تبیان، دستیار زندگی

پوسته ریزی پوست سر اگر چه منظره زیبایی ندارد اختلالی شایع و بی خطر است. ممكن است كودك شما مختصری پوسته خشك شبیه شوره سر داشته باشد و یا ممكن است در مواردی این پوسته ریزی شدید بوده و پوسته ها كاملا ضخیم، چرب و زرد رنگ باشند و یا حالت كبره داشته باشند.

این اختلال ممكن است بین دو هفتگی تا سه ماهگی دیده شود و معمولا بعد از چندین ماه خود بخود بر طرف می گردد و به نظر می رسد كه بعداز ۶ تا ۷ ماهگی دیده نمی شود. علت ایجاد این پوسته ها آنست كه غدد سباسه موجود در پوست سر بیش از حد چربی ترشح می كنند و این چربی ها تبدیل به پوسته هایی خشك می شوند و می ریزند.

بسیاری از كارشناسان معتقدند كه ترشح بیش از حد هورمون ها در مادر و رسیدن آن به جنین هنگام تولد موجب فعال شدن بیش از حد غدد سباسه می شود. وقتی پس از چند ماه سطح هورمون ها در بدن كودك پایین می آید، این اختلال نیز از بین می رود.

برای برداشتن پوسته ها بهترین راه آنست كه دوبار در هفته روغن های مخصوص كودك یا روغن های گیاهی مانند روغن زیتون را روی سر كودك بمالید و ۱۵ دقیقه صبر كنید سپس موهای او را شانه كنید تا پوسته ها بریزند. سپس سر او را با یك شامپو ملایم مخصوص بچه بشویید.

بعضی از پزشكان توصیه می كنند كه شامپو را به مدت ۲۰ دقیقه روی سر كودك نگهدارید (و یا تا وقتی كه بچه می تواند تحمل كند) و سپس سر او را با یك پارچه یا حوله نرم ماساژ دهید.

این اختلال رفته رفته بطور خودبخود از بین می رود ولی اگر این حالت تا چندین ماه ادامه یافت و یا شدت پیدا كرد و به سایر قسمت های بدن انتشار یافت، با یك متخصص اطفال مشورت كنید. ممكن است پزشك یك شامپوی دارویی تجویز كند.

ناخن های كودك نرم تر و تا شونده تر از ناخن های شماست ولی اشتباه نكنید؛ كودكان ناخن های تیزی دارند. اگر ناخن های كودك را به موقع نگیرید ممكن است هنگام دست و پا زدن صورت شما یا خودش را زخمی كند. شاید لازم باشد این كار را در اولین روزهای بازگشت به خانه انجام دهید.

ناخن های دست نوزاد خیلی بسرعت رشد می كنند و ممكن است لازم باشد چند بار در هفته ناخن های او را كوتاه كنید. سرعت رشد ناخن های پا از ناخن های دست كمتر است.

آسان ترین راه كوتاه كردن ناخن های دست كودك با استفاده از قیچی مخصوص كودكان است. نوك این قیچی های ناخنگیر گرد است و تیز نبودن آن كمك می كند تا در صورت تكان خوردن به كودك آسیب نرسد.

می توانید از ناخن گیر مخصوص كودك نیز استفاده كنید، در اینصورت باید خیلی دقت كنید كه پوست یا حتی گوشت نوك انگشت كودك بطور اتفاقی در آن گیر نكند. بهتر است همراه یك نفر دیگر نسبت به انجام این كار اقدام كنید.

یكی از شما دو نفر كودك را نگه می دارد و یا مانع حركت زیاد او می شود و نفر دیگر ناخن ها را كوتاه می كند. یك روش دیگر این است كه هنگام شیر خوردن و یا موقعی كه كودك در خواب است نسبت به چیدن ناخن هایش اقدام كنید زیرا آرامتر است. هنگام چیدن ناخن، نوك انگشت كودك را از لبه ناخن دور كنید تا در ناخن گیر یا قیچی گیر نكند و در عین حال دست او را محكم نگه دارید.

بند ناف نوزاد بعد از تولد از نزدیكی بدن بسته شده و بطور بدون دردی بریده می شود. محل بریدگی باید تا آنجا كه ممكن است تمیز و خشك نگه داشته شود. معمولا مدت یك هفته تا ۱۰ روز طول می كشد تا بند ناف خشك شود و بیفتد. ترمیم محل افتادن بند ناف ممكن است چند روز بطول انجامد. موقع افتادن بند ناف ممكن است پوشك كمی خونی شود، این امر طبیعی است.

پوشك را زیر بند ناف ببندید تا جریان هوا برای خشك كردن آن كافی باشد و ادرار با آن تماس نداشته باشد. مادام كه بند ناف نیفتاده است از حمام وان استفاده نكنید.

