وسواس چیست ؟
وسواس عبارت است از تكرار بدون اراده افكار ناخوشایند . اگر چه فرد می فهمد كه این افكار نامناسب وغیر عادی است لیكن قادر به دور كردن آنهانیست . وسواس تا اندازه ای در همه افراد بشروجود دارد ومظاهر آن در شك و تردید،عدم قدرت در تمركز فكری ، فراموشی و گاهی كم خوابی دیده می شود .
وسواس هنگامی غیر عادی محسوب می شود كه شخص مبتلا به آن می فهمد كه فكری كه او را به خود مشغول كرده بسیار قوی است و سعی می كند كه آنرا از خود دور سازد ولی چون قادر نیست احساس می نماید كه فكر مذكور بر او مسلط شده است .
وسواس یك ایده، فكر، تصور، احساس یا حركت مكرر یا مضر كه با نوعى احساس اجبار و ناچارى ذهنى و علاقه به مقاومت در برابر آن همراه است. بیمار متوجه بیگانه بودن حادثه نسبتبه شخصیتخود بوده از غیر عادى و نابهنجار بودن رفتار خودآگاه است.روانشناسان وسواس را نوعى بیمارى از سرى نوروزهاى شدید مىدانند كه تعادل روانى و رفتارى را از بیمار سلب و او را در سازگارى با محیط دچار اشكال مىسازد و این عدم تعادل و اختلال داراى صورتى آشكار است.
روانكاوان نیز وسواس را نوعى غریزه واخورده و ناخودآگاه معرفى مىكنند و آن را حالتى مىدانند كه در آن، فكر، میل، یا عقیدهاى خاص، كه اغلب وهمآمیز و اشتباه است آدمى را در بند خود مىگیرد، آنچنان كه حتى اختیار و اراده را از او سلب كرده و بیمار را وامىدارد كه حتى رفتارى را برخلاف میل و خواستهاش انجام دهد و بیمار هرچند به بیهودگى كار یا افكار خودآگاه است اما نمىتواند از قید آن رهایى یابد.
وسواس به صورتهاى مختلف بروز مىكند و در بیمار مبتلاى به آن این موارد ملاحظه مىشود :
اجتناب؛ تكرار و مداومت؛تردید؛شك در عبادت؛ترس؛دقت و نظم افراطى؛اجبار و الزام؛احساس بن بست؛عناد و لجاجت.
علائم دیگر:
در مواردى وسواس بصورت، خود را در معرض تماشا گذاردن، دله دزدى، آتش زدن جایى، درآوردن جامه خود، بیقرارى، بهانهگیرى، بىخوابى، بدخوابى، بىاشتهایى،… متجلى مىشود آنچنانكه به اطرافیانش این احساس دست مىدهد كه نكند دیوانه شده باشد.
اشخاصی كه مبتلا به وسواس هستند اعتماد به نفس ندارند و خود را موجودی بی ارزش و ناچیز می شمارند. ولی چون نمی توانند افكار وسواس را دور اندازند. بیشتر احساس مقاومت می كنند.
با تصویر برداری مغز می توان افراد در خطر ابتلا به وسواس را شناسایی كرد. به گزارش سلامت نیوز به نقل ازجدیدترین شماره نشریه پزشكی مغز : با تصویر برداری مغناطیسی یا ام.آر.آی مغز می توان افرادی را كه از نظر ژنتیكی استعداد ابتلا به اختلالات وسواسی دارند، شناسایی كرد.بررسی اخیر محققان نشان می دهد، اختلال در عملكرد ناحیه ای از ماده خاكستری یا كورتكس مغز كه مسئول مهار كردن پاسخ های حركتی است ، ممكن است به بروز رفتارهای وسواسی منجر شود. وسواس نوعی اختلال اضطرابی است كه با تفكر و رفتارهای تكراری تظاهر می كند و عملكرد اجتماعی و شغلی افراد را مختل می كند.
اینگونه افراد معمولا بسیار تكامل جو می باشند. لیستی از علائم و مقیاس های درجه بندی در اینجا آورده شده است كه برای تشخیص اختلالات روانی وسواس فكری عملی كمك خواهد كرد. ولی هیچ لیستی كلی نمی تواند چنین كاری انجام دهد، شما باید با پزشك خود یا یك روانشناس مشورت كنید تا اطمینان یابید.
اختلالات دیگر از جمله افسردگی و اضطراب می توانند تا حدودی مشكلات مشابهی را با عث شود.پس اگر شما بعضی ازاین علائم را دارا هستید،حتما بدان معنی نیست كه بیماری شما اختلال روانی وسواس فكری –عملی است .
بنابراین مهمترین سوالی كه شما باید بپرسید این است كه آیا افكار، عادتها سد راه زندگی شغلی، زندگی اجتماعی یا زندگی خصوصی شما هستند؟