محرك هایی برای لمس كردن و گرفتن

كودكان از همان بدو تولد با استفاده از حس لامسه شروع به درك دنیای اطرافشان می كنند، اما تا حدود سه ماهگی قادر به گرفتن و نگه داشتن نیستند. برداشتن اجسام مختلف، در دست گرفتن و دوباره به زمین گذاشتن آنها، مهارت پیچیده ای است كه كودك تقریباً تمام یك سال اول زندگی اش را صرف آنها می كند كه در طی آن عضلاتش تقویت می شوند و قدرت بینایی و قدرت تطابق بین چشمان و دستانش پیشرفت می كند.

كودك پیش از آنكه بتواند چیزی را در دست بگیرد از قاپ زدن آن لذت می برد. اشیاء رنگی و صدادار را بالای تخت كودك بیاویزید، در ابتدا دست كودك تصادفی به اجسام می خورد اما وقتی متوجه حركت آنها شد، رفته رفته می فهمد كه بین آنچه كه می بیند و آنچه كه دستانش انجام می دهد ارتباطی وجود دارد و شروع می كند به اینكه عمدی و آگاهانه دستش را به طرف شیء دراز كند. این كار نه تنها در كودك باعث تطابق بیشتر دست ها و چشم ها می شود، بلكه با این كار احساس می كند منفعل نیست و می فهمد كه اعمالش بر محیط اطراف اثر می گذارد.

ماساژ دادن در كودكان نیز مانند بزرگسالان احساس لذت جسمانی و عاطفی به وجود می آورد. بهتر است كودك را لخت كنید و در اتاقی گرم او را ماساژ دهید. حتی می توانید هنگامی كه كودك در آغوشتان هست یا روی پایتان نشسته است، بعضی از قسمتهای بدنش را ماساژ دهید.

ممكن است كودك از چنگ زدن به لباس شما لذت ببرد چون بوی شما را می دهد. این نوع آرامش دهنده ها را اجسام موقتی می نامند و كارشناسان علاقة كودك به آن را كاملاً طبیعی می دانند چون به كودك كمك می كند تا راحت تر بتواند گذار روانی از وابستگی مطلق به كسانی كه مراقبش هستند تا رسیدن به استقلال را طی كند.

با پیشرفت مهارت های دست كودك، اشیاء سنگین تر و بزرگتری در اختیارش قرار دهید تا مجبور شود آنها را با هر دو دستش بگیرد.

چیزهایی به كودك بدهید كه سوراخ داشته باشد تا بتواند انگشتانش را در آن وارد كند. یا اینكه بتواند دست و پایش را در آن داخل كند ( النگو، مچ بند ، لولة نوار چسب).

جسم دومی را به دستش بدهید تا كم كم یاد بگیرد موقع گرفتن جسم دوم، شیء اول را نیندازد بلكه هر كدام را در یكی از دستانش بگیرد و نهایتاً هر دو را در یك دست نگه دارد.

زمان غذا خوردن فرصت مناسبی برای تمرین مهارتهای دستی است. غذا خوردن با دست و ریخت و پاش های حین آن، اولین بازی های خلاقانة كودك به حساب می آید.

اكثر كودكان تا ده ماهگی نمی توانند اشیاء را عمدی و آگاهانه رها كنند. بهترین راه برای كمك به كودك این است كه دستانتان را زیر جسمی كه او در دست گرفته است نگه دارید تا آن كه او احساس كند آن جسم بر سطح صافی قرار گرفته است. همین كه كودك موضوع را درك كرد، می توانید بازی " بگیر و بده" را با او شروع كنید. از او بخواهید آنچه را در دست دارد بدهد و پیش از آن كه دوباره آن را به او برگردانید، كار جالبی با آن انجام دهید تا آن كه ترغیب شود جسم را رها كند.

وقتی كودك بفهمد كه می تواند اجسام را رها كند، انداختن اجسام بهترین سرگرمی او خواهد شد. كودكان برای اذیت كردن اجسام را نمی اندازند، بلكه از آن جا كه مهارت جدیدی را تمرین می كنند، كنجكاوند تا ببینند بر سر اجسامی كه رها می كنند چه می آید و بالاخره از جنبة اجتماعی بازی نیز لذت می برند، یعنی اینكه شما باید دوباره به آنها باز گردانید.