درهوای گرم بهتر آنست كه تنها یك پوشك و یك تی شرت آزاد به نوزاد بپوشانید تا هوا جریان كافی داشته باشد و خشك شدن بند ناف تسریع شود. تا وقتیكه بند ناف نیفتاده است از پوشاندن زیر پوشهای سرهمی بپرهیزید.

برای مراقبت درمنزل دست اندركاران امور بهداشتی همواره توصیه می كنند كه قاعده بند ناف را با یك سواب پنبه ای (مانند گوش پاك كن) یا یك تكه گاز آغشته به الكل روزی یك یا دو بار تمیز كنید. بسیاری از پزشكان به این روش عقیده دارند ولی بعضی نیز امروزه معتقدند كه بهتر است بدون هیچ اقدامی صبر كنیم تا بند ناف بخودی خود خشك شود.

اگر شما نمی دانید كه چه كنید بهتر است با پزشك كودك خود صحبت كنید. (این سوال خوبی است كه می توانید آن را در ویزیت اول بپرسید).

علائم عفونت اگر چه نادرند عبارتند از:

نوزادان معمولا قبل از هر چیز “حركت” را می بینند. نوزادانی كه به موقع بدنیا آمده باشند (هفته ۳۸ تا ۴۲ حاملگی) باید بتوانند تغییرات صورت مادر نظیر خنده، اخم، … را در هفته اول بعد از تولد ببینند. در این زمان درك رنگ هنوز كاملا تكامل نیافته و درك عمق نیز در طول سال اول به موازات هماهنگ شدن حركت چشم ها ایجاد می شود.

هماهنگی عضلات چشم در نوزادان تازه متولد شده و شیرخواران بسیار ناقص است. چشم نوزادان اغلب به بیرون یا داخل منحرف شده و حركت چشم ها با هم هماهنگ نیست. این وضعیت استرابیسم یا انحراف چشم خوانده می شود. اگر استرابیسم تا ۳ یا ۴ ماهگی خودبخود بر طرف نشود بهتر است نوزاد توسط یك چشم پزشك معاینه شود.

در بعضی موارد لازم است نوزاد قبل از ۳-۴ ماهگی مورد معاینه قرار گیرد. این موارد عبارتند از: انحراف شدید چشم ها، عدم حركت چشم قبل از ۳ ماهگی، انحراف هر دو چشم به داخل، ثابت ماندن یك چشم در زمان حركت چشم دیگر و یا تفاوت فاحش بین حركات دو چشم.

تشخیص زودرس استرابیسم بسیار مهم است زیرا تنبلی چشم یا آمبلیوپی حاصل استرابیسم درمان نشده است. اگر یك چشم كودك نتواند بر اثر استرابیسم خوب ببیند هماهنگی چشم ها بر هم می خورد. همچنین اگر مغز تصویری از یكی از چشم ها دریافت نكند در طول زمان علائم ارسالی از چشم مبتلا را نادیده می گیرد و نهایتاً فرد دچار تنبلی چشم و متعاقب آن كاهش شدید دید می شود.

تكامل بینایی در نوزادان نارس كمی بیشتر از نوزادانی كه به موقع بدنیا آمده باشند طول می كشد. احتمال ایجاد استرابیسم و آمبلیوپی در نوزادانی كه قبل از هفته ۳۵ حاملگی بدنیا آمده باشند ۳۰% بیشتر است. هر چه نوزاد زودتر از زمان طبیعی بدنیا بیاید این احتمال افزایش می یابد.

نوزاد باید كاملا به نور روشن (مثلا لامپ) و یا آویز هایی كه معمولا بالای سر نوزادان آویزان می كنند توجه كند. اگر در ۳ ماهگی جسم را جلو چشم نوزاد بگیرید و آن را از یك سمت آهسته به سمت دیگر ببرید و نوزاد قادر به دنبال كردن آن با چشم نباشد بهتر است مورد معاینه قرار گیرد. البته در بعضی موارد تكامل بینایی دیرتر رخ می دهد كه به آن تأخیر در تكامل بینایی می گویند.

اختلالی بنام نیستاگموس ممكن است در نوزادی رخ دهد. در این اختلال چشم ها حركاتی به چپ و راست، حركات دورانی و یا حركات نامنظمی دارند. علت این اختلال ممكن است ضعف بینایی، وجود نقص در مسیر عصبی از چشم به مغز و یا آلبینیسم (كمبود رنگدانه ها) باشد. نیستاگموس ممكن است ارثی هم باشد. نوزادانی كه نیستاگموس دارند ممكن است دید طبیعی و یا ضعیف داشته باشند. اگر نیستاگموس تا بعد از ۳ ماهگی باقی بماند نوزاد باید مورد معاینه قرار گیرد.

