تبیان، دستیار زندگی

مددکاری فردی جامع نگر یا کل گرا
مددکار جامع نگر کار را با این فرض شروع نمی کند که علت بیکاری فقدان انگیزش است . مشکل فرد بیکار نداشتن شغل و درآمد است و چه بسا که موانع مختلفی بر سر راه اشتغال فرد بیکار وجود داشته باشد . برای بررسی موفقیت آمیز مشکل ، مددکار و فرد بیکار باید با شماری از مشکلات مقابله نمایند . هدف موثر عمل جامع نگر نه تنها اشتغال فرد بیکار است بلکه سعی می کند که وی در شکل دادن محیط زندگی خود مشارکت فعال داشته باشد . علاوه بر حل مشکلات فعلی او ، مددکار اجتماعی مهارتهای لازم را برای حل مشکلاتی که در آینده با آنها مواجه می شود ، ایجاد می کند .

مددکاری اجتماعی و ارتباطات انسانی
مددکار اجتماعی باید از نظر جسمانی ، عاطفی و عقلانی آمادگی لازم را داشته باشد تا بتواند از مفهوم « خود» به عنوان ابزاری مثبت برای تغییر استفاده نماید . مهمترین ویژگی نوع بشر ، زندگی توام با برقراری ارتباط با دیگران است .

مددکاری اجتماعی از آغاز به اهمیت کنش متقابل انسانها پی برده ، سعی داشته از مفهوم رابطه به طریقی سنجیده و آگاهانه به نفع افرادی که در خدمت آنان است استفاده کند . مددکاران اجتماعی در حین کار با افراد بسیاری ارتباط برقرار می کنند . در جریان کمک به مددحو ، چه بسا لازم می آید که مددکار اجتماعی با صاحبخانه ، معلم ، کارفرما ، پزشک ، سیاستمدار ، پلیس ، مدیربرنامه ، شبکه همسایگان ، گورههای مختلف جامعه یا متخصصان دیرگ تماس برقرار نماید .

رابطه مددکاری اجتماعی در برقراری این قبیل تماسها در قالب عوامل و عناصر متعارف ، یعنی عواملی صورت می گیرد که به ماهیت تکلیف و وظیفه ای که باید به بهترین نحو انجام پذیرد ، مربوط می شود . اهمیت رابطه مددکاری اجتماعی به دلیل تبیین دقیق اجزای کلیدی این رابطه ، منجر به گفتگوها و نوشته های بیشمار شده است . عمده ترین متغیرهای شناخته شده در ارتباطات مددکاری عبارتند از : از علاقه مندی به امور دیگران ، تعهد ، پذیرش ، توجه مثبت ، همدلی ، اقتدار ، اخلاص ، همخوانی و هدف مداری .
احتمالاً علاقه مندی به امور دیگران مهمترین انگیزه برای ورود به این حرفه است . تعهد مددکار را در سراسر زندگی حرفه ای خود مورد آزمایش قرار می دهد ، منظور از پذیرش و توجه مثبت ، احترام ، علاقه مندی و توجه مددکار به بهرورزی و بهزیستی مددجو است . همدلی به معنای همدردی نیست به عنوان یک انسان ، غالباً نسبت به وضع ناگوار مددجو احساس همدردی می کنیم .

اقتدار جزء دیگری از ارتباطات حرفه مددکاری است مددکار کم تجربه ممکن است که گاه نگران این مسأله باشد که مددجویان مسن تر یا دارای تحصیلات بیشتر او را به عنوان قدرتی که می تواند به حل مساله یا مشکل آنها کمک نماید، نپذیرند . مددکار باید توجه کند که اقتدار دارای دو جزء مهم است :

1- مجوزی که جامعه برای اجرای اینگونه وظایف به مددکار داده است .

2- دانش ، ارزشها و مهارتهای حرفه ای مددکار ، اخلاص یعنی دل دادن و درگیر شدن مددکار با جرفه برای توجه صادقانه مددجو برای بهرورزی و بهزیستی انسان همخوانی رابطه ای نزدیک با اخلاص و همدلی دارد . همکاری مددجو در فرایند تغییر بعید به نظر می رسد مگر اینکه مددجو احساس نماید در تعریف مشکل مقادیری توافق و همخوانی بین او و مددکار وجود دارد . هدف مداری آخرین جزء کلیدی است . رابطه حرفه ای نیز باید بازتاب فرایند تغییر هدف دار باشد . در حقیقت نفس هدف مدت استمرار ارتباط را مشخص میکند

اهمیت ارتباطات
اهمیت ارتباطات برای عملکرد موفق ، به تحقیق اثبات شده است . باید متوجه اجزای اصلی و مهم ارتباطات بود . تکنیکهای مددکاری اجتماعی به آسانی قابل تدریس و کاملاً قابل فهم است . ولی این سهولت و وضوح در مورد ارتباطات اجتماعی صادق نیست . روابط اجتماعی بخش عمده و مهم مساله ای است که آن را هنر مددکاری می دانند .
در حال حاضرمسلم گردیده که همدلی ، روابط صمیمانه و اخلاص به نتایج موفقیت آمیز منجر می گردد .

فرایند مشکل گشایی
فرایند حل مشکل به مراتب با مراحلی تقسیم شده است :
1- تعریف مشکل : در این مرحله مددکار و مددجو مشکل را شناسایی نموده درباره اینکه چه چیزی باید تغییر کند ، به توافق می رسند .

تعریف هدف : در این مرحله ، مددکار و مددجو متفقاً تغییرات مورد نظر را مشخص می کنند و به عنوان مثال : چه بسا نوجوانی که در زمینه نوع فعالیتهای اجتماعی با والدینش در تعارض است از مددکار درخواست می کند که بین او و الدینش به منظور کسب امتیازاتی میانجی شود . در این حالت مددکار مجاز به تلاش برای نیل به هدف مذکور نیست ، مگر آنکه بر اساس ارزیابی حرفه ای ، این نوع مداخله را در جهت خیر و صلاح مددجو تشخیص دهد .