توفیقی: «انقلاب زیبا» می‌توانست چند پایان داشته باشد
سری دوم داستان دیگری خواهد داشت
کارگردان مجموعه تلویزیونی «انقلاب زیبا» گفت: این سریال می‌توانست با توجه به احوال شخصیت‌ها چند پایان متفاوت داشته باشد اما ما بهترین پایان را انتخاب کردیم.
-------------------------------خبرگزاری فارس- گروه رادیو و تلویزیون: مجموعه تلویزیونی «انقلاب زیبا» با موضوع تاریخ معاصر ساخته شد. تاریخی که این روزها برخی آن‌ور آبی‌ها دوست دارند آن را تغییر داده و تحریف کنند.پخش این مجموعه هفته گذشته به پایان رسید و آنچه در ادامه می‌خوانید، گفت‌وگوی خبرگزاری فارس با «بهرنگ توفیقی» کارگردان این مجموعه تلویزیونی است.
**پیش از این گفته شده بود که قرار است انقلاب زیبا در دهه فجر سال گذشته پخش شود که خوشبختانه این اتفاق نیفتاد و باعث شد سریال انقلاب زیبا فارغ از برنامه‌های مناسبتی دیگر و در زمانی که مخاطب فرصت تفکر دارد، به تماشای کار بنشیند و از دیدن آن هم لذت ببرد.
توفیقی: ما از اول خیلی بسته جلو نرفتیم و چیزی را قطعی نکردیم. اما به جهت اینکه داستان در جاهایی به انقلاب پیوند می‌خورد، کاملا مشخص بود و از اول می دانستیم که داستانی را روایت می‌کنیم که بخشی از آن در زمان حال می‌گذرد و با توجه به گره‌افکنی‌هایی که در قصه بود نقبی هم به گذشته زده می‌شد که همان دوران انقلاب بود.
درباره زمان پخش هم سال گذشته قطعی نشد که این سریال در دهه فجر به روی آنتن برود. البته سریال در زمان دهه فجر هم به نظرم می‌توانست مخاطب خود را به دست بیاورد ولی از این لحاظ که کار جنبه شعاری پیدا می‌کرد، خوشبختانه تابو شکنی شد و این کار دز زمان خوبی به روی آنتن رفت. البته بگذارید که ما ادعا کنیم که اگر انقلاب زیبا در دهه فجر هم روی آنتن می‌رفت باز هم مخاطبان بسیاری را جذب می‌کرد. البته قطعا درصد مخاطب شاید فرق می‌کرد. زمان پخش تصمیمی بود که توسط مدیران گرفته شد. آقای فرجی مدیر شبکه یک سیما لحظه به لحظه از زمان پیش تولید تا آخر کاملا در جریان جزئیات تولید بودند. ایشان علاقه و لطف زیادی به کار داشت و شاید همین باعث شد که در زمان مناسبی پخش شود و ما هم بابت این اتفاق خوشحالیم.
**موضوع دیگر تعلیق‌های پیاپیی بود که ما در آثار تلویزیونی کمتر شاهد آن هستیم. این تعلیق و پازلی که مخاطب نمی‌توانست آن را حل کند از جمله موارد دیگری بود که باعث شد بینندگان مصرانه سریال انقلاب زیبا را دنبال کنند. این جریان کارگردانی؛ کاملا مخالف کار قبلی شما یعنی مسیر انحرافی است. شما در گام اول کارگردانی سریال که همان مسیر انحرافی بود به دنبال ساخت اثری طنز بودید درحالی که در گام دوم کاری با ویژگی‌های کاملا متفاوتی که به آن اشاره شد، ساختید، این تغییر ساختار اتفاقی بود یا خودتان با توجه به اتفاقات درونی تصمیم به تغییر ژانر کارگردانی خود افتادید؟
توفیقی: من کار ویژه و متفاوت را دوست دارم و در مسیر انحرافی هم همین مسیر را دنبال کردم و تصمیمات هم همین بود، تا حدی هم موفق شدیم. من هنوز هم می‌توانم ادعا کنم که کار مسیر انحرافی با آن حجم و به آن شکل ویژوال افکت خاص هنوز در تلویزیون ما و چه بسا در سینما دیده نشده است. ممکن است اتفاقاتی افتاد که آن کار نتوانست خیلی موفق بشود اما آن کار تجربه اول من بود و من معتقدم سریال سازی کار پیچیده‌تر و متفاوت‌تری از فیلم‌سازی است. آن هم به دلیل زمان طولانی‌تری که هم قصه و هم شخصیت‌ها باید در آن تعریف و حفظ شوند. سریال مسیر انحرافی نتوانست خیلی مخاطب را جذب کند و به همین دلیل من هم تصمیم گرفتم در 2 الی 3 سالی که از آن کار می‌گذرد، به دنبال فیلمنامه‌ای باشم که متفاوت و خاص باشد. علی‌الخصوص که اصرار داشتم در ژانر دیگری باشد. کار قبلی کمدی بود و من هم 3 سال صبر کردم تا این قصه به دستم رسید و کارگردانی کردم.