وقتی از برداشتن اجسام خسته شدید، می توانید یكی از اسباب بازی های مورد علاقة كودك را به انتهای ریسمانی ببندید و سر دیگر آن را به صندلی یا كالسكة كودك گره بزنید و سعی كنید به كودك نشان دهید وقتی اسباب بازی را به زمین انداخت، چگونه می تواند آن را دوباره بالا بكشد.

پر كردن و خالی كردن، حول و حوش اولین جشن تولد معمولاً سرگرمی اصلی كودك خواهد بود. ظرف هایی در اندازه های مختلف فراهم آورید و اشیای متنوعی در اندازه های متفاوت و مناسب ( مانند بلوكهای بازی، هویچ، گیرة لباس، پارچه و... ) در آنها قرار دهید تا كودك آنها را خالی و دوباره پر كند. كودك از خالی كردن سبد خرید و كابینت آشپزخانه و نیز لذت می برد. بهتر است حداقل كابینت را طوری بچینید كه كودك اجازه داشته باشد در حالی كه شما مشغول كار هستید آن را خالی و دوباره پر كند.

همین كه كودك رها كردن اجسام را یاد گرفت، می توانید بازی های مقدماتی با توپ را با او شروع كنید. در ابتدا او را روی زمین بنشانید، طوری كه پاهایش باز باشد و توپ را به آرامی به میان پاهای او بیاندازید. حتی اگر آن را به طرف شما نیندازد، سعی می كند آهسته با دست به توپ ضربه بزند

تهیه و تنظیم مطلب: لیلا سلیانی

مشاور مرکز پایش رشد و تحول آفتاب

كتاب ها، تصویرها و داستان ها

هیچ گاه برای نشان دادن كتاب به كودك زود نیست. وقتی توانستید هم كودك و هم كتاب را روی زانویتان به حالت تعادل نگه دارید، با هم نگاه كردن به كتاب را شروع كنید. بچه های كوچك در شروع این كار، از حركت ورق های كتاب، صدای كاغذ و صدای شما كه با آنها حرف می زنید یا برایشان كتاب می خوانید، لذت می برند و از دیدن تصاویر رنگی و شكل دار و طرح دار خوششان می آید. اشكال به تدریج برای كودك آشنا و قابل شناسایی می شوند و كودك متوجه می شود كه صداهای خاص، به اشكال خاصی مربوط می شوند. سپس یاد می گیرند خودشان كتاب را ورق بزنند، به چیزهایی كه می شناسند اشاره كنند، بر چیزها اسم بگذارند و بالاخره گوش دهند و جذب داستان شوند.

كتاب با تحریك حس تخیل، افق دید كودك را وسعت می بخشد و كمك می كند تا موقعیتهایی را كه در آن قرار می گیرد درك كند و نشان می دهد كه دیگران چگونه رفتار و احساس می كنند. بعدها كتاب نقشی بسیار حیاتی در آموزش رسمی كودك ایفا خواهد كرد.

برای شروع چند كتاب ساده، واضح و دارای تصاویر رنگی از اجسام یا حیواناتی كه جزئی از زندگی روزمرة كودك هستند انتخاب كنید. نوزاد از سه ماهگی می تواند مدتی كوتاه بر تصاویر تمركز كند.

ورق زدن كاتالوگ ها به دلیل داشتن تصاویر رنگی از اشیاء مختلف سرگرمی مناسبی برای كودك به حساب می آیند.

كتاب هایی كه در آنها شعر و ترانه های مخصوص كودكان آورده شده برای آنها بسیار جذاب می باشد و چون اغلب كودكان به این نوع از كتابها علاقة بیشتری نشان می دهند و مدام از آنها استفاده می كنند بهتر است جنس مرغوب و محكمی داشته باشند.