در مجموع باید گفت كه ۳ تا ۴ ماه اول زندگی زمان بسیار مهمی از نظر تكامل بینایی است و توجه والدین و مراجعه به موقع به چشم پزشك نقش تعیین كننده ای در بینایی كودك خواهد داشت.

در این سن نوزاد باید دستش را به طرف اسباب بازی كه جلوی او می گیرید دراز كند و یا دستش را به آن بزند. در ابتدا ممكن است دست نوزاد بطور اتفاقی به جسمی كه جلویش گرفته اید بخورد ولی در طول زمان با رشد بینایی، درك عمق و درك بیشتر نوزاد این كار ارادی تر می شود.

از ۶ تا ۸ ماهگی نوزاد شروع به غلت زدن و احتمالا چهار دست و پا راه رفتن می كند. در این مرحله می توانید یك اسباب بازی را طوری جلو كودك قرار دهید كه مجبور باشد برای رسیدن به آن غلت بزند و یا كمی از جای خود جلوتر بیاید. این كار به تقویت بینایی نوزاد كمك می كند.

بین ۸ تا ۱۲ ماهگی نوزاد شما ممكن است چهار دست و پا حركت كند و یا راه برود. سعی كنید به جای راه افتادن زودتر، كودك خود را به حركت چهار دست و پا تشویق كنید زیرا باعث ایجاد هماهنگی میان حركات دست و چشم می شود. در این سنین بویژه وقتی كودك روی مبل یا تخت و یا نزدیك پله است باید بسیار مواظب وی بود زیرا دید كودك در این مرحله هنوز فاقد درك عمق كافی است و در نتیجه پستی و بلندی ها را بخوبی درك نمی كند. به عبارت دیگر كودك در این سن متوجه نیست كه لبه تخت در جایی تمام می شود و زمین پایین تر از آن قرار گرفته است بنابراین احتمال سقوط كودك از تخت و پله وجود دارد

کتاب آماده شده توسط دکتر حسین آشوری متخصص کودکان و نوزادان تهیه شده و شامل راهنمایی کامل برای والدین صاحب نوزاد است. در این کتاب برنامه ی غذایی کودکان از 6 ماهگی تا 12 سالگی بصورت فهرستی و دسته بندی شده و با نکات و اصول مهم تغذیه و توضیحات تکمیلی آماده شده است.

برخی از عناوین کتاب:

- تغذیه تکمیلی در شیرخواران

- اصول تغذیه تکمیلی

- طرز تهیه غذاهای کمکی

- کدام مواد غذایی را نباید قبل از یک سالگی به کودک داد

- تاثیر اضافه وزن و چاقی در کودکان

- میان وعده های غذایی کودکان

- چگونه به فرزند چاق خود کمک کنیم

پدر ها در مورد دختر بچه هایشان بخوانید …

متأسفانه بسیاری از پدران فکر می‌کنند که ارتباط با فرزند امر مهمی نیست و منتظر می‌مانند تا کودک بزرگ‌تر شده و سپس سعی در برقراری ارتباط با وی دارند، در حالی‌که امروزه متخصصان امر کودک معتقدند که یک پدر مسئول و علاقه‌مند باید از همان دوران بارداری مادر، شروع به برقراری ارتباط با فرزند کند.

از آنجا که جنین از ماه ۵ بارداری قادر به شنیدن اصوات خارج از رحم است، این دوران رابهترین زمان برای آشنایی اولیه بین پدر و فرزند می‌شمارند. پدران در این دوران باید هر روز زمانی را به صحبت با فرزند خود اختصاص دهند تا نوزاد از همان بدو تولد با صدای پدر ارتباط برقرار کند. همچنین پس از تولد کودک، تا ۶ ماهگی زمانی است که نوزاد باید محبت فراوانی را از پدر خود دریافت کند.

این مبحث می‌تواند به شیوه‌های گوناگونی از قبیل ماساژ اصولی نوزاد ، ارتباط چشمی با او (نگاه کردن به مدت زمان طولانی به چشمان نوزاد) و صحبت کردن با کودک عرضه شود.
بعضی از پدران حس می‌کنند که این کارها چون بازخوردی از سوی کودک ندارد، چندان حائز اهمیت نیست ولی مطمئن باشید که همه کودکان به خوبی از کارهای پرمهری که برایشان انجام می‌دهید، لذت برده و پس از مدتی می‌بینید که با نگاه یا حرکات دست و پای خود، آنها نیز محبتشان را به شما نشان می‌دهند.