**معمولا ماجراهای معمایی باید به قدری مو به مو و قوی نوشته شده باشد تا مخاطب که امروز به راحتی به بهترین سریال‌ها دسترسی دارد، جذب این سریال ایرانی بشود و در عین حال نتواند از ماجراها و تعلیق سریال گاف بگیرد. فیلمنامه انقلاب زیبا روی کاغذ واجد این ویژگی‌ها بود؟
توفیقی: جای آقای عنقا خیلی خالی است اما باید بگویم که ما اصلا ادعا نداریم که انقلاب زیبا به ویژه در حوزه تکنیکال با کارهای روز دنیا رقابت می‌کند و یا از آنها بالاتر است اما در عین حال فکر می‌کنم مردم ما دوست دارند کار وطنی ببینند. وقتی چنین کارهای داخلی به برابری برسد، حق را به ما می‌دهند. من هم خیلی بابت این موضوع خوشحالم. همین که مردم ما به این نکته برسند که اتفاقی در حال افتادن است که گامی به جلو است، خیلی روی خوش نشان می‌دهند و خوشبختانه این اتفاق در لحظه اول برای انقلاب زیبا افتاد. اگر شما فیلمنامه کار را ببینید و مدیریتی که روی فیلمنامه انجام شده، متوجه صحبت من می‌شوید. حضور یک تهیه کننده متفکر به اسم آقای رامین عباسی‌زاده در این کار بسیار تاثیرگذار بود. من برای اولین بار از سوی تهیه‌کننده‌ای دعوت شدم که فیلمنامه را به من داد و خواندم و رفتم و فکر کردم بعد از آن می‌روم و قراردادم را می‌نویسم. اما این اتفاق نیفتاد. این که من بگویم من از فیلمنامه خوشم آمده و ایشان هم بگویند من هم از شما خوشم آمده و قرارداد ببندیم. ایشان در مرحله قبل از عقد قرارداد از من دکوپاژ خواستند. پرسیدند که من این کار را چطور می‌بینم. این که نگاه من با نگاه ایشان فاصله دارد یا خیر و اینکه این تفاوت از چه جنسی است. آیا می‌شود این نگاه‌ها را به هم نزدیک کرد یا خیر. ما حدود 7 جلسه فقط درمورد سرو شکل و ساختار و رنگ و لعاب کار با هم جلسه گذاشتیم و در مورد تمام جزئیات صحبت کردیم و بعد به مرحله عقد قرارداد رسیدیم. روزهای اول برایم خوشایند نبود ولی در ادامه دیدم که آقای عباسی‌زاده چه تصمیم درستی گرفته‌اند. در واقع از همان ابتدا ایشان بنای کار را بر اساس هماهنگی گذاشتند و این جلسات تا روز آخر کار ادامه داشت و بسیار اتفاق لذت‌بخشی بود. من روزهای اول به تهیه‌کننده گفتم که ایده‌ای برای اجرا دارم و وقتی توضیح دادم، ایشان گفتند که خیلی خوب است به شرطی که تفکر پشت سرش را هم برای من توضیح بدهی. من آنجا فهمیدم که اگر پیشنهادی ارائه بدهم که تفکر پشت آن نباشد، قطعا پذیرفته نخواهد شد. شاید درست نباشد بگویم... اما این جریان اگر برای کسی که بخواهد تنبلی کند شاید اتفاق خوشایندی نباشد ولی این باعث می‌شود که شما به تکاپو بیفتید و به دنبال آوردن ایده‌های جدید و نو به کار باشید.