شما می توانید از حدود یك و نیم سالگی شروع به تعریف كردن داستانهای مختلف و بسیار ساده كنید. برای كودكی در این سن نشستن بسیار غیر ممكن به نظر می آید، برای همین بهتر است از داستانهایی كه تصاویر جذاب و بزرگ دارند استفاده كنید تا تمایل آنها به نشستن ، دیدن و گوش دادن بیشتر شود.

بچه های كوچك معمولاً داستانهای مربوط به اتفاقات روزمرة آشنا را دوست دارند، آنها دوست دارند بفهمند دیگران چقدر مهربان یا نامهربان هستند یا وقتی كودك كار خطرناكی انجام دهد چه اتفاقاتی ممكن است روی دهد و..

بهتر است نظر كودكان را به شنیدن داستان هایی كه در كتاب ها نوشته نشده و صرفاً زاییدة فكر شماست نیز جلب كنید. اكثر كودكان نوپا از شنیدن داستانهایی دربارة خودشان و نزدیكانشان لذت می برند. آلبوم عكسها نقطة شروع خوبی برای نقل داستان های خانوادگی است.

بازی حمومک مورچه داره

برای 2 تا سه سال :

همه بچه ها توانایی یادگیری دارند. چیزی که کودک یاد می­گیرد بستگی به چیزی دارد که در معرض آن قرارمی­گیرد. از آنجایی که رشد کودک شما بعد از تولد و در سال­های ابتدایی زندگی اوست، هر روز فرصت­های متعددی دارید تا به رشد سالم مغز او کمک کنید. این بازی شیوه­ای عالی برای افزایش شناخت و درک مفاهیم مکانی در کودکتان است.

با کودک 2ساله تان بشین و پاشو انجام دهید. دستش را بگیرید، به صورت دایره وار حرکت کنید و شعر زیر را بخوانید:

"حمومک مورچه داره،

بشین و پاشو خنده داره.

خوب حارلا بگو چیکارمی کنیم

باهم میشینیم، باهم پا می­شیم"

به آرامی روی زمین بنشینید کودکتان قطعاً شیفته­ی بازی می­شود.

دوباره بازی را از نو انجام دهید ولی این­بار به جای گفتن" باهم میشینیم، باهم پا می­شیم" حرکت را عوض کنید و بگویید: "حمومک مورچه داره،

بشین و پاشو خنده داره.

خوب حالا بگو چیکارمی کنیم

باهم می­چرخیم باهم می­چرخیم"

می­توانید این حرکات را هم انجام دهید: دست بزنید، لی لی کنید، بالا و پایین بپرید.

عروسک بازی

بالای یک و نیم سال 

تجربه­ها و ارتباط­های مثبت سال­های اول زندگی بر رشد عاطفی کودک تاثیر می­گذارد. این بازی را با عروسکی که دست و پا دارد انجام دهید.

با کودک 2ساله خود روی زمین بنشینید و به او نشان دهید که چطور دست عروسکش را بگیرد و آن را به بالا و پایین حرکت دهد.

عروسک را به کودک تان بدهید و بگذارید او امتحان کند.

می­توانید کارهای زیر را انجام دهید: دست تکان دهید.

کف بزنید.

پاهایتان به هم بزنید.

نظر کودک­تان را در مورد کارهایی که در حال انجام آن هستید بپرسید.

حالت چهره

یک و نیم تا دو سال 

وقتی احساسات مختلف درونی­تان را بروز می­دهید مغزتان را تحریک می­کنید. هیجان باعث آزاد شدن هورمون­هایی می­شود که به مغز کمک می­کنند احساسات مختلف و اتفاقاتی که به آن احساسات مربوطند را به خاطر آورد. این بازی به بچه های دوساله کمک می­کند احساسات مختلف خود را بشناسد.

با کودک خود بنشینید و عکس چهره های مختلف را در کتاب و مجله پیدا کنید.

درباره حالتی که در هرکدام از چهره ها هست از کودکتان سوال کنید.

عکس کودکی را که شاد است پیدا کنید. حالتی را که در آن چهره است برای کودکتان توصیف کنید . بعد از او بخواهید حالت شادی به چهره اش بدهد.

به پیدا کردن عکس­هایی که حالت شادی را نشان می­دهد ادامه دهید.

