• مشکی
  • سفید
  • سبز
  • آبی
  • قرمز
  • نارنجی
  • بنفش
  • طلایی
انجمن ها > انجمن شمال > صفحه اول بحث
لطفا در سایت شناسائی شوید!
شمال (بازدید: 449)
يکشنبه 16/4/1392 - 14:10 -0 تشکر 618441
اصطلاحات همیاری در فرهنگ شالیزار

http://anthropology.ir/node/8161   نسرین سیدنژاد

 
10532_501.jpg


یاریگری از ویژگی های جوامع سنتی است. جامعه ی سنتی ما نیز در گذشته و حال، در موارد گوناگون و برای مقابله با دشواری های زندگی اجتماعی به چنین راه حل هایی نیازمند بوده و هنوز نیز نیازمند است.فقر اقتصادی، فقدان امنیت، شرایط اقلیمی و جغرافیایی دشوار در درازای زمان، به ویژه روستاییان و کوچ نشینان ما را هر چه بیشتر به هم وابسته کرده است.

يکشنبه 16/4/1392 - 14:22 - 0 تشکر 618454

بینجه تاشون [  binje tashun ]: به علت بارندگی اگر کسی موفق نمی گردید تا محصول زمین کشاورزی را در موعد مقرر درو کند اهالی با یاری، کار درو، " کسو" [ دسته های شالی] و حمل آن تا به خرمن گاه را به عهده می گرفتند.

يکشنبه 16/4/1392 - 14:23 - 0 تشکر 618455

کسو جمع کری [  kasu jam kari  ]: زمان برداشت و جمع آوری محصول – که بارندگی و محدودیت زمانی و عقب ماندن ازموعد های مقرر در کشاورزی مواجه می گردید- اهالی به کمک کسی یا کسانی که کسو(دسته های درو شده ی برنج) را بر زمین گذاشته ولی جمع آوری کرده بودند، می شتافتند و آنها را جمع و به محل خرمن کوبی حمل و یا کوفا (کسو های انباشته شده بر روی هم) می کردند.


يکشنبه 16/4/1392 - 14:23 - 0 تشکر 618456

کرزنی[ kar zani]: زمان خرمن کوبی (کرزنی)، اهالی و کسانی که صاحب اسب و مال باربری بودند به کمک صاحبان کر می شتافتند؛ اسب ها را دو به دو به هم می بستند و خرمن ها را می کوبیدند و برنج و کاه را به منزل آنها می بردند و کسی و کسانی را که این یاری هارا دریافت نموده بودند، در زمان لازم و ضروری بازپس می دادند.


يکشنبه 16/4/1392 - 14:23 - 0 تشکر 618457

داره کر چینی [  dare kar chini ]: کسانی که خرمن کوبی محصول زمین را به چند ماه دیگر وامی گذاشتند، به کمک هم دسته های درو شده (کسو) را بر بالای تنه های درختانی که آنها را به صورت آلاچیق (نپار، نفار) تعبیر می کردند، می انباشتند تا در زمان معین ولازم به یاری هم آنها را از نپار به پایین و به خرمنگاه بیاورند و بکوبند.


يکشنبه 16/4/1392 - 14:24 - 0 تشکر 618458

اودنگه سری [ o dange sari ]: هنگام کوبیدن برنج در آسیاب دستی وآبی (او دنگه سر) و جدا کردن سبوس از برنج، اهالی به هم کمک نموده و کار چند روزه را در یک روز به پایان می رساندند.
دوما همّازی [ duma hammazi ]: کشاورزان مناطق ساحلی بخشی از زمین های شالیزاری را تا حدود 1000 متر که تقریبا از آبادی فاصله گرفته بود و به آب اندان (اِستل، استخر) تبدیل ساخته، به صید مرغابی می پرداختند. انان با مشارکت هم، ضمن آنکه بر گرد آب اندانها حصاری می ساختند، به یاری چند اردک دست آموز که آنها را در هوا رها می نمودند، مرغابی های مهاجر و ناآشنا را به سوی دامها می کشاندند. این کار از آبان ماه هر سال تا اسفند ماه ادامه می یافت.( همان، صفحات 40 تا 44)