**مرحله مقدماتی و پیش تولید چقدر از شما زمان گرفت؟
توفیقی: من در کارهای دیگر حتی تله فیلم همین اندازه زمان گذاشته‌ایم اما در انقلاب زیبا از این زمان به درستی استفاده کردیم. 6 ماه پیش اولین قرارمان را با آقای عباسی‌زاده گذاشتیم و الان کار تولید شده و پخش آن هم به پایان رسیده است.
**برخی معتقدند که آقای عنقا به عنوان نویسنده، دکوپاژ را هم در فیلمنامه لحاظ می‌کند و همین باعث می‌شود که کارگردان در هنگام خواندن به تصویر ذهنی از آنچه می‌خواهد بسازد، برسد.
توفیقی: برخی فیلمنامه‌ها هستند که وقتی آن را می‌خوانید، حرکت دوربین در آن به چشم می‌خورد و یا نمایی را برای شما ترسیم می‌کند. گاها هم این موضوع برخورنده است و احساس می‌شود که نویسنده به جای کارگردان تصمیم‌گیری کرده است. اما در انقلاب زیبا من چنین مساله ای را با فیلمنامه نداشتم و موردی یادم نمی‌آید که بخواهم بگویم ولی اگر هم بوده، مطمئنم که آقای عنقا دانسته این کار را کرده‌اند. وقتی هم که فیلمنامه را می‌نوشتند، مواردی را برای من جدا لحاظ می‌کردند که من از آنها استفاده می‌کردم. همان‌طور که جاهایی هم من دیالوگ‌ها را در راستای کار و با هماهنگی ایشان تغییر می‌دادم. خوشبختانه مهم‌ترین اتفاقی که افتاد تعاملی بود که در کار افتاد. تک تک بازیگران و نویسنده کار در جریان اتفاقاتی بودند که قبل از آن حداقل همه نظراتشان را اعلام کرده بودند. این تعامل در سراسر کار وجود داشت.
**پیش از این با نوشته‌های آقای عنقا آشنایی داشتید؟
توفیقی: من حامد عنقا را از روی کارهایش می‌شناختم. ایشان را چند باری در دفتری که هرکدام کارهای جداگانه‌ای انجام داده بودیم، دیده بودم و خیلی دلم می‌خواست با ایشان کار کنم. من سریال قلب یخی را به خاطر همان تعلیق‌ها و گره‌افکنی‌ها دنبال می‌کردم و به آن علاقه داشتم. اینجا هم وقتی دیالوگ‌ها را خواندم فهمیدم که همان حامد عنقا است با این تفاوت که پیشرفت کرده است. با تعلیق‌هایی بهتر از قبل.
**سریال انقلاب زیبا در 22 قسمت با تعلیق‌ها و کشمکش‌های فراوان مخاطب را با خود همراه کرد، مخاطب در همراهی این سریال فشار بالایی را تحمل می‌کرد. تعلیق‌هایی که او را مجبور می‌کرد مدام برای حل معما پازل بچیند اما در آخر هر قسمت پیش‌بینی‌ها همه غلط از آب درمی‌آمد، این موارد باعث شده بود که بینندگان سریال انتظار پایانی فراتر از آنچه در طول قسمت‌ها افتاد، باشند اما آنچه ما در قسمت آخر دیدیم نتوانست این توقعات را برآورده کند.
توفیقی: مخاطبان وقتی با یک سریال ارتباط برقرار می‌کنند، اساسا دلشان نمی‌خواهد سریال تمام شود و قسمت آخر برایشان قسمت سختی است. چون دلشان نمی‌خواهد سریال تمام شود و یک توقعاتی را ایجاد می‌کند و هرکسی یک قصه‌ای در ذهن خود می‌سازد که دوست دارد سریال نزدیک به آن به پایان برسد. اتفاقا قسمت پایانی ما هم خیلی خوب بود. بگذارید از این رو بگویم که در قسمت پایانی ما چند پایان داشتیم. جایی که می‌فهمیدیم شخصیت واقعی حامد کیست. جایی که شخصیت صفر و بهرامی در موقعیت دوئل قرار می‌گرفتند و همان جا کار می‌توانست به پایان برسد. جایی که شخصیت زیبا می‌آید خانه و حرف آخرش را به حامد می‌زند، سریال می‌توانست به پایان برسد. جایی که زیبا به خانه‌اش می‌رود و جایی که این همه خاطره داشته و از گذشته دروغینش جدا می‌شود و خانه را به آتش می‌کشد و می‌رود، می‌توانست کار تمام شود. ما قسمتی داشتیم که در خود قسمت پایان هم گره‌افکنی داشتیم. با توجه به ساختاری که سریال داشت و از همان قسمت اول که مرگ جابر بود، ما ماجرا را ادامه دادیم و تعلیق همچنان در قصه وجود داشت. این انتقادات من را دلگرم می‌کند. کسانی که فکر می‌کنند پایان سریال خوب نبود، کسانی هستند که نسبت به تمام شدن آن ناراحت هستند و این یعنی ما توانسته‌ایم کارمان را درست انجام بدهیم. انقلاب زیبا جزو معدود سریال‌هایی بود که تا لحظه آخر از تک و تا نیفتاد و توانست به کار خود ادامه بدهد و در لحظه درستی هم کار را تمام کند.
