برخورد صحیح با تحقیر کنندگان
واکنش نشان دادن در مقابل افرادی که شما را خوار کرده و ارزشهایتان را زیر سۆال میبرند، قدری دشوار و دردناک است. گاهی اوقات زخمهایی که اینگونه افراد به شما وارد میآورند، ممکن است تا ابد باقی بمانند.
باید توجه داشته باشید که افرادی که شما را تحقیر میکنند و قصد آسیب رساندن به شما را دارند، در درجه اول باید خودشان را بیازارند تا بتوانند شما را آزرده کنند. باید بدانید که یک انسان کامروا، موفق، و با اعتماد به نفس، هیچ نیازی به تحقیر دیگران ندارد. شاید این افراد از دیگران انتقادهای سازندهای کنند، اما هیچگاه آنها را تحقیر نمیکنند. برخی از افراد به طور کلی نظر منفی نسبت به دیگران دارند چون:
- به دلیل کمبودهایی که احساس میکنند، دوست دارند خودشان را قدرتمندتر از سایرین جلوه بدهند تا به این طریق بر تزلزل شخصیتی خود غلبه کنند.
- قبلاً کسی آنها را آزرده ساخته و چون توانایی مقابله با آن را نداشتند، با تحقیر دیگران سعی میکنند از موقعیت فعلی خود دفاع کند.
افرادی که به شدت شما را تحقیر میکنند، با این کار فقط ناراحتی، عدم موفقیت، و بی هدفی خود را در زندگی به نمایش میگذارند و این مشکل آنهاست نه شما. دانستن این مطلب به شما کمک میکند که راحتتر بتوانید در کنار آنها به زندگی عادی خود ادامه دهید و حرفهایشان را نشنیده بگیرید. اگر بدانید که مشکل از طرف مقابل است نه شما، میتوانید منطقی با مسائل برخورد کنید و حرفها و کنایههای آنها، شما را آزرده نخواهد کرد.
شاید فردی که دارای چنین خصوصیاتی است یکی از نزدیکان شما باشد و برایتان سخت باشد که بخواهید از نظر عاطفی، خودتان را از او جدا کنید. هیچ نیازی به این کار نیست، فقط سعی کنید در بحثهایی که او راه میاندازد، شرکت نکرده و خودتان را کنار بکشید.
توضیحات و نکاتی در مورد افرادی که شما را تحقیر میکنند:
زمانی که اینگونه افراد به شما حرفی میزنند، در پاسخ به آنها، جوابهای بی شماری به ذهن شما خطور میکند. اما اگر چنین کاری را انجام دهید، در واقع خودتان را با آن فرد همشأن ساختهاید و این دقیقاً همان چیزی است که آنها انتظارش را میکشند. آنها میخواهند شما را عصبانی کنند تا برخورد شدیدی از خود نشان دهید، آنها میخواهند شما احساس بدی نسبت به خودتان پیدا کنید و قصدشان تنها آزار دادن و آسیب رساندن است. شما با جواب دادن به آنها، در حقیقت وارد بازی ساختگیشان میشوید، و در نهایت خودتان را آزار دادهاید. ممکن است بعداً به خاطر حرفهایی که در عصبانیت از دهانتان خارج شده پشیمان شوید. در زمان بروز چنین حالتی چه کاری میتوان انجام داد؟ بهتر است یکی از موارد زیر را امتحان کنید:
خیلی سخاوتمندی
زمانی که احساس میکنید فردی با حالت تهاجمی با شما برخورد میکند، میتوانید بگویید: «از تو ممنونم. اما فکر میکنم بهتر است توصیههایت را برای خودت نگه داری» و یا: «خیلی سخاوتمندی، ولی من نیازی به توصیههای تو ندارم».
همه این مسائل به دلیل خشم و نفرتی که در آنها وجود دارد، درست میشود و شما هم مجبور نیستید که بار مسئولیت زندگی آنها را به دوش بکشید. شاید آنها بخواهند که از خشم و نفرت خود به شما سهمی بدهند، اما این «هدیه» ای است که شما واقعاً نیازی به آن ندارید.
