تبیان، دستیار زندگی

او با قاریان دیگر فرق دارد؛ از لحن صدایش گرفته تا حرکات دست و صورتش هنگام ‌قرائت و شالی ‌که روی دوشش می‌اندازد. حامد شاکرنژاد بسیار جسورانه قرائت می‌کند و از اینکه عده‌ای مخالف قرائت او هستند نگران نیست

*همان‌طور که گفتید شما دو برادر در فعالیت‌های قرآنی که تحت نظارت پدرتان انجام می‌دادید با هم همراه بودید. فضای رقابتی بین شما چطور بود؟

حامد شاکرنژاد: من و حمید همیشه با هم قرآن را قرائت می‌کردیم. در کنار هم می‌نشستیم و هر کسی با بضاعت صوتی خودش قرآن را تلاوت می‌کرد. ما الحان را یاد گرفتیم و آیات را به تفکیک با هم می‌خواندیم و نکات مربوط به صوت و لحن یکدیگر را مطرح می‌کردیم تا بهتر بخوانیم. بعد از اینکه الحان ملکه ذهن ما شد با هم چندین سوره را تلاوت می‌کردیم.

حمید شاکرنژاد: ‌همان‌طور که حامد اشاره کرد فضای رقابتی در میان ما وجود نداشت و همیشه برادرانه در کنار هم حضور داشتیم تا قرائت‌های یکدیگر را تقویت کنیم. بعد از آن به‌مرور زمان تمریناتمان از هم جدا شد.

*در مسابقات قرآنی هم با هم شرکت می‌کردید؟

حامد شاکرنژاد: در دوران نوجوانی‌ بیشتر از حمید در مسابقات قرآنی شرکت می‌کردم. چون او کمی خجالتی بود و من بیشتر در محافل حضور پیدا می‌کردم. بعد از اینکه در مسابقات شرکت کردم، حمید هم وارد عرصه مسابقات شد. این نکته را هم یادآوری کنم که او در مسابقات عربستان تاثیر زیادی در کسب رتبه اول من داشت. چون همیشه با هم قرائت می‌کردیم و او نکاتی را به من یادآوری می‌کرد.

حمید شاکرنژاد: این اتحاد و برادری به‌لطف خدا تا به‌حال ادامه پیدا کرده. البته از لحاظ مکانی از هم فاصله داریم. چون من ‌همراه همسر و فرزندم در مشهد زندگی می‌کنم و حامد به‌دلیل فعالیت‌هایش ساکن تهران است اما از تماس تلفنی غافل نمی‌شویم و هر وقت ممکن باشد به‌دیدار هم می‌رویم. در عین حال تلاوت‌های یکدیگر را از طریق رسانه‌ها پیگیری می‌کنیم.

*آقای دکتر شاکرنژاد! به فعالیت‌های خودتان برگردیم. به‌خاطر دارید که اولین بار در چه سنی قرآن را در حضور جمع تلاوت کردید؟

بله، اولین بار تقریبا شش ساله بودم که قرآن را در مسجد «کرامت» تلاوت کردم. آن موقع پدرم من را به دیگران معرفی و از تلاوتم تعریف کرد. من هم که جرات تلاوت در حضور مردم را داشتم فورا در بالای جایگاه حاضر شدم و سوره مبارکه طارق را به تقلید از شیخ مصطفی اسماعیل خواندم.

*چه شد که همگی از سبک استاد مصطفی اسماعیل تقلید کرده‌اید؟

در آن سال‌ها بیشتر مردم تنها استاد عبدالباسط را به‌عنوان قاری قرآن می‌شناختند. در چنین شرایطی بود که مقام معظم رهبری، استاد مصطفی اسماعیل را به مردم شناساندند و نوارهایی را ارائه کردند و تاکید کردند استاد مصطفی اسماعیل طوری قرآن را می‌خواند که انگار الان نازل شده. این‌طور بود که پدرم به سبک استاد علاقه‌مند شد و من و حمید در دوران کودکی از او تقلید می‌کردیم. یک‌بار در‌‌‌ همان سال‌ها در حضور حضرت آقا قرآن را به سبک ایشان تلاوت کردم.