**به نظر می‌رسد در قسمت آخر سریال با حذفیاتی مواجه شد. لحظه‌ای که پلیس برای دستگیری جابر وارد میدان می‌شود، ما بدون اینکه لحظه تعقیب و گریزی ببینیم، شاهد یک کات هستیم که سروان بهرامی را روی تخت بیمارستان نشان می‌دهد.
توفیقی: موضوع حذف در میان نبود. قسمت آخر ما مدت زمان طولانی داشت و ما مجبور شدیم قسمت آخر را روی دو نوار برای پخش برسانیم. از یک جایی قرار بود بروند برای آگهی بازرگانی که متاسفانه زود رفتند. همان موقع آقای واشقانی هم با من تماس گرفتند. چون صحنه دوئل صفر و بهرامی بود که خیلی زود کات خورد و من بابت آن معذرت میخواهم.
**پس ربطی به تذکرات آقای احمدی مقدم نداشت.
توفیقی: نه... ایشان هم ما را دوست دارند و هم کار ما را دوست دارند. آقای احمدی مقدم در واقع نکته کاملا درستی را گفته بودند. من احساس می‌کنم جاهایی دست‌کاری‌هایی در صحبت‌های افراد می‌شود که خیلی بد است. اگر ما امروز با عشق و اشتیاق به خبرگزاری فارس آمده‌ایم، برای اینکه می‌دانیم از این دست اتفاقات در خبرگزاری فارس نمی‌افتد. مثلا من یادم است یکی از خبرگزاری ها با من تماس گرفت و گفت شما فلان صحنه را در این لوکیشن تمام نکرده‌اید؟ من هم گفتم نه به دلیل اینکه فیلمنامه ما کامل نیست. خبرنگار پرسید فیلمنامه را چه کسی می‌نویسد، من هم گفتم آقای عنقا می‌نویسند. دوباره پرسید این روزها چطور می‌گذرد؟ من هم پاسخ دادم این روزها سکانس‌های سختی می‌گیریم و کمی ریتم کار کند شده است. تیتری که روی خروجی رفت این بود که به دلیل اینکه حامد عنقا فیلمنامه را می‌نویسد، کار ما کند پیش می رود که من در این باره به آقای عنقا توضیح دادم.
** صحبت کامل آقای احمدی مقدم چه بوده؟
توفیقی: ایشان گفته بودند که در برخی قسمت‌ها پلیس داستان به لحاظ تجهیزات و امکانات آن قدرت لازم را ندارد. دلیلش هم این است که ما کارمان تولید سازمان بود و جزو تولیدات ناجا به حساب نمی‌آمد و ما هم راستش در این قضیه کمی دستمان خالی بود. شاید اگر در برخی صحنه‌ها ما به جای 5 ماشین، 15 ماشین داشتیم یا نیروهای بیشتری داشتیم، کمی حضور پلیس بیشتر به چشم می آمد. فکر می‌کنم یک سوء تفاهم بوده که پیش آمد.
**پلیس های ما در سریال ها همیشه جلوتر هستند و حق اشتباه ندارند. افرادی همه چیز تمام هستند.
توفیقی: بله. در حالی که دشمن ما بسیار حسابگر و باهوش است و در نهایت هم توانست کار خود را انجام بدهد. ما باید به پلیس این زمان را بدهیم که تلاش خود را بکند.