در روزهای بعد دنبال حالت­های دیگر بگردید؛ مثلا هیجان زده، غمگین، عصبانی و لوس.

برای یادگیری ملموس تر سعی کنید حالت هایی را پیدا کنید که با احساسات کودکتان در آن روز جور باشد.

خرگوش ناز کوچولو

این بازی درک مفاهیم فضایی را در کودک شما تقویت می­کند.

از حیوانات عروسکی استفاده کنید و به جای نام عروسک نام هر حیوان دیگری که در دست دارید را به کار ببرید.

به عنوان مثال شعر زیر را بخوانید و حرکات گفته شده را به انجام دهید:

خرگوش ناز کوچولو می­پره بالا می­پره پایین”

خرگوش ناز کوچولو همه جا رو خوب نگا می­کنه"

خرگوش را به اطراف بچرخوانید.

بالا رو قشنگ نگاه می­کنه”

پایین قشنگ نگاه می­کنه"

خرگوش را بالا و پایین کنید

" خرگوش ناز کوچولو

داره می­ دوه تند و تند و تند"

و در این هنگام خرگوش به دست شروع به دویدن کنید.

خرگوش ناز کوچولو

رفته یه گوشه قائم شده

و حالا خرگوش را پشت خود قائم کنید.

بازی حافظه 

بازی بالای 4 سال 

برای این بازی احتیاج به یک سری کارت داریم .کارتها باید کاملا شبیه هم باشند تا فرد از روی نشانه ها کارت مورد نظر پیدا نکند بلکه به حافظه اش رجوع کند.

این بار هم مثل همیشه وسایل بازی را خودمان ساختیم.

از این برگ دو سری پرینت گرفتیم.

دیانا اشکالش را رنگ زد و بعد ورقه ها را روی مقواهای هم اندازه شان چسباندیم.

بازی را با 6 یا 8 کارت شروع می کنیم و در ادامه باقی کارتها را اضافه می کنیم. 

نقاشی :


به سفارش دوستی هنرمند با کمی آب لبو و دو سه قاشق آرد برای غلیظ شدن رنگ خوراکی ساختیم. دخترکمان در حمام با دست و پا و مسواک و قلم مو نقاشی کشید و لذتش را برد.

هر بار که می خواهد به حمام برود بساط آب بازی هم به راه است. در گوشه ای از حمام سطلی داریم پر از قوطی های کوچک و بزرگ و کاسه و اسفنج و ... برای آب بازی. با وجودی که هوا سردتر شده است بعد از نقاشی ساعتی را هم به آب بازی مشغول بود و بعد ... کمی فقط کمی خسته شد.

برگرفته از وبلاگ زنگ تجربه 

کارگاه آموزشی کودکان و والدین 





  هدف این بازی ها افزون بر سرگرمی و لذت، ایجاد روابط عاطفی بیشترمیان کودک و  پدر ومادر او و آموزش مهارت استفاده از حواس پنجگانه و تقویت آن است.

 این بازی ها نیاز به ابزار ویژه ندارند و پدر و مادر به راحتی می توانند به کمک کودکان شان وسایل بازی را بسازند (که این خود برای کودک نوعی سرگرمی و بازی است). این کارگاه بازی می تواند با مادر و کودک، پدر و کودک یا هر سه، یعنی پدر و مادر و کودک اجرا شود.
شرح کارگاه بازی:
این کارگاه با شرکت  ۲۵ مادر و  کودکان شان اجرا شده است.
بازی اول
وسایل بازی یک جعبه ی بیسکویت یا کفش است که در دو طرف، سوراخی به قطری که دست کودک بتواند از آن عبور کند دارد. سوراخ ها با یک تکه کاغذ نرم یا پارچه، به طوری که بشود آن را عقب زد بدون آنکه داخل آن دیده شود پوشانده می شوند. روی جعبه را برای خوشایند کودک با  طرح های زیبا نقاشی و تزیین می کنیم.