متأسفانه در کشور ما گاهی پدران حس می‌کنند که کار چندانی نمی‌توانند برای فرزند و همسر خود در این دوران انجام دهند و از آنجا که ساعاتی از روز را نیز سر کار هستند، مادر و فرزند را به خانه پدربزرگ و مادر بزرگ برده و تنها به دیدارهای آخر هفته اکتفا می‌کنند. از آنجا که برقراری ارتباط در چند ماه نخست تولد نوزاد بسیار مهم است، والدین باید نهایت سعی خود را کنند که در این دوران در کنار یکدیگر بوده و به فرزند خود رسیدگی کنند.

پس از دوران ۶ ماهگی ، پدرها می‌توانند بازی‌های متنوعی را نیز به کارهای قبلی خود اضافه کنند و همچنین برای فرزند خود کتاب ‌خوانده یا حتی قصه بگویند. بازی با کودک، علاوه بر آنکه لحظات لذت‌بخشی را به شما و فرزندتان هدیه می‌کند سبب افزایش مهارت‌های حسی ، حرکتی ، خلاقانه و ذهنی کودک نیز می‌شود. خوشبختانه در سال‌های اخیر، کتاب‌های گوناگونی در زمینه بازی با نوزاد و راه‌های برقراری ارتباط درست با او به بازار عرضه شده که شما می‌توانید با تهیه آنها یا انواع اسباب‌بازی‌های مناسب این گروه سنی، دقایق خوبی را در کنار یکدیگر سپری کنید.

از دوران یک سالگی تا ۲سالگی نیز زمان بسیار مناسبی است تا پدرانی که پیشینه ارتباطی خوبی با فرزند خود برقرار کرده‌اند، به مستحکم ساختن این رابطه بپردازند.تحکیم رابطه کودک با پدر در این دوران موجب ایجاد حس اعتماد و اطمینان برای تمام عمر می‌شود و کودک تا آخر عمر می‌داند که فردی به نام پدر در کنارش وجود دارد که می‌تواند به وی اطمینان کرده و هرجا که لازم است از حمایت‌ها و توجهات او برخوردار شود.
در این دوره، کودکان کم‌کم قادر به راه رفتن و بیان نخستین کلمات خود هستند و پدرها راحت‌تر می‌توانند با آنها ارتباط دوستانه برقرار کنند. شما می‌توانید در این زمان با فرزند خود به گردش‌های ۲نفره بروید ، حرف بزنید ، بازی کنید ، قدم بزنید و…؛

البته کودکان در این سن کمی دمدمی مزاج هستند و یک لحظه محبت و عاطفه درونی خود را با تمام وجود به پدر و مادر عرضه می‌کنند و لحظه‌ای دیگر سعی می‌کنند که با لجبازی از آنها فاصله بگیرند.

یک پدر خوب و آگاه نباید از این برخوردهای فرزند خود ناراحت شود زیرا او سعی در کسب حس استقلال دارد و می‌خواهد زندگی مستقلی را پایه‌گذاری کرده و برای کارهایش، خود تصمیم بگیرد. رشد و پرورش این حس در کودک نه تنها بد و آزار دهنده نیست بلکه شما باید به او کمک کنید تا این دوران را بهتر سپری کرده و به استقلال‌طلبی ویژه این سن دست پیدا کند.

اما در مجموع پس از ۱۸ماهگی ، کودک به یک مقلد تمام عیار از کارهای والدین خود به‌ویژه پدر (اگر ارتباط خوبی برقرار شده باشد) تبدیل شده و از آنجا که قادر به تشخیص صداها از یکدیگر است، صدای پدر را به‌عنوان یک مأمن مطمئن و آرام‌بخش به ذهن می‌سپارد (اگر پدر تا این زمان، وقت کافی برای صحبت کردن با او صرف کرده باشد).

پس از ۲سالگی ، کودکان به ناظرانی تبدیل می‌شوند که هیچ‌چیز از چشمان تیزبینشان پنهان نمی‌ماند. آنها مدام به شما نگاه می‌کنند تا از رفتار و نحوه گفتار شما تقلید کنند. در‌این زمان، همچنان زمان کافی برای بازی و صحبت با فرزند خود صرف کنید و برای بیان مطالب خود از کلمات و جملات سلیس، روان و کوتاه استفاده کنید.
یادتان باشد، دامنه لغوی کودکان هنوز محدود است و با حرف زدن‌های پی‌درپی و کلمات ثقیل، تنها موجب سردرگمی او می‌شوید. با افزایش سن کودک حتماً زمان‌هایی را برای گردش‌ها یا غذاخوردن‌های ۲نفره با یکدیگر اختصاص دهید، با او با احترام صحبت کرده و از به‌کار بردن الفاظ نامناسب یا حتی شوخی‌هایی که بار منفی در خود دارند، بپرهیزید.برای فرزند خود، یک دوست، یک پدر و یک حامی همیشگی باشید.