*این اولین دیدار شما با مقام معظم رهبری بود؟ چقدر این دیدار باعث پیشرفت فعالیت‌های قرآنی‌تان شد؟

آن زمان تقریبا هشت ساله بودم و دیدار قاریان قرآن با مقام معظم رهبری در روزهای اول ماه مبارک رمضان برگزار می‌شد. بعد از آن جلسه که قاریان سراسر کشور حضور داشتند، دیدار خصوصی حضرت آقا با قاریان مشهدی برگزار شد و من هم در این دیدار در حضور ایشان قرآن را تلاوت کردم. ایشان در آن جلسه توصیه‌ها و رهنمودهایی فرمودند که بهره بسیاری از آنها بردم؛ به‌طوری که در چند مسابقه قرآنی حائز رتبه اول شدم.

*شما یکی از افرادی هستید که خیلی زود رتبه‌های اول در مسابقات کشوری و بین‌المللی را کسب کردید و بعد از فضای مسابقات خارج شدید! چرا؟

معتقد بودم باید محکم و باتسلط وارد فضای رقابت قرآنی شوی و با کسب رتبه‌های بر‌تر از این فضا بیرون برویم. این باور را از پدرم یاد گرفتم و آن را عملی کردم. اولین باری که در مسابقات دانش‌آموزی و سازمان اوقاف در رشته قرائت شرکت کردم رتبه اول را به‌دست آوردم. بعد در مسابقات بین‌المللی قرآن در کشور عربستان رتبه اول قرائت و هدیه تشرف به داخل کعبه را دریافت کردم.

* بعد از خارج شدن از مسابقات چه برنامه‌هایی داشتید؟

به‌نظر من مسابقه قرآنی تنها یک انگیزه است که باعث پیشرفت حفاظ و قراء می‌شود. متاسفانه ما گاهی اوقات فراموش می‌کنیم که مسابقه راه انگیزه ما برای طی یک مسیر طولانی است و بار‌ها در مسابقات شرکت می‌کنیم. چون مسابقه را یک هدف می‌بینیم و با رسیدن به آن متوقف می‌شویم در حالی که مسابقه نقطه آغاز پیشرفت‌های قرآنی است.

باید به‌یاد داشته باشیم که در مکتب قرآنی حتی با کسب رتبه‌های نخست، همیشه شاگردیم و نکات زیادی برای یادگیری وجود دارد. من هم با تشویق و راهنمایی والدین و اساتید وارد فضای رقابت شدم و با کسب رتبه بر‌تر از این فضا بیرون آمدم تا تحت تعالیم‌ بیشتری در رشته‌ قرائت قرار بگیرم و قرائتم را تقویت کنم. در عین حال به‌عنوان داور قرآنی و سرپرست گروه‌های قرآنی که به کشورهای گوناگون می‌رفتند بوده‌ام. همچنین تلاش برای خلق سبک مختص به خودم را به‌صورت مداوم پیگیری می‌کنم.

*از شما ابتهال حب الحسین‌(ع) را در مجالس و محافل گوناگون شنیده‌ایم. چه شد که به ابتهال‌خوانی روی آوردید؟

من ابتهال‌خوان نیستم. ابتهال حب الحسین‌(ع) را هم فقط و فقط به‌دلیل عشق و ارادتی که نسبت به آن حضرت دارم اجرا کردم و قبل و بعد از آن به هیچ‌وجه وارد فضای ابتهال‌خوانی نشده و نمی‌شوم.

*چرا؟

چون باور دارم که ابتهال‌خوانی مانند سایر فضاهای مذهبی ما دارای سبک و سیاق مختص به‌خودش است و قرار نیست قاری قرآن حتما ابتهال‌خوان هم باشد. ‌‌‌همان‌طور که عکس این قضیه هم صادق است و هر مداح یا ابتهال‌خوانی نمی‌تواند قاری موفقی باشد چراکه فضای فعالیت در این حوزه‌ها با هم متفاوت است و نمی‌توان آنها را در هم تنیده دانست.