اگر به توصیه های آنها گوش کنید و هدیههای مسمومشان را قبول کنید، با این کار خشم و عصبانیت آنها را به درون خود راه دادهاید. به خودتان اجازه انجام چنین کاری را ندهید. شما هیچ نیازی به این هدایا ندارید، از کنار آنها عبور کنید.
از پیشنهادت ممنونم
یکی دیگر از واکنشهای مناسبی که در مقابل این افراد میتوانید از خود بروز دهید این است که به آنها بگویید: «از پیشنهادت ممنونم» و بعد هم به ادامه کار خود بپردازید. با بیان این عبارت، شما در حقیقت به بحث پایان میدهید. آنها منتظر هستند که شما از خود عکسالعمل نشان دهید و زمانی که این کار را انجام نمیدهید، دیگر چیزی برای گفتن نخواهند داشت.
اجازه دهید بداند که چه احساسی دارید
اگر به فکر تلافی کردن باشید، خودتان را بی ارزش میکنید. باید خیلی رو راست به او بگویید که نظرش شما را آزرده ساخته است. البته باید این کار را در نهایت آرامش انجام دهید، به عنوان مثال: «زمانی که به نظریات من بی توجهی میکنی و آنها را نمیپذیری، واقعاً ناراحت میشوم.» فقط به آرامی بیان کنید و منتظر واکنش آنها بشوید. بهتر است این کار را زمانی انجام دهید که تک به تک با فرد مقابل تنها میشوید، این امکان وجود دارد که آنها خودشان هم متوجه نباشند که در حال آزار و اذیت شما هستند.
اگر چنین بحثی در محیط کار پیش آمد، میتوانید ادامه بحث را به زمان دیگری موکول کنید، به عنوان مثال اگر یکی از همکارانتان به شما گفت: «من احساس میکنم تو نسبت به مسائل مختلف بیش از اندازه حساس هستی» به او بگویید: «ترجیح میدهم روی مسائل کاری تمرکز کنیم» و یا «الآن مسائل مهمتری برای انجام دادن وجود دارد، بهتر است به مسائل کاری توجه کنیم و موارد شخصی را بگذاریم برای بعد». با این کار، آنها را متوجه میکنید که هم از نظرشان خوشتان نیامده و هم کاملاً حرفهای با آنها برخورد کردهاید.
سایر نکاتی که در این زمینه باید به خاطر داشته باشید به شرح زیر است:
شما نیاز به تأیید دیگران ندارید
گاهی اوقات نظر دیگران به این دلیل شما را آزرده میسازد که از آنها انتظار تایید 100% داشتهاید، اما نظر آنها بر خلاف انتظار شما از آب در میآید. شاید پیشنهاد آنها زیاد هم بد نباشد، اما در نظر شما بد جلوه کند. به عنوان مثال اگر سرپرست بخش به شما بگوید: «کارت واقعاً عالی بود، اما آیا میتوانی پاراگراف آخر را اصلاح کنی تا کارت قویتر شود؟» ممکن است ناراحت شوید، و به این دلیل که توقع شنیدن چنین اظهار نظری را نداشتید، قسمت اول آنرا هم نمیشنوید، و فقط متوجه بخش انتقادی آن میشوید.
اگر این نوع اظهار نظرها را به عنوان نوعی توهین و تحقیر در نظر نگیرید، آن وقت میتوانید این نظریه را به عنوان فرصتی برای پیشبرد تواناییهای خود به کار بندید.
آیا آنها از داستانهای ذهنی شما با خبر هستند؟
در برخی شرایط، ممکن است نظریات دیگران در ذهن شما به منزله نوعی اهانت به شمار آید، در صورتی که طرف مقابل به هیچ وجه قصد انجام چنین کاری را ندارد. این امر به دلیل تفکرات ذهنی شما و یا به دلیل داستانهای ذهنی که برای خودتان ساختهاید، به وجود میآید، به همین دلیل چیزی را میبینید که وجود خارجی ندارد و تنها، زاییده خیال و اوهام ذهنیتان است.