**برسیم به بخش تدوین که بسیار در این سریال نمود داشت و تاثیرگذار بود.
توفیقی: قسمت اول سریال به شکل و شیوه دیگری دکوپاژ و کارگردانی و فیلمبرداری شده بود. از روز اول هم به آقای عباسی زاده گفته بودم که این سکانس مهمانی چسزس جدا از بخشهای دیگر سریال خواهد بود. برای اینکه ما در قسمت اول معرفی شخصیت ها را داشتیم و فضایی بود که هنوز اتفاقی در آن نیفتاده بود. تنها کاری هم که دلم می‌خواست انجام بدهم و نشد و امکانات این اجازه را به ما نداد؛ این بود که اگر ما یک لنز داشتیم که در آن صحنه بقیه افراد را مات می دیدیم، خیلی خوب بود. افراد و سوژه های ما شفاف و بقیه مات. کمی هم توانستیم این کار را بکنیم اما صد در صد به آن نرسیدیم. پس از قسمت اول و آغاز قسمت دوم ما تصویربرداری تندی را شروع کردیم و می دانستیم که در تدوین باید از ریتم بالایی برخوردار باشیم. اما شکل کات شدن پلان ها وقتی اتفاق افتاد که ما کار را به آقای خاقانی تدوین گر کار ارائه دادیم و وقتی صحنه تدوین شده را دیدیم، به این نتیجه رسیدیم که خیلی از صحنه های اکشن را به این شیوه جلو ببریم. پبش از این هم با آقای خاقانی کار نکرده بودم. در ادامه هم به همان شیوه جلو رفتیم و اتفاق بسیار خوشایندی بود.
**این شیوه تدوین باعث شد همه چیز با یک نظم تألیفی جلو برود و مخاطب شاهد صحنه های کش دار و پرت نباشد.
توفیقی: حقیقت ماجرا این است که مخاطب امروز مانند مخاطب چند سال پیش نیست. سینما هم به یک ریتم جدید می رسد. من فکر می کنم که نباید مخاطب را خسته کنیم و به روز حرکت کنیم. گروه انقلاب زیبا بهترین گروهی بود که تا به حال با آنها کار کرده بودم. من بخش عمده ای از آن را به رامین عباسی زاده تهیه کننده کار نسبت می دهم. البته به نظر من از ابتدا تا انتها افراد به درستی کار خود را انجام دادند و این خیلی ارزشمند است. من سر این کار اصلا خسته نیستم و به شدت به آن وابسته هستم و دلم برایش تنگ می شود.
**بخش های شکنجه سریال هم منتقدانی داشت که ترجیح می دادند تلویزیون پیش از پخش به مخاطبانش هشدار بدهد.
توفیقی: ما از بار خشونت در تدوین کاسته ایم. صحنه هایی گرفته ایم که در تدوین آن را کم کردیم. مخصوصا در صداگذاری. ما درمورد شکنجه های ساواک حرف می زنیم. روی این کار تحقیق شده و برایش جلسه گذاشته ایم. درصدی برای تصویرکردن این شکنجه ها انتخاب کردیم که در تلویزیون هم مجاز باشد. ما این اجازه را گرفتیم که این صحنه ها را پخش کنیم. آن هم به فراخور قصه بود. بله. صحنه خشونت داشت و برخی هم ناراحت شدند اما بگذارید این را بگویم که باید نشان داده می شد. اگر نشان داده نمی شد، کوتاهی اتفاق می افتاد. ما این صحنه ها را با عشق به کسانی که این صحنه ها را دیدند ساختیم و فکر می کنم که اگر آن صحنه ها را نشان نمی دادیم در حق آن بزرگواران کوتاهی کرده بودیم.
*در کل اثر حتی در نریشن هایی که قسمت های بعد را اعلام می کرد و سکانس های رنگی و مشخصا شکنجه ها، بیشتر از آنکه ما شکنجه را ببینیم، نمایش هولناک داشتیم. شکنجه ای نمایش داده نمی شد ولی به قدری هولناک تصویر و کلام در هم آمیخته شده بود این شکنجه را وحشتناک می کرد. در حالی که اگر این بخش شکنجه ها نبود، سریال نمی توانست بخشی از حقیقت را بیان کند.
توفیقی: بخشی از کار ما به انقلابی برمی گردد که به واسطه ایستادگی چنین افرادی حاصل شد. این افراد در زندان های ساواک شکنجه شدند و ما 2 پلان از آن شکنجه را نشان دادیم.