*‌برنامه‌تان برای آینده چیست؟

اگر نظر خدا همچنان به من باشد که بتوانم تا آخر عمر در عرصه قرآنی فعالیت داشته باشم، تلاش خواهم کرد در حد امکان جوانان و نوجوانان بیشتری را به این عرصه علاقه‌مند کنم؛ تا جایی که به امید خدا تعدد اساتید صاحب سبک شیعه‌مذهب در عرصه قرائت به اندازه‌ای باشد که از قاریان مصری سبقت بگیریم.

بهترین لحظه زندگی‌

حامد شاکرنژاد تقریبا 11 ساله بود که در مسابقات بین‌المللی قرآن در کشور عربستان سعودی شرکت کرد‌. در آن مسابقات رتبه اول رشته قرائت را کسب کرد و دو هدیه مادی و معنوی از برگزار‌کنندگان مسابقات دریافت کرد. البته آن زمان کسی باور نمی‌کرد که یک نوجوان ایرانی رتبه اول را در چنین مسابقاتی بتواند به‌دست بیاورد.

نکته جالب توجه این بود که او برای اولین بار در مسابقات بین‌المللی حضور پیدا کرده بود‌. از طرفی تا آن زمان هیچ قاری‌ای نتوانسته بود در این مسابقه ‌امتیاز رتبه اول را کسب ‌کند. خودش می‌گوید: «عنایت الهی باعث شد تلاوت صحیحی داشته باشم و بتوانم هدیه مادی و معنوی آن را کسب کنم‌. هدیه مادی در بیشتر مسابقات قرآنی وجود دارد اما هدیه معنوی این بود که اجازه دادند ‌به داخل کعبه بروم‌. طبق الگوهایی که از والدینم یاد گرفته بودم برای پایداری نظام مقدس جمهوری اسلامی، سلامتی مقام معظم رهبری ‌و برای والدین و کسانی که حقی بر گردنم ‌دارند دعا کردم».

او حال و هوای حضور در مکانی را که مولای متقیان علی‌(ع) در آن متولد شده غیرقابل توصیف می‌داند و می‌گوید: «زبانم از توصیف آن لحظات قاصر است‌. وقتی ‌آنجا بودم ‌نمی‌دانستم از خدا چه بخواهم که بهتر از آنجا باشد. واقعا بهترین لحظه زندگی‌ام بود».

او در خصوص فضای داخلی کعبه می‌گوید: دیوارهای داخل کعبه همانند بیرون سنگی هستند، کف آن سنگفرش است و سطح آن مساوی درب خانه خداست‌. چند ستون چوبی هم وجود داشت که راهنمای عربستانی می‌گفت آنجا محل تولد علی بن ابیطالب‌(ع) است‌. در سقف کعبه دو پرده سبز و قرمز قرار داشت و روی آنها نوشته شده بود: «محمد رسول الله».

حمید شاکر‌نژاد: از کودکی به قرائت قرآن علاقه داشتم

‌حمید شاکرنژاد از حامد بزرگ‌تر است و در حوزه قرائت فعالیت دارد. او که در سال 1360 در مشهد به‌دنیا آمده، از هفت سالگی همراه پدر و برادرش در محافل قرآنی شرکت داشت. او مثل حامد آموزش‌های مقدماتی را تحت نظارت پدرش که از قاریان موفق بود یاد گرفت و اصول تجوید را در محضر استاد فرقانی و صوت و لحن را در کلاس استاد سید‌مجتبی سادات‌فاطمی آموخت و با تشویق‌های دکتر محمدصادق علمی در حوزه قرائت موفق شد. حمید شاکرنژاد در مسابقات قرآنی زیادی شرکت کرده و حائز رتبه‌های خوبی شده و هم‌اکنون مشغول حفظ قرآن است و شیوه تمریناتش بیشتر به‌صورت تلاوت‌های اساتید معروف مصری است. بررسی الحان مختلف و میزان تاثیرگذاری هر یک از آنها بر شنونده و تشخیص فواصل لحنی مورد علاقه شنوندگان ایرانی و به‌کارگیری آنها هنگام تلاوت از دیگر شیوه‌های تمرینی اوست‌.