمك به تربیت فرزندان، طرح‌هایی‌ را در دست دارد كه به آنان این امكان را می‌دهد كه بدون از دست دادن كار خود، بتوانند ساعات بیشتری را با فرزندان”‹شان بگذرانند.

اگر والدین‌تان به دلیل كهولت سن نمی‌توانند به خوبی پذیرای كودكتان باشند و شما به دلیل اشتغال نمی‌توانید تمام وقت در خدمت فرزند خود باشید، بهترین گزینه این است كه از یك مهدكودك خوب كمك بگیرید.

پیشنهاد ساعت كار كمتر به ازای داشتن فرزندان بیشتر، تخصیص ساعات بیشتری برای مرخصی شیردهی و امكان استفاده از كار نیمه وقت برای مادران دارای فرزندان زیر هفت سال از جمله قول‌هایی است كه دولت وعده ابلاغ آن را به ادارات دولتی و واحد‌های صنفی تحت پوشش قانون كار داده است و برخی تسهیلات دیگر خاص مادران نیز مدتی است در دستور كار واحد‌های اشتغال قرار گرفته است. كمك‌هایی در همین حد نیز می‌تواند به تربیت بهتر فرزندان و حفظ سلامت آنان كمك شایانی كند. تحقیقات نشان می‌دهد زنانی كه كار پاره‌وقت دارند، فرزندان شان سالم‌تر هستند.

محققان دریافته‌اند احتمال ابتلا به چاقی در كودكانی كه مادران آن‌ها شغل نیمه وقت دارند، بسیار كمتر از كودكانی است كه مادران شان فقط خانه‌دار هستند یا در مشاغل تمام وقت كار می‌كنند. همچنین این پژوهش نشان می‌دهد فرزندان زنانی كه شغل نیمه‌وقت دارند، كمتر از وعده‌های غذایی ناسالم استفاده می‌كنند، كمتر تلویزیون تماشا می‌كنند و به لحاظ جسمی فعال‌تر و پرتحرك‌تر از سایر همسالان خود هستند.