وقتی به موزه عبرت می روید، اکثر شکنجه گران کسانی بودند که در امریکا و اسرائیل دوره دیده بودند. بابت همان شکنجه. مغز متفکرهایی هم وجود داشته که سیستم را هدایت می کرده است. جابر هم از همان شخصیت های متفکر بود. حامد عنقا از ابتدا به سراغ سوژه خوبی رفته بود و ما هنگام ضبط واکنش ها را هم داشتیم و همین موضوع باعث دلگرمی ما بود.
**سریال انقلاب زیبا نشان داد که ساواکی ها هنوز هم هستند و شاید شکل و شمایلشان عوض شده است. برخی فکر می کنند سلطنت طلبان منقرض شده اند درحالی که این طور نیست. شما بازخوردی هم از سوی این طیف داشتید؟
توفیقی: بله. ما از ابتدا هم کاری با آنها نداشتیم ولی خودشان شروع کردیم.
** در یکسال گذشته 2 کتاب از همین طیف در خارج از ایران منتشر شده است. شما این کتاب ها را مطالعه کردید؟
توفیقی: ما در واقع یکی از اساس ها و خط های اصلی قصه مان ماجرای تحریف تاریخ شفاهی کشورمان بود. اینکه چقدر کتاب های خاطره ای که نوشته می شوند، مطالبشان درست و صحیح است. جابر فردی بود که تاریخ شفاهی انقلاب را در ظاهر درست نوشته بود اما با زیرکی تاریخ را تحریف کرده بود.
** چرا نقش مادر حامد کمرنگ بود؟
توفیقی: کم نبود. اما تاثیرگذار بود. نقش این مادر وجبی نبود و به جا و درست مورد استفاده قرار گرفته بود. حدود 4 قسمت ما از ماجراهایی که مادر تعریف می کند، پیش می رفت.
**انتخاب خانم صمدی چطور شکل گرفت؟
توفیقی: ایشان را من انتخاب کردم. ما سیستم دیکتاتوری در کارمان وجود نداشت. روی همه بازیگران صحبت کردیم و تعامل داشتیم. مثلا آقای کمالی نژاد را اقای عباسی زاده ابتدا معرفی کرد. خانم صمدی هم این طور انتخاب شد که من ابتدا یکسری اولویت های شخصیت ها را می نویسم. ما از روز اول می دانستیم که زیبا یک دختر محکم و مدیر است. در قسمت های بعد هم قرار است بشکند و طوری اتفاقات برایش رقم می خورد که دیگر صلابتی برایش باقی نمی ماند. خانم صمدی به نظرم بازیگر بسیار قدرتمندی بود. در قسمت های اخر هم دیدیم که دیگر از آن استحکام و قدرت خبری نبود. یکی از نکات هم صدای خانم صمدی بود.
با آقای پسیانی هم 3 همکاری قبلی داشتم و از جمله بازیگرانی است که تجربه اش را در اختیار کار قرار می دهد. آقای مظفری هم همینطور. ما تلفیقی از بازیگران پیشکسوت و جوان را داشتیم که خیلی زحمت کشیدند و کمک بزرگی به ما کردند.
**ارتباط اسمی هم که زیبا با انقلاب داشت. اینکه در کنار اسم زیبا انقلاب بود، مخاطب را سر دوراهی می گذاشت که با انقلاب درونی زیبا مواجه است یا وقایع انقلاب؟
توفیقی: زیبا در شرایط سختی پیش می رفت که درباره ادامه آن باید انقلاب زیبای 2 را بسازیم.
**این اتفاق می افتد؟
توفیقی: بستگی به دیدگاه و نظر مدیران تلویزیون دارد.
**اگر سری دوم ساخته شود، بر پایه همین داستان پیش خواهد رفت؟
توفیقی: ما همه این داستان را چلانده ایم و اگر سری دوم ساخته شود قطعا داستان دیگری خواهد بود.
**قدم بعدی شما چه خواهد بود؟
توفیقی: فعلا که قصد ندارم سریال کار کنم. البته شرایط و فیلمنامه ها هم تعیین کننده هستند.امیدوارم که باز بتوانم قدمی رو به جلو بردارم و قصه خوبی به دستم بیاید که بتوانم از توانایی هایم استفاده کنم.
**شما بازخوردی هم از افراد انقلابی شکنجه شده داشتید؟
توفیقی: بله. من با چند نفر رو در رو صحبت داشتم و چند مطلب هم در فضای مجازی خواندم که مشخص بود از زبان چنین افرادی بیان شده است.