در اینجا برایتان مثالی میآوریم؛ فرض کنید شخصی برای شما هدیهای آورده. اگر شما اعتقاد داشته باشید که او قصد آسیب رساندن به شما را داشته، ممکن است با خودتان فکر کنید: «او میخواهد از راههای مسالمت آمیز وارد شده و از خلق خوش من سوء استفاده کند.» اما حقیقت چیز دیگری است و او تنها قصد دارد که به شما نشان دهد تا چه حد برایش ارزش و اهمیت دارید. در یک چنین شرایطی باید از خودتان سۆال کنید که آیا واقعاً همه چیز را آن طور که هست میبینید و یا میشنوید؟ هیچ چیز معنای خاصی ندارد تا زمانی که شما به آن معنا ببخشید.
نسبت به تحقیرهای زیرکانه هشیار باشید
زمانی که صبر میکنید و به پیغامهایی که به طور روزانه دریافت میکنید میاندیشید، به این نتیجه میرسید که خیلی بیشتر از آن چیزی که تصور میکردهاید در معرض انتقاد و اهانت قرار گرفتهاید. دلیلش هم این است که دنیا پر است از انسانهایی که قصد تحقیر دیگران را دارند.
هر جایی که میروید، به هر کجا که نگاه میکنید، هر چیزی که در روزنامه میخوانید و یا در تلویزیون تماشا میکنید، و حتی تبلیغاتی که مشاهده میکنید، همه و همه قصد دارند به شما بگویند که تا زمانی که از محصولات آنها استفاده نکنید، طرز خاصی لباس نپوشید، مطالعات خاصی نداشته باشید، طرز خاصی راه نروید، به اندازه کافی خوب نیستید. آنها به طور ماهرانهای عزت نفس و ارزش شخصی شما را زیر سۆال میبرند.
هیچ کس دوست ندارد مورد انتقاد قرار بگیرد؛ به همین دلیل اگر میخواهید سالم زندگی کنید و از عزت نفس برخوردار باشید، باید این پیغامهای منفی که از سایرین در مورد شخصیتتان میشنوید را نادیده بگیرید.
نگاهی اجمالی به شیوه های برخورد
زمانی که در معاشرت با افرادی قرار میگیرید که شما را خوار میکنند، به یاد داشته باشید:
1- با تحقیر کردن متقابل، کارشان را تلافی نکنید.
2- طرز برخوردشان چیزهای زیادی در مورد آنها به شما میگوید، به راحتی میتوانید درک کنید که دلیل همه این کارها، خشم و نفرتی است که وجودشان را فراگرفته و خودشان باید با آن کنار بیایند نه شما.
3- آیا میتوانید از میان نظریات آنها برای خود یک «هدیه» پیدا کنید؟ میتوانید به یکی از نقاط ضعف و یا قوت خود در بین نظریات آنها پی ببرید؛ اگر قوت بود، آنرا افزایش دهید و اگر ضعف بود، در پی جبران آن برآیید.
4- ممکن است برداشتی که از نظریات آنها میکنید، کاملاً نادرست باشد و آنها واقعاً از گفتههای خود قصد و منظوری نداشته باشند. تنها به دلیل اعتقادات و باورهای ذهنی نمیتوانید دیگران را متهم کنید.
5- نسبت به پیامهای زیرکانهای که ممکن است نظریات منفی در بر داشته باشند، آگاه باشید (مانند تبلیغاتی که هر روزه به گوشتان میرسد) و به آنها اجازه ندهید تا حس ارزشمندی و اعتبار شخصی شما را زیر سۆال ببرند.
گاهی اوقات برخی از توهینها و تحقیرها هستند که برخورد با آنها صورت مناسبی ندارد، اما اگر بتوانید از آنها به نفع خود استفاده کنید، بهترین کار را انجام دادهاید.