يکشنبه 16/4/1392 - 14:24 - 0 تشکر 618459

فرهنگ واژه ها و اصطلاحات یاری:
1)    او دنگ: [ o dang]: او (آب) + دنگ = آبدنگ به معنای آسیاب آبی
2)    اودنگه سری[ odange sari]: به هنگام آسیاب کردن، کاری را به رایگان و به همراه آن برای شخصی که محصولش را در آسیاب آبی تبدیل می کند، انجام دادن. سری به معنی رایگان.
3)    بَلو: بیل سرکج کوتاه
4)    بینجه تاشون [ binje tashun]: بینج (شالیزار، شالی) + تاشون (هنگام تراشیدن، تراشیدن گاه) ب هنگام دروی گندم و شالی
5)    تیمه جار [  time jar]: تیم (دانه، تخم) +جار (زار، مکان، مثل کشتزار)؛ خزانه ی نشا
6)    تاشی [ tashi  ]: هنگاه تراشیدن
7)    داره کر چینی[ dare kar chini]: داره کر(خرمن های انباشته بر درخت) + چینی (هنگام چیدن و انباشتن آن)، به هنگام انباشتن خرمن ها (کرها) بر بالای درخت.
8)    روجاری [ ru gari] : رو به معنی بازشدن، گشادگی رو، با روی باز و جار به معنی یار، یاور با ی نسبت. یاری، یاوری، با روی گشاده و با میل و رغبت.
9)    کله کلو [ kale kalu]: شخم زدن و زیر و رو کردن زمین با بیل سرکج کوتاه قد (بلو). کلو به هر چیز سفت شده در اندازه های مختلف که ابتدا نرم و روان بودند. مثل قنّه کلو (قند کلوخ شده.
10) کر [ kar]: خرمن های انباشته شده از دسته های کسو
11) کسو[  kasu ]: دسته های درو شده ی برنج
12) کایَّری [  kayyari ] کاریاری
13) هم بندی: هم دوش کردن دو اسب یا دو حیوان را یه یک بند (افسار) بستن.

يکشنبه 16/4/1392 - 14:25 - 0 تشکر 618460

منابع و مآخذ

مهجوریان نماری، علی اکبر،1384،یاریگری در فرهنگ عامیانه ی مردم مازندران، آمل: نشر شمال
فرهادی، مرتضی،1373،فرهنگ یاریگری در ایران؛ در آمدی بر مردم شناسی و جامعه شناسی تعاون، تهران: مرکز نشر دانشگاهی

برو به انجمن
انجمن فعال در هفته گذشته
مدیر فعال در هفته گذشته
آخرین مطالب
  • آلبوم تصاویر بازدید از کلیسای جلفای...
    آلبوم تصاویر بازدید اعضای انجمن نصف جهان از کلیسای جلفای اصفهان.
  • بازدید از زیباترین کلیسای جلفای اصفهان
    جمعی از کاربران انجمن نصف جهان، در روز 27 مردادماه با همکاری دفتر تبیان اصفهان، بازدیدی را از کلیسای وانک، به عمل آورده‌اند. این کلیسا، یکی از کلیساهای تاریخی اصفهان به شمار می‌رود.
  • اعضای انجمن در خانه شهید بهشتی
    خانه پدری آیت الله دکتر بهشتی در اصفهان، امروزه به نام موزه و خانه فرهنگ شهید نام‌گذاری شده است. اعضای انجمن نصف جهان، در بازدید دیگر خود، قدم به خانه شهید بهشتی گذاشته‌اند.
  • اطلاعیه برندگان جشنواره انجمن‌ها
    پس از دو ماه رقابت فشرده بین کاربران فعال انجمن‌ها، جشنواره تابستان 92 با برگزاری 5 مسابقه متنوع در تاریخ 15 مهرماه به پایان رسید و هم‌اینک، زمان اعلام برندگان نهایی این مسابقات فرارسیده است.
  • نصف جهانی‌ها در مقبره علامه مجلسی
    اعضای انجمن نصف جهان، در یك گردهمایی دیگر، از آرامگاه علامه مجلسی و میدان احیا شده‌ی امام علی (ع) اصفهان، بازدیدی را به عمل آوردند.