• چند  اسباب بازی یا چیزهای کوچکی که کودک آن ها را می شناسد، داخل جعبه  می گذاریم. (این چیزها به فراخور سن کودک می توانند ساده یا پیچیده باشند). مادر، جعبه را جلوی کودک خود می گیرد و از او می خواهد دستش را داخل جعبه کند با لمس چیز هایی که در آن هست، تشخیص دهد آن چیست و از چه جنسی است. پس از این که کودک شئ را تشخیص داد، مادر آن را از جعبه خارج می کند تا معلوم شود آیا او درست تشخیص داده است یا نه. 

بازی دوم
مادر، دو جعبه مثل بازی اول را که محتویات آن مثل هم باشند، جلوی کودک می گذارد و از او می خواهد مثل بازی اول، دستش را درون جعبه ببرد، چیزی را شناسایی کند و آن را از جعبه  بیرون بیاورد. سپس دستش را داخل  جعبه ی دوم کند و عین همان شئ را از آن خارج کند.
  این بازی ساده، به جز تقویت رابطه ی عاطفی والدین و کودک و گذراندن زمانی شاد در کنار هم، دارای ارزش های زیر است:

• بالا بردن میزان ادراک از راه  حس لامسه


• تشخیص و شناخت جنس های مختلف بدون استفاده از حس بینایی


• تقویت حافظه ی کودک در زمینه ی چیز های مختلف


• بالا بردن توان تمرکز کودک


• تقویت مهارت بیانی کودک

بازی سوم
  تعدادی کارت رنگی، از هر رنگ دو عدد، آماده می کنیم. پشت این کارت ها همه باید یک رنگ باشد. مادر کارت ها را روی زمین می چیند و از کودکش می خواهد یک کارت را بردارد، به آن نگاه کند و رنگ آن را بگوید و آن را وارونه روی زمین بگذارد. سپس کارت دیگری را بردارد و رنگ آن را بگوید و هر وقت رنگ مشابه اولی را دید آن را روی کارت اولی بگذارد. بازی به این شکل ادامه می یابد تا تمام کارت ها وارونه شود.
بازی چهارم
  مادر کارت های بازی پیش را از رو به شکل درهم جلوی کودک می گذارد. کودک باید رنگ های مشابه را کنار هم قرار دهد. در مراحل پیشرفته تر می توان از کودک خواست رنگ های هم خانواده را  به شکلی که می خواهد،  در یک گروه بچیند.
  اهداف این دو بازی:

• بالا بردن قدرت درک و تشخیص رنگ ها در کودک


• بالا بردن قدرت حافظه ی او

در این کارگاه می توان از کارت هایی با رنگ متضاد، ترکیبی، مکمل و اصلی نیز استفاده  کرد تا شناخت کودک از رنگ ها بیشتر و کامل ترشود.
همچنین می توان غیر از رنگ ها  برای بازی موضوع جانوران و چگونگی زندگی آن ها را نیز انتخاب کرد. برای نمونه، کارت هایی را که تصویر جانوران روی آن ها چسبانده شده است جلوی کودک می چینیم، او یک کارت را برمی دارد و نام جانور آن را  می گوید. بعد یکی از ویژگی های آن را توضیح می دهد، مثلا "شیر می دهد". کارت را روی زمین می گذارد. وقتی تصویر جانوری دیگر را با همین ویژگی در کارت های دیگر دید، مثلا "گوسفند" روی آن  می گذارد و آن را رو می کند.
 این بازی را می توان با دسته بندی جانوران به اهلی و وحشی و... ادامه  داد. حتی می توان در یک بازی دیگر دو کارت زمین و دریا را آماده کرد و با کارت های جانوران جلوی کودک  گذاشت و از او خواست تا  کارت هر  جانور را با توجه به محل زندگی او روی یکی از دو کارت زمین و دریا بگذارد.
مادران وپدران با اجرای این کارگاه با فرزندان خود، زمان بیشتری را در کنارآن ها
می گذرانند، توانایی های فرزندان شان را بهتر می شناسند و اوقات لذت بخشی را در کنار هم می گذرانند.

سلام مطلب جالبی بود 
ما الان با خواهرزاده کوچولومون کلاغ پر و اتل متل بازی می کنیم